کلمه جو
صفحه اصلی

سحبان وائل

فرهنگ فارسی

سحبان بن زفربن ایاس الوائلی از باهله خطیبی است که در بیان و فصاحت و بلاغت مشهور است و گفته شده است اخطب من سحبان شهرت او از جاهلیت آغاز شد و قسمتی از زمان اسلام را دیده است .

لغت نامه دهخدا

سحبان وائل. [ س َ ن ِ ءِ ] ( اِخ ) سحبان بن زفربن ایاس الوائلی ، از باهله. خطیبی است که در بیان و فصاحت و بلاغت مشهور است و گفته شده است «اخطب من سحبان ». شهرت او از جاهلیت آغاز شد و قسمتی از زمان اسلام را دیده است. هر گاه خطبه ای راشروع میکرد عرق از او جاری میشد. تکرار کلام و توقف در سخن نمیکرد و نمی نشست تا از خطابه فارغ میشد. در ایام معاویه در دمشق اقامت کرد و برای او شعر و اخبار کمی است. ( الاعلام زرکلی ص 358 ج 3 از بلوغ الارب ).
مؤلف مجمع الامثال آرد: او مردی است از باهله از شعرا و خطبای باهله بود، اوست که گوید:
لقد علم الحی الیمانون اننی
اذا قلت اما بعد انی خطیبها.
( مجمع الامثال میدانی ص 224 ).
نام مردی بغایت فصیح و بلیغ از عرب که پدرش وائل نام داشت. ( آنندراج ) ( غیاث ) :
سخت شکوهم که عجز من بنماید
ورچه صریعم ابا فصاحت سحبان.
رودکی.
سخن چون حکیمان نکو گوی و کوته
که سحبان به نیکو سخن گشت سحبان.
ناصرخسرو.
من که خاقانیم ار آب نشابور به چشم
بنگرم صورت سحبان بخراسان یابم.
خاقانی.
سحبان وائل را در فصاحت بی نظیر نهاده اند بحکم آنکه اگرسالی بر سر جمعی سخن گفتی تکرار کلام نکردی. ( گلستان سعدی ).
توان در بلاغت بس حبان رسید
نه در کنه بیچون سبحان رسید.
سعدی.
چو بر صحیفه املا روان شود قلمش
زبان طعن نهد بر فصاحت سحبان.
سعدی.

دانشنامه عمومی

سَحبان وائل (؟ -۶۷۴م) خطیب عرب بود که به او در فصاحت مثل می زنند. هر دو دورهٔ پیش و پس از اسلام را درک کرد (مُخَضرم) و مدتی نزد معاویه بود. سعدی در گلستان او را در فصاحت بی نظیر نامیده «به حکم آنکه اگر سالی بر سر جمعی سخن گفتی تکرار کلام نکردی»
سعدی در «نیایش خداوند» در سرآغاز بوستان می گوید:

دانشنامه آزاد فارسی

سَحْبان وائل ( ـ۵۴ق)
از بزرگ ترین خطیبان و سخنوران عرب. در ادب عربی و فارسی همواره سخنوران را با او مقایسه می کنند و به او مَثَل می زنند و می گویند: «سخنورتر از سحبان» و «فصیح تر از سحبان». در عصر جاهلیت هم شهرت داشت، در زمان پیامبر (ص)، اسلام آورد و در ایام معاویه در دمشق زندگی می کرد. شیوه سخنوری او بدین گونه بود که در حین سخن مکث نمی کرد و کلمات همچون سیل لاینقطع از زبانش جاری می شد.

نقل قول ها

سَحبان وائل (؟ - ۵۴ هـ/۶۷۴ م) از خطیبان عرب که شهرتش ضرب المثل است.
• « مردم همانا دنیا خانه ای است رهگذر و آخرت سرایی است پایدار، پس از گذرگاه خود توشه بردارید برای جایی که در آن پایدارید؛ و مدرید پرده های یکدیگر نزد آن کس که می داند نهان شما را از شما بهتر. برون کنید از دنیا دلهاتان را از آن پیش که برون رود از آن تن هاتان . شما را در دنیا آزموده اند و برای جز دنیا آفریده اند. آدمی چون بمیرد مردم گویند چه نهاد، و فرشتگان گویند چه پیش فرستاد؟ خدا پدرانتان را بیامرزاد اندکی پیش فرستید تا برای شما ذخیرت بودن تواند؛ و همه را مگذارید که وبال آوردن بر گردنتان بماند .»


کلمات دیگر: