جام خانه

جام خانه را می توان نوعی پنجره دانست که بر فراز برخی از پوشش های گنبدی شکل، به ویژه در حمام ها و برخی دیگر از انواع بناها، مورد استفاده قرار می گرفت. از آنجا که بخش عمده ای از سطوح جانبی اکثر حمام ها در داخل زمین بوده، لذا نور آفتاب از طریق نورگیرهای سقفی یا پنجره های زیر طاق وارد فضای حمام می شده است. بدین منظور شیشه های محدب شکل به نام گل جام بر بالای گنبد نصب می شده و اطراف آن را با ملات ساروج یا مومینه آب بندی می کردند. به مکانی که این گل جام ها قرار داشته، جام خانه گفته می شده است. در واقع از جام خانه برای تأمین نور و تنظیم حرارت و رطوبت فضاهای درونی استفاده می شد.
روشن دان
جام خانه غالباً از یک سطح سفالین کروی شکل تشکیل شده بود که تعدادی حفره مدور در آن ایجاد می شد که بر روی هر یک از آن ها یک جام یا شیشه به کمک نوعی ماده بتونه مانند که آن را از ترکیب موادی مانند خاک رس و موم یا نوعی روغن به دست می آوردند قرار می دادند. این ماده که به بتونه شباهت داشت قرار دادن یا برداشتن سهل و ساده ها شیشه ها را امکان پذیر می ساخت.
از جام خانه بیشتر در فضاهایی استفاده می کردند که با برداشتن تعدای از جام ها در فصل های مختلف بتوانند حرارت یا رطوبت فضا را به اندازه مطلوب برسانند. در برخی حمام ها نیز از جام های رنگین استفاده می کردند. در کلاله گنبدها، کلمبه های گرمابه ها، غلامخانه ها، رباط ها، رسته ها و بازارها هنوز هم روزن هایی وجود دارند که با چند حلقه سفالین به صورت قبه یا کپه برجسته ای درآمدند. در این قسمت حلقه های سفالین را در کنار هم چیده اند و در زمستانها جامهای گرد شیشه ای مانند ته قرابه در میان حلقه ها کار می گذاردند و تابستانها آنها را برمی داشتند. امروزه هم برای روشنایی سرپوشیده هایی که به مناسبت فصل سرد و گاهی گرم باشد مناسبترین وسیله است و بر فراز گرمابه ها جای خود را حفظ کرده است.
در تخت جمشید، مربوط به دوره هخامنشی، بالای درها و حتی بام ها، روزن ها و جام خانه هایی وجود داشته است.

جامخانه، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان میاندورود در استان مازندران ایران.
این روستا در دهستان کوهدشت قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۴۸۴۷نفر (۱۱۸۸خانوار) بوده است.