مترادف مگس : پشه، ذباب
مگس
مترادف مگس : پشه، ذباب
فارسی به انگلیسی
fly
فارسی به عربی
ذبابة
مترادف و متضاد
پرواز، اونگان، پرش، مگس، حشره پردار
مگس
پشه
۱. پشه
۲. ذباب
فرهنگ فارسی
پایتخت آلان در قفقاز است . مسعودی در مروج الذهب آنرا ( مغص ) نوشته است در جهانگشای جوینی مکس آمده است و این شهر در سال ۱۲۳۹ م . خراب گردیده است.
حشرهای است که درجاهای گرم وکثیف بوجودمی آید، دارای خرطوم کوچک ودوچشم ودوشاخک کوتاه ویک جفت بال نازک است
( اسم ) ۱ - حشره ایست از راسته دو بالان که در جلو دهن دارای دو شاخک کوتاه است و دارای خرطومی است که راس آن برجسته و اسفنجی است .این جانور دارای دو چشم مرکب بزرگ است و هر چشم از تعداد زیادی چشمهای ریز ساده ساخته شده . پاهای مگس به چنگالهای و بادکش هایی ختم میشود . مگس با خرطومش هر چیز مایعی را میمکد و از آنها تغذیه میکند و بر روی زباله ها و خاکروبه ها و کثافات تخم میکند .از تخم مگس نوزادی کرمی شکل خارج میشود که فاقد چشم و پا است و پس ازاندک مدتی بشکل بیضی در میاید و دور بدنش را جلد سختی احاطه میکند و پس از چند روز جانور بالغ از درون آن خارج میشود . از اقسام مگس ها مگس سبز و مگس گزنده و مگس تسه تسه را میتوان نام برد ذباب . یا مگس آبی . مگس گوشت یا مگس اسپانیولی . قانتاریدس یا مگس انگبین . زنبور عسل . یا مگس تسه تسه . گونهای مگس که مخصوص نواحی حاره میباشد و ناقل میکرب مرض خواب است . یا مگس سبز رنگ . مگس گوشت . یا مگس سگ . مگسی که غالبا روی سگ نشیند: [ گرچه درین فن یکی است او و دگر کس بنام آن مگس سگ بود وین مگس انگبین . ] ( خاقانی . سج . ۳۳۶ ) یا مگس گوشت . گونه ای مگس که از مگسهای معمولی کمی بزرگتراست و رنگ بدنش آبی متمایل بسبز میباشد . این گونه مگس بر روی گوشتها و خون حیوانات زندگی میکند مگس سبز مگس آبی : مشنج : [ مگس چون به بندوق گردید راست بگفتش که بنمای دشمن کجاست . ] ( نعمت عالی بها . فرنظا. )
حشرهای است که درجاهای گرم وکثیف بوجودمی آید، دارای خرطوم کوچک ودوچشم ودوشاخک کوتاه ویک جفت بال نازک است
( اسم ) ۱ - حشره ایست از راسته دو بالان که در جلو دهن دارای دو شاخک کوتاه است و دارای خرطومی است که راس آن برجسته و اسفنجی است .این جانور دارای دو چشم مرکب بزرگ است و هر چشم از تعداد زیادی چشمهای ریز ساده ساخته شده . پاهای مگس به چنگالهای و بادکش هایی ختم میشود . مگس با خرطومش هر چیز مایعی را میمکد و از آنها تغذیه میکند و بر روی زباله ها و خاکروبه ها و کثافات تخم میکند .از تخم مگس نوزادی کرمی شکل خارج میشود که فاقد چشم و پا است و پس ازاندک مدتی بشکل بیضی در میاید و دور بدنش را جلد سختی احاطه میکند و پس از چند روز جانور بالغ از درون آن خارج میشود . از اقسام مگس ها مگس سبز و مگس گزنده و مگس تسه تسه را میتوان نام برد ذباب . یا مگس آبی . مگس گوشت یا مگس اسپانیولی . قانتاریدس یا مگس انگبین . زنبور عسل . یا مگس تسه تسه . گونهای مگس که مخصوص نواحی حاره میباشد و ناقل میکرب مرض خواب است . یا مگس سبز رنگ . مگس گوشت . یا مگس سگ . مگسی که غالبا روی سگ نشیند: [ گرچه درین فن یکی است او و دگر کس بنام آن مگس سگ بود وین مگس انگبین . ] ( خاقانی . سج . ۳۳۶ ) یا مگس گوشت . گونه ای مگس که از مگسهای معمولی کمی بزرگتراست و رنگ بدنش آبی متمایل بسبز میباشد . این گونه مگس بر روی گوشتها و خون حیوانات زندگی میکند مگس سبز مگس آبی : مشنج : [ مگس چون به بندوق گردید راست بگفتش که بنمای دشمن کجاست . ] ( نعمت عالی بها . فرنظا. )
صورت فلکی کوچک آسمان جنوبی (southern sky) نزدیک به‌صورت بارز صلیب جنوبی
فرهنگ معین
(مَ گَ ) (اِ. ) حشره ای است از راستة دوبالان و دارای دو چشم مرکب بزرگ .
لغت نامه دهخدا
مگس. [ م َ گ َ ] ( اِ )جانوری است کوچک و بالدار و پرنده که به تازی ذباب گویند. ( ناظم الاطباء ). ذباب. ( زمخشری ) ( ترجمان القرآن ). در اوستایی ، مخشی ( پشه ، مگس ). پهلوی ، مگس ، مکس ، مخش ( فقط در تفسیر کلمات اوستایی ) بلوچی ، مکش ، مگیسک ، مهیسک ( مگس ، پشه ). وخی ، مکس . منجی ، مغه . سانسکریت ، مکش ، مکشا ، مکشیکا . افغانی ، مچ ( مگس ). شاید از مشک . در اوراق مانوی ( پارتی )، مگس . کردی ، میش ، مژ ، مش . زازا، میس . گیلکی ، مگز . حشره ای است از راسته دوبالان دارای خرطومی که رأس آن برجسته و اسفنجی است. دو چشم مرکب بزرگ و دو شاخک کوچک کوتاه و یک جفت بال دارد. پاهای مگس به چنگال ها و بادکش هایی ختم می شود. مگس با خرطومش هر چیز مایع را می مکدو از آن تغذیه می کند و بر روی زباله و کثافات تخم می گذارد. ( از حاشیه برهان چ معین ). نامی است که به عده فراوانی از دوبالان داده اند. مگس های خانگی به علت آنکه بوسیله پایها و خرطومشان ناقل انواع میکربها هستند بسیار زیان آورند.( از لاروس ). اسم فارسی ذباب است. ( تحفه حکیم مؤمن )( فهرست مخزن الادویه ). ابوجعفر. ابوحکیم. ابوالخدوش.ابومنیة. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) :
او مرا پیش شیر بپسندد
من نتاوم براو نشسته مگس.
آمدشدن تو اندرین عالم چیست
آمد مگسی پدید و ناپیدا شد.
گرچه خوبی به سوی زشت به خواری منگر
کاندر این ملک چو طاوس به کار است مگس.
کجا کس انگبین دارد مگس بر گرد خوان دارد.
عنکبوتان مگس قدید کنند.
او مرا پیش شیر بپسندد
من نتاوم براو نشسته مگس.
رودکی.
ذباب مگس باشد و نوفل گوید مژه های چشم را نگذارد که بریزد. ( الابنیه چ دانشکده ص 161 ). اگر بر آب روی خسی باشی و اگر در هوا پری مگسی باشی دل به دست آر تا کسی باشی. ( خواجه عبداﷲ انصاری ).آمدشدن تو اندرین عالم چیست
آمد مگسی پدید و ناپیدا شد.
( منسوب به خیام ).
اﷲ تعالی مگس را ضعیف آفرید و با ضعف وی وقاحت آفرید. ( کشف الاسرار ج 1 ص 118 ). اگر آن وقاحت که در مگس است در شیر بودی در زمین کس از زخم وی نرستی... و با ضعف مگس وقاحت سزا بود. ( کشف الاسرار ج 1 ص 118 ). هرون گفت... اﷲ مگس را از بهر چه آفرید؟ شافعی گفت... خواری و بیچارگی ملوک زمین را. ( کشف الاسرار ج 1 ص 118 ).گرچه خوبی به سوی زشت به خواری منگر
کاندر این ملک چو طاوس به کار است مگس.
سنائی.
ندارم باک از آن هرگز که دارم انگبین بر خوان کجا کس انگبین دارد مگس بر گرد خوان دارد.
سنائی.
صوفیان در دمی دو عید کنندعنکبوتان مگس قدید کنند.
سنائی.
مگس . [ م َ گ َ ] (اِخ ) شعبه ای است از طایفه ٔ ناحیه ٔ سراوان از طوایف کرمان و بلوچستان مرکب از 1000 خانوار. (جغرافیای سیاسی کیهان ص 97).
مگس . [ م َ گ َ ] (اِ)جانوری است کوچک و بالدار و پرنده که به تازی ذباب گویند. (ناظم الاطباء). ذباب . (زمخشری ) (ترجمان القرآن ). در اوستایی ، مخشی (پشه ، مگس ). پهلوی ، مگس ، مکس ، مخش (فقط در تفسیر کلمات اوستایی ) بلوچی ، مکش ، مگیسک ، مهیسک (مگس ، پشه ). وخی ، مکس . منجی ، مغه . سانسکریت ، مکش ، مکشا ، مکشیکا . افغانی ، مچ (مگس ). شاید از مشک . در اوراق مانوی (پارتی )، مگس . کردی ، میش ، مژ ، مش . زازا، میس . گیلکی ، مگز . حشره ای است از راسته ٔ دوبالان دارای خرطومی که رأس آن برجسته و اسفنجی است . دو چشم مرکب بزرگ و دو شاخک کوچک کوتاه و یک جفت بال دارد. پاهای مگس به چنگال ها و بادکش هایی ختم می شود. مگس با خرطومش هر چیز مایع را می مکدو از آن تغذیه می کند و بر روی زباله و کثافات تخم می گذارد. (از حاشیه ٔ برهان چ معین ). نامی است که به عده ٔ فراوانی از دوبالان داده اند. مگس های خانگی به علت آنکه بوسیله ٔ پایها و خرطومشان ناقل انواع میکربها هستند بسیار زیان آورند.(از لاروس ). اسم فارسی ذباب است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن )(فهرست مخزن الادویه ). ابوجعفر. ابوحکیم . ابوالخدوش .ابومنیة. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
او مرا پیش شیر بپسندد
من نتاوم براو نشسته مگس .
ذباب مگس باشد و نوفل گوید مژه های چشم را نگذارد که بریزد. (الابنیه چ دانشکده ص 161). اگر بر آب روی خسی باشی و اگر در هوا پری مگسی باشی دل به دست آر تا کسی باشی . (خواجه عبداﷲ انصاری ).
آمدشدن تو اندرین عالم چیست
آمد مگسی پدید و ناپیدا شد.
اﷲ تعالی مگس را ضعیف آفرید و با ضعف وی وقاحت آفرید. (کشف الاسرار ج 1 ص 118). اگر آن وقاحت که در مگس است در شیر بودی در زمین کس از زخم وی نرستی ... و با ضعف مگس وقاحت سزا بود. (کشف الاسرار ج 1 ص 118). هرون گفت ... اﷲ مگس را از بهر چه آفرید؟ شافعی گفت ... خواری و بیچارگی ملوک زمین را. (کشف الاسرار ج 1 ص 118).
گرچه خوبی به سوی زشت به خواری منگر
کاندر این ملک چو طاوس به کار است مگس .
ندارم باک از آن هرگز که دارم انگبین بر خوان
کجا کس انگبین دارد مگس بر گرد خوان دارد.
صوفیان در دمی دو عید کنند
عنکبوتان مگس قدید کنند.
اما چون صورت طالع تمام کردم مگسی درآمد و بر حرف درجه ٔ طالع نشست ... (چهارمقاله چ معین ص 96).
علم اندر کش و با ریش مگس ران کردار
حمله کن بر مگسان سر خمهای عصیر.
تو بر زمانه نه آن پرگشاده سیمرغی
که خوابگاه مگس شاید آشیانه ٔ تو.
استخوانی طلبد جان همای
که به صحرا مگسش نشناسد.
گر خود مگس شوم ننشینم بر آن عسل
ترسم ز نیش چشم چو زنبور کافرت .
از سر تیغش که هست سبز چو پرّ مگس
کرکس گردون ز هول شاهپر انداخته .
نرسم در خیال تو چه عجب
که مگس در عقاب می نرسد.
نام و ناموس ملک را مگس همچو طاوس به کار آید. (مرزبان نامه چ قزوینی ص 156).
پشه ٔ خوان و مگس کس نشد
هرچه به پیش آمدش از پس نشد.
وصالی بی فراقی قسم کس نیست
که گل بی خار و شکر بی مگس نیست .
مگس پنداشت کان قصاب دمساز
برای او در دکان کند باز.
طاوس رخش چو کرد یک جلوه
عقلم چو مگس دو دست بر سر زد.
آن مگس بربرگ کاه و بول خر
همچو کشتیبان همی افراشت سر.
زآنکه نبود باز صیاد مگس
عنکبوتان می مگس گیرند و بس .
چون مگس حاضر شود در هر طعام
از وقاحت بی صلاح و بی سلام .
چون به دنیای دون فرود آمد
به عسل در بماند پای مگس .
پرستار امرش همه چیز و کس
بنی آدم و مرغ و مور و مگس .
تو خواهی آستین افشان و خواهی روی درهم کش
مگس جایی نخواهد رفت از دکان حلوایی .
بنده ٔ خویشتنم خوان که به شاهی برسم
مگسی را که تو پرواز دهی شاهین است .
نیست مگس را چوز همت سخن
با دو حریر است برهنه ز تن .
نکنم رغبت دنیا که متاعی است قلیل
شاهبازان به گه صید نگیرند مگس .
طوطیان در شکرستان کامرانی می کنند
وز تحسر دست بر سرمی زند مسکین مگس .
ای مگس عرصه ٔ سیمرع نه جولانگه تست
عرض خود می بری و زحمت ما می داری .
برآستان تو غوغای عاشقان چه عجب
که هر کجا شکرستان بود مگس باشد.
آنجا که شکر بود مگس گرد آید.
مگس بر نجاست آدمی نیکوتر از آنک علما بر درگاه سلطان . (محمدبن سلمه از امثال و حکم ص 1729).
دیده کز نعمت دیدار نبودش بهری
مگسی بود که مهمان سر خوانی بود.
رزق را روزی رسان پر می دهد
بی مگس هرگز نماند عنکبوت .
بهم بود غم و شادی اسیر دنیا را
مگس دو دست به سر پای در شکر دارد.
- مثل مگس دست بر سر داشتن ؛ دست بر سر ماندن . دو دست بر سر زدن . (امثال و حکم ج 3 ص 1490).
- مگس آبی ؛ رجوع به ترکیب مگس گوشت شود.
- مگس اسپانیایی ؛ قانتاریداس . کانتارید . ذراح . ذروح . ذراریح . رجوع به ذراریح و ذروح شود.
- مگس انگبین ؛ زنبور عسل . نحل . کبت . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مگس عسل . مگس شهد : چون مگس انگبین و کرم پیله که به دیدار حقیرند ولیکن از ایشان چیزها پدیدار آید عزیز و باقیمت . (نوروزنامه ). بدل او شوخ خانه ٔ مگس انگبین است . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).
گر چه دراین فن یکی است او و دگر کس به نام
آن مگس سگ بُوَد و این مگس انگبین .
و رجوع به زنبور عسل ذیل زنبور شود.
- مگس پراندن ؛ رجوع به ترکیب بعد شود.
- مگس پرانیدن ؛ راندن مگس از اطراف خود.
- || کنایه از کسادی بازار باشد. (برهان ). کساد بازار و بی رونقی آن . مگس پرانی . (از آنندراج ). کساد بودن بازار. (ناظم الاطباء). رونق نداشتن و کساد بودن سر. خلوت بودن سر شخص : فلان پزشک چهار سال است مطب دارد، هنوز مگس می پراند. (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ). عاطل بودن . بیکار و معطل بودن . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
مصریان چون نپرانند مگس با دل تنگ
زهرنوشان تو گر کام به شکر ندهند.
و رجوع به مگس پرانی شود.
- مگس چراغ ؛ پروانه . چراغواره . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس خر ؛ نُعَره . خرمگس . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رجوع به خرمگس شود.
- مگس خواب ؛ تسه تسه . مگسی است در افریقا در سواحل رود کنگو که سیاه پوستان را می گزد و برای آنها خواب و دردها و فلج تولید می کند که اگر معالجه نکنند منجر به مرگ می شود. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نام علمی این حشره «گلوسین » است که از انواع حشرات دوباله و از طایفه ٔ مگسیان و از راسته ٔ زنده زایان به شمار می آید که در آفریقای استوائی انواع فراوانی از آن شناخته شده است و آن را تسه تسه هم می نامند. و رجوع به تسه تسه در همین لغت نامه شود.
- مگس در توی پیراهن بودن ؛ از عالم خار در پیراهن بودن و خسک در بستر بودن ، کنایه از مخل و موذی شدن و باعث ایذاء بودن است . (از آنندراج ).
- مگس را در هوا رگ زدن ؛ کنایه از دچار عسرت و تنگدستی بودن . (از امثال و حکم ج 4 ص 1729) :
چون قدم با شاه و با بگ می زنی
چون مگس را در هوا رگ می زنی .
چه عطا، ما بر گدایی می تنیم
مر مگس را در هوا رگ می زنیم .
- مگس راندن ؛ دور کردن مگس از جایی یا چیزی . مگس پرانیدن : چرب و شیرین روزگار بر مایده ٔ دنیا، بنده را مگس راندن نمی ارزد. (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 85).
چرب و شیرین خوانچه ٔ دنیا
به مگس راندنش نمی ارزد.
بر خوان تو این شکر که می بینم
بیفایده است مگس که می رانی .
و رجوع به ترکیب مگس پرانیدن شود.
- مگس سبز ؛ خشف . عنتر.(یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رجوع به مگس گوشت شود.
- مگس سگ ؛ مگسی به رنگ سپید مایل به سیاهی که بر سگان نشیند و بگزد و گاه آدمی و دیگر جانوران را نیز نیش زند و جای گزیدگی آن سخت بیاماسد با خارشی دردناک . شَذا. ذباب الکلب . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نوعی مگس است که بیشتر در بدن سگ و لای موهای این حیوان یافت می شود. از مگسهای معمول سمج تر است و پوست را می گزد و جای نیش او دردناک می شود و خارش می کند و گاه موجب بروز بیماریهای گوناگون می شود و این حشره را سگ مگس نیز خوانند. (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ) :
گرچه در این فن یکی است او و دگر کس به نام
آن مگس سگ بود و این مگس انگبین .
امروز که روزگار درگشت و بخت دانش برگشت بیدانجیر کوتاه عمر که ثمرتش به مگس سگ ماند لاف بادانجیری می زند. (منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 13).
- || آدم سمج و مبرم را به مگس سگ مانند کنند. (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ).
- مگس شب تاب ؛ گی ستاره . کمیچه . یراعة. حباحب . کرم شب تاب . ابوحباب . آتشیزه . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به شب تاب وکرم شب تاب ذیل ترکیبهای کرم شود.
- مگس شهد ؛زنبور عسل . نحل . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس طلا ؛ مگس سبز که زرین نماید. مِحظار. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس عسل ؛ اسم فارسی نحل است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). منج عسل . زنبور عسل . نحله . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس گاو ؛ مگسی است خرد که بر روی و چشم گوسفند و گاو و خر و جز آن نشیند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). هَمَجة. (زمخشری ).
- مگس گو ؛ قسمی مگس بزرگ . (از مقدمة الادب زمخشری از یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس گوشت ؛ گونه ای ازمگس که بزرگتر از مگسهای معمولی است و رنگ بدنش آبی و متمایل به سبز می باشد. این گونه مگس بر روی گوشتها نشیند و از خون حیوانات زندگی می کند. مگس آبی . مگس سبز. مشنج .
- مگس نحل ؛ زنبور عسل . مگس انگبین :
شربت نوش آفرید از مگس نحل
نخل تناور کند ز دانه ٔ خرما.
به نیشی از مگس نحل برنخواهد گشت
که نیش سابقه ٔ نحل انگبین دارد.
اینک عسلی دوخته دارد مگس نحل
شهد لب شیرین تو زنبورمیان را.
چشمه از سنگ برون آرد و باران از میغ
انگبین از مگس نحل و در از دریابار.
- امثال :
مگس چیزی نیست اما دل را چرکین می کند . (امثال و حکم ج 4 ص 1729).
مگس حرام نیست لیکن دل به هم زند . (امثال و حکم ایضاً).
مگس می پراند ؛ نظیرِ، خیابان گزمی کند. (امثال و حکم ایضاً). رجوع به ترکیب مگس پرانیدن شود.
|| زنبور عسل . نحل . منج . کبت :
دیر است که تا جهان چنین است
بی نیش مگس کم انگبین است .
نیکمردی نه آن بود که کسی
ببرد انگبینی از مگسی .
آری تو خود چو از مگسی زاده ای به اصل
امروز نیز با مگسی آرمیده ای .
اثیرالدین اخسیکتی (از تاریخ ادبیات صفا ج 2 ص 712).
بی نیش مگس به نوش شهدی نرسی
بی جان کنشی به نیک عهدی نرسی
ننهاده به جهد هیچ کس را ندهند
لکن به نهاده جز به جهدی نرسی .
با جور رقیبان ز لبت کام که یابد
من ترک بگفتم که عسل را مگسانند .
|| یک قسم غله ٔهندی . (ناظم الاطباء). || دانه ٔ آهنی که بر لب بندوق باشد و تفنگچی وقت سر دادن نظر بر آن دارد و آن را قراول نیز گویند. (آنندراج ). گندمه و دگمه ٔ آهنین که بر لب توپ جهت نشانه رفتن می باشد. (ناظم الاطباء). مگسک :
مگس چون به بندوق گردید راست
بگفتش که بنمای دشمن کجاست .
و رجوع به مگسک شود.
او مرا پیش شیر بپسندد
من نتاوم براو نشسته مگس .
رودکی .
ذباب مگس باشد و نوفل گوید مژه های چشم را نگذارد که بریزد. (الابنیه چ دانشکده ص 161). اگر بر آب روی خسی باشی و اگر در هوا پری مگسی باشی دل به دست آر تا کسی باشی . (خواجه عبداﷲ انصاری ).
آمدشدن تو اندرین عالم چیست
آمد مگسی پدید و ناپیدا شد.
(منسوب به خیام ).
اﷲ تعالی مگس را ضعیف آفرید و با ضعف وی وقاحت آفرید. (کشف الاسرار ج 1 ص 118). اگر آن وقاحت که در مگس است در شیر بودی در زمین کس از زخم وی نرستی ... و با ضعف مگس وقاحت سزا بود. (کشف الاسرار ج 1 ص 118). هرون گفت ... اﷲ مگس را از بهر چه آفرید؟ شافعی گفت ... خواری و بیچارگی ملوک زمین را. (کشف الاسرار ج 1 ص 118).
گرچه خوبی به سوی زشت به خواری منگر
کاندر این ملک چو طاوس به کار است مگس .
سنائی .
ندارم باک از آن هرگز که دارم انگبین بر خوان
کجا کس انگبین دارد مگس بر گرد خوان دارد.
سنائی .
صوفیان در دمی دو عید کنند
عنکبوتان مگس قدید کنند.
سنائی .
اما چون صورت طالع تمام کردم مگسی درآمد و بر حرف درجه ٔ طالع نشست ... (چهارمقاله چ معین ص 96).
علم اندر کش و با ریش مگس ران کردار
حمله کن بر مگسان سر خمهای عصیر.
سوزنی .
تو بر زمانه نه آن پرگشاده سیمرغی
که خوابگاه مگس شاید آشیانه ٔ تو.
انوری (دیوان چ مدرس رضوی ج 2 ص 729).
استخوانی طلبد جان همای
که به صحرا مگسش نشناسد.
خاقانی .
گر خود مگس شوم ننشینم بر آن عسل
ترسم ز نیش چشم چو زنبور کافرت .
خاقانی (چ سجادی ص 564).
از سر تیغش که هست سبز چو پرّ مگس
کرکس گردون ز هول شاهپر انداخته .
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 519).
نرسم در خیال تو چه عجب
که مگس در عقاب می نرسد.
خاقانی .
نام و ناموس ملک را مگس همچو طاوس به کار آید. (مرزبان نامه چ قزوینی ص 156).
پشه ٔ خوان و مگس کس نشد
هرچه به پیش آمدش از پس نشد.
نظامی .
وصالی بی فراقی قسم کس نیست
که گل بی خار و شکر بی مگس نیست .
عطار (از امثال و حکم ص 1935).
مگس پنداشت کان قصاب دمساز
برای او در دکان کند باز.
عطار.
طاوس رخش چو کرد یک جلوه
عقلم چو مگس دو دست بر سر زد.
عطار.
آن مگس بربرگ کاه و بول خر
همچو کشتیبان همی افراشت سر.
مولوی .
زآنکه نبود باز صیاد مگس
عنکبوتان می مگس گیرند و بس .
مولوی .
چون مگس حاضر شود در هر طعام
از وقاحت بی صلاح و بی سلام .
مولوی .
چون به دنیای دون فرود آمد
به عسل در بماند پای مگس .
سعدی (گلستان ).
پرستار امرش همه چیز و کس
بنی آدم و مرغ و مور و مگس .
سعدی (بوستان ).
تو خواهی آستین افشان و خواهی روی درهم کش
مگس جایی نخواهد رفت از دکان حلوایی .
سعدی .
بنده ٔ خویشتنم خوان که به شاهی برسم
مگسی را که تو پرواز دهی شاهین است .
سعدی .
نیست مگس را چوز همت سخن
با دو حریر است برهنه ز تن .
امیرخسرو.
نکنم رغبت دنیا که متاعی است قلیل
شاهبازان به گه صید نگیرند مگس .
ابن یمین .
طوطیان در شکرستان کامرانی می کنند
وز تحسر دست بر سرمی زند مسکین مگس .
حافظ.
ای مگس عرصه ٔ سیمرع نه جولانگه تست
عرض خود می بری و زحمت ما می داری .
حافظ.
برآستان تو غوغای عاشقان چه عجب
که هر کجا شکرستان بود مگس باشد.
حافظ.
آنجا که شکر بود مگس گرد آید.
اثیر اومانی (از امثال و حکم ص 1935).
مگس بر نجاست آدمی نیکوتر از آنک علما بر درگاه سلطان . (محمدبن سلمه از امثال و حکم ص 1729).
دیده کز نعمت دیدار نبودش بهری
مگسی بود که مهمان سر خوانی بود.
وحشی .
رزق را روزی رسان پر می دهد
بی مگس هرگز نماند عنکبوت .
صائب .
بهم بود غم و شادی اسیر دنیا را
مگس دو دست به سر پای در شکر دارد.
نظام استرآبادی (از امثال و حکم ص 1490).
- مثل مگس دست بر سر داشتن ؛ دست بر سر ماندن . دو دست بر سر زدن . (امثال و حکم ج 3 ص 1490).
- مگس آبی ؛ رجوع به ترکیب مگس گوشت شود.
- مگس اسپانیایی ؛ قانتاریداس . کانتارید . ذراح . ذروح . ذراریح . رجوع به ذراریح و ذروح شود.
- مگس انگبین ؛ زنبور عسل . نحل . کبت . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مگس عسل . مگس شهد : چون مگس انگبین و کرم پیله که به دیدار حقیرند ولیکن از ایشان چیزها پدیدار آید عزیز و باقیمت . (نوروزنامه ). بدل او شوخ خانه ٔ مگس انگبین است . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ).
گر چه دراین فن یکی است او و دگر کس به نام
آن مگس سگ بُوَد و این مگس انگبین .
خاقانی .
و رجوع به زنبور عسل ذیل زنبور شود.
- مگس پراندن ؛ رجوع به ترکیب بعد شود.
- مگس پرانیدن ؛ راندن مگس از اطراف خود.
- || کنایه از کسادی بازار باشد. (برهان ). کساد بازار و بی رونقی آن . مگس پرانی . (از آنندراج ). کساد بودن بازار. (ناظم الاطباء). رونق نداشتن و کساد بودن سر. خلوت بودن سر شخص : فلان پزشک چهار سال است مطب دارد، هنوز مگس می پراند. (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ). عاطل بودن . بیکار و معطل بودن . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
مصریان چون نپرانند مگس با دل تنگ
زهرنوشان تو گر کام به شکر ندهند.
ظهوری (از آنندراج ).
و رجوع به مگس پرانی شود.
- مگس چراغ ؛ پروانه . چراغواره . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس خر ؛ نُعَره . خرمگس . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رجوع به خرمگس شود.
- مگس خواب ؛ تسه تسه . مگسی است در افریقا در سواحل رود کنگو که سیاه پوستان را می گزد و برای آنها خواب و دردها و فلج تولید می کند که اگر معالجه نکنند منجر به مرگ می شود. (از یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نام علمی این حشره «گلوسین » است که از انواع حشرات دوباله و از طایفه ٔ مگسیان و از راسته ٔ زنده زایان به شمار می آید که در آفریقای استوائی انواع فراوانی از آن شناخته شده است و آن را تسه تسه هم می نامند. و رجوع به تسه تسه در همین لغت نامه شود.
- مگس در توی پیراهن بودن ؛ از عالم خار در پیراهن بودن و خسک در بستر بودن ، کنایه از مخل و موذی شدن و باعث ایذاء بودن است . (از آنندراج ).
- مگس را در هوا رگ زدن ؛ کنایه از دچار عسرت و تنگدستی بودن . (از امثال و حکم ج 4 ص 1729) :
چون قدم با شاه و با بگ می زنی
چون مگس را در هوا رگ می زنی .
مولوی (از امثال و حکم ایضاً).
چه عطا، ما بر گدایی می تنیم
مر مگس را در هوا رگ می زنیم .
مولوی (ایضاً).
- مگس راندن ؛ دور کردن مگس از جایی یا چیزی . مگس پرانیدن : چرب و شیرین روزگار بر مایده ٔ دنیا، بنده را مگس راندن نمی ارزد. (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 85).
چرب و شیرین خوانچه ٔ دنیا
به مگس راندنش نمی ارزد.
خاقانی .
بر خوان تو این شکر که می بینم
بیفایده است مگس که می رانی .
سعدی .
و رجوع به ترکیب مگس پرانیدن شود.
- مگس سبز ؛ خشف . عنتر.(یادداشت به خط مرحوم دهخدا). رجوع به مگس گوشت شود.
- مگس سگ ؛ مگسی به رنگ سپید مایل به سیاهی که بر سگان نشیند و بگزد و گاه آدمی و دیگر جانوران را نیز نیش زند و جای گزیدگی آن سخت بیاماسد با خارشی دردناک . شَذا. ذباب الکلب . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نوعی مگس است که بیشتر در بدن سگ و لای موهای این حیوان یافت می شود. از مگسهای معمول سمج تر است و پوست را می گزد و جای نیش او دردناک می شود و خارش می کند و گاه موجب بروز بیماریهای گوناگون می شود و این حشره را سگ مگس نیز خوانند. (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ) :
گرچه در این فن یکی است او و دگر کس به نام
آن مگس سگ بود و این مگس انگبین .
خاقانی
امروز که روزگار درگشت و بخت دانش برگشت بیدانجیر کوتاه عمر که ثمرتش به مگس سگ ماند لاف بادانجیری می زند. (منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 13).
- || آدم سمج و مبرم را به مگس سگ مانند کنند. (فرهنگ لغات عامیانه ٔ جمال زاده ).
- مگس شب تاب ؛ گی ستاره . کمیچه . یراعة. حباحب . کرم شب تاب . ابوحباب . آتشیزه . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به شب تاب وکرم شب تاب ذیل ترکیبهای کرم شود.
- مگس شهد ؛زنبور عسل . نحل . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس طلا ؛ مگس سبز که زرین نماید. مِحظار. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس عسل ؛ اسم فارسی نحل است . (تحفه ٔ حکیم مؤمن ). منج عسل . زنبور عسل . نحله . (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس گاو ؛ مگسی است خرد که بر روی و چشم گوسفند و گاو و خر و جز آن نشیند. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). هَمَجة. (زمخشری ).
- مگس گو ؛ قسمی مگس بزرگ . (از مقدمة الادب زمخشری از یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مگس گوشت ؛ گونه ای ازمگس که بزرگتر از مگسهای معمولی است و رنگ بدنش آبی و متمایل به سبز می باشد. این گونه مگس بر روی گوشتها نشیند و از خون حیوانات زندگی می کند. مگس آبی . مگس سبز. مشنج .
- مگس نحل ؛ زنبور عسل . مگس انگبین :
شربت نوش آفرید از مگس نحل
نخل تناور کند ز دانه ٔ خرما.
سعدی .
به نیشی از مگس نحل برنخواهد گشت
که نیش سابقه ٔ نحل انگبین دارد.
سعدی .
اینک عسلی دوخته دارد مگس نحل
شهد لب شیرین تو زنبورمیان را.
سعدی .
چشمه از سنگ برون آرد و باران از میغ
انگبین از مگس نحل و در از دریابار.
سعدی .
- امثال :
مگس چیزی نیست اما دل را چرکین می کند . (امثال و حکم ج 4 ص 1729).
مگس حرام نیست لیکن دل به هم زند . (امثال و حکم ایضاً).
مگس می پراند ؛ نظیرِ، خیابان گزمی کند. (امثال و حکم ایضاً). رجوع به ترکیب مگس پرانیدن شود.
|| زنبور عسل . نحل . منج . کبت :
دیر است که تا جهان چنین است
بی نیش مگس کم انگبین است .
نظامی .
نیکمردی نه آن بود که کسی
ببرد انگبینی از مگسی .
نظامی .
آری تو خود چو از مگسی زاده ای به اصل
امروز نیز با مگسی آرمیده ای .
اثیرالدین اخسیکتی (از تاریخ ادبیات صفا ج 2 ص 712).
بی نیش مگس به نوش شهدی نرسی
بی جان کنشی به نیک عهدی نرسی
ننهاده به جهد هیچ کس را ندهند
لکن به نهاده جز به جهدی نرسی .
اوحدالدین کرمانی .
با جور رقیبان ز لبت کام که یابد
من ترک بگفتم که عسل را مگسانند .
اوحدی .
|| یک قسم غله ٔهندی . (ناظم الاطباء). || دانه ٔ آهنی که بر لب بندوق باشد و تفنگچی وقت سر دادن نظر بر آن دارد و آن را قراول نیز گویند. (آنندراج ). گندمه و دگمه ٔ آهنین که بر لب توپ جهت نشانه رفتن می باشد. (ناظم الاطباء). مگسک :
مگس چون به بندوق گردید راست
بگفتش که بنمای دشمن کجاست .
نعمت خان عالی (از آنندراج ).
و رجوع به مگسک شود.
فرهنگ عمید
۱. حشرهای با دو بال و خرطومی کوچک که معمولاً در جاهای کثیف پیدا میشود.
۲. (زیست‌شناسی) [قدیمی] زنبور عسل.
⟨ مگس انگبین: (زیست‌شناسی) [قدیمی] زنبور عسل.
۱. حشره ای با دو بال و خرطومی کوچک که معمولاً در جاهای کثیف پیدا می شود.
۲. (زیست شناسی ) [قدیمی] زنبور عسل.
* مگس انگبین: (زیست شناسی ) [قدیمی] زنبور عسل.
۲. (زیست شناسی ) [قدیمی] زنبور عسل.
* مگس انگبین: (زیست شناسی ) [قدیمی] زنبور عسل.
دانشنامه عمومی
نخ شاخان (includes Eudiptera)کوتاه شاخکانآمیزش جنسی مگس مگس مدیترانه ای میوه پای یک خرمگس تمایل به نور مگس رقاص نر
مَگَس ها یا دوبالان (نام علمی: Diptera) از بزرگترین گروه های حشرات است که در حال حاضر بیش از ۷۵۰۰۰۰ نوع از آن ها وجود دارد.
مگس ها دارای دو جفت بال جلویی مشخص هستند. دو جفت بال عقبی آن ها تبدیل به بالچه چاقوشکل به نام توازنگر (هالتر یا بالانسیـِر) شده است.
این حشره پس از آنکه از تخم بیرون آمد نخست به صورت لارو است و سپس در عرض 1 هفته پر در آورده و به شکل یک مگس در می آید. چشم مگس مرکب از هزاران چشم کوچک دیگر است و این چشم ها وی را قادر می سازد در آن واحد به هر طرف نگاه کند. تعداد چشم های ریز او در حدود ۴۰۰۰ چشم است و کلیه آن ها به شکل مربع می باشد.
مَگَس ها یا دوبالان (نام علمی: Diptera) از بزرگترین گروه های حشرات است که در حال حاضر بیش از ۷۵۰۰۰۰ نوع از آن ها وجود دارد.
مگس ها دارای دو جفت بال جلویی مشخص هستند. دو جفت بال عقبی آن ها تبدیل به بالچه چاقوشکل به نام توازنگر (هالتر یا بالانسیـِر) شده است.
این حشره پس از آنکه از تخم بیرون آمد نخست به صورت لارو است و سپس در عرض 1 هفته پر در آورده و به شکل یک مگس در می آید. چشم مگس مرکب از هزاران چشم کوچک دیگر است و این چشم ها وی را قادر می سازد در آن واحد به هر طرف نگاه کند. تعداد چشم های ریز او در حدود ۴۰۰۰ چشم است و کلیه آن ها به شکل مربع می باشد.
wiki: فانتزی و کمدی چندزبانه محصول سال ۲۰۱۲ هند و به کارگردانی س. س. راجامولی می باشد.
کورپاتی رانگاناتا سای
داگوباتی سورش بابو(ارائه دهنده)
این فیلم به نویسندگی «کی.وی. ویجایندرا پراساد» و کارگردانی پسرش، س. س. راجامولی در سال ۲۰۱۲ میلادی به زبان تلوگو و تامیلی ساخته شده است.ایده برای ساخت این فیلم نشات گرفته از یک مکالمه در سال ۱۹۹۰ که در آن پراساد به عنوان شوخی به راجامولی دربارهٔ اینکه مگس به دنبال انتقام از انسان است، می باشد.این فیلم همچنین با نام من یک مگس هستم (به انگلیسی: I Am a Fly) (به هندی: Naan Ee) نیز مشهور است.
«مگس» در قالب یک داستان قبل از خواب که پدری برای دخترش تعریف می کند بیان می شود.شخصیت داستان نانی، پسری شاد و شجاع است که عاشق همسایه خود بیندو می باشد و ۲ سال است که دیوانه وار به دنبال اوست ولی بیندو با اینکه عاشق نانی است تظاهر به بی محلی به او می کند.از آن طرف تاجر ثروتمند و مغروری به نام سودیپ، مجذوب بیندو شده و هرچه تلاش می کند بیندو به او توجهی ندارد. او که همیشه نگاه تمام دخترها به دنبال اوست، نمی تواند بی محلی بیندو را تحمل کند و نانی را رقیب و دشمن خود می داند، او را دزدیده و درست بعد از اینکه بیندو بالاخره به نانی می گوید که: «دوست دارم»، او را می کشد.نانی به عنوان یک مگس به زندگی بر می گردد و تلاش می کند تا از بیندو محافظت کند و انتقام مرگ خود را از سودیپ بگیرد.
خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="persian-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().
کورپاتی رانگاناتا سای
داگوباتی سورش بابو(ارائه دهنده)
این فیلم به نویسندگی «کی.وی. ویجایندرا پراساد» و کارگردانی پسرش، س. س. راجامولی در سال ۲۰۱۲ میلادی به زبان تلوگو و تامیلی ساخته شده است.ایده برای ساخت این فیلم نشات گرفته از یک مکالمه در سال ۱۹۹۰ که در آن پراساد به عنوان شوخی به راجامولی دربارهٔ اینکه مگس به دنبال انتقام از انسان است، می باشد.این فیلم همچنین با نام من یک مگس هستم (به انگلیسی: I Am a Fly) (به هندی: Naan Ee) نیز مشهور است.
«مگس» در قالب یک داستان قبل از خواب که پدری برای دخترش تعریف می کند بیان می شود.شخصیت داستان نانی، پسری شاد و شجاع است که عاشق همسایه خود بیندو می باشد و ۲ سال است که دیوانه وار به دنبال اوست ولی بیندو با اینکه عاشق نانی است تظاهر به بی محلی به او می کند.از آن طرف تاجر ثروتمند و مغروری به نام سودیپ، مجذوب بیندو شده و هرچه تلاش می کند بیندو به او توجهی ندارد. او که همیشه نگاه تمام دخترها به دنبال اوست، نمی تواند بی محلی بیندو را تحمل کند و نانی را رقیب و دشمن خود می داند، او را دزدیده و درست بعد از اینکه بیندو بالاخره به نانی می گوید که: «دوست دارم»، او را می کشد.نانی به عنوان یک مگس به زندگی بر می گردد و تلاش می کند تا از بیندو محافظت کند و انتقام مرگ خود را از سودیپ بگیرد.
خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «persian-alpha» وجود دارد، اما برچسب <references group="persian-alpha"/> متناظر پیدا نشد. ().
wiki: مگس (فیلم ۲۰۱۲)
مگس (فیلم). مگس (به انگلیسی: Fly) (به هندی: Eega) یک فیلم فانتزی و کمدی چندزبانه محصول سال ۲۰۱۲ هند و به کارگردانی اس.اس. راجامولی می باشد.
wiki: مگس (فیلم)
دانشنامه آزاد فارسی
مگس (fly)
هر یک از حشرات متعلق به راستۀ دوبالان. مگس یک جفت بال، یک جفت شاخک، و چشم مرکب دارد. بال های عقبی تغییریافته و به شکل زوائد گرزمانندی درآمده اند است که برای حفظ توازن در حین پرواز به کار می آیند. بیش از ۹۰هزار گونه از این حشرات یافت شده است. قطعات دهانی از سر امتداد می یابد و خرطوم را تشکیل می دهد. خرطوم برای مکیدن مایعات کاراست. این اندام در برخی از گونه ها، ازجمله پشه، برای سوراخ کردن پوست و مکیدن خون تغییر یافته است. صفحات موجود در انتهای موهای پای مگس ها مایعی ترشح می کند که آن ها را قادر می سازد روی دیوار و سقف راه بروند. مگس ها دگردیسی کامل دارند و نوزاد آن ها، با نام لاروهای دوبالان، فاقد پاهای حقیقی است. شفیره ها به ندرت در پیله قرار می گیرند. نر و ماده ها معمولاً شبیه یکدیگرند و به ندرت رنگ هایی درخشان دارند. با این همه، برخی به رنگ های سبز یا آبی براق اند. به سبب آن که نگهداری مگس سرکۀ جنس Drosophila آسان، و تولیدمثلش سریع است و کروموزوم هایش نیز به راحتی دیده می شوند در آزمایش های ژنتیک از آن به فراوانی استفاده می کنند. در ۱۹۹۷، گونۀ جدیدی از مگس ها در اسکاتلند کشف شد. طول این مگس سه میلی متر و رنگش زرد است، و در جنس Palloptera قرار دارد.
هر یک از حشرات متعلق به راستۀ دوبالان. مگس یک جفت بال، یک جفت شاخک، و چشم مرکب دارد. بال های عقبی تغییریافته و به شکل زوائد گرزمانندی درآمده اند است که برای حفظ توازن در حین پرواز به کار می آیند. بیش از ۹۰هزار گونه از این حشرات یافت شده است. قطعات دهانی از سر امتداد می یابد و خرطوم را تشکیل می دهد. خرطوم برای مکیدن مایعات کاراست. این اندام در برخی از گونه ها، ازجمله پشه، برای سوراخ کردن پوست و مکیدن خون تغییر یافته است. صفحات موجود در انتهای موهای پای مگس ها مایعی ترشح می کند که آن ها را قادر می سازد روی دیوار و سقف راه بروند. مگس ها دگردیسی کامل دارند و نوزاد آن ها، با نام لاروهای دوبالان، فاقد پاهای حقیقی است. شفیره ها به ندرت در پیله قرار می گیرند. نر و ماده ها معمولاً شبیه یکدیگرند و به ندرت رنگ هایی درخشان دارند. با این همه، برخی به رنگ های سبز یا آبی براق اند. به سبب آن که نگهداری مگس سرکۀ جنس Drosophila آسان، و تولیدمثلش سریع است و کروموزوم هایش نیز به راحتی دیده می شوند در آزمایش های ژنتیک از آن به فراوانی استفاده می کنند. در ۱۹۹۷، گونۀ جدیدی از مگس ها در اسکاتلند کشف شد. طول این مگس سه میلی متر و رنگش زرد است، و در جنس Palloptera قرار دارد.
wikijoo: مگس
مگس (اخترشناسی). مگس (اخترشناسی)(Musca)
صورت فلکی۱ کوچک نیمکرۀ جنوبی آسمان، به شکل مگس. گاهی آن را مگس جنوبی۲ می نامند تا از مگس شمالی۳، که صورت فلکی قدیمی و مهجوری در نزدیکی حَمَل۴ است، متمایز شود.
constellationMusca AustralisMusca BorealisAries
صورت فلکی۱ کوچک نیمکرۀ جنوبی آسمان، به شکل مگس. گاهی آن را مگس جنوبی۲ می نامند تا از مگس شمالی۳، که صورت فلکی قدیمی و مهجوری در نزدیکی حَمَل۴ است، متمایز شود.
constellationMusca AustralisMusca BorealisAries
wikijoo: مگس_(اخترشناسی)
فرهنگستان زبان و ادب
{Musca, Mus, Fly} [نجوم] صورت فلکی کوچک آسمان جنوبی (southern sky ) نزدیک به صورت بارز صلیب جنوبی
نقل قول ها
مگس، حشره ای است از راسته دوبالان.
• «ای مردمان زده شد مثلی پس گوش باز دارید مرآن را بدرستی که آنان که می خوانید از غیر خدا هرگز نتوانند آفرید مگسی را و اگرچه اجتماع نمایند مرآن را و اگر برباید از ایشان مگس چیزی را نمی توانند استخلاص کرد آنرا از او ناتوان آمد عابد و معبود.» -> قرآن، سوره حج، آیه ۷۳
• «تا وقتی که با تلویزیون نتوان یک مگس را کشت، جای روزنامه را نخواهد گرفت.» -> مانفرد رومل
• «مگس انگبین و کرم پیله که به دیدار حقیرند ولیکن از ایشان چیزها پدیدار آید عزیز و باقیمت.» -> نوروزنامه
• «مگس بر نجاست آدمی نیکوتر از آنک علما بر درگاه سلطان.» -> محمدبن سلمه از امثال و حکم - دهخدا، ص. ۱۷۲۹
• «نیش های چند مگس هرگز اسب چابک را از تاختن باز نمی دارد.» -> ولتر
• «و باشد که یکی در مگس نگه کند گوید 'این را چرا آفرید؟' و نداند که مگس نیز در آدمی نگرد، گوید 'این را چرا آفرید؟'» -> محمد بن محمود همدانی، عجایب نامه
• «به مگس هم آزارش نرسد.» -> ضرب المثل هلندی
• «مثل مگس دست بر سر داشتن»• «مگس پراندن»• «مگس را در هوا رگ زدن»• «مگس چیزی نیست اما دل را چرکین می کند.»• «مگس حرام نیست لیکن دل به هم زند.»• «آمد شدن تو اندرین عالم چیست// آمد مگسی پدید و ناپیدا شد» -> خیام
• «آن مگس بر برگ کاه و بول خر// همچو کشتی بان همی افراشت سر» -> مولوی
• «استخوانی طلبد جان همای// که به صحرا مگسش نشناسد» -> خاقانی
• «ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه تست// عرض خود می بری و زحمت ما می داری» -> حافظ
• «این دغل دوستان که می بینی// مگسانند دور شیرینی» -> سعدی
• «با کبوتر، باز کی شد هم نفس// کی شود هم راز، عنقا با مگس» -> مولوی
• «برآستان تو غوغای عاشقان چه عجب// که هر کجا شکرستان بود مگس باشد» -> حافظ
• «بر خوان تو این شکر که می بینم// بی فایده است مگس که می رانی» -> سعدی
• «بنده خویشتنم خوان که به شاهی برسم// مگسی را که تو پرواز دهی شاهین است» -> سعدی
• «پرستار امرش همه چیز و کس// بنی آدم و مرغ و مور و مگس» -> سعدی
• «پرهیزم از آن عسل که با زهر آمیخت// بگریزم از آن مگس که بر مار نشست» -> تاریخ گیلان
• «تو بر زمانه نه آن پرگشاده سیمرغی// که خوابگاه مگس شاید آشیانه تو» -> انوری
• «تو خواهی آستین افشان و خواهی روی درهم کش// مگس جایی نخواهد رفت از دکان حلوایی» -> سعدی
• «چرب و شیرین خوانچه دنیا// به مگس راندنش نمی ارزد» -> خاقانی
• «چون به دنیای دون فرود آمد// به عسل در بماند پای مگس» -> سعدی
• «چون قدم با شاه و با بگ می زنی// چون مگس را در هوا رگ می زنی» -> مولوی
• «چون مگس حاضر شود در هر طعام// از وقاحت بی صلاح و بی سلام» -> مولوی
• «دوغبایی بپز که از چپ و راست// در وی افتند چون مگس در ماست» -> سعدی
• «دیده کز نعمت دیدار نبودش بهری// مگسی بود که مهمان سر خوانی بود» -> وحشی بافقی
• «رزق را روزی رسان پر می دهد// بی مگس هرگز نماند عنکبوت» -> صائب تبریزی
• «صوفیان در دمی دو عید کنند// عنکبوتان مگس قدید کنند» -> سنایی
• «طاووس رخش چو کرد یک جلوه// عقلم چو مگس دو دست بر سر زد» -> عطار نیشابوری
• «طوطیان در شکرستان کامرانی می کنند// وز تحسر دست بر سر می زند مسکین مگس» -> حافظ
• «گرچه خوبی به سوی زشت به خواری منگر// کاندر این ملک چو طاووس به کار است مگس» -> سنایی
• «گر خود مگس شوم ننشینم بر آن عسل// ترسم ز نیش چشم چو زنبور کافرت» -> خاقانی
• «مگس پنداشت کان قصاب دمساز// برای او در دکان کند باز» -> عطار نیشابوری
• «ندارم باک از آن هرگز که دارم انگبین بر خوان// کجا کس انگبین دارد مگس بر گرد خوان دارد» -> سنایی
• «نرسم در خیال تو چه عجب// که مگس در عقاب می نرسد» -> خاقانی
• «نکنم رغبت دنیا که متاعی است قلیل// شاهبازان به گه صید نگیرند مگس» -> ابن یمین
• «نیک مردی نه آن بود که کسی// ببرد انگبینی از مگسی» -> نظامی
• «وصالی بی فراقی قسم کس نیست// که گل بی خار و شکر بی مگس نیست» -> عطار نیشابوری
• «ای مردمان زده شد مثلی پس گوش باز دارید مرآن را بدرستی که آنان که می خوانید از غیر خدا هرگز نتوانند آفرید مگسی را و اگرچه اجتماع نمایند مرآن را و اگر برباید از ایشان مگس چیزی را نمی توانند استخلاص کرد آنرا از او ناتوان آمد عابد و معبود.» -> قرآن، سوره حج، آیه ۷۳
• «تا وقتی که با تلویزیون نتوان یک مگس را کشت، جای روزنامه را نخواهد گرفت.» -> مانفرد رومل
• «مگس انگبین و کرم پیله که به دیدار حقیرند ولیکن از ایشان چیزها پدیدار آید عزیز و باقیمت.» -> نوروزنامه
• «مگس بر نجاست آدمی نیکوتر از آنک علما بر درگاه سلطان.» -> محمدبن سلمه از امثال و حکم - دهخدا، ص. ۱۷۲۹
• «نیش های چند مگس هرگز اسب چابک را از تاختن باز نمی دارد.» -> ولتر
• «و باشد که یکی در مگس نگه کند گوید 'این را چرا آفرید؟' و نداند که مگس نیز در آدمی نگرد، گوید 'این را چرا آفرید؟'» -> محمد بن محمود همدانی، عجایب نامه
• «به مگس هم آزارش نرسد.» -> ضرب المثل هلندی
• «مثل مگس دست بر سر داشتن»• «مگس پراندن»• «مگس را در هوا رگ زدن»• «مگس چیزی نیست اما دل را چرکین می کند.»• «مگس حرام نیست لیکن دل به هم زند.»• «آمد شدن تو اندرین عالم چیست// آمد مگسی پدید و ناپیدا شد» -> خیام
• «آن مگس بر برگ کاه و بول خر// همچو کشتی بان همی افراشت سر» -> مولوی
• «استخوانی طلبد جان همای// که به صحرا مگسش نشناسد» -> خاقانی
• «ای مگس عرصه سیمرغ نه جولانگه تست// عرض خود می بری و زحمت ما می داری» -> حافظ
• «این دغل دوستان که می بینی// مگسانند دور شیرینی» -> سعدی
• «با کبوتر، باز کی شد هم نفس// کی شود هم راز، عنقا با مگس» -> مولوی
• «برآستان تو غوغای عاشقان چه عجب// که هر کجا شکرستان بود مگس باشد» -> حافظ
• «بر خوان تو این شکر که می بینم// بی فایده است مگس که می رانی» -> سعدی
• «بنده خویشتنم خوان که به شاهی برسم// مگسی را که تو پرواز دهی شاهین است» -> سعدی
• «پرستار امرش همه چیز و کس// بنی آدم و مرغ و مور و مگس» -> سعدی
• «پرهیزم از آن عسل که با زهر آمیخت// بگریزم از آن مگس که بر مار نشست» -> تاریخ گیلان
• «تو بر زمانه نه آن پرگشاده سیمرغی// که خوابگاه مگس شاید آشیانه تو» -> انوری
• «تو خواهی آستین افشان و خواهی روی درهم کش// مگس جایی نخواهد رفت از دکان حلوایی» -> سعدی
• «چرب و شیرین خوانچه دنیا// به مگس راندنش نمی ارزد» -> خاقانی
• «چون به دنیای دون فرود آمد// به عسل در بماند پای مگس» -> سعدی
• «چون قدم با شاه و با بگ می زنی// چون مگس را در هوا رگ می زنی» -> مولوی
• «چون مگس حاضر شود در هر طعام// از وقاحت بی صلاح و بی سلام» -> مولوی
• «دوغبایی بپز که از چپ و راست// در وی افتند چون مگس در ماست» -> سعدی
• «دیده کز نعمت دیدار نبودش بهری// مگسی بود که مهمان سر خوانی بود» -> وحشی بافقی
• «رزق را روزی رسان پر می دهد// بی مگس هرگز نماند عنکبوت» -> صائب تبریزی
• «صوفیان در دمی دو عید کنند// عنکبوتان مگس قدید کنند» -> سنایی
• «طاووس رخش چو کرد یک جلوه// عقلم چو مگس دو دست بر سر زد» -> عطار نیشابوری
• «طوطیان در شکرستان کامرانی می کنند// وز تحسر دست بر سر می زند مسکین مگس» -> حافظ
• «گرچه خوبی به سوی زشت به خواری منگر// کاندر این ملک چو طاووس به کار است مگس» -> سنایی
• «گر خود مگس شوم ننشینم بر آن عسل// ترسم ز نیش چشم چو زنبور کافرت» -> خاقانی
• «مگس پنداشت کان قصاب دمساز// برای او در دکان کند باز» -> عطار نیشابوری
• «ندارم باک از آن هرگز که دارم انگبین بر خوان// کجا کس انگبین دارد مگس بر گرد خوان دارد» -> سنایی
• «نرسم در خیال تو چه عجب// که مگس در عقاب می نرسد» -> خاقانی
• «نکنم رغبت دنیا که متاعی است قلیل// شاهبازان به گه صید نگیرند مگس» -> ابن یمین
• «نیک مردی نه آن بود که کسی// ببرد انگبینی از مگسی» -> نظامی
• «وصالی بی فراقی قسم کس نیست// که گل بی خار و شکر بی مگس نیست» -> عطار نیشابوری
wikiquote: مگس
گویش اصفهانی
تکیه ای: megas
طاری: megas
طامه ای: megas
طرقی: meqas
کشه ای: paša
نطنزی: magas
جدول کلمات
منج
پیشنهاد کاربران
The fly
ذباب
مگس به ترکی " میلچَک " ، با تلفظ ( میلچَه ) یا ( میلچَی ) نامیده می شود. مثال: میلچَه اوشدو. = مگس پرواز کرد. میلچَیی اؤلدور. = مگس را بکش.
در لفظ قدیم ترکی " چیبین " نیز گفته می شد که نسل جدید کمتر با این کلمه آشنایی دارند.
در لفظ قدیم ترکی " چیبین " نیز گفته می شد که نسل جدید کمتر با این کلمه آشنایی دارند.
مگس: مگس نحل ، زنبور عسل
گرد شه خانه را عبیر دهد
مگسم شهد و گاو شیر دهد.
( هفت پیکر نظامی، تصحیح دکتر ثروتیان، ۱۳۸۷ ، ص483 )
گرد شه خانه را عبیر دهد
مگسم شهد و گاو شیر دهد.
( هفت پیکر نظامی، تصحیح دکتر ثروتیان، ۱۳۸۷ ، ص483 )
پَقچَه ( به گویش لری )
کلمات دیگر: