کلمه جو
صفحه اصلی

الماسواره

دانشنامه عمومی

الماسواره ها یا الماس گونه ها (در انگلیسی Diamondoid) از واژه الماس (Diamond) و واره (oid که پسوندی مانند "سا" به معنی شبیه و مانند در انگلیسی است) تشکیل شده است. اصطلاح الماسواره یا شبه الماس ، از این حقیقت ناشی می شود که ساختار اتمی کربن به یک شبکه ی الماسی اضافه شده باشد یا به دلیل آن که واحدهای تکرار شونده ای از الماس فرض می شوند ، الماسواره نامیده شده اند . در نانوفناوری و شیمی آلی، الماسواره ها یکی از گونه های اصلی نانومواد هستند که قریب ده سال است به خواص ویژه آن پی برده شده است. الماسواره ها با ابعادی کوچکتر از ۲ نانومتر موادی آلی با ساختاری شبیه به الماس هستند. ساختار کریستالی، متقارن، با قابلیت انعطاف پذیری، ایزومر و پلیمریزه شدن و پایداری دمایی بالا، سبب تمایز این مواد از دیگر مواد آلی گشته است تا حدی که از آنها به عنوان یکی از آجرهای ساختمانی در فناوری نانو (در انگلیسی Nano building block) نام برده می شود.به دلیل ساختار شیمیایی انعطاف پذیری که دارند،می توانند نقش مهمی در دارورسانی و طراحی های دارویی داشته باشند. از دیگر آجرهای ساختمانی معروف در نانوفناوری نانولوله های کربنی هستند.
فناوری نانو
الماسواره
الماسواره ها برای اولین بار در نفت چکسلواکی شناسائی و از آن جدا شدند. ماده ای که در ۱۹۳۳ کشف شد آدامنتان، معادل یونانی الماس، نامیده شد. ساختار ملکولی محکم، پایدار و گران قیمت الماس با افزایش هیدروژن به آن در مقیاس کوچک خواص ویژه ای از خود نشان داد و بعدها با ظهور فناوری نانو گونه هیدروکربنی الماس واره ها به عنوان ملکولهای بنیادی شهرت ویژه یافت. بعد از آن این ماده در چاههای نفت خلیج مکزیک و سپس خلیج فارس و مخزن گازی خانگیران در استان خراسان در ایران یافت شد. شرکت های نفتی بزرگی چون شورون تگزاکو از سال ۲۰۰۵ موفق به سنتز این ماده به صورت مصنوعی شدند. به دلیل ارزش اقتصادی و کاربردهای بالقوه فراوان این ماده به عنوان آجر ساختاری در تولید بسیاری از مواد شیمیایی و دارویی و استفاده از خواص فیزیکی ویژه آن در کاربری های نوری و الکترونیکی در پنج سال اخیر تلاش زیادی در پژوهش های مرتب با نفت و منابع هیدروکربوری در دنیا پیرامون چگونگی استحصال و تخلیص این مواد صورت گرفته است.
الماسواره ها بر اساس اندازه اشان به دو شاخه اصلی ، الماسواره های سبک و الماسواره های سنگین تقسیم می شوند.آدامنتان؛ نخستین الماسواره کشف شده؛ سبکترین گونة آنها (۱nm>) با فرمول مولکولی C۱۰H۱۶ است. فرمول مولکولی عمومی الماسواره ها C۴n+۶tt۴n+۱۲ است. (n تعداد منتانها است). گونه های مختلف الماسواره ها چون دیامنتان، تریا، تترا، پنتا، هگزا، هپتا، اکتا، نونا، دکامنتان، از اتصال قفسه های آدامنتان به یکدیگر ساخته شده است. آدامنتان و دیامنتان و تریامنتان، الماسواره های سبک و دیگر منتان ها الماسواره های سنگین نامیده می شود.
الماسواره ها با ساختارهای آلی سه بعدی ، چند حلقه ای ، کریستالی و متقارن وجود دارند.انرژی کشش پایین و عدم پیچ خوردگی این تر کیبات ، باعث نقطه ذوب بالا ی آن ها نسبت به سایرهیدروکربن ها می شود.از دیگر ویژگی های این ترکیبات به توانایی زیاد برای مشتق پذیری ،تعداد زیاد ایزومرهای ساختاری و فضایی ، تنوع هندسی زیاد و بی نظیر در ایزومرهای آن ها می توان اشاره نمود.


کلمات دیگر: