مترادف جهان : آفاق، دنیا، عالم، کره ارض، گیتی، روزگار، زمانه
جهان
مترادف جهان : آفاق، دنیا، عالم، کره ارض، گیتی، روزگار، زمانه
فارسی به انگلیسی
world
leaping, [fig.] transient
creation, macrocosm, universe, world
فارسی به عربی
دنیا , عالم , کون
فرهنگ اسم ها
اسم: جهان (دختر، پسر) (فارسی) (کهکشانی) (تلفظ: jahān) (فارسی: جهان) (انگلیسی: jahan)
معنی: کیهان، عالم، گیتی، دنیا، ( به مجاز ) فرهنگ، نمادی برای بزرگی و عظمت، مردم دنیا و زندگی، ) حیطه، به صورت پسوند و پیشوند همراه با بعضی نامها می آید و نام جدید می سازد مانند ملک جهان، جهان آفرین
معنی: کیهان، عالم، گیتی، دنیا، ( به مجاز ) فرهنگ، نمادی برای بزرگی و عظمت، مردم دنیا و زندگی، ) حیطه، به صورت پسوند و پیشوند همراه با بعضی نامها می آید و نام جدید می سازد مانند ملک جهان، جهان آفرین
(تلفظ: jahān) کیهان ، عالم ، گیتی ، دنیا ؛ (به مجاز) فرهنگ ، حیطه ، نمادی برای بزرگی و عظمت ، مردم دنیا و زندگی .
مترادف و متضاد
کیهان، عالم، افرینش، دنیا، جهان، گیتی، کائنات، عالم وجود، دهر، کون و مکان
عالم، دنیا، جهان، گیتی
دنیا، جهان
آفاق، دنیا، عالم، کرهارض، گیتی
روزگار، زمانه
۱. آفاق، دنیا، عالم، کرهارض، گیتی
۲. روزگار، زمانه
فرهنگ فارسی
جهیدن، گیتی، دنیا، عالم، کیهان، کره زمین
( اسم ) ۱- عالم از زمین و کرات آسمانی دنیا گیتی . ۲- آنچه تحت فلک قمراست. ۳- کر. ارض زمین . یا جهان آبگون . دنیای روشن عالم درخشان .یا جهان امتحان . دنیای آزمایش عالم مادی . یا جهان پیچ پیچ . ۱- دنیای پر مشقت و رنج عالم مادی . ۲- دنیای کثرت و تعدد. یا جهان جستجو .دنیای امتحان عالم کشش و کوش عالم مادی و ظاهری. یا جهان راستان . دنیای نیکو کاران عالمی که انبیا و اولیا در آن میزیند عالم امر. یا جهان زنده. دنیای باقی عالم امر عالم ملکوت . یاجهان ساده . دنیای بدون رنگ عالم ارواح عالم معنی . یا جهان کهین . انسان بشر عالم صغیر عالم اصغر. یا جهان مرگ . دنیای نیستی عالم مادی . یا جهان مهین . عالم دنیا انسان کبیر.
دهی است از دهستان بام بخش صفی آباد شهرستان سبزوار و دارای ۵۹۴ تن سکنه .
( اسم ) ۱- عالم از زمین و کرات آسمانی دنیا گیتی . ۲- آنچه تحت فلک قمراست. ۳- کر. ارض زمین . یا جهان آبگون . دنیای روشن عالم درخشان .یا جهان امتحان . دنیای آزمایش عالم مادی . یا جهان پیچ پیچ . ۱- دنیای پر مشقت و رنج عالم مادی . ۲- دنیای کثرت و تعدد. یا جهان جستجو .دنیای امتحان عالم کشش و کوش عالم مادی و ظاهری. یا جهان راستان . دنیای نیکو کاران عالمی که انبیا و اولیا در آن میزیند عالم امر. یا جهان زنده. دنیای باقی عالم امر عالم ملکوت . یاجهان ساده . دنیای بدون رنگ عالم ارواح عالم معنی . یا جهان کهین . انسان بشر عالم صغیر عالم اصغر. یا جهان مرگ . دنیای نیستی عالم مادی . یا جهان مهین . عالم دنیا انسان کبیر.
دهی است از دهستان بام بخش صفی آباد شهرستان سبزوار و دارای ۵۹۴ تن سکنه .
فرهنگ معین
(جَ ) [ په . ] (اِ. ) ۱ - عالم ، دنیا. ۲ - زمین .
(جَ یا جِ ) (ص فا. ) جهنده .
(جَ یا جِ ) (ص فا. ) جهنده .
(جَ) [ په . ] (اِ.) 1 - عالم ، دنیا. 2 - زمین .
(جَ یا جِ) (ص فا.) جهنده .
لغت نامه دهخدا
جهان . [ ج َ ] (اِ) عالم از زمین و کرات آسمانی . دنیا. گیتی . گیهان . عالم ظاهر. (برهان ) :
بت پرستی گرفته ام همه عمر
این جهان چون بت است و ما شمنیم .
خدای عرش جهان را چنین نهاد نهاد
که گاه مردم از او شادمان وگه ناشاد.
او میر نیکوان جهان است و نیکویی
تاج است سال و ماه مر او را و گرزن است .
همی دوم بجهان اندر از پس روزی
دو پای پرشغه و مانده با دلی بریان .
جهان جانگزایست و او جانفزای
جهان گم کننده ست و او رهنمای
جهان جفت غم دارد او جفت ناز
جهان عمر کوته کند او دراز.
جهان را پرستی تو این نارواست
پرستش خدای جهان را سزاست .
- آن جهان ؛ آخرت . عقبی .
- از جهان بیرون شدن ؛ کنایه از مردن : جهان به خرمی بگذاشت وبه نام نیک از جهان بیرون شد. (نوروزنامه ).
- این جهان ؛ دنیا :
جمله صید این جهانیم ای پسر
ما چو صعوه مرگ بر سان زغن .
- جهان آزموده ؛ مجرب . سردوگرم دیده . کارکشته :
جهان آزموده دلاور سران
گشادند یک یک بپاسخ زبان .
- جهان آشوب ؛ بهم زننده ٔ جهان :
چون عقیق آبدار و چون کمند تاب دار
آن لب جان پرور و زلف جهان آشوب یار.
- جهان آفرین ؛ آفریننده . خدا. خالق .
- جهانبان ؛ جهاندار.
- جهانبانی ؛ جهانداری و سلطنت .
- جهان بانو :
جهان بانوَش خواند پیوسته شاه
بر او داشت آیین حشمت نگاه .
- جهانبخش :
در آن رزمها یار من رخش بود
همان تیغ تیزم جهانبخش بود.
- جهان بین . رجوع به این کلمه در ردیف خود شود.
- جهان پادشاه ، جهان پادشا ؛ پادشاه جهان :
جهان پادشا چون شود دیرسال
پرستنده را زو بگیرد ملال .
- جهان پادشاهی ؛ سلطنت جهان :
خدایا جهان پادشاهی تراست
ز ما خدمت آید خدایی تراست .
وگر بهمن از پادشاهی گذشت
جهان پادشاهی بمن بازگشت .
- جهان پرستی ؛ پرستیدن دنیا. دنیادوستی :
ای نظامی جهان پرستی چند
بر بلندی درآی ، پستی چند.
خاک تو شده جهان هستی
چون خاک مکن جهان پرستی .
- جهان پرور .
- جهان پناه ؛ پناه جهان . رجوع بهمین کلمه در ردیف خود شود.
- جهان پناهی . رجوع بهمین کلمه شود.
- جهان پهلوان :
ذات جهان پهلوانْش صبح جهان است
کز افق چرخ احتشام برآمد.
دلت تازه بادا و دولت جوان
تو بادی جهان را جهان پهلوان .
چو کرد آفرین بر جهان پهلوان
شنیده سخن کرد با او روان .
- جهان خرامی :
زآنجا که جهان خرامی اوست
بالایی او تمامی اوست .
- جهان خسرو :
چون تو جهان خسروی چشم جهان دیده نیست
چون تو زمان داوری صرف زمان دیده نیست .
ملک فرّه و ملکتش بی کرانه
جهان خسرو و سیرتش خسروانی .
- جهان خسروی :
درآن وقت کردم جهان خسروی
که هم جان قوی بود و هم تن قوی .
- جهانخوار :
از ستمکاران بگیر و با نکوخواهان بخور
با جهانخواران بغلت و بر جهانداران بتاز.
- || متمتع و بهره مند از جهان :
بماناد این خداوند جهاندار
بنام نیک همواره جهانخوار.
- جهانخواری ؛ تمتع و بهره مندی از جهان :
یارب بدهی او را در دولت و در نعمت
عمری به جهانداری عمری به جهانخواری .
- جهان داور ؛ داور جهان . خدا :
چونست که امروز نمانده ست از آن قوم
جز حق نبود قول جهانداور اکبر.
مقهور بحکمت شوداین خلق جهان پاک
زیرا که حکیم است جهان داور قهار.
تو بادی جهان داور و دادگستر
تو بادی جهان خسرو جاودانی .
بنام جهان داور آغاز کرد
که از تیره شب روز را باز کرد.
- جهان درنگی ؛ در بیت زیر از نظامی ، دیر متولد شدن . دیر بجهان آمدن :
وآگه نه که در جهان درنگی
پوشیده بود صلاح رنگی .
- جهان دگر، جهان دیگر :
ای دل بخرابات حقیقت نظری کن
خود را بدو پیمانه جهان دگری کن .
بادپیما را بهر جا عز و شان دیگر است
پر چو شد پیمانه اش شاه جهان دیگر است .
- جهان رو :
پیک جهان رو چو چرخ پیر جوان وش چو صبح
یافته پیرانه سر رونق فصل شباب .
- جهان سالار :
جهان سالار خسرو هرزمانی
بچربی جستی از شیرین زبانی .
جهان سالار با او کرد پیوند
که دید او را بشاهی بس خردمند.
- جهان ستان :
جهان ستانی شاهنشهی جهانگیری
که کرد کار جهان را بداد دین آباد.
شیر جهان ستانی و تا هست مرغزار
صحن زمین تمام ترا مرغزار باد.
- جهان ستانی ؛ جهانگیری . (آنندراج ).
- جهان سروری ؛ سروری جهان :
جهاندار یزدان کند داوری
دهد بر سرانت جهان سروری .
- جهان سنج :
بمیزان همت جهان را بسنج
که همت جهان سنج میزان بود.
- جهان سوز ؛ سوزنده ٔ جهان .
- جهان شور :
از خنده جهانسوزی و از غمزه جهان شور
در صلح دلاویزی و در جنگ جگرخوار.
- جهانشوی :
غزو است مرا پیشه و همواره چنین باد
تا من بوم از بدعت و از کفر جهانشوی .
- جهان شهریار :
کیانی نژادا شها سرورا
جهان شهریارا و گندآورا.
بجم گفت شه کای جهان شهریار
ز من بنده بر، بدگمانی مدار.
منم پور نوذر جهان شهریار
ز تخم فریدون منم یادگار.
- جهان طلب :
عقل جهان طلب درِ آلودگی زند
عقل خداپرست زند درگه صفا.
- جهان طبع :
الاای نیک رای نیک تدبیر
جوانمرد جهان طبع و جهانگیر.
- جهان فروز ؛ فروزنده ٔ جهان .
- جهان فروزی :
چون صبح بفال نیک روزی
برزد علم جهان فروزی .
چون کرد مرا خدای روزی
روی تو بدین جهان فروزی .
- جهان کدخدا ؛ پادشاه :
جهان کدخدایی که از عقل و جودش
همی داشت خواهد جهان چون عیالی .
- جهان کدخدای :
یکی تخت زرین بلورینْش پای
نشسته بر او بر جهان کدخدای .
- جهان کردگار ؛ خالق جهان :
از این بیش کردی که گفتی تو کار
که یار تو بادا جهان کردگار.
گرانمایه مهر جهان کردگار
گرفت از نگین خدایی نگار.
- جهان کندن ، جهان سیاه کردن ؛ کنایه ازخراب و ویران کردن ملک . (آنندراج ).
سلطان دی بلشکر صرصر جهان بکند
بینی که جور صرصر دی چون جهان کن است .
- جهان کِهین ؛ آدمی .
- جهانگشا؛ جهاندار. (آنندراج ).
- جهان گشادن ؛ تسخیر کردن جهان .
- جهان گشته ؛ دنیادیده :
جهانگشته و دانش اندوخته
سفرکرده و صحبت آموخته .
- جهان مرزبان :
جهان مرزبان کارفرمای دهر
درآورد لشکر بنزدیک شهر.
جهان مرزبان شاه گیتی نورد
برافروخت کاین داستان گوش کرد.
جهان مِهین ؛ عالم . ماسوی اﷲ.
- دوجهان ؛ دنیا و عقبی . دنیا و آخرت .
|| آنچه ماتحت فلک قمر است . (برهان ). || مال و اسباب دنیوی . خواسته ٔ دنیا. || کنایه از مردم جهان :
جهان دل نهاده بدین داستان
همه بخردان و همه راستان .
جهان سربسر گشته او را رهی
نشسته جهاندار با فرهی .
|| مجازاً بمعنی حیات . زندگی . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) :
سیاوش چو گشت از جهان ناامید
بر او تیره شد روی روز سپید.
بت پرستی گرفته ام همه عمر
این جهان چون بت است و ما شمنیم .
رودکی .
خدای عرش جهان را چنین نهاد نهاد
که گاه مردم از او شادمان وگه ناشاد.
کسائی .
او میر نیکوان جهان است و نیکویی
تاج است سال و ماه مر او را و گرزن است .
یوسف عروضی .
همی دوم بجهان اندر از پس روزی
دو پای پرشغه و مانده با دلی بریان .
عسجدی .
جهان جانگزایست و او جانفزای
جهان گم کننده ست و او رهنمای
جهان جفت غم دارد او جفت ناز
جهان عمر کوته کند او دراز.
اسدی .
جهان را پرستی تو این نارواست
پرستش خدای جهان را سزاست .
؟
- آن جهان ؛ آخرت . عقبی .
- از جهان بیرون شدن ؛ کنایه از مردن : جهان به خرمی بگذاشت وبه نام نیک از جهان بیرون شد. (نوروزنامه ).
- این جهان ؛ دنیا :
جمله صید این جهانیم ای پسر
ما چو صعوه مرگ بر سان زغن .
رودکی .
- جهان آزموده ؛ مجرب . سردوگرم دیده . کارکشته :
جهان آزموده دلاور سران
گشادند یک یک بپاسخ زبان .
فردوسی .
- جهان آشوب ؛ بهم زننده ٔ جهان :
چون عقیق آبدار و چون کمند تاب دار
آن لب جان پرور و زلف جهان آشوب یار.
میرمعزی (از آنندراج ).
- جهان آفرین ؛ آفریننده . خدا. خالق .
- جهانبان ؛ جهاندار.
- جهانبانی ؛ جهانداری و سلطنت .
- جهان بانو :
جهان بانوَش خواند پیوسته شاه
بر او داشت آیین حشمت نگاه .
نظامی .
- جهانبخش :
در آن رزمها یار من رخش بود
همان تیغ تیزم جهانبخش بود.
فردوسی .
- جهان بین . رجوع به این کلمه در ردیف خود شود.
- جهان پادشاه ، جهان پادشا ؛ پادشاه جهان :
جهان پادشا چون شود دیرسال
پرستنده را زو بگیرد ملال .
نظامی .
- جهان پادشاهی ؛ سلطنت جهان :
خدایا جهان پادشاهی تراست
ز ما خدمت آید خدایی تراست .
نظامی .
وگر بهمن از پادشاهی گذشت
جهان پادشاهی بمن بازگشت .
نظامی .
- جهان پرستی ؛ پرستیدن دنیا. دنیادوستی :
ای نظامی جهان پرستی چند
بر بلندی درآی ، پستی چند.
نظامی .
خاک تو شده جهان هستی
چون خاک مکن جهان پرستی .
نظامی .
- جهان پرور .
- جهان پناه ؛ پناه جهان . رجوع بهمین کلمه در ردیف خود شود.
- جهان پناهی . رجوع بهمین کلمه شود.
- جهان پهلوان :
ذات جهان پهلوانْش صبح جهان است
کز افق چرخ احتشام برآمد.
خاقانی .
دلت تازه بادا و دولت جوان
تو بادی جهان را جهان پهلوان .
نظامی .
چو کرد آفرین بر جهان پهلوان
شنیده سخن کرد با او روان .
نظامی .
- جهان خرامی :
زآنجا که جهان خرامی اوست
بالایی او تمامی اوست .
نظامی .
- جهان خسرو :
چون تو جهان خسروی چشم جهان دیده نیست
چون تو زمان داوری صرف زمان دیده نیست .
خاقانی .
ملک فرّه و ملکتش بی کرانه
جهان خسرو و سیرتش خسروانی .
فرخی .
- جهان خسروی :
درآن وقت کردم جهان خسروی
که هم جان قوی بود و هم تن قوی .
نظامی .
- جهانخوار :
از ستمکاران بگیر و با نکوخواهان بخور
با جهانخواران بغلت و بر جهانداران بتاز.
منوچهری .
- || متمتع و بهره مند از جهان :
بماناد این خداوند جهاندار
بنام نیک همواره جهانخوار.
منوچهری .
- جهانخواری ؛ تمتع و بهره مندی از جهان :
یارب بدهی او را در دولت و در نعمت
عمری به جهانداری عمری به جهانخواری .
منوچهری .
- جهان داور ؛ داور جهان . خدا :
چونست که امروز نمانده ست از آن قوم
جز حق نبود قول جهانداور اکبر.
ناصرخسرو.
مقهور بحکمت شوداین خلق جهان پاک
زیرا که حکیم است جهان داور قهار.
ناصرخسرو.
تو بادی جهان داور و دادگستر
تو بادی جهان خسرو جاودانی .
فرخی .
بنام جهان داور آغاز کرد
که از تیره شب روز را باز کرد.
(گرشاسبنامه ).
- جهان درنگی ؛ در بیت زیر از نظامی ، دیر متولد شدن . دیر بجهان آمدن :
وآگه نه که در جهان درنگی
پوشیده بود صلاح رنگی .
نظامی (لیلی و مجنون چ وحید ص 58).
- جهان دگر، جهان دیگر :
ای دل بخرابات حقیقت نظری کن
خود را بدو پیمانه جهان دگری کن .
صائب .
بادپیما را بهر جا عز و شان دیگر است
پر چو شد پیمانه اش شاه جهان دیگر است .
قبول (ازآنندراج ).
- جهان رو :
پیک جهان رو چو چرخ پیر جوان وش چو صبح
یافته پیرانه سر رونق فصل شباب .
خاقانی .
- جهان سالار :
جهان سالار خسرو هرزمانی
بچربی جستی از شیرین زبانی .
نظامی .
جهان سالار با او کرد پیوند
که دید او را بشاهی بس خردمند.
(ویس و رامین ).
- جهان ستان :
جهان ستانی شاهنشهی جهانگیری
که کرد کار جهان را بداد دین آباد.
مسعود.
شیر جهان ستانی و تا هست مرغزار
صحن زمین تمام ترا مرغزار باد.
مسعود.
- جهان ستانی ؛ جهانگیری . (آنندراج ).
- جهان سروری ؛ سروری جهان :
جهاندار یزدان کند داوری
دهد بر سرانت جهان سروری .
فرخی .
- جهان سنج :
بمیزان همت جهان را بسنج
که همت جهان سنج میزان بود.
خاقانی .
- جهان سوز ؛ سوزنده ٔ جهان .
- جهان شور :
از خنده جهانسوزی و از غمزه جهان شور
در صلح دلاویزی و در جنگ جگرخوار.
سنائی .
- جهانشوی :
غزو است مرا پیشه و همواره چنین باد
تا من بوم از بدعت و از کفر جهانشوی .
فرخی .
- جهان شهریار :
کیانی نژادا شها سرورا
جهان شهریارا و گندآورا.
فردوسی .
بجم گفت شه کای جهان شهریار
ز من بنده بر، بدگمانی مدار.
(گرشاسب نامه ).
منم پور نوذر جهان شهریار
ز تخم فریدون منم یادگار.
فردوسی .
- جهان طلب :
عقل جهان طلب درِ آلودگی زند
عقل خداپرست زند درگه صفا.
خاقانی .
- جهان طبع :
الاای نیک رای نیک تدبیر
جوانمرد جهان طبع و جهانگیر.
سعدی .
- جهان فروز ؛ فروزنده ٔ جهان .
- جهان فروزی :
چون صبح بفال نیک روزی
برزد علم جهان فروزی .
نظامی .
چون کرد مرا خدای روزی
روی تو بدین جهان فروزی .
نظامی .
- جهان کدخدا ؛ پادشاه :
جهان کدخدایی که از عقل و جودش
همی داشت خواهد جهان چون عیالی .
ابوالفرج رونی .
- جهان کدخدای :
یکی تخت زرین بلورینْش پای
نشسته بر او بر جهان کدخدای .
فردوسی .
- جهان کردگار ؛ خالق جهان :
از این بیش کردی که گفتی تو کار
که یار تو بادا جهان کردگار.
فردوسی .
گرانمایه مهر جهان کردگار
گرفت از نگین خدایی نگار.
(گرشاسبنامه ).
- جهان کندن ، جهان سیاه کردن ؛ کنایه ازخراب و ویران کردن ملک . (آنندراج ).
سلطان دی بلشکر صرصر جهان بکند
بینی که جور صرصر دی چون جهان کن است .
انوری (از آنندراج ).
- جهان کِهین ؛ آدمی .
- جهانگشا؛ جهاندار. (آنندراج ).
- جهان گشادن ؛ تسخیر کردن جهان .
- جهان گشته ؛ دنیادیده :
جهانگشته و دانش اندوخته
سفرکرده و صحبت آموخته .
سعدی .
- جهان مرزبان :
جهان مرزبان کارفرمای دهر
درآورد لشکر بنزدیک شهر.
نظامی .
جهان مرزبان شاه گیتی نورد
برافروخت کاین داستان گوش کرد.
نظامی .
جهان مِهین ؛ عالم . ماسوی اﷲ.
- دوجهان ؛ دنیا و عقبی . دنیا و آخرت .
|| آنچه ماتحت فلک قمر است . (برهان ). || مال و اسباب دنیوی . خواسته ٔ دنیا. || کنایه از مردم جهان :
جهان دل نهاده بدین داستان
همه بخردان و همه راستان .
فردوسی .
جهان سربسر گشته او را رهی
نشسته جهاندار با فرهی .
فردوسی .
|| مجازاً بمعنی حیات . زندگی . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) :
سیاوش چو گشت از جهان ناامید
بر او تیره شد روی روز سپید.
فردوسی .
جهان . [ ج َ ] (اِخ ) تخلص زبیده دختر فتحعلیشاه قاجار که از شاعران است . (ریحانة الادب ).
جهان . [ ج َ / ج ِ ] (نف ، ق ) در حال جَستن . || جهنده . (برهان ) :
به پیش اندر آمد یکی تند ببر
جهان چون درخش و خروشان چو ابر.
بیامد بتخت کیان برنشست
گرفت این جهان جهان را بدست .
همه سربسر دست نیکی برید
جهان جهان را ببد مسپرید.
عاشق از معشوق کی باشد جهان
چون به او بیند همه کون و مکان ؟
بگفت احوال ما برق جهان است
گهی پیدا و دیگر دم نهان است .
به پیش اندر آمد یکی تند ببر
جهان چون درخش و خروشان چو ابر.
اسدی .
بیامد بتخت کیان برنشست
گرفت این جهان جهان را بدست .
فردوسی .
همه سربسر دست نیکی برید
جهان جهان را ببد مسپرید.
فردوسی .
عاشق از معشوق کی باشد جهان
چون به او بیند همه کون و مکان ؟
مولوی .
بگفت احوال ما برق جهان است
گهی پیدا و دیگر دم نهان است .
سعدی .
جهان. [ ج َ ] ( اِ ) عالم از زمین و کرات آسمانی. دنیا. گیتی. گیهان. عالم ظاهر. ( برهان ) :
بت پرستی گرفته ام همه عمر
این جهان چون بت است و ما شمنیم.
که گاه مردم از او شادمان وگه ناشاد.
تاج است سال و ماه مر او را و گرزن است.
دو پای پرشغه و مانده با دلی بریان.
جهان گم کننده ست و او رهنمای
جهان جفت غم دارد او جفت ناز
جهان عمر کوته کند او دراز.
پرستش خدای جهان را سزاست.
- از جهان بیرون شدن ؛ کنایه از مردن : جهان به خرمی بگذاشت وبه نام نیک از جهان بیرون شد. ( نوروزنامه ).
- این جهان ؛ دنیا :
جمله صید این جهانیم ای پسر
ما چو صعوه مرگ بر سان زغن.
جهان آزموده دلاور سران
گشادند یک یک بپاسخ زبان.
چون عقیق آبدار و چون کمند تاب دار
آن لب جان پرور و زلف جهان آشوب یار.
- جهانبان ؛ جهاندار.
- جهانبانی ؛ جهانداری و سلطنت.
- جهان بانو :
جهان بانوَش خواند پیوسته شاه
بر او داشت آیین حشمت نگاه.
در آن رزمها یار من رخش بود
همان تیغ تیزم جهانبخش بود.
- جهان پادشاه ، جهان پادشا ؛ پادشاه جهان :
جهان پادشا چون شود دیرسال
پرستنده را زو بگیرد ملال.
خدایا جهان پادشاهی تراست
ز ما خدمت آید خدایی تراست.
جهان پادشاهی بمن بازگشت.
ای نظامی جهان پرستی چند
بر بلندی درآی ، پستی چند.
بت پرستی گرفته ام همه عمر
این جهان چون بت است و ما شمنیم.
رودکی.
خدای عرش جهان را چنین نهاد نهادکه گاه مردم از او شادمان وگه ناشاد.
کسائی.
او میر نیکوان جهان است و نیکویی تاج است سال و ماه مر او را و گرزن است.
یوسف عروضی.
همی دوم بجهان اندر از پس روزی دو پای پرشغه و مانده با دلی بریان.
عسجدی.
جهان جانگزایست و او جانفزای جهان گم کننده ست و او رهنمای
جهان جفت غم دارد او جفت ناز
جهان عمر کوته کند او دراز.
اسدی.
جهان را پرستی تو این نارواست پرستش خدای جهان را سزاست.
؟
- آن جهان ؛ آخرت. عقبی.- از جهان بیرون شدن ؛ کنایه از مردن : جهان به خرمی بگذاشت وبه نام نیک از جهان بیرون شد. ( نوروزنامه ).
- این جهان ؛ دنیا :
جمله صید این جهانیم ای پسر
ما چو صعوه مرگ بر سان زغن.
رودکی.
- جهان آزموده ؛ مجرب. سردوگرم دیده. کارکشته : جهان آزموده دلاور سران
گشادند یک یک بپاسخ زبان.
فردوسی.
- جهان آشوب ؛ بهم زننده جهان : چون عقیق آبدار و چون کمند تاب دار
آن لب جان پرور و زلف جهان آشوب یار.
میرمعزی ( از آنندراج ).
- جهان آفرین ؛ آفریننده. خدا. خالق.- جهانبان ؛ جهاندار.
- جهانبانی ؛ جهانداری و سلطنت.
- جهان بانو :
جهان بانوَش خواند پیوسته شاه
بر او داشت آیین حشمت نگاه.
نظامی.
- جهانبخش : در آن رزمها یار من رخش بود
همان تیغ تیزم جهانبخش بود.
فردوسی.
- جهان بین . رجوع به این کلمه در ردیف خود شود.- جهان پادشاه ، جهان پادشا ؛ پادشاه جهان :
جهان پادشا چون شود دیرسال
پرستنده را زو بگیرد ملال.
نظامی.
- جهان پادشاهی ؛ سلطنت جهان : خدایا جهان پادشاهی تراست
ز ما خدمت آید خدایی تراست.
نظامی.
وگر بهمن از پادشاهی گذشت جهان پادشاهی بمن بازگشت.
نظامی.
- جهان پرستی ؛ پرستیدن دنیا. دنیادوستی : ای نظامی جهان پرستی چند
بر بلندی درآی ، پستی چند.
فرهنگ عمید
۱. =جهاندن
۲. (صفت، قید ) در حال جهیدن، جهنده.
۱. گیتی، دنیا، عالم، کیهان.
۲. کرۀ زمین.
۳. [مجاز] مردم دنیا.
۴. [قدیمی، مجاز] حیات، زندگی: سیاوش چو گشت از جهان ناامید / بر او تیره شد روی روز سپید (فردوسی۱: ۴۰۲ ).
* جهان سوم: (سیاسی ) مجموع کشورهای درحال توسعه. &delta، جهان اول، کشورهای بزرگ صنعتی غرب و جهان دوم، کشورهای بزرگ صنعتی کمونیست، پیش از فروپاشی شوروی سابق بوده است.
۲. (صفت، قید ) در حال جهیدن، جهنده.
۱. گیتی، دنیا، عالم، کیهان.
۲. کرۀ زمین.
۳. [مجاز] مردم دنیا.
۴. [قدیمی، مجاز] حیات، زندگی: سیاوش چو گشت از جهان ناامید / بر او تیره شد روی روز سپید (فردوسی۱: ۴۰۲ ).
* جهان سوم: (سیاسی ) مجموع کشورهای درحال توسعه. &delta، جهان اول، کشورهای بزرگ صنعتی غرب و جهان دوم، کشورهای بزرگ صنعتی کمونیست، پیش از فروپاشی شوروی سابق بوده است.
۱. گیتی؛ دنیا؛ عالم؛ کیهان.
۲. کرۀ زمین.
۳. [مجاز] مردم دنیا.
۴. [قدیمی، مجاز] حیات؛ زندگی: ◻︎ سیاوش چو گشت از جهان ناامید / بر او تیره شد روی روز سپید (فردوسی۱: ۴۰۲).
⟨ جهان سوم: (سیاسی) مجموع کشورهای درحال‌توسعه. Δ جهان اول، کشورهای بزرگ صنعتی غرب و جهان دوم، کشورهای بزرگ صنعتی کمونیست، پیش از فروپاشی شوروی سابق بوده است.
۱. =جهاندن
۲. (صفت، قید) در حال جهیدن؛ جهنده.
دانشنامه عمومی
بخشی از مطالب از دانشنامه رشد.
جَهان به معنی زمین و مجموعه تمدن انسانی می باشد همچنین برای اشاره به کیهان و همچنین کلّ هستی نیز کاربرد دارد.
از واژهٔ جهان برای اشاره به هر مجموعهٔ بزرگ نیز استفاده می شود. برای نمونه جهان ایرانی، جهان عرب، جهان ادبیّات و غیره. از نظر ریشه، واژهٔ جهان دگرگون شده واژهٔ گیهان پهلوی است. واژه های کیهان و گیتی نیز از همان ریشه آمده اند.
عمر جهان برابر با ۰٫۱۷ ± ۱۳٫۷۵ بیلیون سال است.اگر همه عمر جهان را در یک تقویم یک ساله جا بدیم هر ماه معادل ۱/۲ میلیارد سال است و انسان تنها در ده ثانیه آخر به وجود آمده است،پس خودتان فکر کنید که ما در این ۱۰ ثانیه چه کاری با خودمان و زمین کردیم!
جَهان به معنی زمین و مجموعه تمدن انسانی می باشد همچنین برای اشاره به کیهان و همچنین کلّ هستی نیز کاربرد دارد.
از واژهٔ جهان برای اشاره به هر مجموعهٔ بزرگ نیز استفاده می شود. برای نمونه جهان ایرانی، جهان عرب، جهان ادبیّات و غیره. از نظر ریشه، واژهٔ جهان دگرگون شده واژهٔ گیهان پهلوی است. واژه های کیهان و گیتی نیز از همان ریشه آمده اند.
عمر جهان برابر با ۰٫۱۷ ± ۱۳٫۷۵ بیلیون سال است.اگر همه عمر جهان را در یک تقویم یک ساله جا بدیم هر ماه معادل ۱/۲ میلیارد سال است و انسان تنها در ده ثانیه آخر به وجود آمده است،پس خودتان فکر کنید که ما در این ۱۰ ثانیه چه کاری با خودمان و زمین کردیم!
wiki: جزیره ساخت انسان در ۴ کیلومتری ساحل دبی، از امیرنشین های امارات متحده عربی، واقع شده است.
جهان (خواننده) خواننده ایرانی متوفی به سال ۱۳۸۹
محمود جهان خواننده ایرانی متوفی به سال ۱۳۹۶
امید جهان خواننده ایرانی
جهان همچنین ممکن است به موارد زیر اشاره داشته باشد:
جهان (خواننده) خواننده ایرانی متوفی به سال ۱۳۸۹
محمود جهان خواننده ایرانی متوفی به سال ۱۳۹۶
امید جهان خواننده ایرانی
جهان همچنین ممکن است به موارد زیر اشاره داشته باشد:
wiki: دبی می باشد. اندازه هر جزیره از ۲۳٬۰۰۰ متر مربع تا ۸۴٬۰۰۰ متر مربع متفاوت است و ارتفاع آن بین ۵۰ تا ۱۰۰ متر از سطح دریاست. مساحت آن ۹ کیلومتر طول در ۶ کیلومتر عرض است و توسط یک موج شکن بیضوی شکل احاطه شده است. مسافت بین جزایر توسط قایق یا هلیکوپتر طی می شود. قیمت هر جزیره از ۱۵ میلیون دلار تا ۴۵ میلیون دلار متفاوت است. لایروبی از سال ۲۰۰۴ آغاز شده است و تا سال ۲۰۰۷ ۹۰٪ آن تکمیل شد. این جزیره در ۴ کیلومتری ساحل منطقهٔ جمیرا واقع شده و نزدیک پالم جمیرا می باشد.
wiki: جهان (مجمع الجزایر)
نقل قول ها
جهان (دنیا)، نامی رایج برای مجموعهٔ تمدّنِ انسان، به ویژه تجربهٔ بشر، تاریخ، یا به طور کلّی وضعیّت بشر است. واژهٔ جهان هم در معنی زمین و هم در مورد کیهان و همچنین کلّ هستی کاربرد دارد.
• «آن که دلش به دوستی دنیا شیفته است دل وی به سه چیز آن چسبیده است: اندوهی که از او دست بر ندارد، و حرصی که او را وانگذارد، و آرزویی که آن را به چنگ نیارد .» نهج البلاغه، کلمات قصار ۲۲۸ -> علی بن ابی طالب
• «بهرهٔ تو از دنیا همان است که آبادانی آخرتت بدان است.» نهج البلاغه، نامه ۳۱ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا میدان بزرگ آزمایش است که هدف آن چیزی جز عشق نیست.» -> مصطفی چمران
• «دنیا خانه ه ای است خوب برای کسی که آن را چون خانه نپذیرد، و محلی است نیکو برای آن که آن را وطن خویش نگیرد، و همانا فردا خوشبختان دنیا آنانند که امروز از آن گریزانند.» نهج البلاغه، خطبه، ۲۲۳ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا در دیدهٔ صاحب خِردان، چون سایهٔ پس از زوال است، که گسترده ناشده در هم رود، و افزون نشده کاهش یابد.» نهج البلاغه، خطبه ۶۳ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا همچون مار است، سودنِ آن نرم و هموار، و درونِ آن زهرِ مرگبار. فریفتهٔ نادان دوستی آن پذیرد، و خردمندِ دانا از آن دوری گیرد.» نهج البلاغه، کلمات قصار ۱۱۹ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا گلی است که برگ هایش خیالی و خارهایش حقیقی است.»کارمن سیلوا بدون منبع• «دنیا به مانندِ بازاری است؛ گروهی در آن سود برند، در حالی که گروهی دیگر زیان برند.» تحف العقول، ص ۳۵۸ -> علی هادی
• «روزگار دو روز است: روزی به سودِ توست و روزیِ به زیانِ تو؛ دنیا خانه ای است گردان، از دستِ این به دستِ آن. آنچه از آنِ توست، هرچند ناتوان باشی، خود را به تو خواهد رساند؛ و آنچه از آن به زیانِ توست، به نیروی خویش بازش نتوانی گرداند.» نهج البلاغه، خطبه، ۷۲ -> علی بن ابی طالب
• «مردمان فرزندان دنیایند، و فرزندان را سرزنش نکنند که چرا دوستدارِ مادر خود هستند.»نهج البلاغه، کلمات قصار ۳۰۳ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا بد نیست اما اینکه دنیا مراد انسان باشد، بد است و دنیایی خوب است که برای همه خوب باشد. سرنوشت ما نیز در همین دنیا تعیین می شود.» ۵ مارس ۲۰۱۷/ ۱۵ اسفند ۱۳۹۵؛ « در دیدار جمعی از اعضای ادوار انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران» -> محمد خاتمی
• «آن که دلش به دوستی دنیا شیفته است دل وی به سه چیز آن چسبیده است: اندوهی که از او دست بر ندارد، و حرصی که او را وانگذارد، و آرزویی که آن را به چنگ نیارد .» نهج البلاغه، کلمات قصار ۲۲۸ -> علی بن ابی طالب
• «بهرهٔ تو از دنیا همان است که آبادانی آخرتت بدان است.» نهج البلاغه، نامه ۳۱ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا میدان بزرگ آزمایش است که هدف آن چیزی جز عشق نیست.» -> مصطفی چمران
• «دنیا خانه ه ای است خوب برای کسی که آن را چون خانه نپذیرد، و محلی است نیکو برای آن که آن را وطن خویش نگیرد، و همانا فردا خوشبختان دنیا آنانند که امروز از آن گریزانند.» نهج البلاغه، خطبه، ۲۲۳ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا در دیدهٔ صاحب خِردان، چون سایهٔ پس از زوال است، که گسترده ناشده در هم رود، و افزون نشده کاهش یابد.» نهج البلاغه، خطبه ۶۳ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا همچون مار است، سودنِ آن نرم و هموار، و درونِ آن زهرِ مرگبار. فریفتهٔ نادان دوستی آن پذیرد، و خردمندِ دانا از آن دوری گیرد.» نهج البلاغه، کلمات قصار ۱۱۹ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا گلی است که برگ هایش خیالی و خارهایش حقیقی است.»کارمن سیلوا بدون منبع• «دنیا به مانندِ بازاری است؛ گروهی در آن سود برند، در حالی که گروهی دیگر زیان برند.» تحف العقول، ص ۳۵۸ -> علی هادی
• «روزگار دو روز است: روزی به سودِ توست و روزیِ به زیانِ تو؛ دنیا خانه ای است گردان، از دستِ این به دستِ آن. آنچه از آنِ توست، هرچند ناتوان باشی، خود را به تو خواهد رساند؛ و آنچه از آن به زیانِ توست، به نیروی خویش بازش نتوانی گرداند.» نهج البلاغه، خطبه، ۷۲ -> علی بن ابی طالب
• «مردمان فرزندان دنیایند، و فرزندان را سرزنش نکنند که چرا دوستدارِ مادر خود هستند.»نهج البلاغه، کلمات قصار ۳۰۳ -> علی بن ابی طالب
• «دنیا بد نیست اما اینکه دنیا مراد انسان باشد، بد است و دنیایی خوب است که برای همه خوب باشد. سرنوشت ما نیز در همین دنیا تعیین می شود.» ۵ مارس ۲۰۱۷/ ۱۵ اسفند ۱۳۹۵؛ « در دیدار جمعی از اعضای ادوار انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران» -> محمد خاتمی
wikiquote: جهان
جدول کلمات
گیتی
پیشنهاد کاربران
تکثر جهان ها به معنای کرات مختلف هم میتونه باشه به نظرم
بنظرم کلمه جهان بمعنی آنچکه در اطراف یک چیز یا یک شئ وخودش وجود دارد میباشد. یعنی به مرکزیت وجود خود و اطرافش به فاصله بی نهایت . این میتواند شامل تمام مادیات و غیر مادیات باشد و چیزهایی که درآینده بوجود می آید.
دانشجوی ارشد ادبیات فارسی هستم و می خواستم معنی جَهان جِهان را که به معنی جهان گذران میباشد با لغت نامه شما چک کنم. مربوط به متن نفثه المصدور می باشد. متاسفانه معنی آن را در لغت نامه ی شما نیافتم. ممنون می شوم اگر آن را بررسی کنید . موفق و موید باشید.
عالم
جهان را بر کسی سیاه کردن : روزگار او را تیره کردن و او را کشتن
چون به سی شب رسید وعده ماه
شب جهان بر ستاره کرد سیاه
( هفت پیکر نظامی، تصحیح دکتر ثروتیان، ۱۳۸۷ ، ص 512 )
چون به سی شب رسید وعده ماه
شب جهان بر ستاره کرد سیاه
( هفت پیکر نظامی، تصحیح دکتر ثروتیان، ۱۳۸۷ ، ص 512 )
برای اسامی می خواستم یه چیز اضافه کنم
جهانگیر یک اسم پسرانه است
جهانگیر یک اسم پسرانه است
جهان:
دکتر کزازی در مورد واژه ی جهان می نویسد : ( ( جهان ریختی است از گهان gēhān که در پارسی گیهان و کیهان شده است. چنان می نماید که جهان از ریخت تازیکانه ی ( معرّب ) واژه ، جیهان، بر آمده در پارسی کاربرد یافته است. ) )
تویی کردهٔ کردگار جهان
ندانی همی آشکار و نهان
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 186 )
دکتر کزازی در مورد واژه ی جهان می نویسد : ( ( جهان ریختی است از گهان gēhān که در پارسی گیهان و کیهان شده است. چنان می نماید که جهان از ریخت تازیکانه ی ( معرّب ) واژه ، جیهان، بر آمده در پارسی کاربرد یافته است. ) )
تویی کردهٔ کردگار جهان
ندانی همی آشکار و نهان
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 186 )
جَهان
واژه ای پارسی و ستاک و ریشه کارواژهء جَهیدَن است:
جَه - آن = جَهان
ساختارش مانند : خندان ، گریان ، دَوان ، لرزان. . .
مینه : جَهان از جَهِش و جَهیدن بزرگ مادهء فشرده پدید می آید که همان دانشواژه ء : مَهبانگ= big bang است.
واژه ای پارسی و ستاک و ریشه کارواژهء جَهیدَن است:
جَه - آن = جَهان
ساختارش مانند : خندان ، گریان ، دَوان ، لرزان. . .
مینه : جَهان از جَهِش و جَهیدن بزرگ مادهء فشرده پدید می آید که همان دانشواژه ء : مَهبانگ= big bang است.
آفاق، دنیا، عالم، کره ارض، گیتی، روزگار، زمانه
بسیار مهم است که تشخیص دهیم که این چهار واژه مترادف و یکسان نیستند و درک معنی و مورد استفاده صحیح آنان در قرن ۲۱ الزامی است، خصوصاً در علوم نجوم/گیتی شناسی، فیزیک، ریاضیات، جغرافیات و غیره.
