جنگ کرنال

جنگ کرنال (۵ اسفند ۱۱۱۷، ۱۵ ذی القعده ۱۱۵۱، ۲۴ فوریه ۱۷۳۹) نام نبردی است که طی آن نادرشاه افشار هندوستان را فتح کرد. دلیل وقوع این جنگ، فرار افغان های به هندوستان، و عدم تسلیم ایشان توسط محمدشاه، پادشاه هند بوده است.
جنگهای ایران و گورکانیان هند
سرایندگان ایرانی در شبه قاره هند
ادبیات فارسی
زبان فارسی در کشمیر
نقش پارسی بر احجار هند
علی اصغر حکمت
هند
صفویه
نادر شاه
پس از شکست اشرف افغان در نبرد دامغان و مورچه خورت اصفهان و نبرد خشت و دالکی در حومه شهرستان کازرون به سمت کرمان فرار کرده و از آنجا عازم هرات و قندهار، گردید نادرشاه به تعقیب افغانها پرداخت و پس از درگیری در قندهار، آن ها را شکست داده و شهر را به تصرف خویش درآورد . بقایای افغانهای شکست خورده به سمت دهلی گریخته و به دربار محمد شاه گورکانی پناهنده گردیدند . نادر با اعزام فرستادگانی به دربار محمد شاه گورکانی خواستار استرداد فرماندهان و یاغیان افغان به دربار ایران گردید. نادرشاه سه بار به هند اخطار نمود که افسران یاغی افغان که شمار آنها تا ۸۰۰ نفر برآورده شده است را به ایران تحویل دهد.
اما پس از رسیدن فرستادگان نادر به دهلی و اعلام درخواست بازگرداندن پناهندگان افغان به ایران، محمد شاه با مشورت امیران و وزیرانش رأی به عدم تحویل پناهندگان داد و با فرستادهٔ نادر به تندی برخورد نموده و سرانجام او را به قتل رسانید و به این ترتیب زمینه و بهانه لازم را جهت لشکرکشی نادر به هندوستان فراهم نمود. مشاوران او هرگز تصور نمی کردند که سربازان سپاه ایران بتوانند افغانستان را به صورت کامل فتح کرده و قصد حمله به دهلی کنند و از طرفی با وجود لشکریان پرشمار هندی و ذخایر مالی فراوان اطمینان داشتند که نادر به فکر حمله به هند نخواهد بود. اما با وجود همه این گمانه زنی ها مقدر چنین بود که شاه ایران، با حدود۱۰۰ هزار سرباز ورزیده یورش خود را به هند آغاز کند و پس از چند نبرد خونین دهلی را تصرف نماید.
یکی از مهمترین فتوحات نادر پیروزی بر سپاهیان هندی بود. هندوستان در ۱۷۰۷ امپراتوری بزرگ و قدرتمندی بود که از نظر ثروت و جمعیت رقیبی در منطقه نداشت. در ۱۷۱۹ با روی کار آمدن محمدشاه (رقیب نادر) شمارش معکوس برای سقوط این امپراتوری آغاز شد.

جنگ کَرْنال
جنگی که در ۱۵ ذیقعدۀ ۱۱۵۱ق/۳۴ فوریه ۱۷۳۹ در دشت کرنال بر کرانه رود جُمنا، در بیست فرسنگی شمال دهلی، میان نادرشاه افشار و محمد روشن اختر گورکانی درگرفت و با پیروزی نادر پایان یافت. نادر از هنگامی که اصفهان را از دست اشرف افغان بیرون آورد نمایندگانی به دربار دهلی فرستاد و از محمدشاه خواست تا از ورود افغان های غلجایی به خاک هند جلوگیری کند، اما هربار محمدشاه از دادن پاسخ روشن طفره رفت و بار آخر (۱۱۵۰ق) نمایندۀ نادر را نزدیک یک سال در دهلی نگه داشت و به او اجازۀ بازگشت نداد. در ۱۱۵۱ق، نادر که از تأخیر در بازگشت نمایندۀ خود به خشم آمده بود به متصرفات گورکانیان در مشرق افغانستان تاخت و نخست غزنه و سپس کابل و درپی آن جلال آباد را به تصرف درآورد. سپس از گذرگاه پرخطر خیبر گذشت و پس از گرفتن پیشاور در ۱۵ رمضان راهی جلگۀ سند شد. نادر در سِر هند شنید که محمد شاه با ۳۰۰هزار مرد جنگی و ۲هزار زنجیر فیل و ۲هزار عراده توپ از دهلی به کَرنال رفته و در جایی میان رود و جنگل لشکرگاه ساخته است. وی پس از برگزیدن فرمانداری برای لاهور راهی نبرد با پادشاه گورکانی شد و با شتاب فراوان توانست ارتباط او را با پایتخت قطع کند. در جنگی که در ۱۵ ذیقعده میان سپاهیان ایران و لشکریان بی شمار هندی درگرفت تفنگداران چیره دست نادر هندیان را از پای درآوردند و خان دوران صمصام الدوله، امیرالامرای سپاه دهلی، و برادرش را کشتند. در این نبرد از هندیان ۲۰هزار تن و از ایرانیان ۴۲ تن کشته و ۲۰۰ تن نیز زخمی شدند. پس از این پیروزی، نواب نظام الملک، بهادر استان دارکن، برای پوزش خواهی به لشکرگاه نادر رفت و نادر پس از گفت وگوی با او و دیدار با محمدشاه از کَرنال رهسپار دهلی شد.