کلمه جو
صفحه اصلی

اشرف افغان

دانشنامه عمومی

اشرف افغان پسرعمو و جانشین محمود افغان رئیس قبیلهٔ غل زایی بود که در اوائل قرن ۱۲ هجری علیه صفویان شوریدند و سلطنت ایران را تصاحب کردند. اشرف دو تن از دختران شاه سلطان حسین را به همسری گرفت.
سرنگونی صفویان
با حمله افغانها ایران هیچگاه روی ثبات ندید و شاهان افغان نیز آرامش نداشتند.در استرآباد فتحعلی خان قاجار عملاً حکومت مستقلی داشت. او به طهماسب میرزا پسر شاه سلطان حسین صفوی پناه داد؛ و طهماسب میرزا پس از تصرف اصفهان توسط افاغنه خود را شاه نامید.با سقوط صفویه پطر اول به ایران لشکر کشید و قشون روسیه در سپتامبر ۱۷۲۲ میلادی در بند و در ۱۷۲۳ باکو را به اشغال خود دراوردند. شاه تهماسب دوم مجبور شد در پی اتحاد با روسها باشد. طبق قراردادی که در سپتامبر ۱۷۲۳ تنظیم گردید پطر اول به شاه وعده داد که او را در مبارزه با افغانان یاری دهد؛ و شاه طهماسب دوم نیز دربند و باکو را جز قلمرو روسیه شناخت و گیلان را نیز در اختیار آنها گذاشت.
اشرف در جنگ با روسها شکست خورد. او همچنین در کارزار با ترکان هم نتوانست موفقیتی بدست آورد.دولت عثمانی، تفلیس، عراق عجم و قسمت بزرگی از آذربایجان را تحت تصرف خویش درآورده بود. اشرف می خواست با دولت عثمانی عهدنامه ای منعقد سازد و به واسطه اشتراک مذهب تسنن، اراضی ضبط شدهٔ روزگار دولت صفوی را مسترد دارد، امّا به آرزوی خویش نایل نگشت و در نتیجه جنگ ادامه یافت و بوسیلهٔ اغفال و تحریک امرای کردستان و ساده دلان لشکر عثمانی کارش قدری پیشرفت کرد و به پیروزی نایل گردید و رفتار خیلی دوستانه ابراز می کرد. سرانجام در تاریخ ۱۱۴۰ ه‍.ق دولت های عثمانی و روسیه پادشاهی وی را در ایران تصدیق کردند، ولی از طرف دیگر طهماسب پسر سلطان حسین که از شاهزادگان صفوی و در تحت اسارت وی بود، در خراسان به کمک بعضی از اقوام و عشائر ترک و مخصوصاً به حیل و تدابیر نادرقلی (که بعد به نادرشاه مشهور شد) بسیار نیرومند گردید.
با سقوط صفویه پطر اول به ایران لشکر کشید و قشون روسیه در سپتامبر ۱۷۲۲ میلادی در بند و در ۱۷۲۳ باکو را به اشغال خود درآوردند. شاه تهماسب دوم مجبور شد در پی اتحاد با روسها باشد. طبق قراردادی که در سپتامبر ۱۷۲۳ تنظیم گردید پطر اول به شاه وعده داد که او را در مبارزه با افغانان یاری دهد؛ و شاه تهماسب نیز دربند و باکو را جز قلمرو روسیه شناخت و گیلان را نیز در اختیار آنها گذاشت.

دانشنامه آزاد فارسی

اشرف اَفغان ( ـ۱۱۴۲ق)
دومین پادشاه دولت افغانی در ایران (حک: ۱۱۳۷ـ۱۱۴۲ق)، پسر میرعبدالله افغان و پسرعم و جانشین محمود افغان بود و در ۱۱۳۷ق، با حمایت رؤسای افغانان در اصفهان بر تخت نشست و محمود را به قتل رساند و درصدد بازپس گیری سرزمین های غصب شدۀ آذربایجان از عثمانی برآمد و موفقیت هایی نیز به دست آورد. دولت های روسیه و عثمانی در ۱۱۴۰ق، پادشاهی اشرف را در ایران به رسمیت شناختند و وی نیز بخشی از ولایات ایران را به عثمانی واگذاشت. با این حال، شاه طهماسب دوم صفوی به کمک نادرقلی افشار در مهماندوست دامغان سپاه اشرف را شکست داد. اشرف ناگزیر به سمت اصفهان عقب نشینی کرد و در مورچه خورت در برابر سپاه نادر ایستادگی کرد ولی پس از شکست راهی اصفهان شد و نخست شاه سلطان حسین صفوی را کشت (۱۱۴۲ق) و سپس به سمت شیراز گریخت . نادرقلی پس از ورود به اصفهان به تعقیب اشرف پرداخت و در زرقان فارس سپاه او را شکست داد. اشرف پس از این شکست به سوی سیستان فرار کرد ولی در راه در ۱۱۴۲ق، به دست یکی از رؤسای بلوچ ها به قتل رسید و سرش را به اصفهان نزد شاه طهماسب دوم فرستادند و به این ترتیب حکومت افغانان در ایران انقراض یافت .


کلمات دیگر: