کلمه جو
صفحه اصلی

سلیمان بن کثیر

دانشنامه عمومی

سلیمان بن کثیر در آغاز از هواداران خداش بود و سپس از جمله داعیان و نقیبان جنبش سیاه جامگان در خراسان بود. تعداد نقبای خراسان ۱۲ نفر بود که شورای مرکزی دعوت را در مرو تشکیل می دادند و یکی از این ۱۲ نفر به ریاست خراسان انتخاب می شد. وی فرماندهی داعیان را در خراسان بر عهده داشت؛ و گزارش اموال جمع آوری شده را به کوفه می فرستاد. سلیمان همچنین سالی یکبار در مراسم حج با امام عباسی دیدار می کرد و گزارش اموال را حضوری تحویل می داد و دستورالعمل ها را مستقیم از خلیفه دریافت می کرد.
عباسیان
ابومسلم
بیشتر منابع سلیمان بن کثیر را از نژاد خزاعه یاد کرده اند در صورتی که بلاذری او را مولی خوانده است. در سال ۱۲۵ ه‍.ق ابراهیم امام به رهبری جنبش عباسی رسید. در آن زمان اوضاع خراسان بسیار خراب بود. اعراب ساکن خراسان تحت فرماندهی نصر بن سیار و جدیع بن علی کرمانی با هم می جنگیدند. سلیمان خزاعی از ابراهیم امام درخواست کرد نماینده خود را برای اعلام شورش روانه کند. امام، رهبری شورش را به خود سلیمان پیشنهاد کرد ولی او نپذیرفت و مایل بود که شخصیتی هاشمی و عباسی در راس کار و حرکت باشد. ابراهیم امام هم به این منظور ابومسلم را فرستاد که با سلیمان مسئولیت مشترک داشت. در واقع در هنگام ورود ابومسلم به خراسان کار دعوت در آن به دست سلیمان خزاعی بود. هنگامی که ابومسلم از ابراهیم امام برای آشکار کردن دعوتش فرمان گرفت او در رمضان ۱۲۹ هجری در خانه سلیمان ابن کثیر در روستای سفیذنج نزدیک مرو دعوت خود را آشکار کرد. ابومسلم با سلیمان ابن کثیر و دیگر هوادارانشان جامه های سیاه پوشیدند که یا به نشانهٔ سوگ شهدای خاندان پیامبر یا نشان از برافراشتن علم سیاه پیغمبر علیه امویان بود. طی یک شب اهالی ۶۰ روستای مهاجر به راه افتادند و همه جامه های سیاه پوشیدند و از خانه های خود بیرون آمدند و به یاران سفیذنج پیوستند؛ و این نمایش در واقع اعلام شورش بود و ابومسلم توانست دعوت خود را آشکار کند.
راه یافتن ابومسلم به مرو در ۱۲۹ در دستگاه رهبری دعوت بحرانی را پدیدآورد. سلیمان نیز آشفته بود از اینکه سروری ابومسلم را بپذیرد گفته شده که سلیمان ابومسلم را دشنام داده و دوات به سوی او پرتاب کرده است. این کار سلیمان کثیر می تواند چند دلیل داشته باشد شاید سلیمان از اینکه پایگاهش را از دست داده بود خشمگین بود، شاید از جوانی و ناکارآمدی ابومسلم ترس داشت یا از اینکه یک مولی را که تبارش مشخص نیست را سروری خود بپذیرد بیم داشت، شاید هم ترسان بود از اینکه ابومسلم مانند بیگانه ای نتواند منافع خراسانیان را حفظ کند در واقع ابومسلم کار دعوت را از پیران قوم گرفته بود و کسانی چون سلیمان را کنار زده بود. ابومسلم دستور ابراهیم امام را اجرا کرد که گفته بود با سلیمان با متانت رفتار کند. هنگامی که سران دعوت به سوی ابومسلم آمدند و به فرمان او تسلیم شدند سلیمان هم جز آشتی با ابومسلم چاره ای نداشت. ابومسلم هم مانند گذشته تلاش کرد تا با احترام به سلیمان صف هواداران را یکپارچه نگه دارد.
در زمانی که سرکوبی محفل های درون جنبش دعوت آغازشد و سپس ماجرای نابودی قحطبه بن شیب در راه کوفه و دستیابی سفاح به خلافت که بر اثر کودتایی روی داد. در حدود همین هنگام ابومسلم رغیب دیرین خود سلیمان را از میان برداشت. روایت های این ماجرا متفاوت و متناقض هستند به طوری که نمی توان گفت این ماجرا ناشی از انتقام شخصی بوده است زیرا که سلیمان به طور آشکارا با ابومسلم مخالفت می کرد یا از اختلافات سیاسی عمیق تری در میان هواداران سرچشمه گرفته است بعضی روایت ها نقل می کنند که سلیمان مانند ابوسلمه برای سر کار آمدن یکی از علویان توطئه ای چیده بود. عبیدالله گمان کرد که سلیمان جاسوسی باشد از سوی ابومسلم تا او را به دام بیندازد پس عبیدالله نزد ابومسلم رفت و ماجرا را گفت. ابومسلم نیز سلیمان را خواست و او را کشت همان طور که ابراهیم امام به او دستور داده بود که هر کسی را که به او بدگمان شود را بکشد. در روایت های دیگری گفته شده که سلیمان به ابوجعفر نزدیک شد و به او پیشنهاد کمک برای فرونشاندن ابومسلم داده بود این روایت اتهامی را که بعدها به هنگامی که ابو مسلم را بازخواست می کرد به او وارد شد که یک نقیب برجسته را از روی عمد به قتل رسانده است مشخص می کند. در روایت دیگری از ابن خلدون گفته شده که سلیمان را به خاطر آن کشتند که قتل ابوسلمه را تصویب نکرده است. منابع دیگر بر آن اند که علت قتل سلیمان مخالفت دیرین او با ابومسلم بوده است.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سلیمان بن کثیر یکی از شهدای کربلا است.
در هیچ یک از منابع کهن، نامی از او به میان نیامده، تنها در زیارت رجبیه از وی به این نام یاد شده است: «السلام علی سلیمانَ بن کثیر.»
سخن شیخ شمس الدین
شیخ محمّد مهدی شمس الدین بدون ذکر دلیل درباره اش می گوید: اسلم بن کثیر ازْدی در زیارت ناحیه و سلیمان بن کثیر در -زیارت - رجبیّه همان مسلم بن کثیر ازْدی اعرجی است که در روز عاشورا در حمله اول به شهادت رسید.


کلمات دیگر: