مترادف هزاردستان : بلبل، زندخوان، عندلیب، هزار، هزارآوا
هزاردستان
مترادف هزاردستان : بلبل، زندخوان، عندلیب، هزار، هزارآوا
فارسی به عربی
عندلیب
مترادف و متضاد
بلبل، هزاردستان
بلبل، زندخوان، عندلیب، هزار، هزارآوا
فرهنگ فارسی
(اسم ) ۱- نوعی ازبلبل : (( گنجشک و بلبل و هزاردستان . ) ) توضیح ازجمل. فوق وازبیت ذیل ازحافظ : صدهزاران گل شکفت وبانگ مرغی برنخاست عندلیبانرا چه پیش آمد? هزاران راچه شد? ) ) ( حافظ ) برمی آید که دراصل ((هزار ) ) و ((هزار دستان ) ) جزبلبل وعندلیب است و شاید نوعی از آن است ۲- بلبل ۳- سار سیاه.
فرهنگ معین
( ~. دَ ) (اِمر. ) بلبل .
لغت نامه دهخدا
هزاردستان. [ هََ / هَِ دَ ] ( اِ مرکب ) هزار. هزارآوا. هزارآواز. ( یادداشت به خط مؤلف ). عندلیب. کعیب. بلبل. ( یادداشت دیگر ). مرغی است معروف از جنس بلبل که از کثرت صفیرهای نیکو او را هزاردستان و هزارآوا گویند. ( انجمن آرا ). بلبل. ( برهان ). گویا هزاردستان جز بلبل و شاید نوعی از آن است. ( حاشیه برهان چ معین ) :
تا چون هزاردستان بر گل نوا زَنَد
قمری چو عاشقان به خروش آید از چنار.
به مجلس ملک اینک همی زند دستان.
کنون به باغ همی زاغ راست آه و فغان.
کند روایت در مدح خواجه بوالعباس.
مردم چو حال بیند از این سان خُرَم شود.
در تنگ قفسها هزاردستان.
کایوان تو گُلْسِتان ببینم.
صد باربد از هزاردستان.
با برگ و نوا هزاردستان.
نالنده تر از هزاردستان.
عطار تو را هزاردستان.
هزاردستان بر گل نمی زند دستان.
نه ممکن است چو سعدی هزاردستانش.
وآواز خوش هزاردستان.
ما به عشقش هزاردستانیم.
چه سود ز جلوه گلستان ؟
تا چون هزاردستان بر گل نوا زَنَد
قمری چو عاشقان به خروش آید از چنار.
فرخی.
هزاردستان امروز در خراسان است به مجلس ملک اینک همی زند دستان.
فرخی.
هزاردستان دستان زدی به وقت بهارکنون به باغ همی زاغ راست آه و فغان.
فرخی.
هزاردستان این مدحت منوچهری کند روایت در مدح خواجه بوالعباس.
منوچهری.
بانگ هزاردستان چون زیر و بم شودمردم چو حال بیند از این سان خُرَم شود.
منوچهری.
از لحن و از آوای خوش بمانَددر تنگ قفسها هزاردستان.
ناصرخسرو.
ناهید سزد هزاردستان کایوان تو گُلْسِتان ببینم.
خاقانی.
خاصه که به هر طرف نشسته ست صد باربد از هزاردستان.
خاقانی.
از برگ و نوا به باغ و بستان با برگ و نوا هزاردستان.
نظامی.
گامی دو سه تاختی چو مستان نالنده تر از هزاردستان.
نظامی.
تو گلبن گُلْسِتان حسنی عطار تو را هزاردستان.
عطار.
از آن همی نزند سرو دست کاندر باغ هزاردستان بر گل نمی زند دستان.
کمال الدین اسماعیل.
گلی چو روی تو گر ممکن است در آفاق نه ممکن است چو سعدی هزاردستانش.
سعدی.
بوی گل و بامداد نوروزوآواز خوش هزاردستان.
سعدی.
هر گلی نو که در چمن آیدما به عشقش هزاردستانیم.
سعدی.
چون مرده بود هزاردستان چه سود ز جلوه گلستان ؟
امیرخسرو.
رجوع به هزارآوا و هزارآواز شود.فرهنگ عمید
= هزار
هزار#NAME?
دانشنامه عمومی
هزاردستان ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
بلبل هزاردستان یا هزاردستان، نام گونه ای پرندهٔ خوش آوا
هزاردستان (مجموعه تلویزیونی)، مجموعه تلویزیونی ساختهٔ علی حاتمی
هزاردستان؛ انگاره موسیقی ایران، کتابی پژوهشی در موسیقی ایرانی
قمرالملوک وزیری، ملقب به «هزاردستان آواز ایران»
بلبل هزاردستان یا هزاردستان، نام گونه ای پرندهٔ خوش آوا
هزاردستان (مجموعه تلویزیونی)، مجموعه تلویزیونی ساختهٔ علی حاتمی
هزاردستان؛ انگاره موسیقی ایران، کتابی پژوهشی در موسیقی ایرانی
قمرالملوک وزیری، ملقب به «هزاردستان آواز ایران»
wiki: مشهد واقع می باشد، طراحی و معماری آن برداشت آزادی است از معماری حوض خانه های قدیم که به طرزی هنرمندانه ساخته شده و در واقع موزه ای است زنده که علاوه بر نمایش آثار هنری با غذا و نوشابه های سنتی از میهمانان پذیرایی می نماید این حوضخانه در راستای بازار جنت واقع شده است.
این مکان با وسعتی معادل ۳۵۰ مترمربع دارد و پیش از تغییر کاربری به حوضخانه بخشی از یک خانه مسکونی در محله قدیمی سراب بوده که پس از الحاق اجزا و عناصر کهن تبدیل به یک مجموعه زیبا به نام «موزه- حوضخانه هزاردستان» گردیده است. آراستگی های داخلی این حوضخانه حاصل تلاش هنرمندانی چون استاد فقید فربودنیا، حمیدی، زرین مهر، سلماسی و دیگران بوده است.
این مکان با وسعتی معادل ۳۵۰ مترمربع دارد و پیش از تغییر کاربری به حوضخانه بخشی از یک خانه مسکونی در محله قدیمی سراب بوده که پس از الحاق اجزا و عناصر کهن تبدیل به یک مجموعه زیبا به نام «موزه- حوضخانه هزاردستان» گردیده است. آراستگی های داخلی این حوضخانه حاصل تلاش هنرمندانی چون استاد فقید فربودنیا، حمیدی، زرین مهر، سلماسی و دیگران بوده است.
wiki: علی حاتمی است که در سال های ۱۳۵۸-۱۳۶۶ به صورت مجموعهٔ تلویزیونی برای تلویزیون ایران ساخته شد. پروژهٔ هزاردستان بعد از ۸ سال تمام شد. طرح اولیه این سریال در سال ۱۳۵۴ با عنوان «جادهٔ ابریشم» و با حضور شخصیت هایی مثل مدرس، میرزا کوچک و رضاخان به ذهن حاتمی آمد و بعد از تغییرات اساسی که ماهیت کار را عوض کرد. این مجموعهٔ تلویزیونی در روز جهانی میراث دیداری و شنیداری در فهرست ملی برنامه حافظه جهانی یونسکو ثبت شد.
جمشید مشایخی در نقش رضا تفنگچی - خوشنویس (به گفتهٔ علی حاتمی: «تلفیقی است از عمادالکتاب، میرزا رضا کلهر، کریم دواتگر و علی حاتمی»)
عزت الله انتظامی در نقش خان مظفر (خود هزاردستان؛ آدمی ظاهر الصلاح که در پشت پردهٔ تمام اتفاقات سیاسی - اجتماعی روز نقش دارد و برگرفته از شخصیت عبدالحسین میرزا فرمانفرما است اما به گفتهٔ حاتمی، چکیدهٔ همهٔ خاندان های حکومت گر در ایران است)
داوود رشیدی در نقش مفتش شش انگشتی (به عقیدهٔ حاتمی، مفتش، عصاره و ملغمه ای از آدمهایی نظیر آیرم، سرپاس مختاری، سرهنگ درگاهی، پاسبان عباس بختیاری (معروف به شش انگشتی) و پاسیار یحیی رادسر (ادیب السلطنه) است.)
علی نصیریان در نقش ابوالفتح صحاف (نماد مشروطه خواهان وطن پرست که از رنج مردم عذاب می کشند. لهجهٔ ترکی اش یکی از اجزای اصلی شخصیتش بود که اوج آن در لحظهٔ وداع با همسرش بود. برگرفته از شخصیت های اسدالله خان ابوالفتح زاده، میرزا ابراهیم خان منشی زاده، محمد نظرخان مشکوة الممالک هر سه از اعضای اولیهٔ کمیته مجازات)
محمدعلی کشاورز در نقش شعبون (شعبان) استخونی (نمادی از اوباش و برگرفته از شخصیت شعبان جعفری مشهور به «شعبون بی مخ»)
حسین گیل در نقش سید مرتضی، سماور ساز تهرانی
زهرا حاتمی (زری خوشکام) در نقش آمینه اقدس، عروس خان مظفر
شهلا میربختیار در نقش قمربانو، همسر رضا خوشنویس
جعفر والی در نقش رئیس نظمیه
پرویز پورحسینی در نقش متین السلطنه، مدیر روزنامهٔ عصر جدید
محمد مطیع در نقش غلام عمه، برادرزادهٔ شعبان
جمشید لایق در نقش جعفرقلی خان نشاط، مأمور سرشماری
اسماعیل محرابی در نقش نصرالله خرمی، مأمور سرشماری
رقیه چهره آزاد در نقش قدسی، مستخدمهٔ خان مظفر
مینو ابریشمی در نقش جیران، همسر ابوالفتح صحاف
عطاءالله زاهد در نقش آقا سید ابراهیم، روحانی
اسماعیل محمدی در نقش استاد موسیقی
جهانگیر فروهر در دو نقش کفیل شعبهٔ تأمینات در تهران قدیم و پیشخدمت مخصوص خان مظفر در تهران جدید
نعمت الله گرجی در نقش آژان
محمد ورشوچی در نقش آژان و مأمور راهنمایی و عبور و مرور
سروش خلیلی در دو نقش متولی سقاخانه در تهران قدیم و قازاریان، جواهر فروش ارمنی در تهران جدید
منصور والامقام در نقش مدیر گراندهتل
هوشنگ بهشتی در نقش جلال الملک، پدر همسر رضا خوشنویس
محمدتقی کهنمویی در نقش میرزا هدا، درویش
خیرالله تفرشی آزاد در نقش طبیب مشهد قدیم
جهانگیر الماسی در نقش پزشک تازه از فرنگ برگشته
سعید امیرسلیمانی در نقش معیرالدوله، شاهزاده قاجاری
اصغر همت در نقش حسن سرباز، یکی از سربازهای ارتش ایران در شهریور ۱۳۲۰
رضا عبدی در نقش یکی از دوستان اهل موسیقی خان مظفر
منوچهر آذری در نقش دربان گراندهتل
فرهنگ مهرپرور در نقش دکتر خندان
حسین حاتمی در نقش آرایشگر تهران جدید
مهری ودادیان در نقش همسر اسماعیل خان
افسر اسدی در نقش شاهدخت
افراسیاب طوفان در نقش مسئول داروخانه در تهران جدید و نقش دیگر توتون فروش و کارگر میخانهٔ آکاووس در تهران قدیم
حسین شهاب در نقش نوچهٔ شعبون استخونی تهران جدید
حسین صفاریان در نقش نوچهٔ شعبون استخونی تهران جدید
میرصلاح حسینی در نقش نوچهٔ شعبون استخونی تهران جدید
محمود بصیری در نقش اتوشویی تهران جدید و نقش دیگر نمکی تهران قدیم
اسماعیل پاینده در نقش اسماعیل خان، رئیس انبار غله
اکبر دودکار در نقش نسخه پیچ داروخانه
سامی تحصنی در نقش مش موسی، پیشکار شازده معیرالدوله
حامد تحصنی در نقش لهراسب گلچین، شهروند تهران جدید
حسین رنگین وند در نقش مدیر سینما
حسن عظیمی در نقش طباخ باشی
حسن کهن در نقش مرد نابینا
علی کنگرلو در نقش لوطی
محمد مردانی
سید حسن روشن ضمیر
اسفندیار ماوندادی در نقش آکاووس، صاحب میخانه در تهران قدیم
رشید اصلانی در نقش شاگرد سلمانی در تهران قدیم
لیلا حاتمی در نقش کودکی آمینه اقدس
ایرن زازیانس در نقش همسر جلال الملک (تمامی صحنه های مربوط به بازی او حذف گردید)
ماندگارترین تأثیر هزاردستان در تاریخ سینمای ایران، ساخته شدن شهرک سینمایی غزالی است؛ شهرکی که به گفتهٔ خود علی حاتمی، زمان شروعش جوان بوده و وقتی تمام شده پیرمردی از شهرک بیرون آمده است. در این شهرک محله های اصلی و قدیمی تهران با زیربنای ۷هزار متر مربع ساخته شده و ۳۰هزار متر مربع به خیابان لاله زار و میدان توپخانه اختصاص یافته است؛ آن هم به گونه ای که نمای بیرونی ساختمان ها قابل جابه جا شدن باشد و بتوان هر عمارت را به بنایی دیگر تبدیل کرد.
فیلمنامهٔ هزاردستان بیش از ۸ تا ۱۰ بار بازنویسی شده و بعد از وقفه ای دو ساله فیلمنامه اگر از حاتمی خواستند که ویرایش چهارمش مورد قبول واقع شد. همهٔ اینها به زعم خود حاتمی باعث شد که فرم لایه لایه و هزارویک شبیِ کار از بین برود؛ که حتی ماجرای عشق رضا خوشنویس به دختر استادش به کلی از بین رفت. به گفته ای ۱۱ ساعت از سریال «هزاردستان» سانسور و خیلی از صحنه ها کم شد. گرچه این حذفیات هم اکنون در آرشیو صدا و سیما وجود دارد و در نسخه های پخش شده مختلف، صحنه هایی کم و زیاد می گردد. هزاردستان اولین سریال بعد از انقلاب است که شایعهٔ تغییر قسمت آخرش بین مردم دهان به دهان گشت و این یعنی اینکه چقدر سرنوشت اثری که بعدازظهر جمعه به تماشایش می نشستند، مهم بود.
این سریال به داستان زندگی رضا خوشنویس، که شخصیتی تخیلی مبتنی بر شخصیتی تاریخی به نام کریم دواتگر است، و نظریهٔ توطئه ای مبنی بر دست داشتن شخصیتی به نام خان مظفر در وقایع پشت پردهٔ سیاسی و اجتماعی ایران در دوران قاجار و پهلوی می پردازد.
جمشید مشایخی در نقش رضا تفنگچی - خوشنویس (به گفتهٔ علی حاتمی: «تلفیقی است از عمادالکتاب، میرزا رضا کلهر، کریم دواتگر و علی حاتمی»)
عزت الله انتظامی در نقش خان مظفر (خود هزاردستان؛ آدمی ظاهر الصلاح که در پشت پردهٔ تمام اتفاقات سیاسی - اجتماعی روز نقش دارد و برگرفته از شخصیت عبدالحسین میرزا فرمانفرما است اما به گفتهٔ حاتمی، چکیدهٔ همهٔ خاندان های حکومت گر در ایران است)
داوود رشیدی در نقش مفتش شش انگشتی (به عقیدهٔ حاتمی، مفتش، عصاره و ملغمه ای از آدمهایی نظیر آیرم، سرپاس مختاری، سرهنگ درگاهی، پاسبان عباس بختیاری (معروف به شش انگشتی) و پاسیار یحیی رادسر (ادیب السلطنه) است.)
علی نصیریان در نقش ابوالفتح صحاف (نماد مشروطه خواهان وطن پرست که از رنج مردم عذاب می کشند. لهجهٔ ترکی اش یکی از اجزای اصلی شخصیتش بود که اوج آن در لحظهٔ وداع با همسرش بود. برگرفته از شخصیت های اسدالله خان ابوالفتح زاده، میرزا ابراهیم خان منشی زاده، محمد نظرخان مشکوة الممالک هر سه از اعضای اولیهٔ کمیته مجازات)
محمدعلی کشاورز در نقش شعبون (شعبان) استخونی (نمادی از اوباش و برگرفته از شخصیت شعبان جعفری مشهور به «شعبون بی مخ»)
حسین گیل در نقش سید مرتضی، سماور ساز تهرانی
زهرا حاتمی (زری خوشکام) در نقش آمینه اقدس، عروس خان مظفر
شهلا میربختیار در نقش قمربانو، همسر رضا خوشنویس
جعفر والی در نقش رئیس نظمیه
پرویز پورحسینی در نقش متین السلطنه، مدیر روزنامهٔ عصر جدید
محمد مطیع در نقش غلام عمه، برادرزادهٔ شعبان
جمشید لایق در نقش جعفرقلی خان نشاط، مأمور سرشماری
اسماعیل محرابی در نقش نصرالله خرمی، مأمور سرشماری
رقیه چهره آزاد در نقش قدسی، مستخدمهٔ خان مظفر
مینو ابریشمی در نقش جیران، همسر ابوالفتح صحاف
عطاءالله زاهد در نقش آقا سید ابراهیم، روحانی
اسماعیل محمدی در نقش استاد موسیقی
جهانگیر فروهر در دو نقش کفیل شعبهٔ تأمینات در تهران قدیم و پیشخدمت مخصوص خان مظفر در تهران جدید
نعمت الله گرجی در نقش آژان
محمد ورشوچی در نقش آژان و مأمور راهنمایی و عبور و مرور
سروش خلیلی در دو نقش متولی سقاخانه در تهران قدیم و قازاریان، جواهر فروش ارمنی در تهران جدید
منصور والامقام در نقش مدیر گراندهتل
هوشنگ بهشتی در نقش جلال الملک، پدر همسر رضا خوشنویس
محمدتقی کهنمویی در نقش میرزا هدا، درویش
خیرالله تفرشی آزاد در نقش طبیب مشهد قدیم
جهانگیر الماسی در نقش پزشک تازه از فرنگ برگشته
سعید امیرسلیمانی در نقش معیرالدوله، شاهزاده قاجاری
اصغر همت در نقش حسن سرباز، یکی از سربازهای ارتش ایران در شهریور ۱۳۲۰
رضا عبدی در نقش یکی از دوستان اهل موسیقی خان مظفر
منوچهر آذری در نقش دربان گراندهتل
فرهنگ مهرپرور در نقش دکتر خندان
حسین حاتمی در نقش آرایشگر تهران جدید
مهری ودادیان در نقش همسر اسماعیل خان
افسر اسدی در نقش شاهدخت
افراسیاب طوفان در نقش مسئول داروخانه در تهران جدید و نقش دیگر توتون فروش و کارگر میخانهٔ آکاووس در تهران قدیم
حسین شهاب در نقش نوچهٔ شعبون استخونی تهران جدید
حسین صفاریان در نقش نوچهٔ شعبون استخونی تهران جدید
میرصلاح حسینی در نقش نوچهٔ شعبون استخونی تهران جدید
محمود بصیری در نقش اتوشویی تهران جدید و نقش دیگر نمکی تهران قدیم
اسماعیل پاینده در نقش اسماعیل خان، رئیس انبار غله
اکبر دودکار در نقش نسخه پیچ داروخانه
سامی تحصنی در نقش مش موسی، پیشکار شازده معیرالدوله
حامد تحصنی در نقش لهراسب گلچین، شهروند تهران جدید
حسین رنگین وند در نقش مدیر سینما
حسن عظیمی در نقش طباخ باشی
حسن کهن در نقش مرد نابینا
علی کنگرلو در نقش لوطی
محمد مردانی
سید حسن روشن ضمیر
اسفندیار ماوندادی در نقش آکاووس، صاحب میخانه در تهران قدیم
رشید اصلانی در نقش شاگرد سلمانی در تهران قدیم
لیلا حاتمی در نقش کودکی آمینه اقدس
ایرن زازیانس در نقش همسر جلال الملک (تمامی صحنه های مربوط به بازی او حذف گردید)
ماندگارترین تأثیر هزاردستان در تاریخ سینمای ایران، ساخته شدن شهرک سینمایی غزالی است؛ شهرکی که به گفتهٔ خود علی حاتمی، زمان شروعش جوان بوده و وقتی تمام شده پیرمردی از شهرک بیرون آمده است. در این شهرک محله های اصلی و قدیمی تهران با زیربنای ۷هزار متر مربع ساخته شده و ۳۰هزار متر مربع به خیابان لاله زار و میدان توپخانه اختصاص یافته است؛ آن هم به گونه ای که نمای بیرونی ساختمان ها قابل جابه جا شدن باشد و بتوان هر عمارت را به بنایی دیگر تبدیل کرد.
فیلمنامهٔ هزاردستان بیش از ۸ تا ۱۰ بار بازنویسی شده و بعد از وقفه ای دو ساله فیلمنامه اگر از حاتمی خواستند که ویرایش چهارمش مورد قبول واقع شد. همهٔ اینها به زعم خود حاتمی باعث شد که فرم لایه لایه و هزارویک شبیِ کار از بین برود؛ که حتی ماجرای عشق رضا خوشنویس به دختر استادش به کلی از بین رفت. به گفته ای ۱۱ ساعت از سریال «هزاردستان» سانسور و خیلی از صحنه ها کم شد. گرچه این حذفیات هم اکنون در آرشیو صدا و سیما وجود دارد و در نسخه های پخش شده مختلف، صحنه هایی کم و زیاد می گردد. هزاردستان اولین سریال بعد از انقلاب است که شایعهٔ تغییر قسمت آخرش بین مردم دهان به دهان گشت و این یعنی اینکه چقدر سرنوشت اثری که بعدازظهر جمعه به تماشایش می نشستند، مهم بود.
این سریال به داستان زندگی رضا خوشنویس، که شخصیتی تخیلی مبتنی بر شخصیتی تاریخی به نام کریم دواتگر است، و نظریهٔ توطئه ای مبنی بر دست داشتن شخصیتی به نام خان مظفر در وقایع پشت پردهٔ سیاسی و اجتماعی ایران در دوران قاجار و پهلوی می پردازد.
دانشنامه آزاد فارسی
هزاردستان (ادبیات). هِزارْدَستان (ادبیات)
منظومه ای به فارسی بر وزن هفت پیکر نظامی، از میرزا ابوالفتح سامانی. پس از آن که هزار و یک شب طسوجی به نثر فارسی منتشر شد، میرزا ابوالفتح به تشویق رکن الملک سلیمان خان شیرازی، نایب الحکومۀ اصفهان، نظم هزار و یک شب را آغاز کرد و آن را در حدود ۵۲هزار بیت در ۱۳۱۳ق به پایان برد. دهقان در این کتاب تصرف هایی کرده، ازجمله نام کتاب را به هزاردستان تغییر داده و نیز نخستین شب داستان سرایی شهرزاد را آغاز فروردین قرار داده و نام باستانی روزهای هر ماه را در هر شب آورده است. وی در ماجرای شب سی ویکم از زبان دنیازاد سرنوشت کتاب را، که به عربی و سپس فارسی بوده و سرانجام به شعر میرزا ابوالفتح برگردانده خواهد شد، بیان می کند. هزاردستان به هزینۀ رکن الملک و به همت محمدحسین تاجر تهرانی به چاپ رسیده است (تهران، ۱۳۱۸ق).
منظومه ای به فارسی بر وزن هفت پیکر نظامی، از میرزا ابوالفتح سامانی. پس از آن که هزار و یک شب طسوجی به نثر فارسی منتشر شد، میرزا ابوالفتح به تشویق رکن الملک سلیمان خان شیرازی، نایب الحکومۀ اصفهان، نظم هزار و یک شب را آغاز کرد و آن را در حدود ۵۲هزار بیت در ۱۳۱۳ق به پایان برد. دهقان در این کتاب تصرف هایی کرده، ازجمله نام کتاب را به هزاردستان تغییر داده و نیز نخستین شب داستان سرایی شهرزاد را آغاز فروردین قرار داده و نام باستانی روزهای هر ماه را در هر شب آورده است. وی در ماجرای شب سی ویکم از زبان دنیازاد سرنوشت کتاب را، که به عربی و سپس فارسی بوده و سرانجام به شعر میرزا ابوالفتح برگردانده خواهد شد، بیان می کند. هزاردستان به هزینۀ رکن الملک و به همت محمدحسین تاجر تهرانی به چاپ رسیده است (تهران، ۱۳۱۸ق).
wikijoo: مهرداد فخیمی و طراحی و ساخت دکورهای تهران قدیم است.
wikijoo: هزاردستان_(تلویزیون)
پیشنهاد کاربران
بلبل، عندلیب، هزار
کلمات دیگر: