فیلسوف

کندا

خِرَد دوست ( فیلسوف ) به کسی گویند که طراح یک مکتب فلسفی جدا یا دست کم صاحب یک نظریه فلسفی جداگانه باشد، همچون افلاطون.
فیثاغورس نخستین کسی بوده که خود را فیلسوف یا فیلاسوفا یعنی دوستدارِ دانایی نامیده ، چرا که نهادنِ نامِ مردِ دانا بر خود را نشانهٔ گستاخی می دانسته است.

واژه ی فیسلوف در لغتنامه ی پارسی پهلوی به شکل فیلاسُفیا آمده است. فلسفه نیز به دیسه ی فیلسُفاییه آمده است.

مَنیشْنیک ManeshniK
خرددُشگ Xeraddosheg

فیلسوف
فَردان ، فَرزان
چِراپُرس ، چِراپَژوه ، چِراجویا ، پُرسا ، پَژوها ، جویا
دانِشت ( مانند بِهِشت ) که همان پسوند ist - انگلیسی است و فلسفه دانِشتی ست.
دانپُرسا ، دانپَژوها ، دانجویا
خِردوَرز ، خِرَددوست ، خِرَددِلباخته

فرزانه ، حکیم، عالم، فلسفه دان

فیلسوف به معنی: دوست دار خرد ( فیلو سوفیا ) است.

سوفیا ( Sophia )

سوفیا اسمی کلاسیک است که ادعا می شود اسپانیایی است، اما در واقع یونانی است. سوفیا به زبان یونانی به معنی �خِرد و دانایی� است. نگارش دیگر این اسم، Sofia است.

فیلسوف یعنی کسی که به عناصر پنجگانه ( آب، آتش، فلز، چوب، خاک ) شناخت دارد.
فیل به معنی پنج است.

فیلسوف کسی است که وقتی حرفی می زند بر اساس جهان بینی منسجمی است که در یک نظام هماهنگ با جهان است و در آن تناقضی وجود ندارد.

خِرَد دوست

فیلسوف از زبان یونانی گرفته شده که می شود دوستدار خرد. در زبان آلمانی به آن Philosoph می گویند. Hannah Arendt تئوریسین و نویسنده آلمانی - آمریکایی در باره فرزانه یا فیلو سوف می گوید: \\ فرزانه ایی که در دید گاه همگان می خواهد بیاید و به بازگو کردن اندیشه خود بپردازد دیگر یک فرزانه نیست ونکه یک سیاستمدار است. او دیگر راستینگی و راستگویی را نمی خواهد. او فرمانرایی Power را می خواهد. // در باره اینکه این واژه تازی نیست و مانند واژ های دیگر فرم آن دگرگون شده, نمونه هایی را می نویسم. واژه <ترویج> که تازی شده و ریشه آن رواج است از رواک پارسی گرفته شده. دانش اندازه سنجی که تازی آن <هندسه> است از هنداچک پارسی گرفته شده. دیوان که از آن مدون و تدوین ساخته شده یک واژه از زبان پهلوی است. برید که در زبان تازی به جای پست بکار می برند [چیزی را که می برند, از جایی به جای دیگر می برند] به زبان انگلیسی delivery از زبان پارسی آمده. کهربا که در زبان تازی به جای الکتریسیته بکار می برند یک دانشی بوده در ایران باستان و امروز در باستان شناسی باتری هایی بدست آمده که از زمان اشکانیان است. دانش Chemistry که در زبان آلمانی به آن Chemie می گویند از کیمیای ایرانی می آید ونکه پاره ایی آنرا واژه تازی می پندارند. ادب که پاره ایی گمان می کنند تازی است و واژه ادبیات از آن گرفته شده ریشه پارسی آن <دکو ودب> است و دبیر هم داریم که واژه ایرانی است. ما در باره گذشته خود یاد بود هایی باستانی و نسکهای یونانی و پهلوی داریم ونکه تازیها هیچگونه دست آویز دیگری از گفتار و سخن ( تازی آن حدیث ) ندارند. پاره ایی از واژه های پارسی به زبانهای اروپایی هم آمده مانند Pajamas این همان پا جامه است . جامه یا پوششی که توی پا می کنیم. فرم دگرگون شده. تازیها هم بسیاری از واژه ها را فرمشان را دگرگون کرده و به نام خود نوشته اند !