روسیه
فارسی به انگلیسی
Russia
فرهنگ فارسی
نامی است که سابقا بامپراتوری وسیع تزار ها اطلاق میشد . این سرزمین پهناور با متصرفات آسیایی آن ۲۲۴٠۳٠٠٠ کیلومتر مربع مساحت دارد و از جهت وسعت بزرگترین کشور جهان است . از شمال محدود است باقیانوس منجمد شمالی از مشرق باقیانوس کبیر از جنوب به منچوری مغولستان و چین افغانستان ایران ترکیه و رومانی از مغرب به فنلاند نروژ و سواحل دریای بالتیک لهستان چکوسلواکی و مجارستان . جمعیت ۲۵۳/۳٠٠/٠٠٠ . این کشور از ۱۶ دولت متشکل است که هر یک استقلال داخلی دارد . امروزه بجمهوری سوسیالیستی شوروی روس - که قسمت عمده اتحادیه جماهیر ( اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ) را تشکیل میدهد - و آن بمساحت ۱۹۷٠۷۴٠٠ کیلومتر مربع است و ۱۱۳ میلیون سکنه دارد . پایتخت آن شهر مسکو و شهر های عمده اش عبارتند از : لنینگراد رستف گرکی اسوردلوسک ساراتف و غیره . روسیه اروپا هموار و در بعضی مواضع دارای دریاچه ها و باتلاقها و در برخی امکنه پوشیده از جنگلهاست و در جنوب شرقی از استپها مستور است . جبال عمده عبارتند از : قفقاز و اورال تپه های والدائی و ولگا در میان شطها باید پچورا دوینا دون و ولگا را نام برد . روسیه آسیا ناحیه ایست که در مغرب پست در مشرق و جنوب کوهستانی و توسط ابی ینی سه ئی لنا و آمور مشروب میشود و دارای دریاچه های بزرگ : آرال بالکاش و بایکال است . مردم روسیه از نژاد های مختلف ترکیب یافته اند ولی اکثر آنها از نژاد اسلاوند . تاریخ روسیه در قرن ۹ میلادی - یعنی هنگام هجوم آوارگان - ستونهایی از نژاد اسکاندیناو که خوی جنگجویی خود را باسلاویان منتقل ساختند آغاز میشود . روسیان مذهب کاتولیسیسم یونانی را بتوسط مبلغان بیزانسی در زمان سلطنت ولادیمیر ( ۱٠۱۵ - ۹۷۲ م . ) پذیرفتند یارسلاو بزرگ ( ۱٠۵۴ - ۱٠۱۵ م . ) بمنزله شارلمانی روسیه بشمار است ولی پس از این پادشاه دوره هرج و مرج آغاز و جنگهای داخلی شروع گردید و بر اثر آنها روسیه تحت تبعیت مغولان در آمد ( قر . ۱۲ و ۱۳ م . ) مع هذا امرای مسکو و مخصوصا ایوان مخوف موفق شدند که بتدریج بر متصرفات خود بیفزایند و سلطنتی مقتدر را در زمان رمانوف که در ۱۶۱۳ م . قدرت را در دست گرفتند پی ریزی کنند . مشهورترین تزارها پطر کبیر ( ۱۷۲۵ - ۱۶۸۲ م . ) است که بر شارل دوازدهم پادشاه سوئد غلبه کرد. او مجدد تمدن مسکوی بتقلید اروپاییان و بنیادگذار شهر پطرزبورگ است . در قر . ۱۸ م . روسیه تقریبا لا ینقطع در جنوب با ترکان در محاربه بود. در زمان کاترین دوم نخستین تقسیم لهستان ( پس از آن دو بار دیگر مقاسمه بعمل آمد ) و فتح آزف انجام گرفت . در زمان پل اول ( ۱۸٠۱ - ۱۷۹۶ م . ) روسیه در اتحادیه ضد فرانسه شرکت کرد اما بعد ناپلئون بروسیه حمله برد ولی سرما ناپلئون را از روسیه خارج کرد و الکساندراول مورد توجه و احترام دول دیگر گردید و بریاست اتحادیه مقدس بر گزیده شد . از آن پس تزاران کوشیدند که از جانب مملکت عثمانی بسوی استانبول پیشرفت کنند . سپاهیان فرانسوی و انگلیسی آنانرا در قریم ( کریمه ) متوقف و معاهده پاریس را به آنان تحمیل کردند ( ۱۸۵۶ م . ) . در (۱۸۷۷ - ۷۸ م. ) روسیه بواسطه معاهده برلین زیانی قابل توجه بشان و شوکت و متصرفات عثمانی وارد آورد . پیشرفتهای بعدی روسیه و ایجاد راه آهن سرتاسری سیبری موجب ایجاد جنگ بین آن کشور و ژاپن در ۱۹٠۴ م . شد . ده سال بعد روسیه ضد آلمان وارد جنگ بین المللی اول گردید . انقلاب کبیر روسیه در ۱۹۱۷ م . صورت گرفت . تزار و خانواده او بقتل رسیدند و کمی بعد حکومت بلشویک برهبری لنین ایجاد شد . در طی این وقایع امپراتوری روسیه فنلاند استونی لتونی لیتوانی و قسمتی از لهستان را از دست داد . بخشهای دیگر امپراتوری مزبور بتبع روسیه شوروی تشکیل جمهوریهای متحد با آنان دادند پس از فوت لنین استالین جانشین وی گردید در ۱۹۳۹ م . شورویان بخش شرقی لهستان و در ۱۹۴٠ قسمتی از فنلاند رومانی و جمهوریهای بالتیک را بتصرف در آوردند . جماهیر شوروی در ۴۲ - ۱۹۴۱ م . مورد حمله آلمانیان قرار گرفت و در نتیجه در جنگ بین المللی دوم وارد گردید و عاقبت توانست کلیه سرزمینهای خود را که بدست آلمانیان اشغال شده بود خارج کند و سپاهیان وی وارد برلین گردیدند و جنگ خاتمه یافت ( ۴۵ - ۱۹۴۳ م . ) . در ۱۹۴۵ وی در غلبه بر ژاپن شرکت کرد . روابط ایران و روسیه - روسیه از عهد صفویه با ایران رابطه یافت . سفرای دولتین گاه گاه رفت و آمد داشتند . در زمان محمود افغان ( ۱۱۳۵ ه . ق . / ۱۷۲۲ م . - ۱۱۳۷ ه . ق . / ۱۷۲۵ م . ) لشکریان امپراتور روس بداغستان آمد و دربند را - که از آن ایران بود - تصرف کردند . در سال ۱۱۳۷ ه . ق . / ۱۷۲۵ م . روس و عثمانی متفق شدند که همه ولایات سواحل دریای خزر تا ارس متعلق بروسها باشد و ایالات غربی و شمال غربی در تصرف عثمانیان بماند و یکدیگر را در پیشرفت این مقصود مساعدت کنند و هرکس را که لایق میدانند پادشاه ایالات دیگر ایران سازند . چون اشرف جای محمود نشست و مشاهده کرد که روس و عثمانی در دفع افغانان متفقند و شاید در نظر دارند که طهماسب میرزا را بر تخت نشانند از در حیله در آمد و سفیری به استانبول فرستاد و جمعی از علمای سنت را بطرف خود جلب کرد که چون افغانان حکمرانی شیعه را از ایران بر انداختند و لوای اهل سنت برافراشتند جنگ عثمانی با آنان و موافقت وی با دولت روسیه - که حکومت نصاری است - بر خلاف شرع انوار است . همچنین در میان لشکر ترکان که بطرف اصفهان می آمدند اختلاف انداخت و آنانرا شکست داد . چون نادر زمامدار ایشان شد روسیان که بعضی از ایالات بحر خزر را متصرف شده بودند از در مسالمت در آمده شهرهای ایران را تخلیه کردند . روسها از پیشرفتهای نادر بیمناک بودند و ازاین جهت بالزگیان یاری کردند ولی چون نادر درگذشت و دوره هرج و مرج و جنگهای داخلی فرا رسید و از سوی دیگر قدرت دولت روسیه در تزاید بود آنان تصمیم گرفتند که نقشه پطر را اجرا کنند . در زمان آقا محمد خان قاجار والی گرجستان [ [ هراکلیوس ] ] خواست خود را تحت حمایت روسها در آورد ولی در آن زمان این اندیشه عملی نگردید چه پس از قتل عام تفلیس بامر آغا محمد خان و تصمیم کاترین دوم امپراتریس روسیه بجنگ با ایران و عزیمت آغا محمد خان بقصد رزم با روسیان بواسطه فوت کاترین سپاه روس مراجعت کرد و خیال پادشاه قاجار ازین حیث راحت شد . چون دوره امپراتوری پل در روسیه سپری گشت و الکساندر اول بر جای او نشست والی گرجستان گرگین خان مانند پدر خود هراکلیوس حمایت روس را نپذیرفت ولی در همان اوان بدرود حیات گفت و روسیان علی رغم خانواده او و بسیاری از امرای گرجستان که بحکومت روس راضی نبودند آن دیار را تسخیر کردند و در سال ۱۲۱۸ ه . ق . جنگ بین ایران و روس حتمی گردید و روسیان بطرف گنجه حرکت کرده آن شهر را گرفتند . حکام قراباغ و امیران بعض نواحی دیگر بنای چاپلوسی و مداهنه را نسبت بروسها گذاشتند . فتحعلی شاه پسر و ولیعهد خود عباس میرزا را بمقابله آنها فرستاد و بواسطه اهمیت جنگ پس از مدتی شخصا حرکت کرد . در سال ۱۲۱۹ ه . ق . جنگهای سختی بین دولتین واقع گشت و در غالب آنها ایرانیان رشادت بخرج داده در مقابل توپ و تفنگ و لشکر منظم روسی ایستادگی کردند . اولین جنگهای ایران و روس تا سال ۱۲۲۸ ه . ق . ادامه داشت . روسها چند مرتبه سردار خود را تغییر دادند و لشکریانی بکمک فرستادند مع ذلک ده سال ایرانیان استقامتت کردند و در مقابل آن دولت مقتدر پافشاری نمودند . با وجود این بعض ولایات مهم ماورائ رود ارس در دست روسها افتاد و فتحعلی شاه چاره ای جز این ندید که میانجیگری سفیر انگلیس را پذیرفته تن بمعاهده گلستان دهد . طبق این معاهده که بسال ۱۲۲۸ ه . ق . در قریه گلستان ( واقع در قراباغ ) بین ایران و روس منعقد گردید همه بلاد و نقاطی که تا آن موقع در تصرف هریک از دولتین بود از متصرفات دایمی آن دولت بشمار آمد یعنی ولایات قراباغ گنجه ( الیزابت پل ) شکی شروان دربند و باکو و هر نقطه از ولایت طالش که تحت تصرف روسیه افتاده بود و همه داغستان و گرجستان مخصوص دولت روسیه شد . اگر چه در فصل اول این معاهده نوشته شده بود که جنگ و عداوت بین دولتین الی الابد متروک خواهد ماند در سال ۱۲۴٠ بار دیگر بین دولتین جنگ واقع شد . این جنگ که تا سال ۱۲۴۳ ه . ق . طول کشید نیز بشکست ایران و انعقاد معاهده ترکمان چای منتهی گردید و این عهد نامه لطمه بزرگی از نظر سیاسی و اقتصادی بایران وارد آورد . در سال ۱۲۴۳ ه . ق . سفیر روس (( گریبادوف ) ) درتهران کشته شد و نزدیک بود روابط دولتین مجددا تیره گردد ولی بزودی حقیقت امر آشکار شد و روابط حسنه برقرار گردید . از آن پس در زمان سلاطین قاجاریه دایما روسها گاه با موافقت انگلستان و گاه بضدیت آن در ایران مداخله میکردند . از جمله در ۱۹٠۷ م . قرارداد روس و انگلستان که طبق آن (( دولت بریتانیای کبیر و دولت روسیه خواهان پرهیز و اجتناب از موجبات مناقشات بین منافع و فواید متعلقه بخود در بعض نواحی ایرانند که آن از یک طرف متصل یا مجاور مرز روسیه و از طرف دیگر مرز های افغانستان و بلوچستان میباشد ) ) در شرایط و موادی توافق کردند . در دوره محمد علی شاه سرهنگ لیاخوف روسی فرمانده بریگاد قزاق بود که فرماندار نظامی شد و روسها از استبداد محمد علی شاه پشتیبانی میکردند محمد علی شاه پس از خلع از راه روسیه با لباس مبدل و بکمک دولت مزبور با اسلحه و مهمات در نزدیکی استر آباد پیاده شد ولی مغلوب گردید . در ۱۳۲۹ ه . ق / ۱۹۱۱ م . لشکریان روس وارد بندر انزلی ( پهلوی ) شدند و دولت روس اولتیاتومی بایران فرستاد ودرخواست اجرای مواد ذیل را کرد : ۱ - انفصال مستر شوستر و مسیو لکفیر از خدمات مرجوعه . ۲ - ایران بدون رضایت سفرای انگلیس و روس حق جلب مستشار از خارجه ندارد . ۳ - دولت ایران باید جبران خسارت لشکرکشی روس را بکند . ملت ایران بهیچوجه زیر بار اولتیماتوم نرفت تا در محرم ۱۳۳٠ هیئت دولت مجلس را بستند و وکلا را از اجتماع در آن محل مانع آمدند . در نتیجه مواد اولتیماتوم قبول شد و شوستر ایران را ترک گفت . در خلال این احوال روسیان در تبریز آتش بیداد را بر افروختند و زنان واطفال و اشخاص بیطرف را داغ و شکنجه کرده یا کشتند و از آن جمله ثقه الاسلام با دو روحانی دیگر و پنج تن از اسیران و ماموران ایالت تبریز را بدار زدند و نظیر این اعمال در انزلی و رشت هم انجام گردید . در مارس ۱۹۱۲ م . روسها مشهد مقدس حضرت رضا (۴ ) را بتوپ بستند . در اثنای جنگ بین الملل اول ( که در ۱۳۳۳ ه . ق . / ۱۹۱۴ م . شروع شد ) سپاهیان روس قسمتی از ولایات شمالی ایران را میدان تاخت و تاز قرار دادند تا انقلاب روسیه ( ۱۳۳۵ ه . ق . / ۱۹۱۷ م . ) پیش آمد و ایران از مظالم تزاران نجات یافت . در حین جنگ جهانگیر دوم در شهریور ۱۳۲٠ ه . ش . روسها همزمان با قوای انگلیس وارد ایران شدند و سپاهیان متفقین تا دیری در ایران باقی ماندند . تقسیمات - اتحاد جماهیر شوروی شامل روسیه شوروی اوکرانی بیلوروسی ارمنستان آذربایجان گرجستانترکستان ازبکستان تاجیکستان قزاقستان قرقیزستان است و از ۱۹۴٠ م . بدین جمهوریها جمهوریهای : ملداوی لیتوانی لتونی و استونی افزوده شده . حکومت - رژیم حکومت اتحاد جماهیر شوروی از سال ۱۹۱۷ م . حکومت کمونیستی است که در راس آن رئیس اتحاد جماهیر شوروی قرار دارد و عملا اختیار مطلق در دست نخست وزیر و منشی حزب کمونیست است . هیئتی بنام پولیت بورو بر امور اداری و سیاسی جماهیر شوروی نظارت عالیه دارند . فلاحت و صنعت و تجارت - از سال ۱۹۵۸ م . مراکز کشاورزی و دامپروری شوروی دارای ۴۳۸٠٠٠٠٠ راس گاو ۳۴۳٠٠٠٠٠ راس خوک و ۱۱۹۳٠٠٠٠٠ راس گوسفند و بز بوده است . صنایع فولاد اتحاد جماهیر شوروی در حدود ۱۴۶٠٠٠٠٠ تن بوده است . تولید طلا در سال ۱۹۵۸ به ۱۷٠٠٠٠٠٠ اونس رسیده که بیش از تولید در افریقای جنوبی بوده است . در این کشور تولید نیروی برق بسرعت توسعه مییابد . تجارت خارجی شوروی در انحصار دولت است . میزان صادرات و واردات جمعا بالغ بر ۲۹.۱ بیلیون روبل بوده که از این مبلغ ۷۶ درصد مربوط به تجارت باکشور های کمونیستی است . صادرات مهم آن سنگ آهن منگنز پنبه نسوز ماشین آلات الوار نفت و پنبه میباشد .
نامی است که سابقا بر امپراتوری وسیع تزارها اطلاق می شد .
نامی است که سابقا بر امپراتوری وسیع تزارها اطلاق می شد .
لغت نامه دهخدا
روسیه . [ ی َه ْ ] (ص مرکب ) مخفف روسیاه . کسی که بخاطر کارناروا که مرتکب شده شرمنده است :
گر به پیری دانش بدگوهران افزون شدی
روسیه تر نیستی هر روز ابلیس لعین .
ای ز خجالت همه شبهای تو
روسیه از روز طربهای تو.
زن چو انگور و طفل بی گنهست
خام سرسبز و پخته روسیهت .
و رجوع به روسیاه شود.
گر به پیری دانش بدگوهران افزون شدی
روسیه تر نیستی هر روز ابلیس لعین .
منوچهری .
ای ز خجالت همه شبهای تو
روسیه از روز طربهای تو.
نظامی .
زن چو انگور و طفل بی گنهست
خام سرسبز و پخته روسیهت .
نظامی .
و رجوع به روسیاه شود.
روسیه . [ سی ی َ ] (اِخ ) نامی است که بر امپراتوری وسیع تزارهااطلاق می شود و آن در اروپا و آسیا از سواحل دریای بالتیک تا سواحل اقیانوس کبیر ممتد بوده است . (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ). رجوع به روسیه ٔ شوروی شود.
روسیه. [ ی َه ْ ] ( ص مرکب ) مخفف روسیاه. کسی که بخاطر کارناروا که مرتکب شده شرمنده است :
گر به پیری دانش بدگوهران افزون شدی
روسیه تر نیستی هر روز ابلیس لعین.
روسیه از روز طربهای تو.
خام سرسبز و پخته روسیهت.
روسیه. [ سی ی َ ] ( اِخ ) نامی است که بر امپراتوری وسیع تزارهااطلاق می شود و آن در اروپا و آسیا از سواحل دریای بالتیک تا سواحل اقیانوس کبیر ممتد بوده است. ( از حاشیه برهان قاطع چ معین ). رجوع به روسیه شوروی شود.
گر به پیری دانش بدگوهران افزون شدی
روسیه تر نیستی هر روز ابلیس لعین.
منوچهری.
ای ز خجالت همه شبهای توروسیه از روز طربهای تو.
نظامی.
زن چو انگور و طفل بی گنهست خام سرسبز و پخته روسیهت.
نظامی.
و رجوع به روسیاه شود.روسیه. [ سی ی َ ] ( اِخ ) نامی است که بر امپراتوری وسیع تزارهااطلاق می شود و آن در اروپا و آسیا از سواحل دریای بالتیک تا سواحل اقیانوس کبیر ممتد بوده است. ( از حاشیه برهان قاطع چ معین ). رجوع به روسیه شوروی شود.
دانشنامه عمومی
مختصات: ۵۵°۴۵′ شمالی ۳۷°۳۷′ شرقی / ۵۵٫۷۵۰°شمالی ۳۷٫۶۱۷°شرقی / 55.750; 37.617
روسیه (به روسی: Россия، واج نویسی: راسیا) با نام رسمی فدراسیون روسیه (Российская Федерация، واج نویسی: راسیسکایا فدراتسیا) که در روسیه آر. اف Рф نیز خطاب می شود، پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی، و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ (هفده میلیون و هفتاد و پنج هزار و چهارصد) کیلومتر مربع وسعت، عنوان پهناورترین کشور جهان را به خود اختصاص داده به گونه ای که اختلاف زمانی غربی ترین منطقه تا شرقی ترین نقطه روسیه در حدود ۹ ساعت است. کشور کانادا که به عنوان دومین کشور پهناور جهان شناخته میشود تنها مساحتی در حدود ۵۸ درصد مساحت روسیه را دارا میباشد. همچنین روسیه مساحتی بیشتر از یک دوم مساحت قاره آفریقا را در بر میگیرد. اما بیشتر مساحت روسیه را مناطق خالی از سکنه تشکیل میدهند. این کشور در عرضهای بالای جغرافیایی واقع شده و بیشتر مناطق کشور سرد سیر است. به همین سبب، در بیشتر مناطق روسیه (به ویژه سرزمین بزرگ سیبری) شرایط کشاورزی فراهم نیست. پیش از این شوروری سابق وسعتی معادل ۲۲،۴۰۲،۲۰۰ کیلومتر مربع داشته که روسیه مساحتی در حدود ۷۷ درصد آنرا تشکیل میداده و باقی مانده آن که شامل ۵،۳۲۶،۸۰۰ کیلومتر مربع بوده در جریان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به ۱۴ کشور مستقل تبدیل شده است این میزان وسعتی در حدود ۲۳ درصد خاک شوروی سابق را تشکیل میداده است. روسیه به دو بخش روسیه اروپایی و روسیه آسیایی تقسیم میشود بخشی از روسیه که در قاره اروپا قرار دارد وسعتی در حدود ۴ میلیون کیلو متر مربع را به خود اختصاص داده و مساحتی در حدود ۲۴ درصد وسعت روسیه را شامل میشود ۷۷ درصد از جمعیت ۱۴۰،۰۰۰،۰۰۰ نفری روسیه در بخش اروپایی روسیه زندگی میکنند.پایتخت روسیه شهر مسکو است که در باختر و بخش اروپایی کشور قرار دارد و دومین شهر پرجمعیت اروپا پس از استانبول و ششمین از این منظر در میان شهرهای جهان به شمار می رود.جمعیت مسکو ۱۲٬۴۰۴٬۰۰۰ نفر و مساحت آن ۲۵۶۱ کیلومتر مربع حدود ۳/۵ برابر تهران است.
روسیه با حدود ۱۴۶٬۷۹۳٬۷۴۴ نفر جمعیت نهمین کشور پرجمعیت دنیاست. تراکم جمعیت روسیه ۸٫۵۶ نفر در هر کیلومتر مربع است که از پایینترین نرخهای تراکم جمعیت در جهان به حساب می آید. همچنین، نرخ رشد جمعیت در این کشور اندکی زیر صفر است. بیشتر جمعیت روسیه در غرب این کشور (بخش اروپایی) زندگی می کنند. بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰، حدود ۸۱ درصد از مردم این کشور از قومیت روس اند. در مجموع ۱۶۰ گروه قومی در این کشور سکونت دارند. تاتارها ۳٫۹ درصد جمعیت روسیه را تشکیل می دهند و بزرگترین اقلیت قومی این کشور محسوب می شوند. اقوام اوکراینی، چوواش، باشقیر، چچنی، و ارمنی نیز هر یک بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارند و آوارهای قفقازی، بلاروسی ها، آسی ها، آذربایجانی ها و قزاق ها از دیگر اقوام پرجمعیت روسیه اند.
زبان رسمی روسیه، زبان روسی است؛ ولی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوری ها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه کشوری فدرال با تقسیمات کشوری پیچیده ای است که شامل ۸۳ واحد فدرال از جمله ۲۱ جمهوری خودگردان می شود. روسیه فرهنگ پرباری دارد و نویسندگان سرشناسی همچون تولستوی و داستایوفسکی را پرورانده است.
روسیه (به روسی: Россия، واج نویسی: راسیا) با نام رسمی فدراسیون روسیه (Российская Федерация، واج نویسی: راسیسکایا فدراتسیا) که در روسیه آر. اف Рф نیز خطاب می شود، پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی، و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ (هفده میلیون و هفتاد و پنج هزار و چهارصد) کیلومتر مربع وسعت، عنوان پهناورترین کشور جهان را به خود اختصاص داده به گونه ای که اختلاف زمانی غربی ترین منطقه تا شرقی ترین نقطه روسیه در حدود ۹ ساعت است. کشور کانادا که به عنوان دومین کشور پهناور جهان شناخته میشود تنها مساحتی در حدود ۵۸ درصد مساحت روسیه را دارا میباشد. همچنین روسیه مساحتی بیشتر از یک دوم مساحت قاره آفریقا را در بر میگیرد. اما بیشتر مساحت روسیه را مناطق خالی از سکنه تشکیل میدهند. این کشور در عرضهای بالای جغرافیایی واقع شده و بیشتر مناطق کشور سرد سیر است. به همین سبب، در بیشتر مناطق روسیه (به ویژه سرزمین بزرگ سیبری) شرایط کشاورزی فراهم نیست. پیش از این شوروری سابق وسعتی معادل ۲۲،۴۰۲،۲۰۰ کیلومتر مربع داشته که روسیه مساحتی در حدود ۷۷ درصد آنرا تشکیل میداده و باقی مانده آن که شامل ۵،۳۲۶،۸۰۰ کیلومتر مربع بوده در جریان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به ۱۴ کشور مستقل تبدیل شده است این میزان وسعتی در حدود ۲۳ درصد خاک شوروی سابق را تشکیل میداده است. روسیه به دو بخش روسیه اروپایی و روسیه آسیایی تقسیم میشود بخشی از روسیه که در قاره اروپا قرار دارد وسعتی در حدود ۴ میلیون کیلو متر مربع را به خود اختصاص داده و مساحتی در حدود ۲۴ درصد وسعت روسیه را شامل میشود ۷۷ درصد از جمعیت ۱۴۰،۰۰۰،۰۰۰ نفری روسیه در بخش اروپایی روسیه زندگی میکنند.پایتخت روسیه شهر مسکو است که در باختر و بخش اروپایی کشور قرار دارد و دومین شهر پرجمعیت اروپا پس از استانبول و ششمین از این منظر در میان شهرهای جهان به شمار می رود.جمعیت مسکو ۱۲٬۴۰۴٬۰۰۰ نفر و مساحت آن ۲۵۶۱ کیلومتر مربع حدود ۳/۵ برابر تهران است.
روسیه با حدود ۱۴۶٬۷۹۳٬۷۴۴ نفر جمعیت نهمین کشور پرجمعیت دنیاست. تراکم جمعیت روسیه ۸٫۵۶ نفر در هر کیلومتر مربع است که از پایینترین نرخهای تراکم جمعیت در جهان به حساب می آید. همچنین، نرخ رشد جمعیت در این کشور اندکی زیر صفر است. بیشتر جمعیت روسیه در غرب این کشور (بخش اروپایی) زندگی می کنند. بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۰، حدود ۸۱ درصد از مردم این کشور از قومیت روس اند. در مجموع ۱۶۰ گروه قومی در این کشور سکونت دارند. تاتارها ۳٫۹ درصد جمعیت روسیه را تشکیل می دهند و بزرگترین اقلیت قومی این کشور محسوب می شوند. اقوام اوکراینی، چوواش، باشقیر، چچنی، و ارمنی نیز هر یک بیش از یک میلیون نفر جمعیت دارند و آوارهای قفقازی، بلاروسی ها، آسی ها، آذربایجانی ها و قزاق ها از دیگر اقوام پرجمعیت روسیه اند.
زبان رسمی روسیه، زبان روسی است؛ ولی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوری ها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه کشوری فدرال با تقسیمات کشوری پیچیده ای است که شامل ۸۳ واحد فدرال از جمله ۲۱ جمهوری خودگردان می شود. روسیه فرهنگ پرباری دارد و نویسندگان سرشناسی همچون تولستوی و داستایوفسکی را پرورانده است.
wiki: روسیه
روسیه (ابهام زدایی). روسیه یک کشور است.
جمهوری شوروی فدراتیو سوسیالیستی روسیه
جمهوری روسیه
امپراتوری روسیه
روسیه تزاری
روسیه ۲۳۲
روسیه همچنین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
جمهوری شوروی فدراتیو سوسیالیستی روسیه
جمهوری روسیه
امپراتوری روسیه
روسیه تزاری
روسیه ۲۳۲
روسیه همچنین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
wiki: روسیه (ابهام زدایی)
دانشنامه آزاد فارسی
روسیه (Russia)
موقعیت. فدراسیون روسیه در اروپای شرقی و آسیای شمالی جا دارد. از شمال به اقیانوس شمالگان، از شرق به اقیانوس آرام، از جنوب به کرۀ شمالی، چین، مغولستان، قزاقستان و دریای خزر و جمهوری های آذربایجان و گرجستان و از غرب به دریای سیاه، اوکراین، بلاروس (روسیۀ سفید)، لاتویا، استونی، خلیج فنلاند و کشورهای فنلاند و نروژ محدود شده است. این کشور ۱۷,۰۷۵,۴۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و شهر مسکو پایتخت آن است.سیمای طبیعی. روسیه، پهناورترین کشور جهان، به پنج بخش جغرافیایی به نام: جلگۀ روسیه، کوه های اورال، جلگۀ سیبری غربی، فلات سیبری مرکزی، و سیبری شرقی تقسیم می شود: ۱. جلگۀ روسیه که بخش بزرگی از اروپای شرقی را شامل می شود از شمال به دریای بارنتس، از شرق به کوه پایه های اورال، و از جنوب به دریای خزر و کوه های قفقاز محدود شده است. بلندترین نقطۀ روسیه، قله اِلبروس، با ۵,۶۴۲ متر ارتفاع در کوه های قفقاز قرار دارد. جلگه مزبور سرزمین کم وبیش همواری است که رودخانه هایی چون ولگا، دون، دوینا و اورال و بسیاری رودهای دیگر آن را مشروب می کنند و دریاچه های لادوگا، اونگا، ایلمِن، و اوزِرو از دیگر عوارض آبی این ناحیه اند؛ ۲. کوه های اورال از جنوب دریای کاراشروع می شود و رو به جنوب تا شمال کشور قزاقستان ادامه پیدا می کند. درازای آن ۲,۶۴۰ کیلومتر است و بلندترین قلّۀ آن، نارودنایا، ۱,۸۹۴ متر ارتفاع دارد. بیشتر معادن و تأسیسات صنعتی روسیه در این کوه ها قرار دارند و رودخانه های اورال، ولگا، دوینا، اوب، و پچورا از آن سرچشمه می گیرند؛ ۳. جلگه سیبری غربی سرزمین هموار و پستی است که وسعت آن به حدود ۲.۵ میلیون کیلومتر مربع می رسد و باتلاق ها و مرداب های بسیار دارد. جلگۀ مزبور از غرب به کوه پایه های اورال و از شرق به رودخانۀ یِنی سِی محدود شده است و خلیج اوب و شبه جزیره های یامال و گیدان عوارض ساحل شمالی این ناحیه اند. رودخانه های اوب، ینی سی و تاز زهاب های آن به شمار می آیند؛ ۴. فلات سیبری مرکزی پهنۀ مرتفع و وسیعی است که از جنوب به کوه های سایان شرقی و یابلونووی می پیوندد و از شرق به زمین های پست یاکوت یا حوضۀ رودخانه های لِنا و ویلیویی منتهی می شود. شمال آن را باتلاق های پست و گودال تایمیر فرا گرفته و کوه های بیرانگا، در شبه جزیرۀ تایمیر، در شمالی ترین بخش آن جا دارد. دریاچۀ بایکال در ارتفاعات جنوبی این فلات قرار دارد و رودخانۀ آمور که روسیه و چین را از هم جدا می کند از همین ارتفاعات سرچشمه می گیرد؛ ۵. سیبری شرقی عمدتاً کوهستانی است. درّۀ لِنا مرز غربی آن است و آتشفشان کلیو چفسکایا سوپکا، مرتفع ترین نقطۀ سیبری، با بلندی ۴,۷۴۹ متر در شبه جزیرۀ کامچاتکا قرار دارد. رودخانه های آمور، کولیما، ایندیگیرکا، و یانا مهم ترین زهاب های آن محسوب می شوند و رشته کوه های ورخویانسک و چوکوت و چند رشته کوه دیگر، ارتفاعات این منطقه اند. کرانه های شمالی و شرقی روسیه از شبه جزیره ها، خلیجکها و جزایر ساحلی بسیار و جزیره های ساحلی فراوان تشکیل شده که شبه جزیرۀ کامچاتکا و جزیره ساخالین در کرانه های شرقی، شبه جزیره های کولا و یامال و جزایر نووایا زملیا، سِوِرنایا زملیا، سیبری جدید، و فرانتس یوزف، در اقیانوس شمالگان مهم ترین آن ها هستند. علاوه بر سرزمین اصلیِ روسیه، استان برون بومی کالینینگراد در ساحل شرقی دریای بالتیک و شمال کشور لهستان نیز بخشی از خاک این کشور محسوب می شود. روسیه به هفت منطقۀ فدرال تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از مسکو، سن پترزبورگ، نووسیبیرسک، نیژنی نووگورود، یکاترینبورگ، سامارا، راستوف ـ نا ـ دانو، خاباروفسک، و آرخانگلسک. اقلیم روسیه کلاً قاره ای و سرد است. غیر از نواحی نزدیک به دریای سیاه که از اعتدال مدیترانه ای بهره مند است، بقیه نواحی کشور به خصوص حوالی شهر ولادی وستوک سرد است. دمای زمستانی نواحی شمال شرقی سیبری به ۷۰ـ درجۀ سانتی گراد می رسد و میانگین دمای تابستان در سواحل اقیانوس شمالگان به هشت درجۀ سانتی گراد بالغ می شود و دمای درّه های قفقاز از ۲۰ درجۀ سانتی گراد تجاوز نمی کند. بیشترین مقدار بارندگی در این کشور متعلق به نواحی ساحلی دریای سیاه و کوه های قفقاز است و کرانه های جنوب شرقی سیبری، تحت تأثیر پدیدۀ مونسون، بارندگی سنگین دارد. نواحی شمالی یا توندراهای روسیه از گیاهان پراکنده ای چون خزه و گلسنگ پوشیده شده که روبه جنوب بر تراکم آن افزوده می شود و به جنگل های انبوه و وسیع تایگا ختم می شود. نواحی مرکزی و جنوب شرقی جلگۀ روسیه و نیز جلگه های غربی سیبری از جنگل پوشیده اند و پوشش نواحی ساحلی دریای خزر و کوه های قفقاز از گونۀ گیاهان نواحی نیمه خشک است. پستانداران خاص شمالگان مانند خرس قطبی و پرندگان آن نواحی و نیز روباه و جغد توندرایی و گوزن، خرس، گرگ، خرس قهوه ای، ببر سیبری، سنجاب، مینک، آهو، لک لک، پرستو و عقاب حیات وحش روسیه را تشکیل می دهند.
اقتصاد. وسعت روسیه و نامساعدبودن اقلیم آن، مشکلات بسیاری در راه توسعۀ اقتصادی آن ایجاد کرده است. با این که برنامه هایی برای خودکفایی این کشور از نظر صنعتی و کشاورزی طراحی شده ولی هنوز تا مرحلۀ خودکفایی فاصلۀ بسیاری در پیش است و این کشور به ناچار بخشی از مواد غذایی خود را وارد می کند. غلات، جو دوسر، و چاودار مهم ترین فرآورده های کشاورزی روسیه اند. حدود یک دهم از اراضی این کشور، که عمدتاً در جلگۀ روسیه قرار دارند، قابل کشت است و دیگر مناطق کارایی کشاورزی ندارند. گوشت و لبنیات نیز محصولات دامی این کشور را تشکیل می دهند. ناوگان صیادی روسیه، بزرگ ترین ناوگان جهان است و محصول آن به ۴.۲میلیون تن بالغ می شود. بیشتر معادن آهن این کشور در شبه جزیرۀ کولا، حوالی مرز اوکراین، و نیز در سیبری قرار دارد و طلا، مس، روی و انواع فلزات کمیاب در کوه های آرال یافت می شود. معادن زغال روسیه در سیبری شرقی و حوضۀ کوزنتسک و کوه های اورال نهفته است و سیبری غربی بزرگ ترین ذخایر نفت و گاز طبیعی جهان را داراست. ذخیرۀ نفت این حوضه ۴۸.۵میلیارد بشکه و ذخیرۀ گاز طبیعی آن ۴۸,۱۰۰میلیارد مترمکعب است و از این لحاظ روسیه بعد از عربستان سعودی و امریکا در جایگاه سوم قرار دارد. رودخانه های ولگا و ینی سی تأسیسات برقابی عظیمی دارند و نیروگاه های متعدد هسته ای آن نیز از اهمیت فراوانی برخوردارند و تولید برق آن به ۷۷۲ میلیارد کیلووات ساعت بالغ می شود. روسیه در زمینۀ صنایع سنگین دارای موقعیت ممتازی است ولی مصنوعات آن بیشتر به مصرف داخلی می رسد و صادرات آن کم است. این کشور در زمینۀ صنایع فضایی با امریکا برابری می کند و فولاد خام، آهن، لوله های فولادی، الیاف صنعتی، تراکتور، کمباین، بولدوزر، رایانه، لوازم خانگی، هواپیما و لکوموتیو بخشی از فرآورده های صنعتی آن را تشکیل می دهند.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر روسیه، جمهوری فدرال چند حزبی با دو نهاد قانون گذاری است. مجلس دومای روسیه ۴۵۰ عضو و شورای فدرال روسیه ۱۸۷ عضو دارند که مردم آنان را برای چهارسال برمی گزینند. رئیس جمهور را مردم برای دوره های ۴ساله انتخاب می کنند و قوۀ مجریه تحت نظارت اوست. فرماندهی کل نیروهای مسلح، و انتصاب نخست وزیر نیز از مسئولیت های رئیس جمهور است.
مردم و تاریخ. جمعیت روسیه حدود ۱۴۲,۹۱۴,۱۳۶ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۸.۴ نفر در کیلومتر مربع می رسد. روند افزایش جمعیت این کشور ۰.۵ـ درصد است و روس ها۸۱.۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل می دهند. اکثر مردم آن از آیین ارتدوکس روسی پیروی می کنند و۷۳.۵ درصدشان شهرنشین اند و زبان رسمی آنان روسی است. میانگین امید به زندگی در روسیه ۷۰ سال است و۹۹.۵ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. فینها و اسلاوها در قرن ۶م در جلگۀ روسیه ساکن شدند و بعدها تحت استیلای خزرها قرار گرفتند. خزرها امپراتوری نسبتاً پهناوری در جنوب روسیه و اوکراین تأسیس کردند و در ۷۳۷م شهر ایتیل، در نزدیکی دهانۀ رود ولگا، را به پایتختی خود برگزیدند. هم زمان وایکینگها به قصد بازرگانی با کشورهای حوضۀ دریای سیاه و امپراتوری بیزانس راهی نواحی جنوب روسیه شدند و شهرهای نووگورود و کیِف را بنا نهادند. اسلاوها به مرور پیرامون این شهرها اقامت گزیدند و کشور کیِف را به وجود آوردند و در ۹۶۵ م خزرها را مغلوب کردند. نیمۀ شرقی کشور کیِف در ۱۲۳۵م به تصرف تاتارهای مغول تبار درآمد و بیشتر شهرها و آبادی های آن تاراج و ویران شد. مهاجمان مغول اردوی زرّین را تأسیس کردند و شهر سرای در نزدیکی دریای خزر، را پایتخت خود کردند. فرزند اَلکساندر نوسکی ( ۱۲۷۶ ـ ۱۳۰۴) دولت پادشاهی موسکوویت را تأسیس کرد که تا ۱۵۹۸ دوام آورد. در زمان ایوان سوم معروف به ایوان بزرگ ( ۱۴۴۰ ـ ۱۵۰۵) بر وسعت شهر مسکو افزوده شد و این شهر رونق فراوان یافت. نوۀ او، ایوان چهارم یا ایوان مخوف، خود را تزار نامید و خانات تاتار و قازان را برانداخت و امپراتوری خود را از سوی شرق توسعه داد. بوریس گودونف، آخرین فرد این خاندان، در ۱۶۰۵ درگذشت و دوران آشوب و هرج و مرج روسیه آغاز شد. میخائیل رومانوف از امرای روس در ۱۶۱۲ مسکو را فتح کرد و به نام تزار روسیه به سلطنت نشست. پطر اول یا پطر کبیر، که از خاندان رومانوف بود، روسیه را به اوج عظمت و اقتدار رساند و شهر سن پترزبورگ را بنا نهاد و آن را پایتخت خود کرد. پس از او کاترین دوم معروف به کاترین بزرگ ( ۱۷۲۹ ـ ۱۷۹۶) با اقتدار تمام سلطنت کرد و در راه عظمت روسیه سخت کوشید. نوۀ او اَلکساندر اول ( ۱۷۷۷ ـ ۱۸۲۵) ناپلئون بناپارت، امپراتور فرانسه، را در نبرد روسیه شکست داد و قهرمان ملی روسیه شناخته شد و گرجستان، بسارابی، و فنلاند را ضمیمۀ امپراتوری خود کرد. جانشین او نیکلای اول با استبداد تمام بر روسیه حکومت کرد و در زمان حکومت او زمینه های ناخرسندی و بروز اغتشاش های عمومی فراهم شد. اَلکساندر دوم (۱۸۱۸ ـ ۱۸۸۱) آذربایجان، قفقاز، قزاقستان را ضمیمۀ روسیه کرد و دامنۀ امپراتوری خود را تا آسیای مرکزی وسعت بخشید. انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ به حکومت خاندان رومانوف پایان داد و نظام سوسیالیستی شورایی را بر کشور حاکم کرد. اتحاد جماهیر شوروی در جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان نازی را در صحراهای سرد و یخ بستۀ روسیه درهم شکست و عنوان بزرگ ترین قدرت نظامی جهان را ازآن خود کرد. یوسیف استالین (۱۸۷۹ ـ ۱۹۵۳) از ۱۹۲۴ تا ۱۹۵۳ با استبداد تمام بر شوروی حکومت کرد و بسیاری از مخالفان خود را ازبین برد. میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، با اعلام فضای باز سیاسی، تغییرات بسیاری در نظام حکومتی کشور ایجاد کرد و بدین سان زمینۀ فروپاشی بزرگ ترین قدرت نظامی و استعماری جهان فراهم آمد و درپی آن نظام دموکراتیک بر کشور حاکم شد و بوریس یلتسین با عنوان نخستین رئیس جمهور کشور پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، زمام امور روسیه را دردست گرفت. نیز ← اتحاد_جماهیر_شوروی_سوسیالیستی
موقعیت. فدراسیون روسیه در اروپای شرقی و آسیای شمالی جا دارد. از شمال به اقیانوس شمالگان، از شرق به اقیانوس آرام، از جنوب به کرۀ شمالی، چین، مغولستان، قزاقستان و دریای خزر و جمهوری های آذربایجان و گرجستان و از غرب به دریای سیاه، اوکراین، بلاروس (روسیۀ سفید)، لاتویا، استونی، خلیج فنلاند و کشورهای فنلاند و نروژ محدود شده است. این کشور ۱۷,۰۷۵,۴۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و شهر مسکو پایتخت آن است.سیمای طبیعی. روسیه، پهناورترین کشور جهان، به پنج بخش جغرافیایی به نام: جلگۀ روسیه، کوه های اورال، جلگۀ سیبری غربی، فلات سیبری مرکزی، و سیبری شرقی تقسیم می شود: ۱. جلگۀ روسیه که بخش بزرگی از اروپای شرقی را شامل می شود از شمال به دریای بارنتس، از شرق به کوه پایه های اورال، و از جنوب به دریای خزر و کوه های قفقاز محدود شده است. بلندترین نقطۀ روسیه، قله اِلبروس، با ۵,۶۴۲ متر ارتفاع در کوه های قفقاز قرار دارد. جلگه مزبور سرزمین کم وبیش همواری است که رودخانه هایی چون ولگا، دون، دوینا و اورال و بسیاری رودهای دیگر آن را مشروب می کنند و دریاچه های لادوگا، اونگا، ایلمِن، و اوزِرو از دیگر عوارض آبی این ناحیه اند؛ ۲. کوه های اورال از جنوب دریای کاراشروع می شود و رو به جنوب تا شمال کشور قزاقستان ادامه پیدا می کند. درازای آن ۲,۶۴۰ کیلومتر است و بلندترین قلّۀ آن، نارودنایا، ۱,۸۹۴ متر ارتفاع دارد. بیشتر معادن و تأسیسات صنعتی روسیه در این کوه ها قرار دارند و رودخانه های اورال، ولگا، دوینا، اوب، و پچورا از آن سرچشمه می گیرند؛ ۳. جلگه سیبری غربی سرزمین هموار و پستی است که وسعت آن به حدود ۲.۵ میلیون کیلومتر مربع می رسد و باتلاق ها و مرداب های بسیار دارد. جلگۀ مزبور از غرب به کوه پایه های اورال و از شرق به رودخانۀ یِنی سِی محدود شده است و خلیج اوب و شبه جزیره های یامال و گیدان عوارض ساحل شمالی این ناحیه اند. رودخانه های اوب، ینی سی و تاز زهاب های آن به شمار می آیند؛ ۴. فلات سیبری مرکزی پهنۀ مرتفع و وسیعی است که از جنوب به کوه های سایان شرقی و یابلونووی می پیوندد و از شرق به زمین های پست یاکوت یا حوضۀ رودخانه های لِنا و ویلیویی منتهی می شود. شمال آن را باتلاق های پست و گودال تایمیر فرا گرفته و کوه های بیرانگا، در شبه جزیرۀ تایمیر، در شمالی ترین بخش آن جا دارد. دریاچۀ بایکال در ارتفاعات جنوبی این فلات قرار دارد و رودخانۀ آمور که روسیه و چین را از هم جدا می کند از همین ارتفاعات سرچشمه می گیرد؛ ۵. سیبری شرقی عمدتاً کوهستانی است. درّۀ لِنا مرز غربی آن است و آتشفشان کلیو چفسکایا سوپکا، مرتفع ترین نقطۀ سیبری، با بلندی ۴,۷۴۹ متر در شبه جزیرۀ کامچاتکا قرار دارد. رودخانه های آمور، کولیما، ایندیگیرکا، و یانا مهم ترین زهاب های آن محسوب می شوند و رشته کوه های ورخویانسک و چوکوت و چند رشته کوه دیگر، ارتفاعات این منطقه اند. کرانه های شمالی و شرقی روسیه از شبه جزیره ها، خلیجکها و جزایر ساحلی بسیار و جزیره های ساحلی فراوان تشکیل شده که شبه جزیرۀ کامچاتکا و جزیره ساخالین در کرانه های شرقی، شبه جزیره های کولا و یامال و جزایر نووایا زملیا، سِوِرنایا زملیا، سیبری جدید، و فرانتس یوزف، در اقیانوس شمالگان مهم ترین آن ها هستند. علاوه بر سرزمین اصلیِ روسیه، استان برون بومی کالینینگراد در ساحل شرقی دریای بالتیک و شمال کشور لهستان نیز بخشی از خاک این کشور محسوب می شود. روسیه به هفت منطقۀ فدرال تقسیم می شود و شهرهای مهم آن عبارت اند از مسکو، سن پترزبورگ، نووسیبیرسک، نیژنی نووگورود، یکاترینبورگ، سامارا، راستوف ـ نا ـ دانو، خاباروفسک، و آرخانگلسک. اقلیم روسیه کلاً قاره ای و سرد است. غیر از نواحی نزدیک به دریای سیاه که از اعتدال مدیترانه ای بهره مند است، بقیه نواحی کشور به خصوص حوالی شهر ولادی وستوک سرد است. دمای زمستانی نواحی شمال شرقی سیبری به ۷۰ـ درجۀ سانتی گراد می رسد و میانگین دمای تابستان در سواحل اقیانوس شمالگان به هشت درجۀ سانتی گراد بالغ می شود و دمای درّه های قفقاز از ۲۰ درجۀ سانتی گراد تجاوز نمی کند. بیشترین مقدار بارندگی در این کشور متعلق به نواحی ساحلی دریای سیاه و کوه های قفقاز است و کرانه های جنوب شرقی سیبری، تحت تأثیر پدیدۀ مونسون، بارندگی سنگین دارد. نواحی شمالی یا توندراهای روسیه از گیاهان پراکنده ای چون خزه و گلسنگ پوشیده شده که روبه جنوب بر تراکم آن افزوده می شود و به جنگل های انبوه و وسیع تایگا ختم می شود. نواحی مرکزی و جنوب شرقی جلگۀ روسیه و نیز جلگه های غربی سیبری از جنگل پوشیده اند و پوشش نواحی ساحلی دریای خزر و کوه های قفقاز از گونۀ گیاهان نواحی نیمه خشک است. پستانداران خاص شمالگان مانند خرس قطبی و پرندگان آن نواحی و نیز روباه و جغد توندرایی و گوزن، خرس، گرگ، خرس قهوه ای، ببر سیبری، سنجاب، مینک، آهو، لک لک، پرستو و عقاب حیات وحش روسیه را تشکیل می دهند.
اقتصاد. وسعت روسیه و نامساعدبودن اقلیم آن، مشکلات بسیاری در راه توسعۀ اقتصادی آن ایجاد کرده است. با این که برنامه هایی برای خودکفایی این کشور از نظر صنعتی و کشاورزی طراحی شده ولی هنوز تا مرحلۀ خودکفایی فاصلۀ بسیاری در پیش است و این کشور به ناچار بخشی از مواد غذایی خود را وارد می کند. غلات، جو دوسر، و چاودار مهم ترین فرآورده های کشاورزی روسیه اند. حدود یک دهم از اراضی این کشور، که عمدتاً در جلگۀ روسیه قرار دارند، قابل کشت است و دیگر مناطق کارایی کشاورزی ندارند. گوشت و لبنیات نیز محصولات دامی این کشور را تشکیل می دهند. ناوگان صیادی روسیه، بزرگ ترین ناوگان جهان است و محصول آن به ۴.۲میلیون تن بالغ می شود. بیشتر معادن آهن این کشور در شبه جزیرۀ کولا، حوالی مرز اوکراین، و نیز در سیبری قرار دارد و طلا، مس، روی و انواع فلزات کمیاب در کوه های آرال یافت می شود. معادن زغال روسیه در سیبری شرقی و حوضۀ کوزنتسک و کوه های اورال نهفته است و سیبری غربی بزرگ ترین ذخایر نفت و گاز طبیعی جهان را داراست. ذخیرۀ نفت این حوضه ۴۸.۵میلیارد بشکه و ذخیرۀ گاز طبیعی آن ۴۸,۱۰۰میلیارد مترمکعب است و از این لحاظ روسیه بعد از عربستان سعودی و امریکا در جایگاه سوم قرار دارد. رودخانه های ولگا و ینی سی تأسیسات برقابی عظیمی دارند و نیروگاه های متعدد هسته ای آن نیز از اهمیت فراوانی برخوردارند و تولید برق آن به ۷۷۲ میلیارد کیلووات ساعت بالغ می شود. روسیه در زمینۀ صنایع سنگین دارای موقعیت ممتازی است ولی مصنوعات آن بیشتر به مصرف داخلی می رسد و صادرات آن کم است. این کشور در زمینۀ صنایع فضایی با امریکا برابری می کند و فولاد خام، آهن، لوله های فولادی، الیاف صنعتی، تراکتور، کمباین، بولدوزر، رایانه، لوازم خانگی، هواپیما و لکوموتیو بخشی از فرآورده های صنعتی آن را تشکیل می دهند.
حکومت و سیاست. نظام حاکم بر روسیه، جمهوری فدرال چند حزبی با دو نهاد قانون گذاری است. مجلس دومای روسیه ۴۵۰ عضو و شورای فدرال روسیه ۱۸۷ عضو دارند که مردم آنان را برای چهارسال برمی گزینند. رئیس جمهور را مردم برای دوره های ۴ساله انتخاب می کنند و قوۀ مجریه تحت نظارت اوست. فرماندهی کل نیروهای مسلح، و انتصاب نخست وزیر نیز از مسئولیت های رئیس جمهور است.
مردم و تاریخ. جمعیت روسیه حدود ۱۴۲,۹۱۴,۱۳۶ نفر است (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن به۸.۴ نفر در کیلومتر مربع می رسد. روند افزایش جمعیت این کشور ۰.۵ـ درصد است و روس ها۸۱.۵ درصد از جمعیت آن را تشکیل می دهند. اکثر مردم آن از آیین ارتدوکس روسی پیروی می کنند و۷۳.۵ درصدشان شهرنشین اند و زبان رسمی آنان روسی است. میانگین امید به زندگی در روسیه ۷۰ سال است و۹۹.۵ درصد از بزرگسالان آن باسوادند. فینها و اسلاوها در قرن ۶م در جلگۀ روسیه ساکن شدند و بعدها تحت استیلای خزرها قرار گرفتند. خزرها امپراتوری نسبتاً پهناوری در جنوب روسیه و اوکراین تأسیس کردند و در ۷۳۷م شهر ایتیل، در نزدیکی دهانۀ رود ولگا، را به پایتختی خود برگزیدند. هم زمان وایکینگها به قصد بازرگانی با کشورهای حوضۀ دریای سیاه و امپراتوری بیزانس راهی نواحی جنوب روسیه شدند و شهرهای نووگورود و کیِف را بنا نهادند. اسلاوها به مرور پیرامون این شهرها اقامت گزیدند و کشور کیِف را به وجود آوردند و در ۹۶۵ م خزرها را مغلوب کردند. نیمۀ شرقی کشور کیِف در ۱۲۳۵م به تصرف تاتارهای مغول تبار درآمد و بیشتر شهرها و آبادی های آن تاراج و ویران شد. مهاجمان مغول اردوی زرّین را تأسیس کردند و شهر سرای در نزدیکی دریای خزر، را پایتخت خود کردند. فرزند اَلکساندر نوسکی ( ۱۲۷۶ ـ ۱۳۰۴) دولت پادشاهی موسکوویت را تأسیس کرد که تا ۱۵۹۸ دوام آورد. در زمان ایوان سوم معروف به ایوان بزرگ ( ۱۴۴۰ ـ ۱۵۰۵) بر وسعت شهر مسکو افزوده شد و این شهر رونق فراوان یافت. نوۀ او، ایوان چهارم یا ایوان مخوف، خود را تزار نامید و خانات تاتار و قازان را برانداخت و امپراتوری خود را از سوی شرق توسعه داد. بوریس گودونف، آخرین فرد این خاندان، در ۱۶۰۵ درگذشت و دوران آشوب و هرج و مرج روسیه آغاز شد. میخائیل رومانوف از امرای روس در ۱۶۱۲ مسکو را فتح کرد و به نام تزار روسیه به سلطنت نشست. پطر اول یا پطر کبیر، که از خاندان رومانوف بود، روسیه را به اوج عظمت و اقتدار رساند و شهر سن پترزبورگ را بنا نهاد و آن را پایتخت خود کرد. پس از او کاترین دوم معروف به کاترین بزرگ ( ۱۷۲۹ ـ ۱۷۹۶) با اقتدار تمام سلطنت کرد و در راه عظمت روسیه سخت کوشید. نوۀ او اَلکساندر اول ( ۱۷۷۷ ـ ۱۸۲۵) ناپلئون بناپارت، امپراتور فرانسه، را در نبرد روسیه شکست داد و قهرمان ملی روسیه شناخته شد و گرجستان، بسارابی، و فنلاند را ضمیمۀ امپراتوری خود کرد. جانشین او نیکلای اول با استبداد تمام بر روسیه حکومت کرد و در زمان حکومت او زمینه های ناخرسندی و بروز اغتشاش های عمومی فراهم شد. اَلکساندر دوم (۱۸۱۸ ـ ۱۸۸۱) آذربایجان، قفقاز، قزاقستان را ضمیمۀ روسیه کرد و دامنۀ امپراتوری خود را تا آسیای مرکزی وسعت بخشید. انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ به حکومت خاندان رومانوف پایان داد و نظام سوسیالیستی شورایی را بر کشور حاکم کرد. اتحاد جماهیر شوروی در جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان نازی را در صحراهای سرد و یخ بستۀ روسیه درهم شکست و عنوان بزرگ ترین قدرت نظامی جهان را ازآن خود کرد. یوسیف استالین (۱۸۷۹ ـ ۱۹۵۳) از ۱۹۲۴ تا ۱۹۵۳ با استبداد تمام بر شوروی حکومت کرد و بسیاری از مخالفان خود را ازبین برد. میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، با اعلام فضای باز سیاسی، تغییرات بسیاری در نظام حکومتی کشور ایجاد کرد و بدین سان زمینۀ فروپاشی بزرگ ترین قدرت نظامی و استعماری جهان فراهم آمد و درپی آن نظام دموکراتیک بر کشور حاکم شد و بوریس یلتسین با عنوان نخستین رئیس جمهور کشور پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، زمام امور روسیه را دردست گرفت. نیز ← اتحاد_جماهیر_شوروی_سوسیالیستی
wikijoo: روسیه
نقل قول ها
روسیه با نام رسمی فدراسیون روسیه پهناورترین کشور جهان ، در آسیای شمالی و اروپای شرقی .
• «به نظرم می رسد که جامعه روسیه هنوز پذیرای بقیه دنیا نیست. شکست های پس از پرسترویکا باعث شده مردم روسیه دنیای بیرون از روسیه را رد کنند. این کشور دوباره به جامعه ای بسته تبدیل شده و لیبرال کلمه ای کثیف است. خیلی از مردم روسیه وقتی پوتین از روسیه بزرگ صحبت می کند و دشمنانی که روسیه را احاطه کرده اند، ایده های او را می پذیرند چون شبیه به چیزهایی است پیش از این در جامعه روسیه تبلیغ می شده است. فقط این نکته را در نظر بگیرید: چند ماه بیشتر طول نکشید که اوکراینیها و روسها که پیش تر برادر هم بودند به جان هم افتادند. تصورش مشکل است. مادر من اوکراینی است، پدرم اهل بلاروس است وآدم مثل من زیاد است.» -> سوتلانا الکسیویچ
• «فکر کنم مدت هاست دنیا به این نتیجه رسیده باشد که در قلمروی فدراسیون روسیه حکومتی اقتدارگرا بر سر کار آمده که اقتصاد بسته ای را به وجود آورده و فرآیندهای سیاسی ناسالمی را آغاز کرده است. دنیا دربارهٔ بازگرداندن اوضاع به حالت عادی فکر کرده و البته خود ولادیمیر پوتین این امکان را به وجود آورده است که دنیا رژیم فعلی در روسیه را که تهدیدی برای صلح جهانی است، از میان بردارد. کریمه و اوکراین نوعی دام برای پوتین است و پوتین در این دام افتاده است. فکر می کنم شمارش معکوس برای سقوط رژیم او آغاز شده است.» -> یولیا تیموشنکو
• «در روسیه، متأسفانه یک سنت قوی رهبری استبدادی وجود دارد و مردم می ترسند صادقانه حرف بزنند حتی در خانه ها… از آنجا که سرنوشت مردم وابسته به رئیس کرملین است، آنها تلاش می کنند حتی در فکرشان به او وفادار باشند..» -> میخائیل خودورکوفسکی
• «رفتار روسیه نه فقط در اوکراین بلکه در کل مرا نگران می کند. روسیه به ما می گوید که می خواهد قدرتی جهانی به حساب بیاید که حوزه های نفوذ خود را دارد و منافعش در این حوزه ها محترم شمرده می شود. اما من فکر می کنم که این سیاستها غلط و مربوط به قرن نوزدهم است. قدرت کشورها نباید متکی بر ارتش و سلاحهای هسته ای شان باشد. در قرن بیست و یکم قدرت کشورها باید ناشی از موفقیت مردم آن کشورها باشد.» -> روسن پلونلیف
• «باید پذیرفت که همیشه نظرات روسیه و دیگران در زمینه آزادی بیان و رسانه ها در روسیه متفاوت بوده است. اغلب از ما انتقاد می شده و هنوز هم انتقاد می شود. در این زمینه ما موضع خودمان را داریم. شاید در روسیه رسانه ها با بقیه اروپا فرق داشته باشند. تفاوت های تاریخی وجود دارد و موضوع رشد و گسترش رسانه ها هم مطرح است. من خودم به ندرت تلویزیون نگاه می کنم یا روزنامه می خوانم و تقریباً تمام اطلاعاتم را از اینترنت می گیرم. نیمی از مردم روسیه هم همین کار را می کنند. همان طور که می دانید در اینترنت هیچ قانون و مقرراتی وجود ندارد. تمام دیدگاه ها ارائه می شود. حتی بدون رودربایستی بگویم عقاید بسیار افراطی؛ بنابراین این حرف را که برخی مردم در این روزها به همه اطلاعات دسترسی ندارند، نباید جدی گرفت.» -> دمیتری مدودف
• «روسیه تنها کشور جهان است که انسان در عین اقامت در آن دچار غم غربت می شود.» «فرهنگ گفته های طنزآمیز»، رضی هیرمندی، نشر فرهنگ معاصر، شش ۱۰۷۱ -> جان آپدایک
• «منکشورم را خوب می شناسم و می توانم به یقین بگویم که در جامعهٔ ما جریان مدوام و جالب توجهی در حرکت است که همه ساله چیز تازه ای در اجتماع و افراد آن پدیدمی آورد.» در مقالهٔ «پژوهش های نو، ریشه های کهن-» -> واسیلی آکسینوف
• «به نظرم می رسد که جامعه روسیه هنوز پذیرای بقیه دنیا نیست. شکست های پس از پرسترویکا باعث شده مردم روسیه دنیای بیرون از روسیه را رد کنند. این کشور دوباره به جامعه ای بسته تبدیل شده و لیبرال کلمه ای کثیف است. خیلی از مردم روسیه وقتی پوتین از روسیه بزرگ صحبت می کند و دشمنانی که روسیه را احاطه کرده اند، ایده های او را می پذیرند چون شبیه به چیزهایی است پیش از این در جامعه روسیه تبلیغ می شده است. فقط این نکته را در نظر بگیرید: چند ماه بیشتر طول نکشید که اوکراینیها و روسها که پیش تر برادر هم بودند به جان هم افتادند. تصورش مشکل است. مادر من اوکراینی است، پدرم اهل بلاروس است وآدم مثل من زیاد است.» -> سوتلانا الکسیویچ
• «فکر کنم مدت هاست دنیا به این نتیجه رسیده باشد که در قلمروی فدراسیون روسیه حکومتی اقتدارگرا بر سر کار آمده که اقتصاد بسته ای را به وجود آورده و فرآیندهای سیاسی ناسالمی را آغاز کرده است. دنیا دربارهٔ بازگرداندن اوضاع به حالت عادی فکر کرده و البته خود ولادیمیر پوتین این امکان را به وجود آورده است که دنیا رژیم فعلی در روسیه را که تهدیدی برای صلح جهانی است، از میان بردارد. کریمه و اوکراین نوعی دام برای پوتین است و پوتین در این دام افتاده است. فکر می کنم شمارش معکوس برای سقوط رژیم او آغاز شده است.» -> یولیا تیموشنکو
• «در روسیه، متأسفانه یک سنت قوی رهبری استبدادی وجود دارد و مردم می ترسند صادقانه حرف بزنند حتی در خانه ها… از آنجا که سرنوشت مردم وابسته به رئیس کرملین است، آنها تلاش می کنند حتی در فکرشان به او وفادار باشند..» -> میخائیل خودورکوفسکی
• «رفتار روسیه نه فقط در اوکراین بلکه در کل مرا نگران می کند. روسیه به ما می گوید که می خواهد قدرتی جهانی به حساب بیاید که حوزه های نفوذ خود را دارد و منافعش در این حوزه ها محترم شمرده می شود. اما من فکر می کنم که این سیاستها غلط و مربوط به قرن نوزدهم است. قدرت کشورها نباید متکی بر ارتش و سلاحهای هسته ای شان باشد. در قرن بیست و یکم قدرت کشورها باید ناشی از موفقیت مردم آن کشورها باشد.» -> روسن پلونلیف
• «باید پذیرفت که همیشه نظرات روسیه و دیگران در زمینه آزادی بیان و رسانه ها در روسیه متفاوت بوده است. اغلب از ما انتقاد می شده و هنوز هم انتقاد می شود. در این زمینه ما موضع خودمان را داریم. شاید در روسیه رسانه ها با بقیه اروپا فرق داشته باشند. تفاوت های تاریخی وجود دارد و موضوع رشد و گسترش رسانه ها هم مطرح است. من خودم به ندرت تلویزیون نگاه می کنم یا روزنامه می خوانم و تقریباً تمام اطلاعاتم را از اینترنت می گیرم. نیمی از مردم روسیه هم همین کار را می کنند. همان طور که می دانید در اینترنت هیچ قانون و مقرراتی وجود ندارد. تمام دیدگاه ها ارائه می شود. حتی بدون رودربایستی بگویم عقاید بسیار افراطی؛ بنابراین این حرف را که برخی مردم در این روزها به همه اطلاعات دسترسی ندارند، نباید جدی گرفت.» -> دمیتری مدودف
• «روسیه تنها کشور جهان است که انسان در عین اقامت در آن دچار غم غربت می شود.» «فرهنگ گفته های طنزآمیز»، رضی هیرمندی، نشر فرهنگ معاصر، شش ۱۰۷۱ -> جان آپدایک
• «منکشورم را خوب می شناسم و می توانم به یقین بگویم که در جامعهٔ ما جریان مدوام و جالب توجهی در حرکت است که همه ساله چیز تازه ای در اجتماع و افراد آن پدیدمی آورد.» در مقالهٔ «پژوهش های نو، ریشه های کهن-» -> واسیلی آکسینوف
wikiquote: روسیه
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] روسیه در حال حاضر یکی از کشورهای مهم نظام جهانی می باشد. در روسیه حدود ۳۰ میلیون مسلمان زندگی می کنند که شیعیان حدود ۳ میلیون نفر از این تعداد را شامل می شوند. این تعداد افراد نیز بیشتر افراد مهاجری هستند که از جمهوری آذربایجان به شهرهای بزرگی مانند "مسکو"، "سن پترزبورگ" و منطقه" سیبری" مهاجرت کرده اند.
روسیه در حال حاضر یکی از کشورهای مهم نظام جهانی می باشد. که برای بحث حاضر ما به دلیل وجود میلیون ها مسلمان و به تبع تعداد قابل توجهی شیعه، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که مطالعه وضعیت شیعیان روسیه و همچنین بررسی و وضعیت شناسی این قشر قابل توجه از جمعیت این کشور می تواند، راه کارها و برنامه های مدوّنی را پیش روی محققان و متولیان امور برای رسیدن به وضعیت مطلوب در چارچوب شناسایی و همچنین انجام اموری که در این زمینه به ارتقای وضعیت ایشان کمک می کند، قرار دهد. بررسی وضعیت مسلمانان و شیعیان روسیهآنچه حائز اهمیت بوده و در این ابتدای کلام بایستی بدان بپردازیم، بحث موقعیت روسیه است، فدراسیون روسیه از لحاظ جغرافیایی، حتی در درون مرزهای کاهش یافته بعد از شوروی، وسیع ترین سرزمین ملی در جهان است. با وجود این، روسیه در شمال و شرق، سخت ترین شرایط اقلیمی جهان و در جنوب و غرب مرزهای عمدتاً حفاظت نشده ای با چندین تمدن متفاوت و اغلب متخاصم را دارد. روس ها رابطه عمیق و بی نظیری با دین مسیحیت داشته اند. آنها از جمله آخرین مردم اروپا بودند که تغییر دین و آیین دادند؛ آنها مسیحیت ارتدوکس را برگزیدند که یکی از قدیمی ترین شاخه های این دین است که کمتر از سایر فرقه های مسیحیت دست خوش تغییر گردیده است؛ روس ها، این مذهب را اساس و محور فرهنگ خود در دورة مدرن قرار دادند و سابقه آنها در این زمینه، بسیار طولانی تر از مردم سایر ملت های بزرگ مسیحی در اروپا بود. وضعیت ویژه اسلام و مسلمانان و مطالعه موردی این تحقیق که شیعیان می باشد، در فدراسیون روسیه، آن را به واقعیتی غیرقابل چشم پوشی در صحنه اجتماع، قدرت و سیاست در این کشور پهناور مبدل کرده است، از سویی و جریان های تندرو و قرائت های افراطی از اسلام که به ویژه در شمال قفقاز و با اتکا به آموزه های سلفی و وهابی به مساله ای امنیتی برای روسیه مبدل شده اند. از سوی دیگر، توجه ویژه ای را در نهادها، شخصیت ها و مراکز تصمیم ساز و موثر این کشور برانگیخته است. البته نباید فراموش نمود که این مطلب درخصوص کلیت مسلمانان صدق می کند. بحث حاضر درصدد شناسی موقعیت و جایگاه اجتماعی و فرهنگی شیعیان این کشور می باشد.
شیعه در روسیه
پس از معاهدات "گلستان" و" ترکمن چای" که بین ایران و روسیه بسته شد، تقریبا ۱۷ شهر اساسی ایران که اکثر اهالی آن را شیعیان تشکیل می دادند، تحت تسلط روسیه قرار گرفتند. از این دوره که اولین جمعیت شیعه تحت حاکمیت روسیه قرار می گیرند تاریخ شیعیان در حکومت روس آغاز می شود. البته پیش از آن هم اگر در محدوده مرزهای روس شیعیانی وجود داشته اند، بسیار محدود بوده و در منابع تاریخی خبر قابل توجهی در این باره وجود ندارد و یا شاید اصلا هیچ حضوری نداشته اند. از این دوره به بعد دوره های تاریخ حضور شیعه در اراضی تحت حاکمیت روس را به چند دوره می توان تقسیم کرد:
← از ابتدا تا انقلاب اکتبر۱۹۱۷ میلادی
بیش از ۲۰ قوم بومی مسلمان در محدوده روسیه زندگی می کنند. مفهوم بومی بودن در اینجا کاملاً قراردادی است و از آن جهت به کار می رود که یاریگر ما در این شرح تاریخی باشد. ما قصد نداریم جامعه واحد مسلمان روسیه را به ساکنان بومی و غیربومی تقسیم کنیم. بعلاوه بسیاری از مردم مسلمان کشورهای تازه استقلال یافته (آبخازی ها، آذربایجانی ها، قزاق ها، قرقیزها، ازبک ها، تاجیک ها، ترکمن ها.) بیش از ۱۰۰ سال است که در محدوده روسیه کنونی زندگی می کنند؛ اما این مردم سرزمین نژادی خود را آنسوی مرزهای روسیه دارند؛ بنابراین در اینجا به ایشان نخواهیم پرداخت. سرشماری سال ۲۰۰۲ میلادی، نشان می داد حدود چهارده و نیم میلیون مسلمان قومی در روسیه زندگی می کنند. اما در سال ۲۰۱۵ میلادی شمار آنان بیش از شانزده میلیون است. اگر کارگران مهاجر اهل آسیای مرکزی و جمهوری آذربایجان را هم بیفزاییم رقم نهایی به بیست میلیون خواهد رسید. بیست میلیون همان عددی است که روحانیون مسلمان و سیاستمداران روس از جمله پوتین معمولاً به آن استناد می کنند.
← تاتار ها
...
روسیه در حال حاضر یکی از کشورهای مهم نظام جهانی می باشد. که برای بحث حاضر ما به دلیل وجود میلیون ها مسلمان و به تبع تعداد قابل توجهی شیعه، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که مطالعه وضعیت شیعیان روسیه و همچنین بررسی و وضعیت شناسی این قشر قابل توجه از جمعیت این کشور می تواند، راه کارها و برنامه های مدوّنی را پیش روی محققان و متولیان امور برای رسیدن به وضعیت مطلوب در چارچوب شناسایی و همچنین انجام اموری که در این زمینه به ارتقای وضعیت ایشان کمک می کند، قرار دهد. بررسی وضعیت مسلمانان و شیعیان روسیهآنچه حائز اهمیت بوده و در این ابتدای کلام بایستی بدان بپردازیم، بحث موقعیت روسیه است، فدراسیون روسیه از لحاظ جغرافیایی، حتی در درون مرزهای کاهش یافته بعد از شوروی، وسیع ترین سرزمین ملی در جهان است. با وجود این، روسیه در شمال و شرق، سخت ترین شرایط اقلیمی جهان و در جنوب و غرب مرزهای عمدتاً حفاظت نشده ای با چندین تمدن متفاوت و اغلب متخاصم را دارد. روس ها رابطه عمیق و بی نظیری با دین مسیحیت داشته اند. آنها از جمله آخرین مردم اروپا بودند که تغییر دین و آیین دادند؛ آنها مسیحیت ارتدوکس را برگزیدند که یکی از قدیمی ترین شاخه های این دین است که کمتر از سایر فرقه های مسیحیت دست خوش تغییر گردیده است؛ روس ها، این مذهب را اساس و محور فرهنگ خود در دورة مدرن قرار دادند و سابقه آنها در این زمینه، بسیار طولانی تر از مردم سایر ملت های بزرگ مسیحی در اروپا بود. وضعیت ویژه اسلام و مسلمانان و مطالعه موردی این تحقیق که شیعیان می باشد، در فدراسیون روسیه، آن را به واقعیتی غیرقابل چشم پوشی در صحنه اجتماع، قدرت و سیاست در این کشور پهناور مبدل کرده است، از سویی و جریان های تندرو و قرائت های افراطی از اسلام که به ویژه در شمال قفقاز و با اتکا به آموزه های سلفی و وهابی به مساله ای امنیتی برای روسیه مبدل شده اند. از سوی دیگر، توجه ویژه ای را در نهادها، شخصیت ها و مراکز تصمیم ساز و موثر این کشور برانگیخته است. البته نباید فراموش نمود که این مطلب درخصوص کلیت مسلمانان صدق می کند. بحث حاضر درصدد شناسی موقعیت و جایگاه اجتماعی و فرهنگی شیعیان این کشور می باشد.
شیعه در روسیه
پس از معاهدات "گلستان" و" ترکمن چای" که بین ایران و روسیه بسته شد، تقریبا ۱۷ شهر اساسی ایران که اکثر اهالی آن را شیعیان تشکیل می دادند، تحت تسلط روسیه قرار گرفتند. از این دوره که اولین جمعیت شیعه تحت حاکمیت روسیه قرار می گیرند تاریخ شیعیان در حکومت روس آغاز می شود. البته پیش از آن هم اگر در محدوده مرزهای روس شیعیانی وجود داشته اند، بسیار محدود بوده و در منابع تاریخی خبر قابل توجهی در این باره وجود ندارد و یا شاید اصلا هیچ حضوری نداشته اند. از این دوره به بعد دوره های تاریخ حضور شیعه در اراضی تحت حاکمیت روس را به چند دوره می توان تقسیم کرد:
← از ابتدا تا انقلاب اکتبر۱۹۱۷ میلادی
بیش از ۲۰ قوم بومی مسلمان در محدوده روسیه زندگی می کنند. مفهوم بومی بودن در اینجا کاملاً قراردادی است و از آن جهت به کار می رود که یاریگر ما در این شرح تاریخی باشد. ما قصد نداریم جامعه واحد مسلمان روسیه را به ساکنان بومی و غیربومی تقسیم کنیم. بعلاوه بسیاری از مردم مسلمان کشورهای تازه استقلال یافته (آبخازی ها، آذربایجانی ها، قزاق ها، قرقیزها، ازبک ها، تاجیک ها، ترکمن ها.) بیش از ۱۰۰ سال است که در محدوده روسیه کنونی زندگی می کنند؛ اما این مردم سرزمین نژادی خود را آنسوی مرزهای روسیه دارند؛ بنابراین در اینجا به ایشان نخواهیم پرداخت. سرشماری سال ۲۰۰۲ میلادی، نشان می داد حدود چهارده و نیم میلیون مسلمان قومی در روسیه زندگی می کنند. اما در سال ۲۰۱۵ میلادی شمار آنان بیش از شانزده میلیون است. اگر کارگران مهاجر اهل آسیای مرکزی و جمهوری آذربایجان را هم بیفزاییم رقم نهایی به بیست میلیون خواهد رسید. بیست میلیون همان عددی است که روحانیون مسلمان و سیاستمداران روس از جمله پوتین معمولاً به آن استناد می کنند.
← تاتار ها
...
wikifeqh: مسلمانان_شیعی_روسیه
[ویکی شیعه] روسیه (به روسی: Россия)، با نام رسمی فدراسیون روسیه (Российская Федерация)، پهناورترین کشور جهان. اسلام در قرن هفتم میلادی با اسکان اعراب در دربند به این منطقه راه یافت. پیشینه تشیع در روسیه به قرارداد ترکمنچای برمی گردد که بر اساس این قرارداد، مناطق شیعه نشینی از ایران مانند دربند و داغستان به روسیه پیوست. شیعیان ۳٪ مسلمانان و بیش از ۱٪ جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. جمعیت شیعیان روسیه را از ۱۶۵ هزار تا دو میلیون و ۲۱۲ هزار تن گزارش کرده اند. بخش قابل توجهی از شیعیان این کشور را مهاجران آذری تشکیل می دهند. دربند از شهرهای شیعه نشین این کشور، حدود پنجاه هزار شیعه دارد.
فدراسیون روسیه در قسمت شرقی اروپا و بخش شمالی آسیا واقع شده است. بیش از ۶۵٪ خاک روسیه در بخش آسیایی آن است، اما بیشتر مردم آن در قسمت اروپایی آن زندگی می کنند. تنها ۲۸٪ جمعیت این کشور در نواحی آسیایی زندگی می کنند. مسکو و سن پترزبورگ پرجمعیت ترین شهرهای این کشورند.
این کشور از شرق و جنوب شرقی با چین، قزاقستان و کره شمالی همسایه است. از غرب و شمال غربی نیز با استونی، لتونی و فنلاند همجوار است. روسیه، از جنوب غربی با روسیه سفید، و اکراین و از جنوب با جمهوری های قفقاز (گرجستان، ارمنستان و آذربایجان) و دریای خزر هم مرز است.
فدراسیون روسیه در قسمت شرقی اروپا و بخش شمالی آسیا واقع شده است. بیش از ۶۵٪ خاک روسیه در بخش آسیایی آن است، اما بیشتر مردم آن در قسمت اروپایی آن زندگی می کنند. تنها ۲۸٪ جمعیت این کشور در نواحی آسیایی زندگی می کنند. مسکو و سن پترزبورگ پرجمعیت ترین شهرهای این کشورند.
این کشور از شرق و جنوب شرقی با چین، قزاقستان و کره شمالی همسایه است. از غرب و شمال غربی نیز با استونی، لتونی و فنلاند همجوار است. روسیه، از جنوب غربی با روسیه سفید، و اکراین و از جنوب با جمهوری های قفقاز (گرجستان، ارمنستان و آذربایجان) و دریای خزر هم مرز است.
wikishia: روسیه
جدول کلمات
مسکو
پیشنهاد کاربران
روس::روسیه
گل::فرانسه
آشوریه. آسوریه::سوریه
ایل سورانی ( آشورانی. آسورانی ) کردستان عراق ( شمال عراق محل سکونت قوم آشور )
گل::فرانسه
آشوریه. آسوریه::سوریه
ایل سورانی ( آشورانی. آسورانی ) کردستان عراق ( شمال عراق محل سکونت قوم آشور )
کاربرد درست در پارسی " روس" است ، هر کشوری درخور زبان و فرهنگ کشور خود نام های بیگانه را بومی سازی می کند ، رویه ای که از روزگار باستان تاکنون برجای مانده و ما نیز از این روش درست بایستی پیروی کنیم .
چنانکه در ایران باستان سرزمین هلن را یونان می خواندندکه در لاتین به آن گریک گویندیاچانگان را چین می خوانند که در لاتین چاینا گویند و. . . .
واژه روسیه به پیروی از زبان تازی می باشد، تازیان برای نام برخی کشورها پسوند " یه و ه" بکار می برند مانند : سوریه ( سریان ) ، فرانسه ( فرانس ) و. . .
چنانکه در ایران باستان سرزمین هلن را یونان می خواندندکه در لاتین به آن گریک گویندیاچانگان را چین می خوانند که در لاتین چاینا گویند و. . . .
واژه روسیه به پیروی از زبان تازی می باشد، تازیان برای نام برخی کشورها پسوند " یه و ه" بکار می برند مانند : سوریه ( سریان ) ، فرانسه ( فرانس ) و. . .
( روسی: Россия، واج نویسی: روسیا ) با نام رسمی فدراسیون روسیه ( Российская Федерация، راسیسکایا فدراتسیا ) پهناورترین کشور جهان است که در شمال اوراسیا قرار دارد. این کشور در آسیای شمالی و اروپای خاوری واقع است و با اقیانوس آرام شمالی و اقیانوس منجمد شمالی؛ و نیز با دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک مرز آبی دارد. روسیه با ۱۴ کشور آسیایی و اروپایی مرز زمینی دارد و با کشورهای پیرامون دریای برینگ، دریای ژاپن، دریای خزر، دریای سیاه، و دریای بالتیک ارتباط دریایی دارد.
روسیه با ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت، پهناورترین کشور جهان است. پهناوری روسیه دو برابر مساحت کانادا یا چین یا ایالات متحده آمریکا است. این کشور در عرضهای بالای جغرافیایی واقع شده است و بیشتر مناطق کشور سردسیر و کم بارش است. به همین دلیل بیشتر مناطق این کشور ( به ویژه سرزمین بزرگ سیبری ) خالی از سکنه هستند و کشاورزی در این مناطق میسر نیست. پایتخت روسیه شهر مسکو است که در باختر و بخش اروپایی کشور است.
روسیه حدود ۱۴۲ میلیون تن ( براورد ۱۳۸۷ ) جمعیت دارد، که از این دید در جهان نهم است. تراکم جمعیت روسیه ۳/۸ تن در هر کیلومتر مربع است که از پایینترین نرخهای تراکم جمعیت در جهان است. همچنین نرخ رشد جمعیت در این کشور منفی است. بیشتر جمعیت روسیه در غرب این کشور ( بخش اروپایی ) زندگی می کنند. حدود ۸۰ درصد ( ۱۱۵ میلیون تن ) از مردم روسیه از نژاد روسی هستند و سایر نژادهای این کشور عبارتند از: تاتار، اوکراینی، چوواش، چچنی، ارمنی، ترک، داغستانی، مغول، آواری، اینگوش، چرکس، بالکار، اوستیایی، آذری، گرجی، و. . .
زبان رسمی روسیه، زبان روسی است. ولی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوری ها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه ۲۱ جمهوری خودگردان دارد که بیشتر در جنوب باختر کشور ( قفقاز شمالی ) قرار دارند، که برخی از آنها مانند داغستان، تا حدود ۲۰۰ سال پیش جزئی از ایران بوده اند. روسیه فرهنگ پرباری دارد و نوسندگان معروفی مانند تولستوی و داستایوفسکی روسی بوده اند.
روسیه تا پیش از قرن هجدهم یک حکومت نه چندان نیرومند در خاور اروپا بود و وسعت آن چندان زیاد نبود. تا اینکه در آغاز قرن ۱۸ میلادی و با اقداماتی که تزار پتر بزرگ برای غربی کردن و گسترش ارضی روسیه انجام داد، این کشور به یک امپراتوری پهناور و نیرومند تبدیل شد. در سال ۱۲۹۶ هجری خورشیدی ( ۱۹۱۷ ) انقلاب کمونیستی در این کشور به وقوع پیوست و نام کشور به «اتحاد جماهیر شوروی» تغییر یافت. در سال ۱۳۷۰ ( ۱۹۹۱ ) شوروی پس از جنگ سرد طولانی با غرب فروپاشید و فدراسیون روسیه به جای آن نشست.
واحد پول روسیه روبل است. اقتصاد روسیه صنعتی و نیز وابسته به منابع بزرگ انرژی این کشور به ویژه گاز است. و راههای ترابری این کشور نیز بسیار مهم هستند. روسیه با تولید ناخالص داخلی ۱۲۸۹ تریلیون دلار در سال ۱۳۸۶، هفتمین اقتصاد بزرگ جهان بوده است. اقتصاد این کشور بر پایه سرمایه داری و خصوصی سازی است، که این موضوع پس از فروپاشی شوروی و رهایی از اقتصاد دولتی و سوسیالیستی انجام شد.
اکنون دمیتری مدودف رییس جمهور روسیه است، ولی ولادیمیر پوتین که اکنون نخست وزیر است، فرمانروای واقعی کشور محسوب می شود. سیاست کنونی روسیه، همکاری و عدم تنش با غرب و تلاش برای اتحاد کشور است. ولی به خاطر گسترش ناتو به شرق و پس از درگیری روسیه با گرجستان بر سر اوستیای جنوبی، روابط روسیه و غرب به تیرگی گراییده است. روسیه با ایران در مسائل اقتصادی، به ویژه راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر همکاری دارد؛ ولی مدتها است که در راه اندازی این نیروگاه تاخیر می کند و عملا از ایران به عنوان یگ برگ برنده در رویارویی با غرب استفاده می کند. ویکی پدیا
روسیه با ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت، پهناورترین کشور جهان است. پهناوری روسیه دو برابر مساحت کانادا یا چین یا ایالات متحده آمریکا است. این کشور در عرضهای بالای جغرافیایی واقع شده است و بیشتر مناطق کشور سردسیر و کم بارش است. به همین دلیل بیشتر مناطق این کشور ( به ویژه سرزمین بزرگ سیبری ) خالی از سکنه هستند و کشاورزی در این مناطق میسر نیست. پایتخت روسیه شهر مسکو است که در باختر و بخش اروپایی کشور است.
روسیه حدود ۱۴۲ میلیون تن ( براورد ۱۳۸۷ ) جمعیت دارد، که از این دید در جهان نهم است. تراکم جمعیت روسیه ۳/۸ تن در هر کیلومتر مربع است که از پایینترین نرخهای تراکم جمعیت در جهان است. همچنین نرخ رشد جمعیت در این کشور منفی است. بیشتر جمعیت روسیه در غرب این کشور ( بخش اروپایی ) زندگی می کنند. حدود ۸۰ درصد ( ۱۱۵ میلیون تن ) از مردم روسیه از نژاد روسی هستند و سایر نژادهای این کشور عبارتند از: تاتار، اوکراینی، چوواش، چچنی، ارمنی، ترک، داغستانی، مغول، آواری، اینگوش، چرکس، بالکار، اوستیایی، آذری، گرجی، و. . .
زبان رسمی روسیه، زبان روسی است. ولی ۲۷ زبان رسمی دیگر نیز در جمهوری ها و مناطق خودگردان این کشور وجود دارد. روسیه ۲۱ جمهوری خودگردان دارد که بیشتر در جنوب باختر کشور ( قفقاز شمالی ) قرار دارند، که برخی از آنها مانند داغستان، تا حدود ۲۰۰ سال پیش جزئی از ایران بوده اند. روسیه فرهنگ پرباری دارد و نوسندگان معروفی مانند تولستوی و داستایوفسکی روسی بوده اند.
روسیه تا پیش از قرن هجدهم یک حکومت نه چندان نیرومند در خاور اروپا بود و وسعت آن چندان زیاد نبود. تا اینکه در آغاز قرن ۱۸ میلادی و با اقداماتی که تزار پتر بزرگ برای غربی کردن و گسترش ارضی روسیه انجام داد، این کشور به یک امپراتوری پهناور و نیرومند تبدیل شد. در سال ۱۲۹۶ هجری خورشیدی ( ۱۹۱۷ ) انقلاب کمونیستی در این کشور به وقوع پیوست و نام کشور به «اتحاد جماهیر شوروی» تغییر یافت. در سال ۱۳۷۰ ( ۱۹۹۱ ) شوروی پس از جنگ سرد طولانی با غرب فروپاشید و فدراسیون روسیه به جای آن نشست.
واحد پول روسیه روبل است. اقتصاد روسیه صنعتی و نیز وابسته به منابع بزرگ انرژی این کشور به ویژه گاز است. و راههای ترابری این کشور نیز بسیار مهم هستند. روسیه با تولید ناخالص داخلی ۱۲۸۹ تریلیون دلار در سال ۱۳۸۶، هفتمین اقتصاد بزرگ جهان بوده است. اقتصاد این کشور بر پایه سرمایه داری و خصوصی سازی است، که این موضوع پس از فروپاشی شوروی و رهایی از اقتصاد دولتی و سوسیالیستی انجام شد.
اکنون دمیتری مدودف رییس جمهور روسیه است، ولی ولادیمیر پوتین که اکنون نخست وزیر است، فرمانروای واقعی کشور محسوب می شود. سیاست کنونی روسیه، همکاری و عدم تنش با غرب و تلاش برای اتحاد کشور است. ولی به خاطر گسترش ناتو به شرق و پس از درگیری روسیه با گرجستان بر سر اوستیای جنوبی، روابط روسیه و غرب به تیرگی گراییده است. روسیه با ایران در مسائل اقتصادی، به ویژه راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر همکاری دارد؛ ولی مدتها است که در راه اندازی این نیروگاه تاخیر می کند و عملا از ایران به عنوان یگ برگ برنده در رویارویی با غرب استفاده می کند. ویکی پدیا
روسیه واقع در شمال آسیای شرقی و شرق اروپا کشوری با آب و هوای برفی کولاک های سنگین که توانایی تصرف این کشور را سخت کرده است. روسیه بزرگ ترین کشور آسیا و قاره اروپا است که توانایی دفاع در آنجا را بسیار سخت میکند اما داشتن هوایی همیشه برفی جنگنده و تانک رو برای تصرف کل این کشور سخت میکنه و اگر تجهیزات مناسبی برای پیاده نظام و ماشین آلات جنگی و سنگین نداشته باشید باید از فکر تصرف این کشور عضیم و الجسته بیاید بیرون
کلمات دیگر: