ماته

ماته (به انگلیسی: mate؛ گاهی اوقات تلفظ به شکل: maté؛ به اسپانیولی:ˈmate؛ به پرتغالی:ˈmatʃi) همچنین شناخته شده با نام شیماهو (به پرتغالی: chimarrão، ʃimɐˈʁɐ̃w̃) یا سیمارون (به اسپانیولی: cimarrón)، یک نوشیدنی سنتی حاوی منابع غنی کافئین در آمریکای جنوبی به ویژه آرژانتین اروگوئه، پاراگوئه، بولیوی، گرن چاکو و جنوب برزیل است. همچنین در سوریه که بزرگترین واردکننده آن در جهان است و توسط دروزیهای لبنان نیز این نوشیدنی مصرف می شود. به این نوشیدنی چای ماته هم می گویند که از خشک کردن و دم کردن برگ های درخت ماته بدست می آید.
گایوسا (نوشیدنی کافئین دار دیگری ساخته شده از درخت هالی)
یربا ماته (درختی بومی آمریکای جنوبی)
به صورت سنتی حجم زیادی از چای ماته را در پوسته توخالی کدو قلیانی ریخته و آب جوش اضافه می کنند، و پس از چند دقیقه که چای دم کشیده و به دمای قابل نوشیدن رسیده باشد با استفاده از نی های مخصوصی به نام بومبیلا، میل می کنند.
تفاله های چای ماته مانند چای سیاه بعد از اولین دم دور ریخته نمی شود، بلکه تا چندین بار روی تفاله را با آب جوش پر کرده و مصرف می نمایند، معمولاً مزه چای ماته در اولین دم به دلیل گرایش به تلخی مطلوب نبوده و بهترین طعم را در دم های دوم و سوم دارد، در دم های بعدی نیز مزه این چای کاهش پیدا می کند و از مطلوبیت آن کاسته می شود.

ماتِه (mate)
برگ های خشک درخت خاس برزیلی، از خانوادۀ درخت خاس. این گیاه درختچه ای همیشه سبز است که در پاراگوئه و برزیل رشد می کند. برگ های برشته شده اش را که ترکیبات کافئینی دارد پودر می کنند و از آن، مانند چای و قهوه، نوشیدنی تهیه می کنند.