اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرایند یا فرآورده ای خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن ها را حل می نماید.
کشفیات با توجه به قانون ۸۶ به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند. به نظر می رسد علت آن این است که قانونگذار خواسته که انسان ها مالک چیزی شوند که خود ایجاد کرده اند و نه چیزهایی را مالک شوند که در طبیعت از قبل موجود بوده است.
نظریه های علمی و روش های ریاضی به عنوان اختراع قابل ثبت نیستند. به نظر می رسد علت آن جلوگیری از به انحصار گرفتن علم و دانش است.
برای حمایت از نرم افزارهای رایانه ای قانون خاص وجود دارد اما برخی از نرم افزارهایی که دارای ویژگی های اختراع باشند را می توان به عنوان اختراع ثبت کرد.
منابع ژنتیکی و اجزای ژنتیکی که آن را تشکیل می دهد به همراه فرایندهای بیولوژیکی تولید آن را نمی توان به ثبت رساند. به نظر می رسد دلیلش حساسیت فوق العاده این حیطه می باشد.
هر چیزی که مخالف قوانین شرعی، عمومی و اخلاقی جامعه باشد را نیز نمی توان به ثبت رساند. این یکی از واضح ترین قوانینی است که کاملاً وجود آن قابل درک است.
تا کنون قوانینی برای ثبت اختراع و حمایت از آن در ایران به تصویب رسیده اند که عبارتند از: قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب ۱۳۱۰ و قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری ۱۳۸۶. در حال حاضر قانون سال ۱۳۱۰ منسوخ شده و قانون سال ۸۶ بر حمایت از اختراعات حاکم است.
ماده ۱ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، اختراع را این گونه تعریف می کند:اختراع نتیجهٔ فکر فرد یا افراد است که برای اولین بار فرایند یا فرآورده ای خاص را ارائه می کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن حل می نماید.
در صورتی که اختراعی واجد شرایط مندرج در قانون باشد در این صورت از حمایت آن کشور برخوردار شده و حق اختراع به مخترع اعطا می شود. دارندهٔ حق اختراع طبق قانون از حقوقی خاص بهره مند می گردد.