جشنواره بین المللی تئاتر فجر از مهم ترین جشنواره های تئاتر در ایران است که هر ساله در دهه فجر در ماه بهمن برگزار می شود. این جشنواره اغلب رقابتی بوده و دارای بخش های گوناگونی مانند بخش نمایش صحنه ای، بخش بین الملل، بخش نمایش های رادیویی، و بخش نمایش خیابانی است.
جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی ایران
جشنواره فیلم فجر
جشنواره موسیقی فجر
برگزار کنندگان این جشنواره مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن هنرهای نمایشی ایران، و مؤسسه بین المللی تئاتر هستند و دبیرخانه جشنواره در تهران قرار دارد.شورای سیاست گذاری جشنواره تئاتر فجر شامل معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس شورا)، استاندار تهران، سرپرست اداره کل هنرهای نمایشی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، قائم مقام سازمان صدا و سیما، معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران، مدیر عامل خانه تئاتر، مدیر هنرهای نمایشی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، مشاور هنرهای معاونت امور هنری، مدیر عامل خانه هنرمندان ایران، و پیشکسوتان تئاتر است.دبیر فعلی این جشنواره نادر برهانی مرند است.
تا بیست و چهارمین دورهٔ جشنوارهٔ فجر بیشتر نمایش ها آثار جدیدی بودند که برای جشنواره تولید می شدند. اما در دوره ۲۴م و ۲۵م بیشتر نمایش هایی که برای حضور در جشنواره انتخاب شدند پیش تر اجرای عمومی داشتند و تنها آثار معدودی برای جشنواره تولید شده بودند. این تغییر بر اساس این نظریه که «جشنواره محلی است برای عرضه تولیدات یک ساله تئاتر کشور» انجام شد. از دوره ۲۶م تاکنون (دوره ۳۰ام) دو شیوه پیشین انتخاب آثار ترکیب شدند و بخشی از نمایش های جشنواره از میان نمایش های اجرا شده در طول سال انتخاب می شوند و برخی از میان کارهای جدیدی که برای حضور در جشنواره آماده شده اند، تا شیوه ای جامع تر به کار گرفته شود.
در دوره ۳۱م جشنواره بسیاری از نویسندگان و کارگردانان برندهٔ سی دورهٔ گذشتهٔ جشنواره حضور نداشتند.مریم معترف کارگردان تئاتر و دبیر تئاتر خیابانی جشنواره تئاتر فجر معتقد است افراد معتبر تئاتری ایران باید در این جشنواره که جهانی و نمایندهٔ تئاتر ایران است حضور داشته باشند و می افزاید «در کنار جوانان باید افراد با تجربه در این جشنواره حضور داشته باشند … اگر پیشکسوتان در جشنواره حضور نداشته باشند جوانان فرصت یاد گرفتن را از دست می دهند و هرکدام از کارگردانان نگاه خود را به این جشنواره دارند.»اما محمد یعقوبی نمایشنامه نویس و کارگردان می گوید در وضعیت کنونی ممیزی در تئاتر ایران که حضور در جشنواره لزوماً به معنی داشتن اجرای عمومی نیست و مسئولان به صراحت می گویند که حضور در جشنواره به معنای داشتن اجرای عمومی نیست، حضور حرفه ای ها در جشنواره نادرست است. و می افزاید «ای کاش حرفه ای ها به جشنواره نمی رفتند. چون فرصتی است برای جوان ها تا بالاخره خودشان را نشان بدهند. ما هم در جشنواره فجر دیده شدیم و حالا به جوان ها حق می دهم که از این فرصت استفاده کنند.» او معتقد است حرفه ای ها به شرطی باید در جشنواره حضور داشته باشند که نمایش شان پیش از جشنواره اجرای عمومی گسترده ای داشته باشد.همچنین نیما دهقان کارگردان تئاتر می گوید «فکر می کردم بهترین جایزه زندگی ام، گرفتن جایزه کارگردانی در جشنواره فجر است که البته آن را به دست آوردم، اما می خواهم اعتراف کنم که اشتباه کردم.»
جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی ایران
جشنواره فیلم فجر
جشنواره موسیقی فجر
برگزار کنندگان این جشنواره مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن هنرهای نمایشی ایران، و مؤسسه بین المللی تئاتر هستند و دبیرخانه جشنواره در تهران قرار دارد.شورای سیاست گذاری جشنواره تئاتر فجر شامل معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس شورا)، استاندار تهران، سرپرست اداره کل هنرهای نمایشی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، قائم مقام سازمان صدا و سیما، معاون فرهنگی اجتماعی شهرداری تهران، مدیر عامل خانه تئاتر، مدیر هنرهای نمایشی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، مشاور هنرهای معاونت امور هنری، مدیر عامل خانه هنرمندان ایران، و پیشکسوتان تئاتر است.دبیر فعلی این جشنواره نادر برهانی مرند است.
تا بیست و چهارمین دورهٔ جشنوارهٔ فجر بیشتر نمایش ها آثار جدیدی بودند که برای جشنواره تولید می شدند. اما در دوره ۲۴م و ۲۵م بیشتر نمایش هایی که برای حضور در جشنواره انتخاب شدند پیش تر اجرای عمومی داشتند و تنها آثار معدودی برای جشنواره تولید شده بودند. این تغییر بر اساس این نظریه که «جشنواره محلی است برای عرضه تولیدات یک ساله تئاتر کشور» انجام شد. از دوره ۲۶م تاکنون (دوره ۳۰ام) دو شیوه پیشین انتخاب آثار ترکیب شدند و بخشی از نمایش های جشنواره از میان نمایش های اجرا شده در طول سال انتخاب می شوند و برخی از میان کارهای جدیدی که برای حضور در جشنواره آماده شده اند، تا شیوه ای جامع تر به کار گرفته شود.
در دوره ۳۱م جشنواره بسیاری از نویسندگان و کارگردانان برندهٔ سی دورهٔ گذشتهٔ جشنواره حضور نداشتند.مریم معترف کارگردان تئاتر و دبیر تئاتر خیابانی جشنواره تئاتر فجر معتقد است افراد معتبر تئاتری ایران باید در این جشنواره که جهانی و نمایندهٔ تئاتر ایران است حضور داشته باشند و می افزاید «در کنار جوانان باید افراد با تجربه در این جشنواره حضور داشته باشند … اگر پیشکسوتان در جشنواره حضور نداشته باشند جوانان فرصت یاد گرفتن را از دست می دهند و هرکدام از کارگردانان نگاه خود را به این جشنواره دارند.»اما محمد یعقوبی نمایشنامه نویس و کارگردان می گوید در وضعیت کنونی ممیزی در تئاتر ایران که حضور در جشنواره لزوماً به معنی داشتن اجرای عمومی نیست و مسئولان به صراحت می گویند که حضور در جشنواره به معنای داشتن اجرای عمومی نیست، حضور حرفه ای ها در جشنواره نادرست است. و می افزاید «ای کاش حرفه ای ها به جشنواره نمی رفتند. چون فرصتی است برای جوان ها تا بالاخره خودشان را نشان بدهند. ما هم در جشنواره فجر دیده شدیم و حالا به جوان ها حق می دهم که از این فرصت استفاده کنند.» او معتقد است حرفه ای ها به شرطی باید در جشنواره حضور داشته باشند که نمایش شان پیش از جشنواره اجرای عمومی گسترده ای داشته باشد.همچنین نیما دهقان کارگردان تئاتر می گوید «فکر می کردم بهترین جایزه زندگی ام، گرفتن جایزه کارگردانی در جشنواره فجر است که البته آن را به دست آوردم، اما می خواهم اعتراف کنم که اشتباه کردم.»
wiki: جشنواره تئاتر فجر