ترکیه

مختصات: ۳۹°۱۰′۰۰″شمالی ۳۵°۴۰′۰۰″شرقی / ۳۹٫۱۶۶۷°شمالی ۳۵٫۶۶۶۷°شرقی / 39.1667; 35.6667شهر تاریخی افسوس   دانشگاه بغازیچی   سردر دانشگاه استانبول   کیزکوله سی، استانبول   منطقه جنگلی دریای سیاه   کوه آرارات (آغری)، بلندترین کوه ترکیه   پولونزکوی، قصبه لهستانی ها در نزدیکی استانبول   مسجد سلطان احمد در استانبول   ازمیر   مسجد سلطان سلیم، ادیرنه   سماع مولویه   آلانیا   پاموک کاله   ایاصوفیه
تُرکیه (به ترکی استانبولی: Türkiye) با نام رسمی جمهوری ترکیه (به ترکی استانبولی: Türkiye Cumhuriyeti)، کشوری اوراسیایی است که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی یا آسیای کوچک در شمال غرب آسیا و خاورمیانه واقع است و بخش کوچکی نیز به نام تراکیه در منطقهٔ بالکان (منطقه ای در جنوب شرق اروپا) قرار دارد.
ترکیه در شرق با کشورهای ایران، نخجوان، ارمنستان، و گرجستان؛ در جنوب شرقی با عراق و سوریه؛ و در شمال غربی (بخش اروپایی) با بلغارستان و یونان همسایه است. همچنین ترکیه از شمال با دریای سیاه، از غرب با دو دریای کوچک مرمره و اژه و از جنوب غرب با دریای مدیترانه مرز آبی دارد. دو تنگهٔ راهبردی بسفر و داردانل نیز در اختیار ترکیه است.
پهناوری ترکیه ۷۸۳٬۵۶۲ کیلومتر مربع (سی و هفتم) است. ترکیه کشوری کوهستانی و نسبتاً پرباران است. شکل این کشور مانند یک مستطیل است که از سوی شرق و غرب امتداد یافته است. ترکیه با قرار گرفتن در یکی از حسّاس ترین مناطق جهان، دارای موقعیّت جغرافیایی راهبردی و بسیار خوبی است و گذرگاه شمال غرب آسیا و اروپا به شمار می آید و کشورهای بسیاری، به ویژه کشور ایران از خاک ترکیه برای ترانزیت کالا و انرژی استفاده می کنند. ترکیه از آب و هوای خوب و جلگه ای برخوردار است و مکان های جالب و دیدنی دارد به دلیل همین سالانه تعداد زیادی توریست به آنجا مسافرت می کنند.

تُرکیه
مسجد جامع آنکارا
مسجد جامع آنکارا
مسجد جامع آنکارا
موقعیت. جمهوری ترکیه عمدتاً در آسیای غربی و بخش کوچکی از آن در اروپای جنوب شرقی جا دارد. این کشور از شمال به بلغارستان، دریای سیاه، و گرجستان؛ از شرق به ارمنستان و ایران؛ از جنوب به عراق، سوریه، و دریای مدیترانه؛ و از غرب به دریای اِژِه و یونان محدود می شود. مساحت آن ۷۷۹,۴۵۰ کیلومتر مربع و شهر آنکارا پایتخت آن است.سیمای طبیعی. کشور ترکیه از دو بخش آسیایی و اروپایی تشکیل شده است که به وسیلۀ تنگه های بوسفور و داردانل و نیز دریای مرمره از هم جدا شده اند: الف ـ بخش آسیایی یا آناتولی، که به آسیای صغیر نیز موسوم است، حدود ۹۷درصد از مساحت کشور را شامل می شود. این قسمت فلاتی است که بیشتر کوه های آن منشأ آتشفشانی دارند و به همین سبب غالباً دستخوش پدیدۀ زمین لرزه است. رشته کوه های ثور به موازات کرانه های مدیترانه قرار دارند و ارتفاعشان به حدود ۳,۵۰۰ متر می رسد. این کوه ها دیوارۀ جنوبی فلات آناتولی را تشکیل می دهند و تپه ماهورها و کوه هایی با ارتفاع بالغ بر ۱,۷۰۰ متر که رو به شرق بر بلندایشان افزوده می شود، دیواره های غربی آن را پدید می آورند. در کرانه های جنوبی، جز خلیج اسکندرون و خلیج آنتالیا، عارضۀ مهم دیگری وجود ندارد و برعکس شاخابهها، دماغه ها، شبه جزیره ها، و جزیرکهای ساحلی فراوان از ویژگی های کرانه های غربی است. بخشی از جلگه های ساحلی این نواحی مانند جلگۀ شمالی خلیج اسکندرون و نیز درّه های پهناور رودخانه هایی که به دریای اِژِه می ریزند، ازجمله مهم ترین نواحی کشاورزی ترکیه محسوب می شود. کوه های کوزی آنادولو داغ لاری (یا کوه های آناتولی شمالی) که ارتفاع آن ها گاه به ۳,۹۰۰ متر می رسد، دیواره های شمالی فلات آناتولی را تشکیل می دهند. کوه های مزبور با شیب تند به دریاکنارهای باریکی منتهی می شود که در سراسر سواحل جنوبی دریای سیاه گسترده اند. نواحی مرکزی فلات آناتولی از رشته کوه های نامنظمی تشکیل شده که رودخانه های دجله، فرات، قِزِل ایرماق، سقاریه، کِلکیت، یشیل ایرماق، جیحان، سیحان، مِندِرِس، چوروه و بسیاری رودهای دیگر در دره های آن ها جریان دارند. نواحی شرقی فلات مزبور، که به کوه های ایران می پیوندند، مرتفع ترین بخش ترکیه را تشکیل می دهند و کوه آرارات یا آغری داغ، نزدیک مرز ایران، با بلندی ۵,۱۳۷ متر مرتفع ترین کوه این کشور است. رودخانۀ اَرَس از همین ارتفاعات سرچشمه می گیرد. وان گولو (دریاچۀ وان)، بزرگ ترین دریاچۀ ترکیه، با مساحت ۳,۶۷۵ کیلومتر مربع نیز در همین ناحیه قرار دارد. علاوه بر دریاچۀ مزبور، دریاچه های دیگری نیز در ترکیه وجود دارند که مهم ترین آن ها عبارت اند از توز گولو، بِی شهیر گولو، و اِغریدیر گولو. ب ـ بخش اروپایی ترکیه که به تراکیای شرقی معروف است، حدود ۲۳,۴۰۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. این بخش از یک جلگۀ مرکزی تشکیل شده و تپه ماهورها و ارتفاعاتی آن را محصور کرده اند که ارتفاع آن ها در شرق به حداکثر می رسد؛ کوه اولوداغ، با ارتفاع ۲,۵۴۳ متر از این جمله است. حدود یک چهارم از این بخش را اراضی مزروعی فراگرفته و رودخانۀ اِرِگِنه مهم ترین رود آن به شمار می آید. کشور ترکیه به ۸۰ استان تقسیم شده و شهرها و بندرهای مهم آن عبارت اند از آنکارا، استانبول، ازمیر، آنتالیا (انطالیه)، بالکسیر، بورسه، دیاربکر، انطاکیه (آنتاکیا)، اسکندرون، قونیه، اَدَنِه؛ و طرابزون. اقلیم نواحی ساحلی ترکیه مدیترانه ای است. زمستان هایش آرام و پرباران و تابستان های آن خشک و بسیار گرم است. بارندگی نواحی داخلی نسبتاً کم و نامنظم، زمستان های آن بسیار سرد و پربرف و یخبندان و تابستان هایش گرم و تقریباً خشک است. میانگین دمای شهر آنکارا در دی ماه ۰.۱ـ درجۀ سانتی گراد، در تیرماه۲۳.۱ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۳۷۸ میلی متر است. پوشش گیاهی نواحی ساحلی ترکیه از نوع گیاهان مدیترانه ای و عمدتاً بلوط و کاج است. پوشش جنگلی کوه های آناتولی شمالی از دیگر نواحی انبوه تر است و افرا، بلوط، گردو، فندق، و علف گیاهان غالب این منطقه اند. سیاه گوش، گرگ، خرس، روباه، شغال، آهو، گراز، گربۀ وحشی، کفتار، و بز کوهی نیز حیات وحش آن را تشکیل می دهند.
