قصه سنجان

قصه سنجان (به گجراتی: કિસે સનજાન) منظومه ایست به پارسی که داستان مهاجرت دشوار و غم انگیز گروهی از زرتشتیان ایران به هندوستان پس از فتح ایران توسط تازیان مسلمان است. این روایت حماسی به عنوان تنها روایت موجود از مهاجرت پارسیان به هند بی مانند است و عموماً نزد پارسیان هند به عنوان سند موثقی از تاریخ پیشینان شان پذیرفته شده است.
زرتشتیان ایران
پارسیان نامی هند
روابط ایران و هندوستان
پارسیان هند
نقش پارسی بر احجار هند
زبان فارسی در شبه قاره هندوستان
قصه سنجان
نوسرای
گجرات
هند
قصه سنجان سفر مهاجران زرتشتی از خراسان بزرگ به گجرات در غرب هندوستان را روایت می کند. فصل اول منظومه که طولانی ترین بخش آن است با هجوم تازیان و سقوط ساسانیان آغاز می شود و با بنای آتشکده زرتشتیان مهاجر در گجرات و پایندگی نسل آنان در آن سرزمین پایان می یابد. در فصل بعد قصه به پیروزی نخستین زرتشتیان مهاجر در پس راندن متجاوزان مسلمان و سپس شکست زرتشتیان در نبرد دوم با مسلمین و عاقبت فرار آنان از اقامت گاه نخستین شان (سنجان) می پردازد. این قسمت با افروختن آتش بهرام در نوساری پایان می یابد.
مؤلف قصه سنجان، بهمن کی قباد از پارسیان هند است و تاریخ نگارش این منظومه سال ۹۶۹ یزدگردی (مطابق گاهشمار زرتشتی نو) معادل ۱۵۹۹ میلادی است یعنی چندین قرن پس از روزگار رخدادهایی که نقل می کند.
قصه سنجان نخست در سال ۱۷۷۱ با برگردان فرانسوی آبراهام انکتیل دوپرون به اروپاییان شناسانده شد اما تا ابتدای قرن بیستم چندان مورد توجه نشد.در بخش هایی از قصه سنجان از زبان بهمن کیقباد این گونه آمده است:

قصّۀ سِنجان
از بهمن کیقباد، مثنوی ای کوتاه به فارسی در بیان داستان مهاجرت گروهی از زردشتیان ایران به هندوستان. مؤلف این اثر را در ۱۰۰۸ق، بر وزن خسرو و شیرین نظامی، در حدود ۴۰۰ بیت گفته است. قصۀ سنجان یگانه سند تاریخی از مهاجرت پارسیان به هند است. این اثر به کوشش هاشم رضی به چاپ رسیده است (۱۳۵۰ش).