کلمه جو
صفحه اصلی

اباقاخان

دانشنامه عمومی

اباقا خان (درگذشتهٔ ذیحجه ۶۸۰ (قمری) در همدان) فرزند و جانشین هلاکوخان و دومین پادشاه از سلسله ایلخانان ایران است. جنگ های داخلی بین مغولان و درگیری بین ایلخانان ایران و همسایگان مغول شمالی شان یعنی اردوی زرین در زمان اباقا شدت یافت. سرانجام اباقا توانست در سال ۶۶۸ ه.ق./۱۲۷۰ م. با شکست دادن همسایگان شمالی آرامش را به مرزهای شمال شرقی ایران بازگرداند. در دهه بعدی او متوجه مرزهای غربی شد، در این زمان سلاجقه روم به عنوان متحدان مغول ها بر آسیای صغیر حکم می راندند، در سال ۶۷۴ ه.ق./۱۲۷۶ م. اداره حکومت در دست وزیر سلطان سلجوقی معین الدین سلیمان معروف به پروانه بود، بیبرس سلطان مملوک مصر بر لشکر مغول مستقر در آسیای صغیر تاخت و شمار زیادی از مغولان را بکشت و پس از این یورش به مرزهای قبلی خود بازگشت. ایلخان مغول، اباقا، در تبریز از واقعه خبردار شد و در حال رهسپار آسیای صغیر شد و در رزمگاه بر انبوه کشتگان مغول بگریست.
ایلخان تا سال ۶۸۰ ه.ق./۱۲۸۱ م. در تدارک حمله به سوریه و مصر بود، او جهت جلب حمایت پاپ و ادوارد اول پادشاه انگلستان در جنگ برابر دشمن مشترک با آنان نوشت و خواند داشت اما نتوانست حمایت آنان را جلب نماید. سرانجام در سال ۶۸۰ ه.ق./۱۲۸۱ م. به مملوک حمله کرد. در این نبرد پادشاه ارمنستان نیروهایی به کمک اباقا فرستاد. در نزدیکی حمص جنگ با مصریان درگرفت و علی رقم پیروزی های اولیه در نهایت سپاه مغول به سختی شکست خورد. اباقا که خود شخصاً در این نبرد حضور نداشت با شنیدن خبر بیاشفت و وعده داد مسئولان این شکست را بازخواست خواهد کرد و سپس خود به تلافی این شکست خواهد رفت، اما هرگز نتوانست به این وعده خود وفا کند چرا که در سال ششم ذی الحجه ۶۸۰ ه.ق./۱۲۸۲ م. در همدان درگذشت. وی را در جزیره شاهی در کنار پدرش به گور سپردند.

دانشنامه آزاد فارسی

اَباقاخان (حک: ۶۶۳ ـ همدان ۶۸۰ق)
(یا: اَبَقاخان) دومین پادشاه از سلسلۀ ایلخانان، پسر و جانشین هولاکوخان. او فرمان داد تا کلیۀ قوانین هولاکوخان پا برجا بماند و آیین نیاکان حفظ شود. پایتخت را از مراغه به تبریز انتقال داد و خواجه شمس الدین محمد جوینی را به وزارت برگزید. در زمان اباقا، عطاملک جوینی بغداد را که توسط هولاکو ویران شده بود، آبادتر از روزگار خلفا بازسازی نمود . اباقا در هرات ، براق خان از نوادگان چنگیز را شکست داد و به این ترتیب بار دیگر خراسان را تصرف کرد. اما در محل اُبلستینِ مصر از بیبرس، سلطان مملوک مصر، شکست سختی خورد. اباقاخان ظاهراً کیش بودایی داشت ، اما همسرش بر دین مسیح بود. از این رو اباقاخان متحد دولت های مسیحی و دشمن حکومت های مسلمان بود.


کلمات دیگر: