ریبوزوم

ریبوزم یا رِناتَن از ساختارهای بدون غشای سیتوپلاسمی در همه یاخته های پروکاریوتی و یوکاریوتی است که در سال ۱۹۷۴ به وسیله جرج امیل پالاده کشف شده اند. این ساختارها را دانه های پالاده نیز می نامند. از آنجا که سنتز پروتئین ها به وسیله ریبوزوم ها صورت می گیرد اهمیت زیادی دارند. ریبوزوم ها ذراتی کم و بیش کروی، متراکم (کدر) نسبت به الکترون ها هستند که قطرشان از ۴۰ تا حدود ۳۰۰ آنگستروم می رسد. (می توان گفت در کارخانه نقش پخت و دسته بندی مواد است) در سیتوپلاسم یا روی شبکه آندوپلاسمی و در میتوکندری و کلروپلاست قرار دارند.
Biologie moléculaire de la cellule, by Bruce Alberts, Flammarion, 4th edition, ۲۰۰۴
شناخت اولیه ریبوزوم ها مربوط به کلود می شود که در سال ۱۹۴۱ با مرکزگریزی شدید (اولتراسانتریفوگاسیون) افتراقی (مرحله ای) موفق به جداسازی ذراتی کوچک تر و سبک تر از میتوکندری ها شد که ذراتی به قطر ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میکرون و سرشار از RNA بودند که از خرد شدن قطعات شبکه آندوپلاسمی ضمن اولترا سانتریفوگاسیون ایجاد می شوند. می توانند حتی در شرایط آزمایشگاهی اسیدهای آمینه پرتوزا را به سرعت در ساختمان پروتئین ها وارد کنند.
عادا یونات و ونکاترامن راماکریشنان و توماس استیتز، برندگان نوبل شیمی در سال ۲۰۰۹ توانسته اند نقشه اتم به اتم ریبوزوم ها را کشف کنند و به گفته آکادمی سلطنتی علوم سوئد، تحقیقات آن ها برای درک علمی حیات، بنیادین بوده و به تهیه آنتی بیوتیک ها کمک کرده است.
ریبوزم های آزاد سیتوپلاسمی در سیتوپلاسم یاخته های پروکاریوتی از نوع ۷۰s و در سیتوپلاسم یاخته های یوکاریوتی از نوع ۸۰s، یعنی بزرگ تر و سنگین تر هستند.

ریْبوزوم (ribosome)
در زیست شناسی، ماشین پروتئین سازی یاخته. ریبوزوم ها روی شبکۀ آندوپلاسمییاخته های یوکاریوت جای دارند و از پروتئین ها و نوع ویژه ای از آراِن اِی، معروف به آراِن اِی ریبوزومی، ساخته شده اند. آن ها با دریافت اسیدهای آمینه و آراِن اِی پیکی که از روی دی اِن اِی رونویسی شده است، با ترجمۀ آراِن اِی پیک دستورهای شیمیایی رمزی آن ها را به توالی ویژۀ اسیدهای آمینه ترجمه می کنند و رشته پروتئینی خاص می سازند.