اصل عدم

اصل عدم این است که همه چیز از عدم به وجود و از نیستی به هستی آمده است. برای اثبات عدم، نیازی به دلیل نیست (البته بعضی استناد کرده اند که برای عدم یک شیء نیز می توان دلیل اقامه کرد؛ بدین بیان که هرگاه شخصی که متهم به سرقت مسلحانه در زمان و مکان معینی می باشد. می تواند برای دفع اتهام خود ثابت نماید که در زمان وقوع جرم در مکان دیگری حضور داشته؛ مثلاً در زمان وقوع جرم در خارج از کشور بوده است) و اثبات وجود است که محتاج دلیل می باشد. این مطلبی روشن و حکمی عقلی است و آن را بدین نحو خلاصه کرده اند که:
اصل، عدم چیزی است تا وجودش ثابت شود.
عدم در لغت به معنای نیستی و فقدان است.
شباهت بین این دو اصل به قدری است که توهم می رود که اینها اصل واحد و دارای مفهوم واحدی می باشند؛ زیرا این مطلب که: «اصل، عدم چیزی است تا وجودش ثابت شود» شبیه آن است که بگوییم: اصل برائتِ ذمه متهم است تا اینکه وجود آن ثابت شود؛ ولیکن با کمی دقت و تأمل، توهم یکی بودن آنها از بین می رود. قاعدهٔ «البینة علی المدعی و الیمین علی من أنکر» مبتنی بر همین اصل قانون مدنی مقتبس از همین قاعدهٔ حقوق اسلامی است که می گوید: «هرکس مدعی حقی است، باید آن را اثبات کند».

[ویکی فقه] اصل عدم یا همان استصحاب عدم حکم به بقای عدم پیشین است.
اصل عدم یا اصالة العدم از اصطلاحات اصولی است و کاربرد آن جایی است که وجود چیزی یا اتصاف آن به صفتی، مشکوک باشد که با اصل عدم وجود یا اصل عدم اتصاف آن چیز بدان صفت، حکم به بقای عدم پیشین می شود، مگر آن که وجود آن چیز یا اتصاف آن به آن صفت، به دلیل معتبر ثابت شود. از این اصل در اصول فقه، مباحث الفاظ و نیز مبحث حجّت سخن رفته است.

انواع اصل عدم
اصل عدم دارای انواعی است که بعض آن ها از اصول عملی ( اصل عملی) و بعض دیگر، از اصول لفظی ( اصل لفظی) به شمار می روند.

← اصل عدم عملی
۱. ↑ مصباح الاصول ج۲ ص۳۱۰
...