کوروش کبیر

کوروش کبیر (پوئم سمفونیک). کوروش کبیر یک پوئم سمفونیک می باشد که توسط لوریس چکناواریان خلق شده است. در این سمفونی از آثار تاریخ نویسانی چون گزنفون و هرودوت بهره گرفته شده است و کل داستان کوروش در ده قطعه و سه قسمت بیان می شود.
فهرست آثار کلاسیک لوریس چکناواریان
این اثر از خواب پدر بزرگ کوروش آغاز و با صدور منشور حقوق بشر پایان می یابد.
اول بار در روز ۱۰ اوت همزمان با آمدن منشور حقوق بشر به ایالات متحده آمریکا در سانفرانسیسکو اجرا شد.
در این سمفونی از آثار تاریخ نویسانی چون گزنفون و هرودوت بهره گرفته شده و کل داستان کوروش در ۱۶ قطعه و سه قسمت بیان می شود. این اثر از خواب پدر بزرگ کوروش آغاز و با صدور منشور حقوق بشر پایان می یابد.

کوروش کبیر (۶۰۰ـ۵۳۰پ م)
منشور حقوق بشر کوروش
منشور حقوق بشر کوروش
بنیادگذار شاهنشاهی هخامنشی، شاهنشاه ایران (۵۵۹ـ۵۳۰پ م)، پسر کمبوجیۀ اول. نیاکانش چند نسل شهریاران قوم پارس بوند. پدرش کمبوجیۀ اول و مادرش ماندانا، دختر اژی دهاک یا آستیاگ، پادشاه ماد بود. زندگی و چگونگی رسیدن کوروش به سلطنت پیچیده در افسانه و ابهام است. تا آن جا که می دانیم، او به جای پدرش پادشاه پارس ها شد و پایتخت خود را در پاسارگاد، مرکز قبایل پارسی و اقامتگاه تیرۀ هخامنشی قرار داد. نخست مانند پدرش دست نشاندۀ پادشاه ماد بود، امّا در ۵۵۳پ م بر آستیاگ شورید و به یاری برخی از سران سپاه و بزرگان ماد، بر او چیره شد و او را به اسارت گرفت و هگمتانه (اکباتان) پایتخت ماد را به تصرّف درآورد. سرزمین های قلمرو ماد، یکی پس از دیگری به دست کوروش فتح شدند و یا خود به پادشاهی او گردن نهادند. کوروش عیلام را نیز گرفت و به قلمرو هخامنشی منضم کرد. سپس به جنگ لیدی رفت. کرزوس، پادشاه لیدی، به کاپادوکیه، از متصرفات ماد حمله برد و کوروش به مصاف او رفت (بین ۵۴۷ تا ۵۴۵پ م) و در کنار رود هالیس (قزل ایرماق کنونی ترکیه) سپاه لیدی را درهم شکست. کرزوس به پایتختش سارد، عقب نشست. شهر محاصره شد و به دست ایرانیان افتاد و شخص کرزوس به اسارت درآمد. کوروش فتح سواحل و شهرهای دریای اژه را به سرداران خود سپرد و به اکباتان بازگشت و متوجه سرزمین های شرقی شد و قلمرو شاهنشاهی را تا رود سند و آسیای میانه وسعت داد. سقوط بابل و فتح آن به دست کوروش از رویدادهای بزرگ تاریخ و از نقاط عطف در تمدن بشری است (۵۳۹پ م). با ورود ایرانیان به بابل یهودیانی که در اسارت بودند، به فرمان کوروش آزاد شدند و به سرزمین خود بازگشتند. منشور کوروش که بر استوانه ای نبشته شده است، آزادی دین و شیوۀ زندگی همۀ اقوام مطیع شاهنشاهی هخامنشی را اعلام می کند. کوروش پس از فتح بابل قلمرو خود را در غرب گسترش داد و همۀ مردمان آسیای صغیر، آشور، کلده، اعراب و سامیان دیگر، تا دریای مدیترانه به سروری او گردن نهادند و امپراتوری هخامنشی با مصر همسایه شد (۵۳۵پ م). در ۵۳۰پ م، کوروش به قصد امن کردن مرزهای شمال شرقی امپراتوری خود، در برابر حملات ماساگت ها، به نواحی آسیای میانه لشکر کشید و در نبردی که نزدیک آمو دریای سفلی، نزدیک دریاچۀ خوارزم (دریای آرال) روی داد، کشته شد (۴ دسامبر ۵۳۰پ م). پیکر کوروش را به زادگاهش آوردند و در آرامگاهی که به مشهد مرغاب و مشهد مادر سلیمان معروف شده است، جای دادند. منشور مشهور کوروش ـ استوانۀ کوروش ـ که هم اکنون در موزۀ بریتانیا نگهداری می شود، در سال ۱۸۷۹ در حفاری های معبد مردوک بابل به دست آمد. پارسیان او را «پدر»، بابلی ها او را فرستادۀ مردوک و یهودیان «مسیح یهوه» می خواندند. کوروش از همسری به نام کاساندانه دو پسر به نام های کمبوجیه و بردیا و سه دختر به نام های آتوسا، اریستونه و رکسانه داشت.