کلمه جو
صفحه اصلی

رهی معیری

دانشنامه عمومی

محمدحسن (بیوک) معیری (زادهٔ ۱۰ اردیبهشت ۱۲۸۸ در تهران – درگذشتهٔ ۲۴ آبان ۱۳۴۷ در تهران) با تخلص رهی از غزلسرایان معاصر ایران و از ترانه سرایان و تصنیف سرایان به نام است. از ترانه های سروده شده توسط وی می توان «شد خزان»، «شب جدایی»، «کاروان» و «مرغ حق» را نام برد. اشعار او تحت تأثیر سعدی (که بیشترین تأثیر را در او گذاشته است)، حافظ، نظامی، صائب و مولوی است.
سایه، مجموعه اشعار رهی معیری، امیرکبیر ۱۳۴۵
محمدحسن (بیوک) معیری فرزند محمدحسن خان مؤیدخلوت و نوهٔ دوستعلی خان نظام الدوله در دهم اردیبهشت ۱۲۸۸ خورشیدی در تهران، گلشن چشم به جهان گشود. پدرش قبل از تولد رهی درگذشته بود. رهی معیری تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان برد؛ آنگاه وارد خدمت دولتی شد و در مشاغلی چند خدمت کرد. از سال ۱۳۲۲ به ریاست کل انتشارات و تبلیغات وزارت پیشه و هنر (بعداً وزارت صنایع) منصوب گردید. پس از بازنشستگی در کتابخانه سلطنتی اشتغال داشت.
رهی از اوان کودکی به شعر و موسیقی و نقاشی دلبستگی فراوان داشت و در این هنرها بهره ای بسزا یافت. هفده سال بیش نداشت که اولین رباعی خود را سرود:
در آغاز شاعری، در انجمن ادبی حکیم نظامی که به ریاست وحید دستگردی تشکیل می شد شرکت جست و از اعضای مؤثر و فعال آن بود و نیز در انجمن ادبی فرهنگستان از اعضای مؤسس و برجسته آن به شمار می رفت. وی همچنین در انجمن موسیقی ایران عضویت داشت. اشعار رهی در بیشتر روزنامه ها و مجلات ادبی نشر یافت و آثار سیاسی، فکاهی و انتقادی او در روزنامه باباشمل و مجله تهران مصور چاپ می شد. در شعرهای فکاهی و انتقادی از نام مستعار «زاغچه»، «شاه پریون»، «گوشه گیر» و «حق گو» استفاده می کرد.

دانشنامه آزاد فارسی

رهی معیّری (تهران ۱۲۸۸ـ ۱۳۴۷ش)
رهی معیّری
رهی معیّری
(نام کامل: محمدحسن معیری) شاعر ایرانی. نیای او، معیّرالممالک نظام الدّوله، در دورۀ ناصرالدّین شاه مسئول خزانۀ حکومت بود. اندکی پیش از به دنیاآمدن، پدرش، محمدحسن، درگذشت. نام پدر را به فرزند دادند. اما محمدحسنِ پسر در میان خانواده و اقوام به بیوک شهرت داشت. از دورۀ نوجوانی به شعر و موسیقی علاقه نشان داد و پس از تحصیلات متوسّطه در شهرداری تهران و وزارت پیشه و هنر به کار دولتی پرداخت. شعرها و ترانه های او، رفته رفته، از دورۀ رضاشاهی شهرت یافت. به لحاظ ِ سبک، در مرزی میان دو شیوۀ عراقی و هندی قرار داشت. تعدادی از غزل های او در شمارِ برجسته ترینو به لحاظِ زبان شعر، پیراسته ترین سروده های فارسی در قرن ۲۰ است. تخلّص شاعر رهی بود، اما وی با نام هایی مانند زاغچه و شاه پریون به سرودن شعرهای طنزآمیز هم پرداخت. بخشی از این شعرها در مجله هایی مانند تهران مصوّر و باباشَمَل نشر یافت. علاوه بر این، ازجملۀ مسئولان «برنامۀ گل ها»ی رادیو نیز به شمار می رفت. این برنامه در تاریخ موسیقی ایران نقطۀ عطفی بود. رهی معیری ازدواج نکرد و آرامگاهش در گورستان ظهیرالدولۀ تجریش تهران است. بخش های عمده ای از شعرها و تصنیف هایش در سایۀ عمر (تهران، ۱۳۴۴)، آزاده (تهران، ۱۳۴۸)، رهاورد رهی (به کوشش داریوش صبور، با مقدّمۀ محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، ۱۳۷۵) و طنزهای رهی (به کوشش محمدباقر نجف زادۀ بارفروش، تهران، ۱۳۷۶) گرد آمده است.

نقل قول ها

محمدحسین مُعَیِّری با تخلُّص رهی (۳۰ آوریل ۱۹۰۹، تهران - ۱۵ نوامبر ۱۹۶۸، تهران) مقام دار ارشد وزارت پیشه و هنر، شاعر، موسیقی دان و ترانه سرای ایرانی بود.

پیشنهاد کاربران

هر چه کمتر شود فروغ حیات رنج را جانگدازتر بینی سوی مغرب چو رو کند خورشید سایه ها را درازتر بینی

از بد اندیشان نیندیشم که یار من تویی



کلمات دیگر: