کلمه جو
صفحه اصلی

عوفی

فرهنگ فارسی

سدید الدین محمد بن محمد بخارینویسنده و دانشمند معروف ایرانی در اواخر قر . ۶ و اوایل قرن ۷ ( بین ۵۷۲ ه . ق . / ۱۱۷۶ م . - ۶۳۵ ه . ق ./ ۳ - ۱۲۳۲ م . ) . وی از اعقاب عبدالرحمن بن عوف صحابی معروف است . جد عوفی امام ابوطاهر یحیی بن طاهر ابن عثمان از علمای حدیث و معرفت انساب عرب بود و خال او شرف الزمان مجدالدین محمد بن ضیائ الدین عدنان سرخکتی دانشمند و مولف تاریخ ملوک ترکستان ( خاقانیان ) است . عوف در نیمه قر. ۶ در بخارا بدنیا آمد و تحصیلات خویش را درهمان شهر بانجام رسانید . پس از آن مدتها در بلاد ماورائ النهر و سیستان و خراسان بسیر و سیاحت و دیدار فضلا پرداخت و تا سقوط خوارزمشاهیان در خراسان بسر میبرد وهرگاه بوعظ و تذکیر اشتغال میورزید . مدتی هم صاحب دیوان قلج ارسلان خاقان نصرهالدین عثمان بن ابراهیم بود . مقارن حمله مغول عوفی به سند گریخت و بخدمت ملک ناصرالدین قباجه از ممالیک غوری در آمد و کتاب لباب الالباب را بنام عین الملک وزیر این پادشاه تالیف کرد و سپس تالیف جوامع الحکایات را بنام ناصرالدین قباجه آغاز نمود . ناصرالدین در سال ۶۲۵ ه . ق . از شمس الدین التتمش شکست خورد و خود را برود سند انداخت و غرق شد . جمیع خدم و حشم وی به التتمش پیوستند از آن جمله عوفی بود که بخدمت وزیر التتمش ابوسعد جنیدی مخصوص گردید و جوامع الحکایات را - که نخست میخواست بنام ناصرالدین قباجه تالیف کند - بنام این وزیر برشته تحریر در آورد . عوفی [ فرج بعد ازشدت ] تالیف تنوخی را هم از عربی بفارسی ترجمه کرده است .
محمد بن محمد عوفی بخاری ملقب به سدید الدین یا نورالدین از دانشمندان و نویسندگان مشهور ایران در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است

لغت نامه دهخدا

عوفی . [ ع َ ] (اِخ ) ابراهیم بن ابی بکربن اسماعیل دنابی عوفی ، از نسل عبدالرحمان بن عوف بود.وی حسابدان و عالم به فرائض بشمار میرفت . اصل او ازدمشق و مولدش بسال 1030 هَ . ق . در قاهره بود و بسال 1094 درگذشت . او را رسایل بسیاری در فرائض و حساب و مناسک حج میباشد. (از الاعلام زرکلی از خلاصةالاثر).


عوفی . [ ع َ ] (اِخ ) عطیةبن سعدبن جناده ٔ عوفی جدلی قیسی کوفی ، مکنی به ابوالحسن . از محدثان و شیعیان کوفه بود و چون حاضر به سب علی (ع ) نشد به امر حجاج چهارصد تازیانه به او زدند وموی سر و رویش را تراشیدند. سپس او به فارس رفت و اندکی بعد به کوفه بازگشت و بسال 111 هَ . ق . درگذشت .(از الاعلام زرکلی از تهذیب التهذیب و ذیل المذیل ).


عوفی . [ ع َ ] (اِخ ) قاسم بن ثابت . رجوع به قاسم عوفی شود.


عوفی . [ ع َ ] (اِخ ) محمدبن محمد زیتونی عوفی ، ملقب به بدرالدین . از شافعیان مصر بود و بسال 831 هَ . ق . متولد شد. وی در قضاو خطبه و زجل مهارت داشت و بسال 924 درگذشت . او را ارجوزه ای است در فقه ، و شرح آن . (از الاعلام زرکلی ).


عوفی . [ ع َ ] (اِخ ) محمدبن محمد عوفی بخاری ، ملقب به سدیدالدین یا نورالدین . از دانشمندان و نویسندگان مشهور ایران در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است . وی از اعقاب عبدالرحمان بن عوف از صحابه ٔ رسول بود و بهمین سبب خاندان او به عوفی شهرت داشت . ولادتش در بخارا در اواسط نیمه ٔ دوم قرن ششم هجری اتفاق افتاد و تحصیلات او در همان شهر صورت گرفت و آنگاه به بسیاری از بلاد ماوراءالنهر و خراسان و سیستان سفر کرد و به دیدار فضلای مشهور آن بلاد توفیق یافت .عوفی تا اواخر دوره ٔ قدرت سلطان محمد خوارزمشاه در خراسان و ماوراءالنهر به سر میبرد و در ضمن ملاقات بارجال به جمعآوری اطلاعات ذیقیمت خود که در کتابهای خویش ثبت کرده است مشغول بود. و در اوان حمله ٔ مغول ازماوراءالنهر و خراسان گریخته به بلاد سند رفت . عوفی در مدت توقف یا سیاحت در خراسان و ماوراءالنهر بخدمت امرا و علما تقرب حاصل کرد و مدتی از ملازمان دربار قلج طمغاج خان ابراهیم و پسرش قلج ارسلان خاقان نصرةالدین عثمان بن ابراهیم گشت . بعد از فرار به سند خدمت ناصرالدین قباجه (متوفی بسال 625 هَ . ق .) از ممالیک غوریه را اختیار کرد و در همین مدت کتاب لباب الالباب رابنام وزیر او عین الملک فخرالدین حسین بن شرف الملک تصنیف کرد، و نیز بفرمان همین پادشاه شروع بتألیف جوامعالحکایات نمود و پس از غرق شدن ناصرالدین قباجه بسال 625 عوفی بخدمت شمس الدین التتمش درآمد و علی الخصوص بخدمت وزیر او نظام الملک قوام الدین محمدبن ابی سعد الجنیدی اختصاص و در دهلی اقامت یافت و کتاب «جوامعالحکایات و لوامعالروایات » را که در عهد ناصرالدین قباجه شروع نموده بود در حدود سال 630 بنام این وزیر تمام کرد، و بعد ازین تاریخ از زندگی او اطلاعی در دست نیست . برای اطلاع بیشتر به شرح احوال عوفی رجوع به مآخذ ذیل شود: تاریخ ادبیات در ایران تألیف صفا ج 2 ص 1026، مقدمه ٔ محمد قزوینی بر ج 1 از کتاب لباب الالباب چ لیدن ، مقدمه ٔ معین بر جوامعالحکایات چ تهران .


عوفی . [ ع َ ] (اِخ )محمدبن محمدبن علی بن عطیه ٔ عوفی اسکندری عاتکی ، مکنی به ابوعلی و ملقب به شمس الدین . وی از نسل عبدالرحمان بن عوف بود. از فقیهان شافعی و متصوف بشمار میرفت .بسال 818 هَ . ق . در اسکندریه متولد شد و به مکه و یمن و هند مسافرت کرد و به مصر بازگشت ، سپس در یکی از نواحی دمشق سکونت نمود و بسال 906 در آنجا درگذشت .او راست : 1 - ابتغاءالقربة باللباس و الصحبة. 2 - الحجة الراجحة فی سلوک المحجة الواضحة. 3 - کشف البیان عن صفات الحیوان . و نیز دیوانی در هشت جزء دارد. (از الاعلام زرکلی از شذرات الذهب و الکواکب السائرة).


عوفی . [ ع َ ] (ص نسبی ) منسوب است به عبدالرحمان بن عوف زهری که فرزندان او «عوفیون » خوانده میشدند. || منسوب به عوف بن سعدبن ظرب . ابوسلیمان یحیی بن یعمر قاضی عوفی ، بدین نسبت شهرت دارد و قاضی مرو بوده است . || منسوب به عوف بن سعدبن ذبیان است که بطن بزرگی را تشکیل میدادند. (از اللباب فی تهذیب الانساب ).


عوفی . [ ع َ فی ی ] (ع ص ) نیازشده و داده شده . (ناظم الاطباء).


عوفی. [ ع َ فی ی ] ( ع ص ) نیازشده و داده شده. ( ناظم الاطباء ).

عوفی. [ ع َ ] ( ص نسبی ) منسوب است به عبدالرحمان بن عوف زهری که فرزندان او «عوفیون » خوانده میشدند. || منسوب به عوف بن سعدبن ظرب. ابوسلیمان یحیی بن یعمر قاضی عوفی ، بدین نسبت شهرت دارد و قاضی مرو بوده است. || منسوب به عوف بن سعدبن ذبیان است که بطن بزرگی را تشکیل میدادند. ( از اللباب فی تهذیب الانساب ).

عوفی. [ ع َ ] ( اِخ ) ابراهیم بن ابی بکربن اسماعیل دنابی عوفی ، از نسل عبدالرحمان بن عوف بود.وی حسابدان و عالم به فرائض بشمار میرفت. اصل او ازدمشق و مولدش بسال 1030 هَ. ق. در قاهره بود و بسال 1094 درگذشت. او را رسایل بسیاری در فرائض و حساب و مناسک حج میباشد. ( از الاعلام زرکلی از خلاصةالاثر ).

عوفی. [ ع َ ] ( اِخ ) عطیةبن سعدبن جناده عوفی جدلی قیسی کوفی ، مکنی به ابوالحسن. از محدثان و شیعیان کوفه بود و چون حاضر به سب علی ( ع ) نشد به امر حجاج چهارصد تازیانه به او زدند وموی سر و رویش را تراشیدند. سپس او به فارس رفت و اندکی بعد به کوفه بازگشت و بسال 111 هَ. ق. درگذشت.( از الاعلام زرکلی از تهذیب التهذیب و ذیل المذیل ).

