کلیسای ارتدکس شرقی

کلیسای ارتدکس یا کلیسای ارتدکس شرقی یکی از سه شاخه اصلی مسیحیت می باشد. این کلیسا در سال ۱۰۵۴ پس از میلاد و در پی جدایش بزرگ در کلیسا به وجود آمد. در پی این جدایش پاپ لئون نهم و اسقف اعظم قسطنطنیه یکدیگر را طرد کردند. این جدایش به دلایل گوناگونی انجام پذیرفت. از جمله اختلافات عقیدتی می توان به اختلاف نظر در مورد ماهیت روح القدس اشاره کرد. عقیده کلیسای شرقی این بود که روح القدس نشأت گرفته یا برخاسته از پدر از طریق پسر می باشد ولی کلیسای غربی بر این باور بود که روح القدس برخاسته از پدر و پسر می باشد.
Orthodox صفتی مرکب از پیشوند orthos به معنای درست و واژه یونانی doxo به مفهوم عقیده است. هنگامی که این واژه صفت رفتار و اعتقاد به معنای رسمی باشد، پذیرفته و صحیح است و اگر برای توصیف شخص به کار رود، به معنای درست آیین و سنتی خواهد بود. اگر این واژه با حرف O بزرگ نوشته شود، نام گروهی از مسیحیان است که در مقطعی از تاریخ، برخی آموزه های رایج میان مسیحیان را خروج از آیین دانسته و پایبندی به آموزه های جایگزین آن ها را شرط راست کیشی در نظر گرفتند. کلیسای ارتدکس شرقی شامل کلیساهایی می شود که همگی در دوره ای از تاریخ کلیسای سلطنتی بیزانسی به وجود آمده اند. امروزه کلیسای ارتدکس از کلیساهای متعدد مستقل تشکیل شده که معمولاً با یکدیگر در تماسند اما هریک عهده دار اداره خویش است. در این کلیساها، آداب نماز، اصول اعتقادی و قوانین مشترک است و نوع واحدی از روحانیت ترویج می شود.
مهم ترین کلیساهای ارتدکس عبارتند از: اسقف نشین قسطنطنیه و پیرو آن؛ کلیسای فنلاند، چک و اسلواکی/اسقف نشین اسکندریه/اسقف نشین انطاکیه/اسقف نشین اورشلیم/کلیسای روس/کلیسای بلغاری/کلیسای صربی/کلیسای رومانی/کلیسای یونانی/دیگر کلیساهای ارتدکس مانند اسلونی، لیتوانی و لتونی.
کلیسای ارتدکس شرقی و کلیسای کاتولیک و در سده یازدهم میلادی در تعاریف و اصول بنیادین خود دچار اختلاف شدند.