کلمه جو
صفحه اصلی

مناقب العارفین

فرهنگ فارسی

نام کتابی است تالیف احمد افلاکی که تالیف آن در حدود سال ۷۱۸ آغاز و گویا بسال ۷۵۴ ه.ق . بپایان رسیده است .

دانشنامه عمومی

مناقب العارفین تذکره ای است نوشتهٔ شمس الدین احمد افلاکی (درگذشتهٔ ۷۶۱ ه. ق) از مثنوی خوانان خانقاه مولویه در قونیه بود و سال ها مشغول گردآوری مطالب کتاب خود بوده و آن را در ده فصل به ترتیب در مناقب: بهاء ولد پدر مولوی، برهان الدین محقق ترمذی، مولوی (مولانا جلال الدین محمد بلخی)، شمس تبریزی، صلاح الدین زرکوب، حسام الدین چلبی، سلطان ولد، جلال الدین چلبی امیر عارف، شمس الدین چلبی امیر عابد، و نام های فرزندان آنها تنظیم کرده است.
ریاحی، محمدامین. زبان و ادب فارسی در قلمرو عثمانی. تهران: ۱۳۶۹.
مناقب العارفین آیینه ای از احوال ملک روم و زندگی مولوی و یاران اوست. نثری ساده و روان دارد و از تعبیرات خاص دیار روم و اصطلاحات دیوانی عصر سلجوقیان سرشار است. پاره ای از مطالب آن و کشف و کراماتی که به مولوی و دیگران نسبت داده افسانه آمیز می نماید و استفاده از آن با رعایت جانب احتیاط و مراجعه به دیگر منابع آن عصر میسر است. مناقب العارفین به کوشش تحسین یازیجی در دو جلد در انتشارات انجمن تاریخ ترک در سال های ۱۹۵۹ و ۱۹۶۱ در آنکارا به چاپ رسیده است.
به سبب شرح آداب و مراسم صوفیان در آن روزگار، کثرت اصطلاحات عرفانی و خانقاهی حائز ارزش فراوان و از منابع دست اول در این موضوع است. از منابع مهم افلاکی یکی هم رساله سپهسالار در مناقب حضرت خداوندگار است. نثر سلیس و روان کتاب نشان دهندهٔ نفوذ قاطع و شدید زبان و ادب فارسی در سدهٔ هشتم قمری در آسیای صغیر و میان ساکنان باسواد و درس خواندهٔ آن سرزمین است.
این کتاب را عبدالوهاب بن جلال الدین محمد همدانی (درگذشتهٔ ۹۵۴) در سال ۹۴۵ به نام ثوابت المناقب تخلیص کرده است.

دانشنامه آزاد فارسی

مَناقِب العارفین
(عنوان کامل: مَناقِبُ العارفین و مراتِبُ الکاشفین) تألیف شمس الدین احمد افلاکی، کتابی به فارسی در شرح احوال و کرامات شیخِ سلسلۀ مولویه، در ۷۱۸ق. افلاکی این اثر را به امر مرشدش شیخ جلال الدین عارف تألیف کرد. کتاب مشتمل بر دَه فصل است؛ نُه فصل اول آن از مناقب بهاءالدین ولد تا مناقب چلبی امیر عابد و فصل دهم در ذکر اولاد و اخلاف آنان و سلسلۀ مولویه است. در این میان، دو فصل سوم و چهارم دربارۀ مولوی و شمس، از اهمیت بیشتری برخوردار است. این کتاب، دوبار تحریر شده و دست نوشت اصلیِ یکی از این دو تحریر، هم اکنون موجود است. نثر کتاب ساده و روان است و ابیات بسیاری در سراسر آن به کار رفته است. این کتاب به کوشش تحسین یازیجی به چاپ رسیده است (تهران، ۱۳۶۲).


کلمات دیگر: