کلیسا

واژه کلیسا (به یونانی: εκκλησία) به گردهمایی و اجتماع انسان هایی که با یک دیگر جمع شده اند و عقاید مذهبی مشترکی دارند، اشاره می کند اما در اصطلاح به مکان عبادت مسیحیان اطلاق می شود. کلیسای کاتولیک رم، کلیساهای ارتدکس و کلیساهای انگلیکان دارای نظام اسقفی هستند؛ که در آن اختیارات کلیسا در دست اسقفها و روحانیون است. در کلیساهای جماعتی، مرجع نهایی تصمیم گیری در کلیسا جماعت محلی است. در کلیساهای مشایخی سیستم اداره کلیسا از طرف جماعت محلی به هیئت رهبران یا مشایخ واگذار می گردد و تصمیمات از طریق پارلمان و شورا اتخاذ می شود.کلیسای شمعون در شهر حلب در سوریه از قدیمی ترین کلیساهای جهان است.   نمای داخلی یک کلیسا در بلژیک   سالن شبستان کلیسایی در لندن   معماری داخلی یک کلیسا   کلیسا سامبا در تفلیس کشور گرجستان   کلیسا سنت نینو در تفلیس گرجستان
کلیسای سن پتر در واتیکان، کلیسای سامبا در تفلیس، پایتخت گرجستان دومین کلیسای بزرگ جهان، کلیسای سن جان در نیویورک و کلیسای باسیلیسیا در ساحل عاج از بزرگ ترین کلیساهای جهان هستند. ایاصوفیه در استانبول کنونی در سال ۵۳۷ بزرگ ترین کلیسای جهان به شمار می رفت.
با توجه به همزیستی باستانی مسیحیان و ایرانیان زرتشتی و مسلمان، کلیساهای متعددی نیز در خاک ایران بنا شده است. قدیمیترین کلیسای ایران کلیسای ننه مریم یا کلیسای مریم مقدس در ارومیه است. برخی از تاریخ شناسان این کلیسا را دومین کلیسای بزرگ جهان پس از کلیسای «بیت لحم» فلسطین می دانند. کلیسای «ننه مریم» نه نیمکت دارد و نه جای گاهی برای اعتراف و وعظ کشیش. در ورودی به صحن، کم ارتفاع است. به نحوی که هنگام ورود بایستی سر خود را به پایین خم کنی.
کلیسای شمعون در شهر حلب در سوریه از قدیمی ترین کلیساهای جهان است.

کِلیسا (church)
(از واژۀ یونانی اِکْلیسیا به معنی «مجتمع») جامعۀ پیروان عیسی مسیح و زیرمجموعه های آن. کلیسا از دیرباز به سه بخش تقسیم شده است: مسیحیان زنده و فعال (مبارزان کلیسا)، مردگانی که در برزخ اند (کلیسای معذب)، و مؤمنانی که مرده و به بهشت رفته اند (فاتحان کلیسا). عیسی وظیفۀ تأسیس کلیسای مسیحی را به پطرسِ حواری سپرد (متی، ۱۶: ۱۸). گفته اند کلیسا با نزول روح القدس در روز پنجاهه (پِنطیکاست)آغاز شد و از آن زمان، مردم دسته دسته بدان پیوستند. همچنین، عنوان کلیسا به کلیساهای انگلستان، ارتدوکس شرقی، و کاتولیک رومی، که هریک خود را یگانه کلیسای واقعی مسیحیت می دانند، اطلاق می شود. کلیسا به این معنی مترادف مذهب است و به سازمان های فرق مختلف مسیحی اطلاق می شود. اما در زبان فارسی واژه کلیسا عموماً به بنا یا عبادتگاه مسیحیان گفته می شود، مثل کلیسای وانک در جلفای اصفهان قره کلیسا در آذربایجان و کلیسای نتردام در پاریس. نیز ← مسیحیت

کلیسا به اجتماع انسان هایی که با یک دیگر جمع شده اند؛ و عقاید مذهبی مشترکی دارند، اشاره می کند اما در اصطلاح به مکان عبادت مسیحیان اطلاق می شود.
• «تجربیاتِ تلخ به من آموخت که معابد حتماً خانهٔ خدا نیستند. ممکن است حتّی محلِّ استقرارِ شیطان باشند. این مکان های دعا ارزشی ندارند، مگر اینکه خدواند متولی آن را دوست داشته باشد. معابد، مساجد و کلیساها را باید ساخت.» ، برگرفته از کتابِ «گزینهٔ گفتارهای گاندی» ترجمه مهشید میرمعزّی، نشر ثالث، سال ۱۳۸۸، ص ۲۱ -> مهاتما گاندی

[ویکی فقه] کلمه کلیسا در زبان فارسی برگرفته از واژه ی یونانی اکلسیا است که به معنی جماعت یا انجمن می باشد. کلیسا دارای دو کاربرد رایج است. کاربرد اول آن که در عهد جدید بسیار استعمال شده به معنی مجمع ایمانداران مسیحی است. کاربرد دوم این واژه، در مورد ساختمانی است که مسیحیان در آن به انجام عبادت می پردازند.
کلمه کلیسا در زبان فارسی برگرفته از واژه ی یونانی "اکلسیا (Ekklesia) " است که به معنی "جماعت" یا "انجمن" می باشد.
Achtemeier، Paul J. (ed.) ، Harpercollins Bible Dictionary، (Harper San Francisco، ۱۹۹۶، ۲nd ed.) ، ص۱۸۳.
نخستین معنی کلیسا عبارتست از "مجمع ایمان داران مسیحی". در این استعمال که در عهد جدید بسیار رایج است، کلمه ی کلیسا برای اشاره به کل جامعه ی مسیحیان و یا مجموعه ی مسیحیان یک منطقه به کار می رود. اولین کاربرد کلمه ی کلیسا را در کلمات خود حضرت مسیح می توان یافت. آن حضرت خطاب به پطرس فرمود: «و من نیز تو را می گویم که تویی پطرس (کلمه ای یونانی به معنی صخره) و بر این صخره، کلیسای خود را بنا می کنم.»
انجیل، متی، ۱۸: ۱۶.
کلیسا (در زبان انگلیسی میان کلیساهای بزرگ و کوچک در نام گذاری تفاوت وجود دارد. کلیساهای بزرگ را معمولا Church و کلیساهای کوچک را که معمولا نمازخانه محسوب می شوند Chapel می نامند.)،
New Catholic Encyclopedia، (Gale، ۲۰۰۳، ۲nd ed.) ، vol. ۳، ص۳۸۲.
...

[ویکی اهل البیت] کلمه ی کلیسا در زبان فارسی برگرفته از واژه ی یونانی "اکلسیا" است که به معنی "جماعت" یا "انجمن" می باشد. این کلمه 115 بار در کل عهد جدید به کار رفته است. در رسالات پولس (به انضمام رساله به عبرانیان) 61 بار، در اعمال رسولان 23 بار، در کتاب مکاشفه 20 بار و در سایر رسالات عهد جدید مجموعاً 11 بار از این کلمه استفاده شده است.
کلمه ی کلیسا دارای دو کاربرد رایج است. کاربرد اول آن که در عهد جدید بسیار استعمال شده به معنی "مجمع ایمانداران مسیحی" است و در حقیقت به جماعت مؤمنان، کلیسا اطلاق می شود. بنابراین مراد از کلیسای قرنتس، مجموعه ی مسیحیان قرنتس و مراد از کلیسای انطاکیه، مجموعه ی مسیحیان انطاکیه می باشد.
پولس در رساله ی اول خویش به قرنتیان و نیز در رساله ی به غلاطیان می نویسد: «من به کلیسای خدا جفا می رساندم». در این استعمال و مواردی از این دست، مراد همان مجمع ایمان داران مسیحی بوده است. البته بعدها و در پی بروز اختلافات میان کلیسای مسیحی (مجمع مسیحیان)، کلمه ی کلیسا در معنایی جدید یعنی "فرقه" بکار رفت، بنابراین مراد از کلیسای کاتولیک، فرقه ی کاتولیک است و مراد از کلیسای لوتری، فرقه ی لوتری است.
کاربرد دوم این واژه، در مورد ساختمانی است که مسیحیان در آن به انجام عبادت می پردازند.
در این نوشتار به بررسی هر دو مفهوم این واژه خواهیم پرداخت.
نخستین معنی کلیسا عبارتست از "مجمع ایمان داران مسیحی". در این استعمال که در عهد جدید بسیار رایج است، کلمه ی کلیسا برای اشاره به کل جامعه ی مسیحیان و یا مجموعه ی مسیحیان یک منطقه به کار می رود.
اولین کاربرد کلمه ی کلیسا را در کلمات خود حضرت مسیح می توان یافت. آن حضرت خطاب به پطرس فرمود: «و من نیز تو را می گویم که تویی پطرس (کلمه ای یونانی به معنی صخره) و بر این صخره، کلیسای خود را بنا می کنم».