خواستگاری

خواستگاری به معنای پیشنهاد ازدواج است.
صفائی، حسین و امامی، اسدالله. مختصر حقوق خانواده، تهران: نشر میزان، چاپ هشتم، بهار ۸۴. شابک ‎۹۶۴-۷۸۹۶-۲۷-۱
در برخی گویش های فارسی مانند لهجه همدانی و گویش لکی خوازمنی هم گفته می شود.
پس از آشنایی کافی دو انسان زمانی برای انجام این کار توسط آنها تعیین می شود؛ در ایران معمولاً خواستگاری توسط پسر و در حضور والدین یا سرپرست دختر انجام می شود؛ در روش مرسوم در ایران، معمولاً خانواده های پسر و دختر در خواستگاری حضور دارند و به صورت جمعی انجام می شود.
معمولاً هنگام خواستگاری های رسمی در ایران، تهیه گل و شیرینی توسط پسر انجام می شود؛ همچنین زمانی که خانواده پسر، برای مراسم به خانهٔ دختر می روند، خانواده دختر باید جلوی در حاضر شده و میهمانان را به داخل راهنمایی کنند. اصولاً خانواده پسر در بالای مجلس و خانواده دختر در پایین مجلس می نشینند و مشغول صحبت می گردند. معمولاً همه سعی می کنند زیباترین لباس خود را در این مراسم بپوشند.

مجموعۀ آداب و اعمال ازدواج پیش از برگزاری آداب و مراسم عَقدکُنان. در گذشته خواستگاری را به یاری زنان دلّال، بزازان دوره گرد، زنان دلاک و جز آن ها انجام می دادند. میانجی ها پس از جلب موافقت خانوادۀ دختر، روزی را برای خواستگاری تعیین می کردند. در مجلس خواستگاری داماد حضور نداشت. گروهی از زنان خانوادۀ داماد، مادر و خواهرها و زنان برادرها و جز آن ها، به خواستگاری می رفتند و اگر آن ها دختر را پسند می کردند چند بار دیگر نیز دسته به دسته به دیدن او می رفتند. در پسندکردن عروس به نکاتی ازجمله اصالت و نجابت، خانه داری، سن و سال، زیبایی و عامی یا سید بودن دختر توجه می شد و برای هر یک از این موارد آزمایش های مخصوصی به کار می رفت، مثلاً برای آزمودن خانه داری، جلسه ای ترتیب می دادند و مقداری سبزی برای خردکردن تهیه می کردند و سبزی پاک کردن عروس آینده را زیر نظر می گرفتند. داماد حق دیدن دختر را پیش از شب زفاف نداشت، اما عروس می توانست با حُقه ای داماد را ببیند و برانداز کند؛ مثلاً بدین صورت که با مادر خود به در مغازۀ داماد رفته از پشت چادر او را ببیند. پس از آزمون ها و تَرَدُدهای فراوان، سرانجام روزی پدر داماد برای پدر عروس آینده پیغامی می فرستاد و روزی را برای خرج بُری تعیین می کردند. در خواستگاری های امروزی این گونه رسوم و ریزه کاری ها تقریباً از رواج افتاده است. داماد آینده می تواند در مجلس نخست حضور داشته باشد و دختر و پسر حق آن را یافته اند که پیش از رسمی تر شدن خواستگاری قدری در خلوت با هم گفت وگو کنند و با خلقیات و روحیات هم آشنا شوند.

[ویکی فقه] خواستگاری از مقدمات ازدواج است. از آن در باب حج و نکاح سخن رفته است.
خواستگاری به معنی درخواست ازدواج می باشد.
احکام خواستگاری
خواستگاری از زنی که برای خواستگار مانعی از ازدواج با وی وجود ندارد مستحب است. خواستگاری از زن شوهر دار و نیز زنی که بر خواستگار حرام ابدی است- مانند زنی که نُه بار او را طلاق داده یا با لعان از هم جدا شده اند- همچنین زنی که در ایام عده طلاق رجعی به سر می برد، حرام است.از زنی که ایام عدّه طلاق باین یا عده وفات را می گذراند، خواستگاری تعریض گونه جایز، ولی با کلام صریح، حرام است، مگر برای شوهر در عدّه طلاق باین به شرط عدم وجود مانع، همچون سه طلاقه بودن زن.مردی که همسرش را سه بار طلاق داده است نمی تواند در زمان عده و نیز پس از عدّه- جز بعد از ازدواج با مُحَلِّل و طلاق از وی- تصریح به خواستگاری او کند؛ هرچند برای دیگران پس از سپری شدن عدّه، تصریح به آن جایز است. خواستگاری از زنی که از سوی دیگری خواستگاری شده و پاسخ مثبت داده است، به قولی حرام و به قولی دیگر مکروه است. خواستگاری در حال احرام مکروه است، هرچند برای دیگری باشد. آیا اجابت خواستگار واجب است؟برخی گفته اند اگر مؤمن متمکن از تأمین نفقه از زنی خواستگاری کند، اجابت درخواست او واجب است و اگر ولیّ دختر از آن امتناع ورزد مرتکب گناه شده است. برخی فقها قبل از خواستگاری، برای خواستگار و نیز پیش از جواب، برای ولیّ زن قائل به استحباب خطبه شده اند.در خطبه، حمد خداوند متعال و صلوات بر محمد و آل محمد صلوات اللَّه علیهم کفایت می کند.