طیف بینی

طیف سنجی یا بیناب نمایی، (به انگلیسی: Spectroscopy) به عنوان مطالعه برهمکنش بین نور و ماده نیز تعریف می شود. از لحاظ تاریخی طیف سنجی به شاخه ای از علم برمی گردد که نور مرئی برای مطالعات نظری در ساختار ماده و آنالیزهای کیفی و کمی استفاده می شد. اگرچه اخیراً به عنوان یک تکنیک جدید نه فقط برای نور مرئی بلکه بسیاری از اشکال تابش های الکترومغناطیسی و غیرالکترومغناطیسی مانند میکروموجها، امواج رادیویی، اشعه ایکس، الکترونها، فوتونها (امواج صوتی) و غیره بکاربرده می شود. از انواع روش های مهم و پرکاربرد در شیمی تجزیه می توان به روش های طیف سنجی جرمی، مادون قرمز، ماوراء بنفش و رزونانس مغناطیسی هسته اشاره کرد.
طیف سنجی فروشکست القایی لیزری
طیف سنجی فلورسانسی
طیف سنجی مرئی
طیف سنجی فوریه
طیف سنجی فرابنفش
طیف بینی فروسرخ
طیف سنجی جرمی
طیف سنجی تشدید مغناطیسی هسته ای
طیف سنجی رامان
بیناب نمایی لیزری
طیف سنجی امپدانس الکتروشیمیایی
طیف سنجی اغلب در شیمی فیزیک (بطور مثال در نوعی تصویربرداری ام آرآی) و شیمی تجزیه برای شناسایی ماده از طریق طیف گسیلی یا جذبی از آنها یکار برده می شود. وسیله ای که طیف هر ماده را ثبت می کند طیفسنج یا اسپکترومتر نام دارد.طیف سنجی همچنین به طور زیاد در اخترشناسی و مشاهدات از راه دور استفاده می شود. اکثر تلسکوپ های بزرگ طیف نگار دارند که برای اندازه گیری ترکیبات شیمیایی و خواص فیزیکی اجسام نجومی یا اندازه گیری سرعت شان از طریق جابجایی دوپلری خطوط طیفی شان استفاده می شود. این نوع کاربرد در مبحث طیف سنجی نجومی به تفضیل آمده است.

طیف بینی (spectroscopy)
مطالعۀ طیفهای اتم ها یا مولکول ها در فاز جامد، مایع یا گاز. از طیف بینی برای شناسایی ترکیبات ناشناخته استفاده می کنند و روشی مؤثر در خدمت علوم، داروسازی، و صنعت، ازجمله برای کنترل خلوص داروهاست. طیف بینی نشری مطالعۀ مجموعۀ ویژه ای از خطوط باریک در طیف است که هنگام حرارت دهی به یک عنصر تولید می شوند. بنابراین، می توان مخلوطی ناشناخته را برای شناسایی عناصر سازندهاش آنالیز کرد. در طیف بینی جذبی به بررسی اتم ها و مولکول ها می پردازند. اتم ها و مولکول ها انرژی را به صورت ویژه ای جذب می کنند. بنابراین، از خطوط تیره برای آنالیز استفاده می شود. بسیاری از اطلاعات ساختاری متجزّا با طیف بینی مادون قرمزِ مرتبط با ارتعاشات مولکولی یا طیف بینی رزونانس مغناطیسی هسته (اِن اِم آر)، مرتبط با برهم کنش ها هسته اتمی مجاور، به دست می آیند. با طیف بینی پرتو لیزر جت مافوق صوت امکان جداسازی و مطالعۀ خوشه ها در فاز گازی فراهم می شود. اشعۀ لیزر نمونۀ کوچک را تبخیر می کند. این نمونه در هلیوم سرد و درون اتاقک خلأ ترزیق می شود و جریان خوشه ها با امواج مافوق صوت افزایش می یابد. در این حالت، خوشه ها تا حدود صفر مطلق سرد و پایدار می شوند تا با طیف نگار جرمی مطالعه شوند.