phono-, song, tone, voice
آوا
فارسی به انگلیسی
فرهنگ اسم ها
(تلفظ: āvā) آواز ، بانگ ، صوت ، عقیده ، رأی ؛ صدایی که به آواز خوانده می‌شود یا از آلات موسیقی به گوش می‌رسد ؛ (در قدیم) شهرت ، آوازه.
مترادف و متضاد
آوازه، شهرت، صیت
۱. آواز، بانگ، صدا، صلا، صوت، لحن، ندا، نغمه، نوا
۲. آوازه، شهرت، صیت
آواز، بانگ، صدا، صلا، صوت، لحن، ندا، نغمه، نوا
فرهنگ فارسی
کوچک‌ترین واحد آوایی قابل‌تقطیع گفتار
فرهنگ معین
( اِ.) آواز، بانگ .
لغت نامه دهخدا
آوا. (اِ) مخفف آواز . آواز. بانگ . ندا. آوازه . صوت . (صراح ). آوای . ازمل :
ای بلبل خوش آوا آوا ده
ای ساقی آن قدح رابا ما ده .
هزارآوا به بستان در کند اکنون هزارآوا.
دمنه را گفتا که تا این بانگ چیست
با نهیب و سهم این آوای کیست
دمنه گفت اورا جز این آوا دگر
کار تو نه (؟) هست و سهمی بیشتر
آب هرچه بیشتر نیرو کند
بندروغ [ ظ: بند و درغ ] سست بوده بفکند
دل گسسته داری از بانگ بلند
رنجگی باشدْت و آزار و گزند.
از آن دشت سودابه آوا شنید
از ایوان ببام آمد آتش بدید.
از آوای شیپور و هندی درای
تو گفتی سپهر اندرآمد ز جای .
بزد بر سپر زود بهزاد گرز
به پیچید آواش در کوه برز.
تبیره برآمد ز درگاه طوس
همان ناله ٔ بوق و آوای کوس .
چو آمد بگوش اندرش کرّنای
دم بوق و آوای هندی درای .
چو خسرو بدانگونه آوا شنید
برخساره شد چون گل شنبلید.
چو ده سال شد پادشاهیش راست
ز هر کشور آوای بدخواه خاست .
چه آواز نای و چه آواز چنگ
خروشیدن بوق و آوای زنگ .
چه بندی دل اندر سرای فسوس
که هزمان بگوش آید آوای کوس ؟
برآمد دگرباره بانگ سرود
دگرگونه تر ساخت آوای رود
همی سبز در سبز خوانی کنون
بدینگونه سازند مردان فسون .
خداوند رای و خداوند شرم
سخن گفتن خوب و آوای نرم .
ز درگاه برخاست آوای کوس
زمین آهنین شد هوا آبنوس .
سپهدار ترکان چو آوا شنود
بدانست کآن پهلوانی چه بود.
سپهبد چو از باره آوا شنید
نگه کرد و خورشیدرخ را بدید.
کجا آن بتانی پر از ناز و شرم
سخن گفتن خوب و آوای نرم .
همانگاه راهب چو آوا شنید
فرود آمد از دیر و او را بدید.
ماه و خورشید و کوکبای فلک
آتش و آب و خاک و باد صبا
همه جمله مسبِّحان تواَند
ما ندانیم و نشنویم آوا.
جهاندیده ای نام او ذیفنوس
که کردی بر آوای بلبل فسوس .
شاد باشید که جشن مهرگان آمد
بانگ و آوای درای کاروان آمد.
ای روی داده صحبت دنیا را
شادان و برفراشته آوا را.
ببانگ خوش گرامی شد سوی مردم هزارآوا
وز آن خوار است زاغ ایدون که خوش و خوب نسراید.
چو مر جاهلان را سوی خود نخواند
نه بوی نبید و نه آوای زیرم .
قول او را بشنود داناز راه گشتنش
گشتنش آواست گر او را چو ما آواستی .
از لحن و ز آوای خوش بمانَد
در تنگ قفس ها هزاردستان .
ز باد فقه و باد فقر دین را هیچ نگشاید
میان دربند کاری را که این رنگ است و آن آوا.
هر صبح سر ز گلشن سودا برآورم
وز صور آه ، بر فلک آوا برآورم .
از این سراچه ٔآوا و رنگ ، پی بگسل
بارغوان ده رنگ و بارغنون آوا.
هر آنکو لؤلؤ لفظت ز گوش خود درآویزد
بدانسان حق شنو گردد که جز حق نشنود آوا.
|| صیت .شهرت . نامبرداری . بلندآوازگی :
همانا شنیدستی آوای سام
نبد در زمانه چنو نیکنام .
|| عقیده . رای :
بدان بی بها ناسزاوار پوست
پدید آمد آوای دشمن ز دوست .
- آوا کردن ؛ خواندن . دعوت . دعاء. طلبیدن :
تا نام کسی نخست ناموزی
در مجمع خلق چون کنیش آوا؟
- آوای سرد؛ گفتار زشت :
بداندیش ما آن کجا گفت و کرد
ز کردار ناخوب و آوای سرد
چو ما رفته باشیم کیفر برند
نه بس روزگار از جهان بر خورند.
- هزارآوا ؛ به معنی هزاردستان ، مرکب از هزار و آوای به معنی بانگ و صوت است .
ای بلبل خوش آوا آوا ده
ای ساقی آن قدح رابا ما ده .
رودکی .
هزارآوا به بستان در کند اکنون هزارآوا.
رودکی .
دمنه را گفتا که تا این بانگ چیست
با نهیب و سهم این آوای کیست
دمنه گفت اورا جز این آوا دگر
کار تو نه (؟) هست و سهمی بیشتر
آب هرچه بیشتر نیرو کند
بندروغ [ ظ: بند و درغ ] سست بوده بفکند
دل گسسته داری از بانگ بلند
رنجگی باشدْت و آزار و گزند.
رودکی .
از آن دشت سودابه آوا شنید
از ایوان ببام آمد آتش بدید.
فردوسی .
از آوای شیپور و هندی درای
تو گفتی سپهر اندرآمد ز جای .
فردوسی .
بزد بر سپر زود بهزاد گرز
به پیچید آواش در کوه برز.
فردوسی .
تبیره برآمد ز درگاه طوس
همان ناله ٔ بوق و آوای کوس .
فردوسی .
چو آمد بگوش اندرش کرّنای
دم بوق و آوای هندی درای .
فردوسی .
چو خسرو بدانگونه آوا شنید
برخساره شد چون گل شنبلید.
فردوسی .
چو ده سال شد پادشاهیش راست
ز هر کشور آوای بدخواه خاست .
فردوسی .
چه آواز نای و چه آواز چنگ
خروشیدن بوق و آوای زنگ .
فردوسی .
چه بندی دل اندر سرای فسوس
که هزمان بگوش آید آوای کوس ؟
فردوسی .
برآمد دگرباره بانگ سرود
دگرگونه تر ساخت آوای رود
همی سبز در سبز خوانی کنون
بدینگونه سازند مردان فسون .
فردوسی .
خداوند رای و خداوند شرم
سخن گفتن خوب و آوای نرم .
فردوسی .
ز درگاه برخاست آوای کوس
زمین آهنین شد هوا آبنوس .
فردوسی .
سپهدار ترکان چو آوا شنود
بدانست کآن پهلوانی چه بود.
فردوسی .
سپهبد چو از باره آوا شنید
نگه کرد و خورشیدرخ را بدید.
فردوسی .
کجا آن بتانی پر از ناز و شرم
سخن گفتن خوب و آوای نرم .
فردوسی .
همانگاه راهب چو آوا شنید
فرود آمد از دیر و او را بدید.
فردوسی .
ماه و خورشید و کوکبای فلک
آتش و آب و خاک و باد صبا
همه جمله مسبِّحان تواَند
ما ندانیم و نشنویم آوا.
عنصری .
جهاندیده ای نام او ذیفنوس
که کردی بر آوای بلبل فسوس .
عنصری .
شاد باشید که جشن مهرگان آمد
بانگ و آوای درای کاروان آمد.
منوچهری .
ای روی داده صحبت دنیا را
شادان و برفراشته آوا را.
ناصرخسرو.
ببانگ خوش گرامی شد سوی مردم هزارآوا
وز آن خوار است زاغ ایدون که خوش و خوب نسراید.
ناصرخسرو.
چو مر جاهلان را سوی خود نخواند
نه بوی نبید و نه آوای زیرم .
ناصرخسرو.
قول او را بشنود داناز راه گشتنش
گشتنش آواست گر او را چو ما آواستی .
ناصرخسرو.
از لحن و ز آوای خوش بمانَد
در تنگ قفس ها هزاردستان .
ناصرخسرو.
ز باد فقه و باد فقر دین را هیچ نگشاید
میان دربند کاری را که این رنگ است و آن آوا.
سنائی .
هر صبح سر ز گلشن سودا برآورم
وز صور آه ، بر فلک آوا برآورم .
خاقانی .
از این سراچه ٔآوا و رنگ ، پی بگسل
بارغوان ده رنگ و بارغنون آوا.
خاقانی .
هر آنکو لؤلؤ لفظت ز گوش خود درآویزد
بدانسان حق شنو گردد که جز حق نشنود آوا.
خاقانی ؟
|| صیت .شهرت . نامبرداری . بلندآوازگی :
همانا شنیدستی آوای سام
نبد در زمانه چنو نیکنام .
فردوسی .
|| عقیده . رای :
بدان بی بها ناسزاوار پوست
پدید آمد آوای دشمن ز دوست .
فردوسی .
- آوا کردن ؛ خواندن . دعوت . دعاء. طلبیدن :
تا نام کسی نخست ناموزی
در مجمع خلق چون کنیش آوا؟
ناصرخسرو.
- آوای سرد؛ گفتار زشت :
بداندیش ما آن کجا گفت و کرد
ز کردار ناخوب و آوای سرد
چو ما رفته باشیم کیفر برند
نه بس روزگار از جهان بر خورند.
فردوسی .
- هزارآوا ؛ به معنی هزاردستان ، مرکب از هزار و آوای به معنی بانگ و صوت است .
فرهنگ عمید
۱. بانگ؛ صوت.
۲. آهنگ.
کلمات دیگر: