ترکیب شیمیایی

ترکیب شیمیایی عبارت است از یک ماده شیمیایی خالص که از دو یا چند عنصر شیمیایی مختلف تشکیل می شود. این عناصر به وسیلهٔ پیوند شیمیایی به یکدیگر متصل می شوند و می توانند به وسیله واکنش شیمیایی به مواد ساده تبدیل گردند. هر ترکیب شیمیایی مختلف، یک ساختمان شیمیایی تعریف شده منحصر به فرد دارد؛ به عبارت دیگر، هر ترکیب نسبت اتمی یکسانی دارد که اتم های آن با چینش مکانی مشخصی به وسیله پیوند شیمیایی آرایش می یابند. ترکیبات شیمیایی ممکن است به صورت ترکیب مولکولی باشند که در این صورت مولکول ها با پیوند کووالانسی در کنار هم قرار می گیرند؛ همچنین ممکن است به صورت نمک باشند و به وسیله پیوند یونی به هم پیوند یابند؛ اگر ترکیب مورد نظر تنها شامل فلزات باشد، پیوند بین ذره های آن پیوند فلزی و اگر کمپلکس شیمیایی باشد، پیوند بین ذرات آن پیوند داتیو خواهد بود. عناصر شیمیایی خالص، در گروه ترکیبات شیمیایی قرار نمی گیرند، حتی اگر از دو یا چند اتم از یک نوع عنصر (مانند H۲ و S۸) تشکیل شده باشند که پیوندهای دو اتمی یا چند اتمی نامیده می شوند. مواد شیمیایی، موادی هستند که ترکیب شیمیایی و ویژگی های معین و ثابتی دارند. اجزای تشکیل دهنده مواد شیمیایی را نمی توان با استفاده از روش های جداسازی فیزیکی و بدون تجزیه عناصر و تعیین ترکیب درصد آنها، شناسایی نمود. مواد شیمیایی به صورت ترکیبات شیمیایی، عناصر شیمیایی، یون ها و یا آلیاژ می باشند. شیمیدان فرانسوی جوزف پراست اولین بار در قرن 18 میلادی پس از آزمایش و کار بر روی مواد شیمیایی از جمله کربنات مس توانست مفهومی برای ماده شیمیایی ارائه دهد.
مواد شیمیایی
شیمیدان ها ترکیب های شیمیایی را با به کارگیری فرمول ها توصیف می کنند. شکل های گوناگونی برای توصیف فرمول شیمیایی وجود دارد. برای ترکیب هایی که به صورت مولکولی هستند، فرمول برای یک واحد مولکولی نشان داده می شود. در مورد مواد پلیمری و دارای ساختارهای تکراری، مانند مواد معدنی معمولاً فرمول تجربی مورد استفاده قرار می گیرد (مانند NaCl که فرمول تجربی نمک طعام است).
چینش نام عناصر در یک ترکیب شیمیایی با ترتیب مشخصی صورت می گیرد. برای نمونه، بر پایه روشی که نام گذاری هیل نامیده می شود، اگر اتم های کربن و هیدروژن در یک ترکیب وجود داشته باشند، ابتدا کربن و پس از آن هیدروژن و سپس سایر عناصر به ترتیب الفبایی قرا داده می شوند.
یک روش دیگر آن است که عناصر به ترتیب الکترون خواهی خود در فرمول قرار داده می شوند. در این روش، ابتدا عناصر فلزی که کمترین الکترون خواهی را دارند در سمت چپ و عناصر غیر فلزی در سمت راست فرمول قرار می گیرند. یک روش کامل تر، آن است که نوشتن فرمول با تکیه بر ساختار ترکیب انجام شود. برای نمونه، در ترکیبات آلی اسیدی، بخش آلی در سمت چپ و بخش اسیدی شامل COOH در سمت راست نوشته می شود. (برای نمونه، استیک اسید به صورت CH۳COOH نوشته می شود)

ترکیب شیمیایی (compound)
ماده ای شیمیایی، حاصل از پیوند دو یا چند عنصر. جداسازی این عناصر به روش های فیزیکی امکان پذیر نیست. ترکیبات شیمیایی با پیوندهای کووالانسی یا یونی به همدیگر متصل اند. معمولاً نام هر ترکیب شیمیایی نشانه ای از اجزای سازندۀ آن است. اگر قسمت اول این نام به «اید» ختم شود، ترکیب معمولاً حاوی دو عنصر است، به استثنای هیدروکسیدها و کلرید آمونیوم. مثلاً اکسید کلسیم ترکیبی از کلسیم و اکسیژن است. چنانچه این نام به «ات» یا «ایت» ختم شود، ترکیب شیمیایی دارای اکسیژن است. درصد اکسیژن در ترکیباتی که به «ات» ختم می شوند در مقایسه با آن هایی که به «ایت» ختم می شوند بیشتر است. مثلاً سولفات سدیم (Na۲SO۴) بیشتر از سولفیت سدیم (Na۲SO۳) اکسیژن دارد. اگر نام ترکیب با «پِر» آغاز شود، ترکیب اکسیژن اضافی دارد. مثلاً پراکسید هیدروژن (H۲O۲) یک اکسیژن بیشتر از اکسید هیدروژن یا آب (H۲O) دارد. پیشوند «تیو» نشان می دهد که ترکیب حاوی اتم گوگردی است که جانشین اکسیژن شده است. مثلاً تیوسولفات سدیم (Na۲S۲O۳) دارای یک گوگرد بیشتر و یک اکسیژن کمتر از ترکیب متداول تر سولفات سدیم (Na۲SO۴) است. نسبت های عناصر متفاوت در یک ترکیب شیمیایی را با فرمول شیمیایی آن ترکیب نشان می دهند. مثلاً مولکول سولفات سدیم را با فرمولNa۲SO۴ نمایش می دهند که حاوی دو اتم سدیم، یک اتم گوگرد و چهار اتم اکسیژن است.