نقشه کشی

در رشته های فنی، رسمِ نوعی تصاویر ساده شدهٔ خاص به نام نقشه است که برای انتقال ایده ها استفاده می شوند و نوعی زبان ترسیمی به شمار می آیند. نقشه کشی ترکیبی از ترسیمات تک تصویری سه بعدی و ترسیمات چندتصویری دوبعدی است.
همزمان با ساخت سرپناه توسط انسان اولیه، که معماری نیز آغاز شده بود، طراحی ساختمان نیز عنوان شد. طراحی ساختمان نیاز به تهیهٔ نقشه و تعبیر و تفسیر و خواندن نقشه می داشت.
مصریان برای اندازه گیری فواصل افقی میان دو نقطه از ابزارهایی چون طناب، ترازو گونیا و بعدها خط کش و پرگار استفاده کردند. ساختار چهارگوش منظم هرم بزرگ جیزه در مصر ( ۲۷۰۰ پیش از میلاد ) خبر از وجود نقشه کشی در آن دوران می دهد.
همچنین بناهای به جا مانده در ایران باستان چون زیگورات چغازنبیل و تخت جمشید نیز نشان از وجود نقشه کشی در ایران باستان است. ایرانیان باستان جایگاه به سزایی در پایه گذاری دانش نقشه برداری در جهان داشته اند. اکتشافات دریایی در دوران گذشته و توانایی تعیین عرض جغرافیایی همگی نشان از این دارند. هرچند برای تعیین طول جغرافیایی با دشواری مواجه بودند. برای سفرها در آن دوران به نقشه نیاز بوده است، که این نقشه ها معمولاً بدون توجه به فواصل رسم می شده اند.
دانشمندان ایرانی با بهره از استرلاب، عرض جغرافیایی و با کاربرد ساعت آبی، طول جغرافیایی را اندازه گیری می کردند. ابوریحان بیرونی دانشمند بزرگ ایرانی پیرامون روش های اندازه گیری نجومی و فواصل میان شهرها، مطالعات فراوانی انجام داد. در گذشته نقشه برداران برای مشخص کردن فاصله و زاویه وسایلی ساخته بودند که از جمله اولین های آن ها می توان به ریسمان اشاره کرد. برای مشخص کردن تراز افقی از تراز ( ترازهای گوناگون در طول تاریخ ) استفاده می شد. کهن ترین این ترازها، تراز آبی بوده است که گونهٔ امروزی آن همان شیلنگ تراز است که امروزه به کار می رود.
پیشرفت در تهیهٔ نقشه ها تا سدهٔ ۱۶ میلادی رشد چندانی نداشته است. از سدهٔ ۱۶ به بعد نقشه ها دقیق تر و علمی تر شدند. در زمان ناپلئون ( سال ۱۷۹۸ میلادی ) مهندسی فرانسوی به نام گاسپارد مونژ کتابی به نام هندسهٔ ترسیمی را نوشت که این کتاب اساس و پایهٔ نقشه کشی فنی قرار گرفت. از او به عوان بنیان گذار نقشه کشی نوین ( مدرن ) یاد می شود. [نیازمند منبع]
در سال ۱۸۲۵ برای نخستین بار نقشه ها با عکس تهیه شدند.

Shop drawing