نقشه نگاری
فارسی به انگلیسی
مترادف و متضاد
نقشه نگاری، فن ترسیم نقشه
فرهنگ فارسی
دانش و فنّاوری تهیه و بررسی نقشه
دانشنامه عمومی
نقشه نگاری یا کارتوگرافی علم و هنر ترسیم نقشه های زمین است.
Atlas of The Arabian Peninsula in Old European Maps (253 maps) by Khaled Al Ankary, Institute du Monde Arabe,Paris and Tunisia University،۲۰۰۱
در معنای عام به تمامی عملیات نقشه برداری (عملیات صحرائی و دفتری و…) نقشه نگاری نیز گفته می شود.
واژه کارتوگرافی از دو کلمه Cart graphy تشکیل یافته است که Car یا Cartogram به معنی نقشه (آماری جغرافیایی) و graphy به معنی ترسیم کردن است؛ بنابراین کارتوگرافی دانش تهیه نقشه است و از آنجا که نمی توان قسمتی از سطح کره زمین را به اندازه واقعی خود بر روی صفحه ای تصویر کرد باید عوارض و پدیده های مختلف زمین را به نسبت معینی کوچک نمود و این عمل براساس مبانی و اصول کارتوگرافی به نحوی انجام می گیرد که کاربران با توجه به نسبت کوچک شده و مشخصات فنی آن بتوانند به مقدار اصلی کمیت پی ببرند. نقشه نگاری هنر، علم و فن تهیه انواع نقشه است که طی مراحل مختلف اندازه گیری و محاسبه و ترسیم بخشی یا تمام سطح کره زمین را بر سطحی مستوی با تکیه بر اصول ریاضی و تناسب هندسی به نمایش درمی آورد. تا در ساختار اقتصادی، فرهنگی، دفاع ملی، روابط بین الملل، تعلیم و تربیت، جهانگردی و موارد متنوع دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
مردمان تمدن حاشیهٔ رودهای دجله و فرات و اروند رود جزو قدیمی ترین متخصصین درزمینه نگارش نقشه جغرافیایی هستند. مصری ها نیز در این مورد جایگاه خاصی دارند.در گذشته نقشه ها با مداد و کاغذ ترسیم می شدند ولی گسترش توانایی های رایانه ها، نقشه نگاری را دگرگون کرده است. هم اکنون بیشتر نقشه های فنی و تجاری توسط نرم افزارهای نقشه کشی و نقشه نگاری تهیه می گردند.در بسیاری از کشورها هنوز هم نقشه های جغرافیایی از طبقه بندی محرمانه برخوردارند. اگرچه برنامه گوگل Earth این طبقه بندی کلاسیک را بی معنا ساخته اما هنوز هم حساسیتهایی روی نقشه ها وجود دارد. در زمان های قدیم نقشه فقط برای فرماندهان درجه اول یا پادشاهان و رهبران تهیه می شد و محرمانه نیز نگهداری می شد. اما امروزه نقشه به راحتی در اختیار همگان قرار دارد، حتی نقشه هائی با مقیاس های بسیار حساس و دقیق که در آن ها پایگاه ها، میله های مرزی یا نیروهای نظامی قابل مشاهده است.
Atlas of The Arabian Peninsula in Old European Maps (253 maps) by Khaled Al Ankary, Institute du Monde Arabe,Paris and Tunisia University،۲۰۰۱
در معنای عام به تمامی عملیات نقشه برداری (عملیات صحرائی و دفتری و…) نقشه نگاری نیز گفته می شود.