عوفی. [ ع َ ] ( اِخ ) قاسم بن ثابت. رجوع به قاسم عوفی شود.

عوفی. [ ع َ ] ( اِخ )محمدبن محمدبن علی بن عطیه عوفی اسکندری عاتکی ، مکنی به ابوعلی و ملقب به شمس الدین. وی از نسل عبدالرحمان بن عوف بود. از فقیهان شافعی و متصوف بشمار میرفت.بسال 818 هَ. ق. در اسکندریه متولد شد و به مکه و یمن و هند مسافرت کرد و به مصر بازگشت ، سپس در یکی از نواحی دمشق سکونت نمود و بسال 906 در آنجا درگذشت.او راست : 1 - ابتغاءالقربة باللباس و الصحبة. 2 - الحجة الراجحة فی سلوک المحجة الواضحة. 3 - کشف البیان عن صفات الحیوان. و نیز دیوانی در هشت جزء دارد. ( از الاعلام زرکلی از شذرات الذهب و الکواکب السائرة ).

عوفی. [ ع َ ] ( اِخ ) محمدبن محمد زیتونی عوفی ، ملقب به بدرالدین. از شافعیان مصر بود و بسال 831 هَ. ق. متولد شد. وی در قضاو خطبه و زجل مهارت داشت و بسال 924 درگذشت. او را ارجوزه ای است در فقه ، و شرح آن. ( از الاعلام زرکلی ).

عوفی. [ ع َ ] ( اِخ ) محمدبن محمد عوفی بخاری ، ملقب به سدیدالدین یا نورالدین. از دانشمندان و نویسندگان مشهور ایران در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. وی از اعقاب عبدالرحمان بن عوف از صحابه رسول بود و بهمین سبب خاندان او به عوفی شهرت داشت. ولادتش در بخارا در اواسط نیمه دوم قرن ششم هجری اتفاق افتاد و تحصیلات او در همان شهر صورت گرفت و آنگاه به بسیاری از بلاد ماوراءالنهر و خراسان و سیستان سفر کرد و به دیدار فضلای مشهور آن بلاد توفیق یافت.عوفی تا اواخر دوره قدرت سلطان محمد خوارزمشاه در خراسان و ماوراءالنهر به سر میبرد و در ضمن ملاقات بارجال به جمعآوری اطلاعات ذیقیمت خود که در کتابهای خویش ثبت کرده است مشغول بود. و در اوان حمله مغول ازماوراءالنهر و خراسان گریخته به بلاد سند رفت. عوفی در مدت توقف یا سیاحت در خراسان و ماوراءالنهر بخدمت امرا و علما تقرب حاصل کرد و مدتی از ملازمان دربار قلج طمغاج خان ابراهیم و پسرش قلج ارسلان خاقان نصرةالدین عثمان بن ابراهیم گشت. بعد از فرار به سند خدمت ناصرالدین قباجه ( متوفی بسال 625 هَ. ق. ) از ممالیک غوریه را اختیار کرد و در همین مدت کتاب لباب الالباب رابنام وزیر او عین الملک فخرالدین حسین بن شرف الملک تصنیف کرد، و نیز بفرمان همین پادشاه شروع بتألیف جوامعالحکایات نمود و پس از غرق شدن ناصرالدین قباجه بسال 625 عوفی بخدمت شمس الدین التتمش درآمد و علی الخصوص بخدمت وزیر او نظام الملک قوام الدین محمدبن ابی سعد الجنیدی اختصاص و در دهلی اقامت یافت و کتاب «جوامعالحکایات و لوامعالروایات » را که در عهد ناصرالدین قباجه شروع نموده بود در حدود سال 630 بنام این وزیر تمام کرد، و بعد ازین تاریخ از زندگی او اطلاعی در دست نیست. برای اطلاع بیشتر به شرح احوال عوفی رجوع به مآخذ ذیل شود: تاریخ ادبیات در ایران تألیف صفا ج 2 ص 1026، مقدمه محمد قزوینی بر ج 1 از کتاب لباب الالباب چ لیدن ، مقدمه معین بر جوامعالحکایات چ تهران.

دانشنامه عمومی

عوفی (آبادان). عوفی یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان نوآباد واقع شده است. عوفی ۱۳ نفر جمعیت دارد.
فهرست شهرهای ایران

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] عوفی (ابهام زدایی). عوفی ممکن است اشاره به اشخاص و شخصیت های ذیل باشد: • عطیه عوفی، عطیه بن سعد بن جناده عوفی از اولین زائران قبر امام حسین (علیه السلام) به همراه جابر بن عبدالله انصاری• محمد بن محمد عوفی بخاری، ملقب به سدیدالدین یا نورالدین از دانشمندان و نویسندگان مشهور ایران در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری
...


کلمات دیگر: