کلمه جو
صفحه اصلی

ازمیر

فارسی به انگلیسی

smyrna, izmir

فرهنگ فارسی

بندر مهم ترکیه در کنار دریای اژه منشعب از بحر الروم ( مدیترانه ) که ۶۳۶٠٠٠ تن جمعیت دارد . مرکز صنعت نساجی و توتون است .

لغت نامه دهخدا

ازمیر. [ اِ ] (اِخ ) (خلیج ...) خلیج بزرگیست در مشرق بحرالجزائر در داخل خشکی ، و تشکیل چندین خلیج کوچک داخلی دهد.دهانه ٔ آن در طرف شمال باز ولی جهت غربی آن با دماغه ٔ قره برون مسدود است و این دماغه ای است که از شبه جزیره ٔ کلازومن مجزا شده مقابل جزیره ٔ ساقز بسوی شمال امتداد می یابد و مدخل آن بین همین دماغه ٔ قره برون و دماغه ٔ مقابل آن موسوم به فوچه بزولی واقع شده و در اثنای امتداد خود خلیج دیگری تشکیل دهد. این خلیج دوم در اندرون جزیره ٔ بزرگ و چند جزیره ٔ کوچک جای گرفته است و شبه جزیره ٔ کلازومن هم در جهت جنوب غربی جزائرکوچک قرار دارد. در انتهای جنوب شرقی خلیج بزرگ برابر مصب رود کدیز، دهانه ٔ خلیج دیگری وجود دارد که ازجانب مغرب بسوی مشرق امتداد یافته است و شهر ازمیر در انتهای آن واقع است ، خلیج ازمیر پیچ و خمهای بسیار دارد و گرداگرد آن محاط بجبال میباشد و این وضع برای سیر سفاین بسیار مناسب و حائز اهمیت است . طول این خلیج به پنجاه هزارگز و عرض وی در محل اوسع به بیست هزارگز بالغ شود اما طول خلیج داخلی قریب بیست و عرضش نزدیک به پنج هزار گز است . (قاموس الاعلام ترکی ).


ازمیر.[ اِ ] ( اِخ ) نام سنجاق مرکزی و یکی از سنجاقهای پنجگانه ای است که ولایت آیدین را تشکیل می کنند. حدود این قطعه از طرف مغرب بخلیج ازمیر و بحرالجزائر و از جانب شمال و مشرق به صاروخان و از جهت جنوب هم بسنجاق آیدین میرسد. نصف ساحل ولایت آیدین یعنی نقاط قریب بسواحلی که از حدود سنجاق بیغا تا دماغه مقابل باسیسام امتداد یافته با تمام حوضه مندرس کوچک ، جزو سنجاق مذکور است. اراضی این سنجاق از زیباترین اراضی ترکیه میباشد و دشت های بسیار حاصلخیز و کوههای مستور بجنگلها و باغ های بسیار دارد. محصولات آنجا فراوان است از جمله : پنبه ، انگور، انجیر، زیتون ، تریاک ، ذخایر گوناکون و میوه های متنوع و غیره. ( قاموس الاعلام ترکی ). و رجوع به آیدین شود. || شهری است در آسیای صغیر ( اناطولی ) واقع در رأس شرقی خلیجی در بحر متوسط که بهمین نام خوانده شود. ازمیر در دامنه کوه باگُس بمسافت 430 هزارگزی جنوب غربی قسطنطنیه واقع است و آن لنگرگاهی است که تجارت آن رونق دارد و از ازمنه قدیمه از لحاظ تجارت و صناعت و علوم فلسفیه مشهورو به ( ( ازمیرالمحبوبه ) ) و ( ( درةالشرق ) ) و ( ( اکلیل یونیة ) ) و ( ( عین الاناطول ) ) و ( ( دَن الذهب ) ) و ( ( الامیرة ) ) و ( ( رائحةالجنة ) ) ملقب بوده است و مقر تجارت آسیای صغیر و بین النهرین و ارمینیه و فارس بوده است و بدانجا مسلمین و غیر آنان را مکاتب و مدارسی است و نیز جوامع و کلیساها و دیرها و جراید بترکی و فرانسوی و یونانی و ارمنی و غیرها دارد. و در نام مؤسس آن اختلاف است بعض مورخین گفته اند که امیره افسیسنه سمیرنا آنرا بنیاد نهاد و برخی گویند که بانی آن طنطال ملک لیدی بوده و گروهی گویند بناکننده آن ایونیین باشندو سپس در ملک پادشاه پرگاموس و آنگاه بتصرف رومیان درآمد و در قرون وسطی ازمیر بدست اشراف رودس افتاد وسپس ترکان آنرا محاصره کردند و تکش سلجوقی به سال 477 هَ. ق. از قیاصره بستد و بعد قوای بحری قسطنطنیه آنرا محاصره کرد و مجدداً تحت سلطه یونیین درآمد و عثمانیان به سال 733 در ایام سلطان اورخان آنرا تصرف کردند و مسیحیان پس از 12 سال باز پس گرفتند و سپس تیمورلنگ بسال 805 آنرا بگشاد و ترک گفت و سلطان مرادخان ثانی به سال 828 آن شهر را تسخیر کرد و تاکنون در تصرف ترکان باقی است. رجوع بضمیمه معجم البلدان و قاموس الاعلام ترکی شود. سمرنا. ( عیون الانباء ج 1 ص 78 س 8 ). اسمرینا. یزمیر.( ابن بطوطه ). رجوع بحبیب السیر جزو 3 از ج 3 ص 165 و ایران باستان ص 1264 و فرهنگ ایران باستان تألیف پورداود ص 113 و یسنا ص 93 و رجوع به ازمیرنا شود.

دانشنامه عمومی

مختصات: ۳۸°۲۵′۱۹″شمالی ۲۷°۰۷′۴۴″شرقی / ۳۸٫۴۲۲°شمالی ۲۷٫۱۲۹°شرقی / 38.422; 27.129
میدان ساعت ازمیر: در قلب شهر ازمیر و در منطقه کوناک قرار داشته و هر روزه مورد بازدید هزاران توریست قرار می گیرد.
قلعه کادیفه کاله: با نام قدیمی پاگوس یادگاری از آمازون ها و قرن چهارم قبل از میلاد بوده و در دوره های امپراتوری یونان، رم، بیزانس و عثمانی دستخوش تغییراتی گردیده است و با ۱۸۶ متر ارتفاع قرن هاست که نگهبان دائمی شهر ازمیر و دریای اژه می باشد. این قلعه در زمان اسکندر مقدونی توسط یکی از ژنرال های او بنام لیسماکوس دوباره سازی گردید که آثار آن تا به امروز باقیست.
آرامگاه پارسی: احتمالاً مربوط به یکی از ساتراپهای هخامنشی و با شباهت بسیار زیاد به آرامگاه کورش بزرگ در فوچا قرار دارد.
اِزمیر (به ترکی استانبولی : izmir) یکی از شهرهای ترکیه است. ازمیر سومین شهر بزرگ ترکیه بعد از استانبول و آنکارا از لحاظ بزرگی و دارای موقعیت ممتاز به عنوان شهری تجاری، صنعتی و بندری. جمعیت آن طبق آخرین سرشماری در سال ۲۰۰۸ میلادی ۳٫۷۳۹٫۳۵۳ نفر می باشد. این شهر در ساحل دریای اژه قرار دارد. همه ساله ازمیر میزبان تعداد زیادی نمایشگاه و کنگره های مختلف صنعتی، تجاری و علمی است. دانشگاه های معتبری در این شهر وجود دارد که از جمله بارزترین آنها می توان به دانشگاه اژه و دانشگاه دوکوز ایلول اشاره نمود که رشته های فنی و مهندسی در آن تدریس می شود. ازمیر یکی از جاذبه های توریستی ترکیه نیز به حساب می آید. سراسر جنوب ازمیر دارای سواحل زیبای ماسه ای، آثار تاریخی متعدد از دوره های پیشین همانند شهر تاریخی افس یکی از بزرگترین و زیباترین شهرهای باستانی در دنیا و آبهای معدنی در سواحل چشمه، شهر باستانی ترووا و … همه ساله شمار زیادی توریست علاقه مند به دریا و آثار تاریخی را به خود جلب می نماید. کلمه ازمیر در گویش قدیمی لین Smurne و زبان آتنی قدیم Smyrna نوشته می شد. اکنون نیز یونانیها این شهر را بنام Simirni می شناسند.
محل شهر قدیمی ازمیر در منطقه فعلی بورنووا واقع شده است و در حفاریهای باستانشناسی که اخیراً انجام شده است تاریخ سکونت در این شهر به ۶۵۰۰ سال قبل از میلاد می رسد که به دوران قبل از تمدن ترووا می رسد.
در این دوره با حضور تمدن هیتی ها در این منطقه و تا زمان تمئن ترووا یعنی تا ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد خط و کتابت در این منطقه وجود داشته است که با هجوم اقوام بالکانی به این منطقه و منسوخ شدن خط در این دوره سراسر آناتولی مرکزی و غربی مجدداً در ورطه تاریکی فرومی رود؛ و این تاریکی تا زمان روی کار آمدن شاهان محلی Frigya در ۷۳۰ قبل از میلاد ادامه داشته است. عصر آهن تا سالهای ۶۵۰ قبل از میلاد ادامه داشته است.

دانشنامه آزاد فارسی

اِزْمیر
برج ساعت برج ساعت (یا: اسمیرنا، با نام سابق اسموْرِنه) شهر، بندر، و پایگاه دریایی ترکیه، بر کرانه های دریای اژه، با ۲,۳۹۸,۲۰۰ نفر جمعیت (۲۰۰۳). سومین شهر پرجمعیت ترکیه و از مهم ترین بندرهای کشور مزبور است. صنایع آن عبارت اند از تولید فولاد، لوازم الکترونیکی، و پلاستیک. مشهورترین نمایشگاه تجاری خاورمیانه سالیانه در این شهر برپا می شود. از مراکز بازرگانی، صنعتی، و جهانگردی و نیز مقرّ فرماندهی جنوب شرقی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است. شهرک تفریحی، چشمه، و بقایای شهر باستانی اِفِس (اِفِسوس) از جاذبه های جهانگردی آن است. یونانیان در حدود ۱۰۰۰پ م این شهر را بنا کردند و از دوران باستان با اِفِسوس و پرگامون بر سر اول ـ شهری آسیا رقابت می کرد. ائولین ها، ایونی ها، و لیدیایی ها بر آن حکم رانده اند. در قرن ۴م بخشی از امپراتوری روم شرقی شد. از قرن ۵ تا ۹ق/۱۱ تا ۱۵م متناوباً بین بیزانس و عثمانی دست به دست می شد. تیمور لنگ در ۸۰۵ق/۱۴۰۲م آن را ویران کرد و ترک ها در ۸۲۸ق/۱۴۲۴م آن را تصرف کردند. در جنگ جهانی اول در تصرف یونانی ها بود و به موجب پیمان سِور به یونان واگذار شد. در قرن ۱۰ق/۱۶م به مرکز تجاری بین المللی تبدیل شد، که به زیان ونیز بود. در ۱۹۱۹ یونانیان و در ۱۹۲۲ مجدداً ترک ها آن را تصرف کردند و در همان سال، در آتش سوزی مهیبی تقریباً ویران شد. بر طبق پیمان لوزان (۱۹۲۳)، حاکمیت ترکیه بر آن به رسمیت شناخته شد.

پیشنهاد کاربران

نام شهر ازمیر که مردم تورکیه به درستی آن را ایزمیر ( Izmir ) می خوانند نامی پارسی از واژه ایزم با سوخت و هیزم و نیز پسوند کُنایی ( فاعلی ) - یر ساخته شده و رویهمرفته به چیم هیزمساز، سوخت ساز می باشد.


کلمات دیگر: