کلمه جو
صفحه اصلی

ترکان جوان

دانشنامه عمومی

ترکان جوان (به ترکی: Jön Türkler، برگرفته از فرانسوی: Jeunes Turcs) نام عمومی ائتلافی از چند گروه سیاسی گروه های تجددگرا اعم از ملی گرا، مشروطه خواه و اصلاح طلب است که در پایان قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم در ترکیه عثمانی فعالیت می کردند.
رئیس نیا، رحیم، مدخل ترک های جوان، در دانشنامه جهان اسلام، تهران.
در سال ۱۸۸۹، این جنبش در میان محصلان نظامی آغاز شد و به قشرها دیگر گسترش پیدا کرد و به جنبشی علیه سلطان عبدالحمید دوم تبدیل شد. ترکان جوان در سال ۱۹۰۶، جمعیت اتحاد و ترقی را به طور رسمی پایه گذاشتند و یکی از جریان های اصلی سیاسی و فرهنگی اواخر دورهٔ عثمانی به شمار می رفتند. از میان آنها، سه پاشا (محمد طلعت پاشا، اسماعیل انور، احمد جمال پاشا)، از زمان کودتای ۱۹۱۳ تا پایان جنگ جهانی اول بر قلمروی عثمانی حکم راندند.
دوره فعالیت این جریان که گروه ها و جمعیت ها و سازمان های سیاسی چندی را در داخل و خارج ترکیه در بر می گرفت، به طور کلی به سه دوره تقسیم می شود:
در این دوره که با سالهای پایانی عصر تنظیمات مقارن است، فضای باز حاصل از اصلاحات سبب شد تا گروهی از روشنفکران امپراتوری عثمانی تحت تأثیر روشنگری غربی به ترویج افکار آزادی خواهانه و اصلاح طلبانه در مطبوعات بپردازند. این گروه، که «اتحادیه وطن پرستان» یا «جمعیت اتفاق حمیّت» نامیده می شد، در ژوئن ۱۸۶۵ با شرکت شش جوان، از جمله نامق کمال (۱۸۴۰–۱۸۸۸) در استانبول تشکیل گردید. رشد و توسعه سریع گروه و تمایل بعضی از دولتمردان، آن را در معرض فشار قرار داد و بعضی از رهبران آن چون نامق کمال و ضیاءبیک (ابوضیا توفیق) و علی سُعاوی به نواحی دوردست عثمانی تبعید شدند. آنان در ۱۸۶۷ به پاریس مهاجرت کردند. حضور و فعالیت های سیاسی آنان و همفکرانشان در اروپا اصطلاح ژؤن ترک (به زبان فرانسه یعنی ترکهای جوان) را پدیدآورد.

دانشنامه آزاد فارسی

تُرْکانِ جوان
جنبشی اصلاح طلب از افسران جوان ارتش ترکیۀ عثمانی، تأسیس ۱۸۸۹. این جنبش در تحوّلات قانون اساسیِ ۱۹۰۸ در امپراتوری عثمانی و خلع سلطان عبدالحمید دوم (۱۹۰۹) نقشی اساسی داشت. در جنگ های بالکان (۱۹۱۲ـ۱۹۱۳) برای خود شهرت کسب کرد و مشوّق روابط نزدیک با امپراتوری آلمان بود. نفوذ آن پس از ۱۹۱۸ کاهش یافت. اصطلاح ترک جوان امروزه به اعضای دسته های رادیکال یا شورشی در درون یک حزب یا سازمان اطلاق می شود.


کلمات دیگر: