بزرک

بزرک (سرده). بَزرَک یا کتان (نام علمی: Linum)، سرده ای متشکل از تقریباً ۲۰۰ گونه گیاهان گلدار از خانواده کتانیان است. آن ها بومی مناطق معتدل و مناطق نیمه گرمسیری جهان هستند. این گونه شامل کتان معمولی، الیاف کتان مورد استفاده در تولید پارچه کتانی و دانه های مورد استفاده در تولید روغن بذرک می شود.
کتان Linum usitatissimum
کتان آبی Linum narbonense
کتان استرالیایی Linum marginale
کتان پری Linum catharticum
کتان جزایر گالاپاگوس Linum cratericola
کتان صورتی کرکین Linum pubescens
کتان طلائی Linum flavum
کتان علف زار Linum pratense
کتان قرمز Linum grandiflorum
کتان کمرنگ Linum bienne
کتان لوئیسی Linum lewisii
گل بسیاری از گونه ها آبی یا زرد و به ندرت قرمز، سفید یا صورتی هستند؛ و در بعضی گونه ها هم چندرنگ هستند.
در هر غوزه کتان ۶ تا ۱۰ دانه وجود دارد. لارو انواعی از پروانه سانان مثل بید، بیدکلم و … منحصراً از کتان آبی به عنوان غذا استفاده می کنند.
بعضی از انواع بذرک ها از جمله کتان آبی، کتان لوئیسی، کتان قرمز و کتان طلائی به عنوان گیاه زینتی باغ کاشته می شوند.

بَزْرَک (linseed)
دانه های گیاه کتان. از این دانه روغن تخم کتان به دست می آید و تفالۀ آن به مصرف غذای دام می رسد. این روغن در نقاشی، فرآوری چوب، جلادهی، و برای ساخت پوشش لینولئوم، برای پوشش کف، کاربرد دارد. دانۀ کتان به علت دارابودن موسیلاژ فراوان نرم کنندۀ خوبی است و برای رفع یبوست از آن استفاده می کنند. دم کردۀ دانۀ کتان اثر قاطع در رفع التهاب مخاط های بدن، خصوصاً در مجاری ادراری، رفع گاستریک، ورم روده و صفاق، ورم مثانه، التهاب های دردناک ناشی از سنگ کلیه، سرفه، دیابت و بسیاری امراض دیگر دارد.