کربن

کربن عنصری شیمیائی در جدول تناوبی با نشان C و عدد اتمی ۶ است. عنصری غیر فلزی و فراوان، چهارظرفیتی و دارای چندین دگرشکل است. چنین کربنی همسانگرد و مانند شیشه محکم است. لایه های گرافیت آن مانند کتاب مرتب نشده اند، بلکه مانند کاغذ خرد شده می باشند. نوع خالص و متراکم آن الماس و نوع نرم و غیر متراکم آن گرافیت است.نبو
15
الیاف کربن شبیه کربن شیشه ای هستند. تحت مراقبت های ویژه ای؛ (کشیدن الیاف آلی و کربنی کردن)، می توان لایه های صاف کربن را در جهت الیاف مرتب کرد. هیچ لایهٔ کربنی در جهت عمود بر محور الیاف قرار نمی گیرد. نتیجه الیافی با استحکام بیشتر از فولاد است.کربن در ساختار بدنی تمامی جانداران وجود داشته و پایهٔ را تشکیل می دهد. همچنین این غیر فلز ویژگی جالبی دارد که می تواند با خودش و انواع زیادی از عناصر دیگر پیوند برقرار کند؛ (تشکیل دهندهٔ بیش از ده میلیون ترکیب). در صورت ترکیب با اکسیژن تولید دی اکسید کربن می کند که برای رویش گیاهان، حیاتی است. در صورت ترکیب با هیدروژن ترکیبات مختلفی بنام هیدرو کربن ها را به وجود می آورد که به شکل سوخت های فسیلی، در صنعت بسیار بنیادی هستند. وقتی هم با اکسیژن و هم با هیدروژن ترکیب گردد، گروه زیادی از ترکیبات را از جمله اسیدهای چرب را می سازد که برای حیات و استر، که طعم دهنده بسیاری از میوه ها است، ضروری است. ایزوتوپ C-۱۴ به طور متداول در تاریخ گذاری رادیوکربن کاربرد دارد.
دوده چراغ از سطوح کوچک گرافیت تشکیل شده. این سطوح به صورت تصادفی توزیع شده، به همین دلیل کل ساختمان آن همسانگرد (ایزوتروپ) است.

کَربُن (carbon)
برگرفته از واژۀ لاتینی به معنی زغال سنگ. عنصری نافلز، با نماد C، عدد اتمی ۶، و جرم اتمی نسبی ۱۲.۰۱. در حالت خالص به شکل الماس، گرافیت، و فولرین ها (آلوتروپها) یافت می شود. به حالت ترکیب، در سنگ های کربن دار، ازجمله گچ و سنگ آهک، و نیز به شکل دی اکسید کربن در جو زمین، و هیدروکربن نفت، زغال سنگ، و گاز طبیعی یافت می شود و از عناصر سازندۀ همۀ مواد آلی است. زغال سنگ، زغال معمولی، و دوده ازجمله کربن های آمورفاند. اتم های کربن به شکل حلقه یا زنجیر به همدیگر وصل می شوند و ترکیبات پیچیدۀ بی شماری تولید می کنند. ترکیبات معدنی کربن عبارت اند از (الف) دی اکسید کربن ( CO۲)، گاز بی رنگی که از سوختن کربن در هوای کافی تشکیل می شود؛ (ب) منواکسید کربن (CO)، که از اکسایش کربن در مقدار کمی هوا تشکیل می شود؛ و (پ) دی سولفید کربن (CS۲) مایعی غلیظ که در حالت خالص بوی شیرین دارد. گروه دیگری از ترکیبات کربن هالیدهای کربن اند، تتراکلرید کربن (تتراکلرید متان، (CCl۴) ، از این جمله است. با افزودن کربن به آهن، آلیاژهای متعددی با خواص مفید تولید می کنند. کربن خالص در رآکتورهای هسته ای، به منزلۀ بازدارنده به کار می رود. همچنین، گرافیت کلوئیدی، که از روان کننده های خوب به شمار می رود، هنگامی که در خلأ روی سطحی بنشیند اثر فتوالکتریک و گسیل الکترون های ثانویه را کاهش می دهد. کربن را به شکل کُکو زغال سنگبه منزلۀ سوخت مصرف می کنند. ایزوتوپ پرتوزای۱۴C ، با نیم عمر۵.۷۳۰ سال، برای ردیابی در پژوهش های زیست شناسی، و در عمرسنجی با رادیوکربنِ پرتوزابه کار می رود. تجزیه وتحلیل غبار بین ستاره ای به کشف مولکول های کربنی خاصی انجامید که هر یک ۶۰ اتم کربن دارند. مولکول های C۶۰به سبب تشابه ساختاری با گنبد ژئودزیک که باک مینستر فولر، مهندس و آرشیتکت امریکایی، آن را طراحی کرده بود، باک مینستر فولرن نام گرفتند. کربن سه شکل آلوتروپی دارد: الماس، گرافیت، و فولرن. الماس بسیار سخت و محکم است، زیرا در آن اتم کربن به چهار اتم کربن دیگر وصل می شود. گرافیت از لایه هایی تشکیل شده است که روی یکدیگر می لغزند و موجب می شود گرافیت متورق شود. از آن به منزلۀ روانکار استفاده می کنند. هر لایه در گرافیت یک مولکول بزرگ است. باک مینسترفولرن ۶۰ اتم دارد. فولرن های دیگری با ۲۸، ۳۲، ۵۰، ۷۰، ۷۶ اتم کربن نیز شناسایی شده اند.