اقتصاد. بهبود اقتصاد ترکیه روند کندی دارد و به سوخت و مواد غذایی وارداتی وابسته است. خشکبار، پنبه، چای، و تنباکو از اقلام صادراتی این کشور است و غلات، چغندرقند، محصولات جالیزی، صیفی جات، سیب زمینی، انگور، انجیر، ذرت، پنبه، زیتون، دانه های روغنی، مرکبات و انواع میوه ازجمله فرآورده های کشاورزی ترکیه به شمار می آیند. چهارپایان، گاو، گوسفند، و بز از احشام و مرغ و ماکیان، تخم مرغ، پنیر، و لبنیات از فرآورده های دامی این کشور است. وسعت جنگل های ترکیه۸.۹میلیون هکتار و میزان تولید چوب آن۱۷.۶میلیون متر مکعب است. وزن ماهی صید شده و شیلات ترکیه ۵۷۶هزار تن است و سیمان، فولاد، آهن، کود، سیگار، شکر، روغن زیتون، کاغذ، اسیدسولفوریک و مواد شیمیایی، الیاف کتانی، منسوجات، فرش، کامیون، سواری و تراکتور محصولات صنعتی آن را تشکیل می دهند. صنعت گردشگری از منابع ارزآور ترکیه است و درآمد آن به۲.۵میلیارد دلار در سال می رسد. پوشاک، محصولات غذایی، ماشین آلات، منسوجات، فرآورده های صنعتی و فولاد جزو اقلام صادراتی ترکیه است و ماشین آلات، اتومبیل، مواد شیمیایی و معدنی، سوخت، موادغذایی و آهن و فولاد جزو اقلام وارداتی آن به شمار می آیند.
حکومت و سیاست. نوع حکومت ترکیه جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون گذاری است. مجلس کبیر ملی ترکیه ۵۵۰ عضو دارد که مردم آنان را برای مدت پنج سال برمی گزینند. رئیس جمهور کشور را آراء مردم برای مدت هفت سال، و فقط برای یک بار، انتخاب می کند و رهبر حزب حائز اکثریت نیز مقام اجرایی نخست وزیری کشور را برعهده می گیرد. عبدالله گل در ۲۰۰۷ به سمت رئیس جمهور کشور انتخاب شد.
مردم و تاریخ. جمعیت ترکیه حدود ۷۳,۷۲۲,۹۸۸ نفر است (۲۰۱۱)و تراکم نسبی آن۹۴.۶ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۱.۳ درصد است و ترک ها ۸۰ درصد از جمعیت آن را تشکیل می دهند و ۹۹ درصدشان مسلمان اند؛ ۶۵ درصد از مردم در شهرها زندگی می کنند و زبان رسمی آنان ترکی است. میانگین امید به زندگی در ترکیه ۷۰ سال است و۸۴.۵ درصد از بزرگسالان آن با سوادند. آسیای صغیر در طول تاریخ بارها بین امپراتوری های بزرگ دست به دست شده است. در زمان هخامنشیان بخشی از امپراتوری ایران بود، سپس امپراتوری روم بر آن استیلا یافت و نزدیک به ۱۰۵۰ سال نیز ضمیمۀ امپراتوری روم شرقی (بیزانس) بود. سلجوقیان در قرن ۱۱م/۵ق بر آسیای صغیر دست یافتند و سلسله سلجوقیان روم را تأسیس کردند. عثمان اول که از غلامان سلجوقی بود، در ۱۳۰۰م/۶۹۹ق اعلام استقلال کرد و جانشینانش رفته رفته بر وسعت متصرفات خود افزودند و امپراتوری عثمانی را بنا نهادند و تا ۱۹۲۲ بر این سرزمین سلطنت کردند. این امپراتوری از یک سو تا الجزایر و مراکش و از سوی دیگر تا عربستان و عراق گسترده بود و گاه حدود نیمی از اروپای شرقی را نیز شامل می شد. شرکت عثمانی در جنگ جهانی اول و درهم شکستن آن در پایان جنگ، به متلاشی شدن امپراتوری عثمانی انجامید و ترک های جوان به رهبری مصطفی کمال پاشا (آتاتورک)، در ۱۹۲۲ آخرین سلطان عثمانی را از خلافت خلع و در اکتبر ۱۹۲۳ موجودیت جمهوری ترکیه را اعلام کردند. پس از مرگ آتاتورک، در ۱۹۳۸، عصمت اینونو به ریاست جمهوری رسید و ترکیه در جنگ جهانی دوم بی طرفی اختیار کرد. پس از پایان جنگ اغتشاشات و بحران های سیاسی و دولت های کودتایی متعدد بر کشور حاکم شدند و سرانجام در ۱۹۸۲ در قانون اساسی کشور تجدید نظر شد؛ بدین ترتیب، نابسامانی ها خاتمه یافت و جمهوری چندحزبی بر کشور حاکم شد.

ترکیه با نام رسمی جمهوری ترکیه، کشوری اوراسیایی است که بخش بزرگ کشور یعنی آناتولی یا آسیای کوچک در جنوب باختر آسیا و خاورمیانه واقع است و بخش کوچکی نیز به نام تراکیه در منطقهٔ بالکان (منطقه ای در جنوب خاور اروپا) قرار دارد.
• «ترکیه، جامعهٔ فراموشی جمعی است. ما در هیچ حسی تداوم نداریم. حافظهٔ خوبی نداریم. همیشه هم همین طور بوده است. ارتباط مان با گذشته همیشه پر از گسست بوده است.» -> الیف شفق
• «یکی از بزرگترین اشتباهات نخبگان سیاسی، قاطی کردن دموکراسی با اکثریت گرایی بود. در حالی که دموکراسی خیلی بیشتر از یک صندوق رأی است. دموکراسی به جدایی واقعی قدرت ها، حکمفرمایی قانون، آزادی بیان، رسانه آزاد و متنوع، حقوق زنان و … است. اگر تو هیچ یک از این ها را نداری پس اکثریت گرایی داری، نه یک دموکراسی درست.» -> الیف شفق
• «پرچم : پرچم ترکیهٔ امروزی یک پرچم قدیمی است که در روی رنگ قرمز آن یک هلال ماه و یک ستاره به رنگ سفید ملاحظه می گردد. در مورد وجود هلال ماه بر روی پرچم ترکیه این باور قدیمی وجود دارد که در سال ۳۲۹ قبل از میلاد، فیلیپ پدر اسکندر مقدونی قصد حمله به بیزانتیوم (قسطنطنیه) را داشت اما درخشش شدید هلال ماه در شب حملهٔ وی، فیلیپ را کور کرد و وی موفق به تصرف بیزانتیوم نگردید. هلال ماه سمبل امپراتوری بیزانس بود و بعدها نیز امپراتوران عثمانی آن را بر روی پرچم خود حفظ کردند . در اواسط قرن نوزدهم ستاره ای نیز به پرچم ترکیه اضافه شد که الهام گرفته از سورهٔ طارق قرآن کریم است و به معنای ستارهٔ بامدادی می باشد.علی رضم تغییر رژیم ترکیه از سلطنتی به جمهوری در سال ۱۹۲۳ پرچم این کشور تغییری نکرد و همان پرچم قدیمی مورد استفاده است.» در اثرش چاپ ۱۳۷۰/ ۱۹۹۱م -> رسول خیراندیش

[ویکی فقه] ترکیه یکی از کشورهای اسلامی می باشد و در غرب قاره آسیا قرار گرفته است.
ترکیه در غرب قاره آسیا قرار گرفته است. منطقه جغرافیائی که ترکیه در آن قرار دارد آناتولی و آسیای کوچک (آسیای صغیر) نیز نامیده می شود. ترکیه، سرزمینی در غرب آسیا و جنوب شرق اروپا، در نیمکره شمالی (تا درجه عرض شمالی و تا درجه طول شرقی) با وسعتی معادل/ کیلومتر مربع (/ کیلومتر مربع در قاره اروپا)، از دو شبه جزیره آناتولی (درصد خاک ترکیه و بخش آسیایی) و تراس شرقی (درصد خاک ترکیه و بخش اروپایی) تشکیل یافته است. ترکیه از سه طرف به دریا راه دارد و دو همسایه اروپایی و شش همسایه آسیایی دارد، از شمال شرق کیلومتر مرز با کشورهای مشترک المنافع، از شرق کیلومتر مرز با ایران، از جنوب با عراق و سوریه (و کیلومتر) و از غرب با یونان و بلغارستان (و کیلومتر) مرز مشترک دارد و دریاهای سیاه (شمال ترکیه)، مرمره و اژه (شمال غرب و غرب)، مدیترانه (جنوب)، از طریق دو تنگه بسفر و داردانل به دریاهای آزاد مرتبط می شود و از لحاظ جغرافیایی موقعیت مناسب بحری به این کشور می دهند. منطقه آناتولی شرقی مرتفع ترین و بلندترین منطقه ترکیه است.
موقعیت استراتژیک
موقعیت خاص جغرافیایی ترکیه موجب شده است که این کشور از موقعیت استراتژیکی برخوردار باشد. این سرزمین همانند پلی دو منطقه مهم و استراتژیکی بالکان و خاورمیانه را به یکدیگر متصل می کند. وجود نفت در خاورمیانه و بحران های متعدد در این منطقه باعث افزایش اهمیت ترکیه شده است. همچنین نزدیکی این کشور به دریای سیاه، اژه، مدیترانه و وجود دو تنگه مهم بسفر و داردانل، باعث شده است کالاهای مصرفی اروپا از طریق ترکیه به خاورمیانه ارسال شود. ترکیه پیوندگاه دو قاره مهم آسیا و اروپا است. از دیدگاه وسعت، ترکیه با/ کیلومتر مربع مساحت (کمتر از نصف مساحت ایران)، سی و پنجمین کشور جهان به شمار می آید. این کشور از نظر استراتژیکی اهمیت به سزایی دارد، زیرا حلقه ی رابط بین اروپا و آسیا می باشد. سواحل شمال، جنوب و غرب ترکیه، دارای آب و هوای مدیترانه با زمستان های کوتاه ومعتدل و تابستان های گرم و طولانی است. قسمت های مرکزی ترکیه، خشک و لم یزرع بوده و میانگین بارش سالانه آن، کمتر از ۲۵ سانتی متر است. علاوه بر دامپروری، کشاورزی نیز درآن معمول است و محصولات عمده آن عبارتند از: گندم، جو، تنباکو، زیتون، نیشکر، چای و میوه. ترکیه از لحاظ تولید آهن، فولاد، کروم، زغال سنگ و لیگنیت در خاورمیانه، موقعیت بالایی دارد.
تاریخ
دولت عثمانی به دلیل شکست در جنگ اول جهانی از هم پاشید. در این جنگ، عثمانی مورد تهاجم بریتانیا و متحدانش واقع شد. پس از سقوط عثمانی، مصطفی کمال پاشا به دلیل سازماندهی مقاومت ملی علیه دول خارجی، قهرمان ملی ترکیه گردید و توانست جمهوری ترکیه را بر پایه اصل جدایی دین از سیاست بنا کند و ملقب به آتاتورک شد. ترکیه فعلی در سال، به رهبری مصطفی کمال پاشا (آتاتورک)، جانشین امپراتوری عثمانی شد. بعد از یک دوران تک حزبی و حکومتی نسبتا غیر دموکراتیک، در سال، حزب دموکرات از گروه سیاسی مخالف، قدرت را به دست گرفت، به تعداد احزاب اضافه شد و تعدد احزاب سیاسی پذیرفته شد. مهمترین احزاب در صحنه سیاسی فعلی ترکیه عبارتند از: حزب عدالت و توسعه، حزب مام میهن، حزب جمهوری خواه خلق، حزب راه راست، حزب ملی گرای حرکت، حزب دموکراتیک چپ، حزب سعادت، حزب ترکیه نوین و... آزادی های سیاسی در دوره هایی با کودتاهای نظامیان در سال های، و شکسته شد. در حال حاضر ترکیه یکی از دموکرات ترین کشورهای اسلامی می باشد که ارزش های مردم سالارانه در آن در حال نهادینه شدن هستند. با این حال هنوز نظامیان در صحنه سیاسی ترکیه بازیگری قدرتمند شناخته می شوند و هرگاه لازم بدانند دست به اقداماتی غیر متعارف می زنند. در سال، ترکیه با دخالت نظامی خود علیه کودتای یونانیان در قبرس، مانع از الحاق قبرس به یونان شد. در سال، نیروهای نظامی، دولت اربکان را که با برنامه های اسلامی روی کار آمده بود، ساقط کرد. از سال تاکنون، حزب کارگران کردستان و حکومت ترکیه درگیری های نظامی بسیاری داشته اند که باعث مرگ بیش از/ نفر شده است.
مردم ترکیه و زبان آن ها
...