بازالت

بازالت (به انگلیسی: Basalt) یک سنگ سخت و سیاه و دانه ریز آتشفشانی با کمتر از ۵۲ درصد سیلیس (SiO۲) می باشد که به علت کمبود سیلیس سنگی قلیایی است.
سنگ بازالت، از گروه سنگ های آذرین است که بازمانده فعالیت های آتش فشانی است و در ایران به وفور وجود دارد.بازالت سنگی متراکم و سخت است که به رنگ های گوناگون در طبیعت یافت می شود. این سنگ فراوان ترین سنگ آذرین است.
سنگ بازالت به صورت کوپ و سنگ فرآوری شده در کف سازی پیاده روها، جدول خیابان ها و به صورت چرمی یا ساییده برای نمای ساختمان ها کاربرد دارد. کاربردهای دیگر آن به عنوان پشم سنگ و در فیزیوتراپی به جای تشک برقی است.
سنگ بازالت تمام بلورین، نیمه بلورین و گاهی شیشه ای است که دارای بافت آفانیتی می باشد.

بازالْت (basalt)
بازالْت
بازالْت
بازالْت
بازالْت
بازالْت
فراوان ترین سنگ آذرین آتشفشانیدر منظومۀ شمسی. بخش عمدۀ سطح سیّاره های زمینیعُطارِد، زهره، زمینمریخ، و همچنین ماه از جنس بازالت است. بستر اقیانوس های زمین درواقع یکسره از بازالت تشکیل شده است. بازالت سنگی مافیکو متشکّل از مقدار نسبتاً کمی سیلیس، در حدود ۵۰ درصد وزنی، است. رنگ بازالت معمولاً خاکستری تیره است، اما به رنگ های سبز، قهوه ای یا سیاه هم یافت می شود. کانیهای اصلی تشکیل دهندۀ آن عبارت اند از فلدسپاتغنی از کلسیم، و پیروکسنغنی از کلسیم و منیزیوم. زمینۀ بازالت ممکن است شیشه ای یا دارای ساختار بلوری ریزدانه ای باشد که گاه بلورهای درشت نیز در میان آن ها دیده می شود. گدازۀبازالتی روان است و گاه پیش از انجماد مسافات طولانی جاری می شود. فلات های وسیع کلرادوو فلات دکندر جنوب غربی هند براثرِ فوران های پیاپی بازالت تشکیل شده اند. در بعضی از نقاط، مانند فینگالز کِیودر جزایر هبریدیز داخلیاسکاتلند، و جاینتز کازوِی(گذر غول) در ایرلند شمالی، انقباضگدازۀ مذابدر حین انجمادستون های شش گوش ساخته است. در سطح زیرین مناطق دریایی در زمین های پست و تیرۀ ماه لایه ای از بازالت وجود دارد. بازالت این لایه، در مقایسه با بازالت های زمینی، حاوی غلظت تیتانیومو زیرکونیمبیشتری است و غلظت عنصرهای فرّار مانند پتاسیمو سدیمدر آن کمتر است. ویژگی بازالت های مریخ نسبت کم آهن به منگنزآن ها در مقایسه با بازالت های زمینی است. این نتیجه حاصل بررسی شهاب سنگ های مریخ (شرگوتیت، نوعی از شهاب سنگ های سی اِن سی)، و تحلیل و آزمایش های فضاپیماها روی خاک و سنگ سطح مریخ است.