قهرمانی شطرنج جهان رقابتی برای تعیین بهترین شطرنج باز جهان است. مردان و زنان در هر سنی شایستگی تصاحب این عنوان را دارند.
Wikipedia contributors, "World Chess Championship," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_Chess_Championship&oldid=395578945 (accessed November 12, 2010).
باور عمومی نخستین رقابت رسمی قهرمانی شطرنج جهان را در سال ۱۸۸۹ می داند که دو بازیکن برتر اروپا در آن هنگام یعنی ویلهلم اشتاینیتس و یوهان زوکرتورت یک رویارویی مستقیم را برگزار کردند. از ۱۸۶۶ تا ۱۹۴۸ این قهرمان جهان بود که شرایط برگزاری مسابقه را تعیین می کرد، شخصی که قهرمان جهان را به رقابت می طلبید باید مبلغ قابل توجهی برای برگزاری مسابقه فراهم می کرد و در صورت پیروزی در یک رویارویی مستقیم که از تعداد زیادی مسابقه تشکیل می شد قهرمانی را به دست می آورد. از ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۳ این مسابقه با نظارت فیده، فدراسیون جهانی شطرنج برگزار می شد اما در سال ۱۹۹۳ گری کاسپارف قهرمان وقت جهان از فیده خارج شد و مسابقهٔ قهرمانی جهان خود را خارج از نظارت فیده برگزار کرد. از آن زمان تا سال ۲۰۰۶ دو قهرمان شطرنج جهان وجود داشت، یکی قهرمان جهان از نظر فیده که در مسابقهٔ رسمی قهرمانی جهان فیده مشخص می شد و یکی قهرمان سنتی شطرنج جهان که به روش سنتی شکست قهرمان پیشین در یک رویارویی مستقیم برای قهرمانی جهان تعیین می شد. در سال ۲۰۰۶ این دو عنوان با برگزاری مسابقهٔ قهرمانی جهان ۲۰۰۶ دوباره متحد شدند.
قهرمان فعلی شطرنج جهان ماگنوس کارلسن است که در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ با غلبه بر ویسواناتان آناند، قهرمان پنج دوره جهان، موفق به کسب این عنوان شد. وی در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ نیز به ترتیب با کسب پیروزی مقابل سرگئی کاریاکین و فابیانو کاروانا توانست مقام قهرمانی شطرنج جهان را برای خود حفظ کند.
علاوه بر این عنوان، رقابت های دیگری با نام های قهرمانی شطرنج زنان جهان، جوانان (زیر ۲۰ سال)، رده های سنی مختلف ۸ تا ۱۸ سال، پیشکسوتان و کامپیوترها برگزار می شود. کامپیوترهای شطرنج باز حق شرکت در رقابت اصلی قهرمانی جهان را ندارند.
Wikipedia contributors, "World Chess Championship," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=World_Chess_Championship&oldid=395578945 (accessed November 12, 2010).
باور عمومی نخستین رقابت رسمی قهرمانی شطرنج جهان را در سال ۱۸۸۹ می داند که دو بازیکن برتر اروپا در آن هنگام یعنی ویلهلم اشتاینیتس و یوهان زوکرتورت یک رویارویی مستقیم را برگزار کردند. از ۱۸۶۶ تا ۱۹۴۸ این قهرمان جهان بود که شرایط برگزاری مسابقه را تعیین می کرد، شخصی که قهرمان جهان را به رقابت می طلبید باید مبلغ قابل توجهی برای برگزاری مسابقه فراهم می کرد و در صورت پیروزی در یک رویارویی مستقیم که از تعداد زیادی مسابقه تشکیل می شد قهرمانی را به دست می آورد. از ۱۹۴۸ تا ۱۹۹۳ این مسابقه با نظارت فیده، فدراسیون جهانی شطرنج برگزار می شد اما در سال ۱۹۹۳ گری کاسپارف قهرمان وقت جهان از فیده خارج شد و مسابقهٔ قهرمانی جهان خود را خارج از نظارت فیده برگزار کرد. از آن زمان تا سال ۲۰۰۶ دو قهرمان شطرنج جهان وجود داشت، یکی قهرمان جهان از نظر فیده که در مسابقهٔ رسمی قهرمانی جهان فیده مشخص می شد و یکی قهرمان سنتی شطرنج جهان که به روش سنتی شکست قهرمان پیشین در یک رویارویی مستقیم برای قهرمانی جهان تعیین می شد. در سال ۲۰۰۶ این دو عنوان با برگزاری مسابقهٔ قهرمانی جهان ۲۰۰۶ دوباره متحد شدند.
قهرمان فعلی شطرنج جهان ماگنوس کارلسن است که در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ با غلبه بر ویسواناتان آناند، قهرمان پنج دوره جهان، موفق به کسب این عنوان شد. وی در سالهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ نیز به ترتیب با کسب پیروزی مقابل سرگئی کاریاکین و فابیانو کاروانا توانست مقام قهرمانی شطرنج جهان را برای خود حفظ کند.
علاوه بر این عنوان، رقابت های دیگری با نام های قهرمانی شطرنج زنان جهان، جوانان (زیر ۲۰ سال)، رده های سنی مختلف ۸ تا ۱۸ سال، پیشکسوتان و کامپیوترها برگزار می شود. کامپیوترهای شطرنج باز حق شرکت در رقابت اصلی قهرمانی جهان را ندارند.
wiki: قهرمانی شطرنج جهان