تاریخ طبیعی

wiki: ۷۷ تا ۷۹ میلادی توسط پلینی بزرگ تالیف شد. این اثر یکی از بزرگ ترین کارهای منفرد است که از زمان امپراتوری روم تا دوران نوین به جا مانده است و حاکی از این است که همهٔ حوزه های دانش باستان را بر پایهٔ بهترین مراجع موجود برای پلینی پوشش داده است.
نسخه آنلاین کتاب پلینی.بخش فارسیستان و خلیج فارس
این اثر از نظر گستردگی دامنهٔ موضوع، نیاز به ارجاع به نویسندگان اصلی، و فهرست جامع از همهٔ محتویات، به الگویی برای دانشنامه های بعدتر تبدیل شد. این اثر به امپراتور تیتوس، پسر دوست صمیمی پلینی، امپراتور وسپاسیان، و در اولین سال حکومت تیتوس اعطا شد. این تنها اثر از پلینی است که بجا مانده، و آخرین اثر تالیفی اوست، که به دلیل مرگ ناگهانی او در فوران کوه وزوو در سال ۷۹ میلادی فاقد یک بازبینی نهایی است.