واژه کارتوگرافی از دو کلمه Cart graphy تشکیل یافته است که Car یا Cartogram به معنی نقشه (آماری جغرافیایی) و graphy به معنی ترسیم کردن است؛ بنابراین کارتوگرافی دانش تهیه نقشه است و از آنجا که نمی توان قسمتی از سطح کره زمین را به اندازه واقعی خود بر روی صفحه ای تصویر کرد باید عوارض و پدیده های مختلف زمین را به نسبت معینی کوچک نمود و این عمل براساس مبانی و اصول کارتوگرافی به نحوی انجام می گیرد که کاربران با توجه به نسبت کوچک شده و مشخصات فنی آن بتوانند به مقدار اصلی کمیت پی ببرند. نقشه نگاری هنر، علم و فن تهیه انواع نقشه است که طی مراحل مختلف اندازه گیری و محاسبه و ترسیم بخشی یا تمام سطح کره زمین را بر سطحی مستوی با تکیه بر اصول ریاضی و تناسب هندسی به نمایش درمی آورد. تا در ساختار اقتصادی، فرهنگی، دفاع ملی، روابط بین الملل، تعلیم و تربیت، جهانگردی و موارد متنوع دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
مردمان تمدن حاشیهٔ رودهای دجله و فرات و اروند رود جزو قدیمی ترین متخصصین درزمینه نگارش نقشه جغرافیایی هستند. مصری ها نیز در این مورد جایگاه خاصی دارند.در گذشته نقشه ها با مداد و کاغذ ترسیم می شدند ولی گسترش توانایی های رایانه ها، نقشه نگاری را دگرگون کرده است. هم اکنون بیشتر نقشه های فنی و تجاری توسط نرم افزارهای نقشه کشی و نقشه نگاری تهیه می گردند.در بسیاری از کشورها هنوز هم نقشه های جغرافیایی از طبقه بندی محرمانه برخوردارند. اگرچه برنامه گوگل Earth این طبقه بندی کلاسیک را بی معنا ساخته اما هنوز هم حساسیتهایی روی نقشه ها وجود دارد. در زمان های قدیم نقشه فقط برای فرماندهان درجه اول یا پادشاهان و رهبران تهیه می شد و محرمانه نیز نگهداری می شد. اما امروزه نقشه به راحتی در اختیار همگان قرار دارد، حتی نقشه هائی با مقیاس های بسیار حساس و دقیق که در آن ها پایگاه ها، میله های مرزی یا نیروهای نظامی قابل مشاهده است.
wiki: نقشه نگاری
دانشنامه آزاد فارسی
نقشه نگاری (map projection)
روش نمایش سطح کروی زمین روی کاغذ تخت. متداول ترین شیوۀ این کار کشیدن سطح زمین داخل کادری مستطیلی است. ضعف اصلی این شیوه آن است که کشورهای کوهستانی و دارای نقاط مرتفع را به صورت نامتناسب وسیع نشان می دهد. معروف ترین نقشۀ استوانه ای نقشۀ مرکاتور است که قدمت آن به ۱۵۶۹ می رسد. اگرچه این نوع نقشه اندازۀ قاره های نیمکرۀ شمالی را اغراق آمیز نشان می دهد، بهترین نقشه برای ناوبری است، زیرا سمت ثابت در آن با خط مستقیم نمایش داده می شود. در ۱۹۷۳، آرنو پترز آلمانی نقشۀ پترز را ابداع کرد و در آن کشورهای جهان را با مساحت نسبی واقعی نشان داد. در سایر نقشه ها، یا خطوط طول و عرض جغرافیایی مستقیم نیستند یا سطح زمین با قطعاتی نشان داده می شود که در طول خط استوا به هم متصل می شوند. در ۱۹۹۲، میچل فایگنباوم نقشۀ تطبیق بهینه را ابداع کرد. برای تهیۀ این نقشه از برنامه ای رایانه ای استفاده شد که با گرفتن داده های مرز هر ناحیه و محاسبۀ تصویر آن نقشه ای با کمترین بی دقتی طراحی می کرد. نقشه نگاری سنتی بر این نظریه مبتنی است که هر گاه چراغی در وسط کرۀ شفاف زمین قرار داده شود، تصویر عوارض سطحی زمین به صورت سایه روی ورقۀ کاغذی در نزدیکی سطح زمین می افتد. این ورقۀ کاغذ ممکن است تخت باشد و روی یکی از قطب ها قرار گیرد (سمتی یا سمت الراسی)، یا دور استوا لوله شود (استوانه ای)، یا به شکل مخروط مرتفعی درآید که قاعدۀ آن به استوا متکی باشد (مخروطی). نقشه های حاصل با هم تفاوت دارند و سطح یا جهت را با اعوجاج نشان می دهند و هر یک برای کار خاصی مناسب اند. مثلاً از نقشه هایی با کمترین اعوجاج سطح به منزلۀ نقشۀ پراکندگی، و از نقشه هایی با کمترین اعوجاج جهت به منزلۀ نقشۀ ناوبری استفاده می کنند.
روش نمایش سطح کروی زمین روی کاغذ تخت. متداول ترین شیوۀ این کار کشیدن سطح زمین داخل کادری مستطیلی است. ضعف اصلی این شیوه آن است که کشورهای کوهستانی و دارای نقاط مرتفع را به صورت نامتناسب وسیع نشان می دهد. معروف ترین نقشۀ استوانه ای نقشۀ مرکاتور است که قدمت آن به ۱۵۶۹ می رسد. اگرچه این نوع نقشه اندازۀ قاره های نیمکرۀ شمالی را اغراق آمیز نشان می دهد، بهترین نقشه برای ناوبری است، زیرا سمت ثابت در آن با خط مستقیم نمایش داده می شود. در ۱۹۷۳، آرنو پترز آلمانی نقشۀ پترز را ابداع کرد و در آن کشورهای جهان را با مساحت نسبی واقعی نشان داد. در سایر نقشه ها، یا خطوط طول و عرض جغرافیایی مستقیم نیستند یا سطح زمین با قطعاتی نشان داده می شود که در طول خط استوا به هم متصل می شوند. در ۱۹۹۲، میچل فایگنباوم نقشۀ تطبیق بهینه را ابداع کرد. برای تهیۀ این نقشه از برنامه ای رایانه ای استفاده شد که با گرفتن داده های مرز هر ناحیه و محاسبۀ تصویر آن نقشه ای با کمترین بی دقتی طراحی می کرد. نقشه نگاری سنتی بر این نظریه مبتنی است که هر گاه چراغی در وسط کرۀ شفاف زمین قرار داده شود، تصویر عوارض سطحی زمین به صورت سایه روی ورقۀ کاغذی در نزدیکی سطح زمین می افتد. این ورقۀ کاغذ ممکن است تخت باشد و روی یکی از قطب ها قرار گیرد (سمتی یا سمت الراسی)، یا دور استوا لوله شود (استوانه ای)، یا به شکل مخروط مرتفعی درآید که قاعدۀ آن به استوا متکی باشد (مخروطی). نقشه های حاصل با هم تفاوت دارند و سطح یا جهت را با اعوجاج نشان می دهند و هر یک برای کار خاصی مناسب اند. مثلاً از نقشه هایی با کمترین اعوجاج سطح به منزلۀ نقشۀ پراکندگی، و از نقشه هایی با کمترین اعوجاج جهت به منزلۀ نقشۀ ناوبری استفاده می کنند.
wikijoo: نقشه_نگاری
جدول کلمات
کارتوگرافی
پیشنهاد کاربران
نقشه نگاری یا کارتوگرافی علم و هنر ترسیم نقشه های زمین است.
در معنای عام به تمامی عملیات نقشه برداری ( عملیات صحرائی و دفتری و. . . ) نقشه نگاری نیز گفته می شود.
در گذشته نقشه ها با مداد و کاغذ ترسیم می شدند ولی گسترش توانایی های رایانه ها، نقشه نگاری را دیگرگون کرده است. هم اکنون بیشتر نقشه های فنی و تجاری توسط نرم افزارهای نقشه کشی و نقشه نگاری تهیه می گردند.
در معنای عام به تمامی عملیات نقشه برداری ( عملیات صحرائی و دفتری و. . . ) نقشه نگاری نیز گفته می شود.
در گذشته نقشه ها با مداد و کاغذ ترسیم می شدند ولی گسترش توانایی های رایانه ها، نقشه نگاری را دیگرگون کرده است. هم اکنون بیشتر نقشه های فنی و تجاری توسط نرم افزارهای نقشه کشی و نقشه نگاری تهیه می گردند.
کلمات دیگر: