پاگانیسم

پاگانی، پگانی، کافرکیشی، یا وثنیّت به مجموعهٔ ادیان غیر ابراهیمی یا چندخدایی در دوران باستان و نیز برخی ادیان قبیله ای گفته می شود. اصطلاح پاگانیسم از سدهٔ چهاردهم میلادی برای توصیف کسانی به کار می رود که پیرو دین معتبر جهانی نبودند، به ویژه کسانی که در برابر مسیحیت مقاومت می کردند. این ادیان هنگام ظهور مسیحیت در اورشلیم و گسترش آن در غرب و سرزمین های تابع روم، بسیار شایع و متداول بوده و به این ترتیب رقیبی جدی و سرسخت برای مسیحیت محسوب می شدند. از اینرو کلمه پاگان برای مسیحیان، هم معنی کافر یا مشرک یا کسی است که از دین دور شده است.
شرک
مسیحیت اولیه
دین باستانی سامی
گفته می شود «پاگانیسم» (که از کلمه لاتین Paganus مشتق شده است) در واژه به معنی دین مردم روستایی می باشد. توضیح این که بعد از فراگیر شدن مسیحیت در اروپا، ادیان قدیمی مانند پرستش خدایان یونانی، رومی و مصری در شهرهای اصلی برچیده شدند ولی در برخی روستاهای دور افتاده باقی ماندند. مسیحیت برخی از مراسم آیینی و مفاهیم خود را از ادیان پاگان به ارث برده است.
در قرون وسطی این ادیان به طور مخفی به حیات محدود خود ادامه دادند و اکنون نیز طرفدارانی دارند که در دوران مدرن آیینشان به نئو پاگانیسم معروف است. نئو پاگانیستها از رومانتیسیسم قرن هجدهم و نوزدهم تأثیر پذیرفته و به خدایان طبیعت معتقدند. به همین سبب با آیین های ویکا یا جادوگری نوین و نئو درویدیسم در یک خانواده قرار می گیرند.

پاگانیسم (paganism)
(از واژۀ یونانی paganus به معنی «دهاتی») کیشِ مردمانی از تمدن های پیش از مسیحی شمال اروپا، به ویژه سلتیک یا نورس. آنان دوایری از قطعات سنگ می ساختند و تقویمی زراعی داشتند که اوقات انقلاب های نجومی تابستانه، زمستانه و بهاره اعیاد اصلی آن بودند. پاگان (کافرکیش) به عنوان صفتی تحقیر آمیز، دال بر جهل یا دیانت بدوی به کار می رفت، و ممکن است طیفی از اعمال عمدتاً زراعی را از حیث نسبت با پرستش طبیعت دربر گیرد. در قرون ۸ ـ۱۲م کلیسای مسیحی درصدد برآمد مناسک باستانی را، که به ویژه در روستاها حتی پس از مسیحی شدن روستاییان دوام آورده بودند، ریشه کن کند. از این زمان پاگانیسم رنگ ضد مسیحی به خود گرفت، که شاید یکی از دلایل جذابیت امروزی آن برای عده ای بوده باشد.