تخفیف. [ ت َ ] ( ع مص ) سبک کردن. ( تاج المصادر بیهقی ) ( دهار ) ( زوزنی ) ( منتهی الارب ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ) ( اقرب الموارد ) ( المنجد ). با لفظ دادن و کردن مستعمل است. ( از آنندراج ). سبکی و سبک کردگی. ملایمت و تسکین و کمی و کم کردگی و کاستگی. ( ناظم الاطباء ). آسان گرفتن. فی الحدیث : خَفّفواالخَرْص َ؛ ای لاتستقصوا علیهم فیه. ( اقرب الموارد ). گفتند [حصیری و پسرش ] فرمانبرداریم بهرچه فرماید [خواجه احمد] اما مهلتی و تخفیفی ارزانی دارد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 160 ). و رعایا را به عدل و تخفیف مخصوص دارم و اگر بخلاف این روم از پادشاهی و ملک بیزار شوم. ( فارسنامه ابن البلخی ص 76 ). در دامن امن و فراغت اعتیاد و عادت گرفته اند و با تخفیف و ترخیه الف یافته. ( سندبادنامه ص 40 ). || اختصار کلمه برای سهولت تلفظ و برداشتن تنوین و تشدید از آن. ( ناظم الاطباء ). تخفیف
حرف ؛ خلاف تشدید آن. ( اقرب الموارد ) ( المنجد ). ضد تشدید است. و اِن مخففه و نون مخففه نیزاز این ماده است. و گاه اطلاق میشود بر ساکن ساختن حرف. چنانچه در فتح الباری گفته. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). || تخفیف همزه در نزد صرفیان اطلاق میشود بر تغییر همزه بقلب یا حذف یا اسکان. و همزه مخففه را همزه بین بین نامیده اند. ( از کشاف اصطلاحات الفنون ). || تخفیف جامه ؛ نازک گردانیدن آن.( المنجد ). || ( اصطلاح علم استیفاء ) آنچه وضع کنند بر استمرار. ( نفایس الفنون قسم اول ص 105 ).
- تخفیف تصدیع ؛ کاستن دردسر و مزاحمت.
- تخفیف دردسر ؛ رفع زحمت وکاستن رنج و سختی.
- تخفیف زحمت کردن ؛ کاستن رنج و سختی. رفع زحمت کردن :
خاک کویت برنتابد زحمت ما بیش ازین
لطفها کردی بتا تخفیف زحمت میکنم.
حافظ.