1. "جهان" = "کیهان" = world
( جهان فقط شامل هر چه در کُره زمین و اتمسفر آن است میشود, اگرچه ماهواره هاى مصنوعی هم می توانند شامل باشند. )
2. "دنیا" = universe
( دنیا شامل همه مواد و فضای موجود است که مشاهده میشود. - visible universe - مبداً دنیا یا ابتدای آفرینش دنیا بر حسب تئورى معتبر Big Bang ١٣. ٨ میلیون سال نورى با ما فاصله دارد. )
3. "عالم” = "فلک"؟ = cosmos
( اگرچه عالم و دنیا می توانند مترادفاً استفاده شوند اما عالم منظم، مکمل دنیای مشاهده شده و دنیاهای مشاهده نشده است. این حجم تقریباً به قطر ٩٣ میلیون سال نورى است. یکی از تئوریهاى معتبر گیتی شناسی عالم را تقریباً ١٢٤ برابر "دنیا"ى قابل مشاهده محاسبه نموده. )
4. "کهکشان" = galaxy
( کهکشان سامانه جاذبه داریست که شامل سیاره ها، ستاره گان، گازها، مواد تاریک و سیاه چاله مرکزى است. کهکشانهاى کوچک بیش از چندصد میلیون و کهکشانهاى بزرگ بیش از چند هزار میلیارد ستاره دارند. برحسب آخرین مطالعات در سال ٢٠١٦ میلادى، درون "دنیا" تقریباً ٢ هزار میلیارد کهکشان وجود دارد. )
1. "جهان" = "کیهان" = world
( جهان فقط شامل هر چه در کُره زمین و اتمسفر آن است میشود, اگرچه ماهواره هاى مصنوعی هم می توانند شامل باشند. )
2. "دنیا" = universe
( دنیا شامل همه مواد و فضای موجود است که مشاهده میشود. - visible universe - مبداً دنیا یا ابتدای آفرینش دنیا بر حسب تئورى معتبر Big Bang ١٣. ٨ میلیون سال نورى با ما فاصله دارد. )
3. "عالم” = "فلک"؟ = cosmos
( اگرچه عالم و دنیا می توانند مترادفاً استفاده شوند اما عالم منظم، مکمل دنیای مشاهده شده و دنیاهای مشاهده نشده است. این حجم تقریباً به قطر ٩٣ میلیون سال نورى است. یکی از تئوریهاى معتبر گیتی شناسی عالم را تقریباً ١٢٤ برابر "دنیا"ى قابل مشاهده محاسبه نموده. )
4. "کهکشان" = galaxy
( کهکشان سامانه جاذبه داریست که شامل سیاره ها، ستاره گان، گازها، مواد تاریک و سیاه چاله مرکزى است. کهکشانهاى کوچک بیش از چندصد میلیون و کهکشانهاى بزرگ بیش از چند هزار میلیارد ستاره دارند. برحسب آخرین مطالعات در سال ٢٠١٦ میلادى، درون "دنیا" تقریباً ٢ هزار میلیارد کهکشان وجود دارد. )
این جهان جهان
دنیای جهنده ( سریع تغیر میکند )
دنیای جهنده ( سریع تغیر میکند )
شهر
šhr, šẖr Pth. /MP/šahr/ n
šhr, šẖr Pth. /MP/šahr/ n
جَهان
واژه ای پارسی و ستاک و ریشه کارواژهء جَهیدَن است:
جَه - آن = جَهان
ساختارش مانند : خندان ، گریان ، دَوان ، لرزان. . .
مینه : جَهان از جَهِش و جَهیدن بزرگ مادهء فشرده پدید می آید که همان دانشواژه ء : مَهبانگ= big bang استش
کیهان ( گیهان )
واژه ی دیگری نیز هست بنام کیهان که اربیده گیهان است
گیهان = گِی ( زنده، مانند های آن را در گیاه و گیو و گیان ( جان ) میبینیم ) ه ( پسوند نامساز ) ان ( پسوند نامساز بستگی، در بیشتر وختها جایگاه است )
واژه ای پارسی و ستاک و ریشه کارواژهء جَهیدَن است:
جَه - آن = جَهان
ساختارش مانند : خندان ، گریان ، دَوان ، لرزان. . .
مینه : جَهان از جَهِش و جَهیدن بزرگ مادهء فشرده پدید می آید که همان دانشواژه ء : مَهبانگ= big bang استش
کیهان ( گیهان )
واژه ی دیگری نیز هست بنام کیهان که اربیده گیهان است
گیهان = گِی ( زنده، مانند های آن را در گیاه و گیو و گیان ( جان ) میبینیم ) ه ( پسوند نامساز ) ان ( پسوند نامساز بستگی، در بیشتر وختها جایگاه است )
جهانی که در آن هستیم و زندگی می کنیم طبق نظریه و باور این حقیر سرای جاودانه ما انسانها و خیلی از موجودات زنده و غیر زنده می باشد. محیط آن از جنس سطوح دو بعدی هندسی و یا صِوَر ذهنی است. با این وجود مطلقا مسدود و نفوذ ناپذیر است. ورود به داخل آن از بیرون و خروج از داخل آن به بیرون برای هر چیزی منجمله ملائک یا فرشتگان ؛ روح ؛ روان ؛ نفس و جان بطور مطلق محال و غیر ممکن می باشد. بر محیط جهان از بیرون سکون مطلق حکم فرماست، یعنی بطور جاودانه سر جای خود پایدار و استوار ایستاده و هرگز به اندازه یک ذره اتمی جابجا نمی شود. محیط جهان مشمول حال گذر زمان و فرسودگی و انقباض و انبساط نمی باشد. جهان علاوه بر محتوا دارای یک فضا یا مکان مجرد و مطلق سه بعدی است با یک حجم ثابت و پایدار و فقط محتوای آن مشمول حال انبساط و انقباض ؛ تغییر و تحول و تکامل و گذر زمان می باشد. طول عمر جهان در چهار چوب طرح مطلق آفرینش توسط خداوند از پیش تعیین شده است که محدود و محصور بین دو قیامت یا دو مه بانگ متوالی می باشد. طول عمر کلی کیهان هنوز توسط منجمین و کیهان شناسان محاسبه و تعیین نگردیده است، اما در آینده های دور دست چنیین محاسبه ای امکان پذیر خواهد شد. بیشتر کیهان شناسان و منجمین هنوز به این حقیقت که در بالا به آن اشاره شد ( مکان مجرد و مطلق سه بعدی با حجمی پایدار و تغییر ناپذیر ) نرسیده اند. علت آن هم این است که پس از پا به میدان گذاشتن نظریه نسبیت خاص و عام انشتاین در مورد بیان ریاضی زمانمکان، مکان و زمان مطلق محمد زکریای رازی و بخصوص نیوتن بطور کامل بدست فراموشی سپرده شده است و لازم و ضروری است که آنها را دوباره زنده نمود و مفاهیم بیزمانی و بیمکانی را هم به آنها افزود تا افسانه خلقت و آفرینش رنگ و بویی تازه به خود بگیرد و بکمال برسد. تا زمانیکه محاسبه گران بتوانند طول عمر کلی یا دهر کیهانی را محاسبه نمایند، برای سهولت در عمل تصور و تخیل میتوان مقدار عددی سرعت نور را ( بدون پسوند کیلو متر / ثانیه ) به توان دو رساند و پسوند سال به آن افزود که برابر با 90 میلیارد سال باشد. بنابراین تا برپایی قیامت و یا وقوع مه بانگ بعدی حدود 76 میلیارد سال دیگر در پیش پا و رو داریم. به نظر راهی است بس طولانی و باور نکردنی، اما خیالمان جمع و خاطرمان راحت باشد که این فاصله بسیار طولانی یعنی عمر کلی کیهان برای همه افراد انسانی در همه اعصار گذشته و حال و آینده برابر است با فاصله بین لحظه مرگ در این دنیا و لحظه بسته شدن نطفه در رحم مادر ( یا لحظه تولد مجدد یا دوباره ) در دنیای بعدی که در همین جا خواهد بود. نکته مهم در این راز نهفته است که مردگان درک گذر زمان را ندارند و متعاقب آن بین دو سر این فاصله بسیار طولانی اتصال کوتاه ایجاد می شود و به یک لحظه کوتاه ( کمتر از یک ثانیه ) تقلیل می یابد. بعد چهارم مکان مطلق سه بعدی جهان لحظه حال است که طول آن برابر است با 10 بتوان منهای 43 ثانیه که در علم فیزیک به زمان پلانک معروف است. لحظه حال در منازل نزولی حرکت هستی در بین دو حالت مبداء و معاد ازل و در منازل صعودی ابد نامیده میشود. لذا تعاریفی که تاکنون از مفاهیم ازل و ابد توسط فلاسفه و حکیمان و عارفان دینی و غیر دینی ارائه گردیده اند اشتباه می باشند. لحظه حال که همان زمان مطلق است، تجلی قدرت بیکران خداوند است که محتوای کل جهان را لحظه به لحظه به سوی معاد یعنی به سوی حالت کمال ایده آل اولیه بهشتی هستی یعنی حالت مبداء قبل از آغاز سفر آفرینش، بهمراه خود حرکت می دهد، طوریکه یک ذره را پشت سر در زمان گذشته به حال خود باقی نمی گذارد و هیچ ذره ای هم قادر نخواهد بود که از لحظه حال سبقت بگیرد و جلوتر از دیگران و کل پا به صحنه آینده بگذارد. نمایشی که در بالا به آن اشاره گردیدد شامل کلیه جهان های موازی و مساوی و بیشمار بطور مطلقا همسان و همزمان هم می باشد. لذا نه تنها این جهان بلکه کلیه جهان هایی که تاکنون آفریده شده و در آینده ها در بینهایت دور دست ها آفریده خواهند شد ، سرا های جاودانه ما انسان ها می باشند. از همه مهمتر این حقیقت تلخ و یا شیرین است که اعمال نیک و بد افراد انسانی در منازل ؛ وادی ها ؛ شهر های عشق و یا ایستگاه های هفتگانه و بیشمار نزولی و صعودی حرکت هستی در طی سفر آفرینش هیچگونه تاثیرات مثبت و منفی بر سرنوشت و سعادت غائی و یا نهائی آنها نخواهد داشت. و معنای این حقیقت این است که برپایی قیامت مورد نظر و باور و آرزوی پیروان ادیان ابراهیمی بخصوص مسیحیت و اسلام و رستاخیز و بر انگیختگی مردگان از قبور یا قبر ها هر گز اتفاق نخواهد افتاد و هیچ انسانی از طرف خداوند مورد استنطاق و بازجویی و بازپرسی و ملامت و سرزنش قرار نخواهد گرفت چه رسد به محکومیت به عذاب جهنمی. هستی ای که در آن زندگی میکنیم و متعلق به آن هستیم دارای حالات کلی بیشماری است که بین دو سر حد محصور و محدود است؛ یکی نقصان کامل ( به زبان حکمت دینی امکان اَخَس ) و دیگری کمال ایده آل ( یا امکان اشرف ) . حالت کلی اولیه بهشتی بر اثر اولین انقباض در آغاز سفر یکباره به نهایت نقصان رسیده است و از آن پس کلیه منازل نزولی و صعودی در حال رجعت و بازگشت به سوی کمال اولیه در حرکتند و هرکدام از حالات کلی بهشتی از طریق وقوع چرخه یا زنجیره وقوع مه بانگ های هفتگانه بر اثر نوسانات متوالی انبساط و انقباض کیهانی پشت سر هم به ظهور می رسند و به واقعیت عینی تبدیل می شوند و توسط خویشتن های دهگانه افراد انسانی مشاهده و تجربه می گردند، و معنای این بیان این است که ما انسان ها هم اکنون در بهشت و بهمراه خداوند هستیم و بر خلاف باور ادیان ابراهیمی از خداوند و حیات و حالت بهشتی جدا نشده ایم . خلاصه اینکه نظام احسن ارائه شده توسط اندیشمندان دینی ناقص الخلقه می باشد، به این معنا که سقط جنین در تولیدات خرد یا عقل نظری در بخش خیالات بریده از واقعیت عینی و در افق دور دست اوهامات، صورت گرفته است و چنین جنین های اوهامی به اندازه کافی فرصت رشد و انسجام نداشته و در اعصار مختلف با شتاب و عجله از نوک قلم با کمک دست و دوات روی کاغذ جاری گشته و موجب شگفت و اعجاب حیرت انگیز شنوندگان و خوانندگان گردیده است.
بقعه ٔ آدم ابوالبشر ؛ کنایه از دنیاست عموماً و سراندیب خصوصاً. ( انجمن آرا ) .
بقعه ٔ زوال ؛ کنایه از دنیاست. ( انجمن آرا ) .
برخی از معانی ارائه شده توسط خوانندگان گرامی این سایت حقیقت دارند. مفهوم جهان ریشه در مصدر جهیدن دارد. در علم فیزیک در بخش مکانیک ذرات و امواج هم با عبارت " جهش کوانتایی " مواجه می شویم. گاهی اوقات از خودم می پرسم که شاید بتوان مکانیزم جهش کوانتایی را که در ابعاد بسیار ریز کاری و کارگر است ، در مورد محتوای کل جهان هم کاری و دست اندر کار دانست. به نظرم این مکانیزم چیزی دیگر نمی تواند باشد غیر از نوسانات متوالی انقباض و انبساط کیهانی. یعنی باز و بسته شدن محتوای جهان و جهیدن و پرش آن از یک حالت کلی به یک حالت کلی دیگر. در این مکانیزم هیچ نیرویی تحت نام های جاذبه و یا دافعه دست اندر کار نیستند بلکه ریزش یا سقوط آزاد و شتاب دار و چرخشی انرژی و جرم از ارتفاع به عمق . در فاز انبساط مرکز جهان نقش رفیع ترین قله را بازی می کند و محیط جهان نقش عمیق ترین دامنه. در فاز انقباض نقش های مرکز و محیط جهان معکوس می گردند. در طی فاز انقباض، محیط جهان نقش رفیع ترین قله باز شده و پراکنده و مرکز جهان نقش عمیق ترین دامنه متراکم شده در یک نقطه هندسی را عهده دار می شوند. مهم این است بدانیم که محتوای جهان با جهش های متوالی مه بانگی خویش بطور صد در صد تکرار نمی شود بلکه اصل تکامل و حرکت به سوی کمال در پشت این جهش ها نهفته است.
مادر دهر ؛ روزگار. دنیا. جهان :
مادر دهر نزاید پسری بهتر از این. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .
مادر دهر نزاید پسری بهتر از این. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) .
مادر فرزند کش ؛ کنایه از روزگار است :
بگذر از این مادر فرزندکش
آنچه پدر گفت بدان دار هش.
نظامی ( گنجینه گنجوی ) .
بگذر از این مادر فرزندکش
آنچه پدر گفت بدان دار هش.
نظامی ( گنجینه گنجوی ) .
شاخ سست . [ خ ِ س ُ ] ( ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) مراد از آن دنیاست . ( آنندراج ) .
جهان معرّب کیهان است
کلمات دیگر: