مترادف گشن : بارورسازی، جفت جو، فحل، نرخواه
گشن
مترادف گشن : بارورسازی، جفت جو، فحل، نرخواه
فارسی به انگلیسی
conception, fertile, male, masculine, population
فارسی به عربی
مترادف و متضاد
بارورسازی
جفتجو، فحل، نرخواه
۱. بارورسازی
۲. جفتجو، فحل، نرخواه
فرهنگ فارسی
دهی در شهرستان تربت حیدریه
فرهنگ معین
لغت نامه دهخدا
سوی رود با کاروان گشن
زهابی بدو اندرون سهمگن.
از ایوان گشتاسب تا پیش کاخ
درختی گشن بیخ و بسیارشاخ.
سپاه اندک و رای و دانش فزون
به از لشکر گشن بی رهنمون.
رجوع به مزدیسنا تألیف معین ص 334، برگزیده شعر تألیف معین ج 1 ص 27 شود». بسیار و انبوه باشد. ( از برهان قاطع چ معین ) ( آنندراج ). انبوه بود از لشکر و قافله و مال و شاخ درخت و بیشه و آنچه بدین ماند. ( حاشیه فرهنگ اسدی نخجوانی ) :
وز آن پس گرفتندش [ گیو را ] اندر میان
چنان لشکری گشن شیری ژیان.
چنین لشکر گشن و این گونه ساز.
به ره بر درختی گشن شاخ دید.
میان بیشه گشن اندرون خزید چو مار.
خسروی با لشکری گشن و گران.
درختی گشن برگ بسیارشاخ.
میانش درختی گشن برگ و شاخ
درختی گشن شاخ بر شیخ کوه
از انبوه شاخش ستاره ستوه.
گشن جعد و از لاله رخسار دارد.
بیهوده مرو پس گشن ساری.
در گشن تر بیشه شیر وتنگ تر سوراخ مار.
گشن . [ گ ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان بابک بخش حومه ٔ شهرستان تربت حیدریه واقع در 18هزارگزی شمال باختری تربت حیدریه ، سر راه مالرو عمومی به کدکن . هوای آن معتدل و دارای 175 تن سکنه است . آب آن از چشمه و محصول آن غلات و پنبه است . شغل اهالی زراعت و راه آن مالرو است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
سوی رود با کاروان گشن
زهابی بدو اندرون سهمگن .
ابوشکور بلخی .
و در این بیت نیز حرف دوم متحرک است :
از ایوان گشتاسب تا پیش کاخ
درختی گشن بیخ و بسیارشاخ .
دقیقی طوسی (گشتاسب نامه ).
بعقیده ٔ محققان این کلمات بهر دو معنی ازیک ریشه میباشند و اصلاً بمعنی نر و فحل و مجازاً بمعنی بسیار، انبوه و فراوان استعمال شده . این بیت ابوشکور بلخی مؤید آن است که بمعنی دوم هم در اصل به سکون دوم بوده و بضرورت شعر متحرک آورده اند :
سپاه اندک و رای و دانش فزون
به از لشکر گشن بی رهنمون .
رجوع به مزدیسنا تألیف معین ص 334، برگزیده ٔ شعر تألیف معین ج 1 ص 27 شود». بسیار و انبوه باشد. (از برهان قاطع چ معین ) (آنندراج ). انبوه بود از لشکر و قافله و مال و شاخ درخت و بیشه و آنچه بدین ماند. (حاشیه ٔ فرهنگ اسدی نخجوانی ) :
وز آن پس گرفتندش [ گیو را ] اندر میان
چنان لشکری گشن شیری ژیان .
فردوسی .
چنین گفت کای مرد گردن فراز
چنین لشکر گشن و این گونه ساز.
فردوسی .
چو چشم تهمتن بدیشان رسید
به ره بر درختی گشن شاخ دید.
فردوسی .
شه سپه شکن جنگجو ز پیش ملک
میان بیشه ٔ گشن اندرون خزید چو مار.
فرخی .
خسروی با لشکری گشن و قوی
خسروی با لشکری گشن و گران .
فرخی .
بجایی دگر دید بر سنگلاخ
درختی گشن برگ بسیارشاخ .
اسدی .
همانجای بد مرغزاری فراخ
میانش درختی گشن برگ و شاخ
درختی گشن شاخ بر شیخ کوه
از انبوه شاخش ستاره ستوه .
اسدی .
عروسی بهاری کنون از بنفشه
گشن جعد و از لاله رخسار دارد.
ناصرخسرو.
یکسو کش سر از این گشن لشکر
بیهوده مرو پس گشن ساری .
ناصرخسرو.
رفته و جسته ز هول و سهم تیغ و تیر تو
در گشن تر بیشه شیر وتنگ تر سوراخ مار.
مسعودسعد.
به شرار دل ودود نفسم
ماند بر عارض جعد گشنت .
خاقانی .
اسبی گشن است جهان جز به دین
کرد نداندش کسی نرم و رام .
ناصرخسرو.
بگیرند سر بز گشن و پایچه و خایه ٔ او همه را بشکنند و با استخوان بکوبند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). سحت رشوت باشد در حکم و مهر زنان ناپارسا و مرد گشن فحل و کسب حجام . (تفسیر ابوالفتوح رازی ). یاران بنگرستند گشنی دیدند در راهی با زنی بسروبازی میکرد، گفتند گوسفندی است بازی میکند. (سندبادنامه ص 81).
مادیانان گشن و فحل شموس
شیرمردی جوان و هفت عروس .
نظامی .
گشن . [ گ ِ ] (اِخ ) دهی است از دهستان بالاخواف بخش خواف شهرستان تربت حیدریه واقع در 18هزارگزی شمال رود. هوای آن گرم و دارای 333تن سکنه است . آب آن از قنات و محصول آن غلات ، پنبه وزیره است . شغل اهالی زراعت و گله داری و صنایع دستی آنان قالیچه بافی و راه آن مالرو است . از حسین آباد اتومبیل میتوان برد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
فرهنگ عمید
۲. دارای هیکل تنومند.
نر، تخمی، فحل.
* گشن دادن: (مصدر متعدی ) [قدیمی]
۱. مایۀ آبستنی دادن، باردار ساختن.
۲. بارور کردن درخت خرما با گرد افشاندن.
* گشن گرفتن: (مصدر لازم ) [قدیمی] بارور شدن، باردار شدن، آبستن شدن.
۱. بسیار؛ انبوه: ◻︎ به خرده توان آتش افروختن / پس آنگه درخت گشَن سوختن (سعدی۱: ۴۸ حاشیه).
۲. دارای هیکل تنومند.
نر؛ تخمی؛ فحل.
〈 گشن دادن: (مصدر متعدی) [قدیمی]
۱. مایۀ آبستنی دادن؛ باردار ساختن.
۲. بارور کردن درخت خرما با گرد افشاندن.
〈 گشن گرفتن: (مصدر لازم) [قدیمی] بارور شدن؛ باردار شدن؛ آبستن شدن.
دانشنامه عمومی
گشن (تربت حیدریه)
گشن (طبس)
این روستا در دهستان بایک قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۸۸ نفر (۳۱خانوار) بوده است.
این روستا در دهستان منتظریه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بوده است.
پیشنهاد کاربران
مشخصات قنات [ویرایش]
طول این قنات ۳۲۰۰ متر است و تعداد ۷۰ میله چاه دارد. عمق مادرچاه این قنات، ۳۵ متر و فاصلهٔ مظهر تا محل آن ۱۵۰۰ متر می باشد. دبی این قنات ۲۰ لیتر بر ثانیه است.
تعداد مالکان این قنات ۳۴ نفر می باشد و اراضی تحت کشت این قنات ۳۰ هکتار می باشد. [۱]
جستارهای وابسته [ویرایش]
فهرست قنات های استان خراسان رضوی
منابع [ویرایش]
↑ «بانک اطلاعاتی قنات های کشور». وزارت جهاد کشاورزی ایران. بایگانی شده از نسخهٔ اصلی در ۴ تیر ۱۳۹۱. بازبینی شده در ۴ تیر ۱۳۹۱.
الگو:قنات های استان خراسان رضوی
این یک نوشتار خُرد پیرامون یک قنات است. با گسترش آن به ویکی پدیا کمک کنید.
رده: قنات های شهرستان خواف
دکتر کزازی در مورد واژه ی "گُشن " می نویسد : ( ( گُشن که در پارسی در ریخت " گَشَن " نیز به کار رفته است ، با همین ریخت در پهلوی کاربرد داشته است . ریخت کهنتر آن می بایست وشن wišn می بوده است . " گُشن" در پارسی به معنی انبوه و درهم به کار می رود ؛ معنای کهنتر آن نَیْرَم و نرینه بوده است ؛از آن است که " گُشْنی " در معنی جفتگیری و " زهکشی " ستوران به کار برده شده است . ) )
( ( فرستادشان لشکری گشن پیش
چه بیگانه فرزانگان و چه خویش ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 335. )