فرورتیش

شاهان ماد
ماد
فرَوَرتیش (فارسی باستان: فْرَوَرتی، اوستایی: فْرَوَشی، یونانی: فرااُرتِس، بابلی: پَرومَرتیش، عیلامی: پیرومَرتیش) دومین شاه ماد بود. به گفتهٔ هرودوت فرورتیش پسر دیاکو بود و قبایل مادی را متّحد و به یک کشور تبدیل کرد.
وی که به همراه دیاکو و خانواده اش به آشور تبعید شده بود، به احتمال قوی در خاک آشور تربیت شد. بعدها وی خداوند ده ایالت بیت کاری در ناحیهٔ همدان کنونی، به مرکزیت کار-کشی شد. گمان می رود آشوریان خود از روی عمد وی را به این مقام منصوب کرده باشند تا اولاً وی را از جایی که نفوذ و ریشهٔ محلی داشته است دور کرده باشند، ثانیاً بر این باور بودند که فرورتیش که دست پرورده و دست نشاندهٔ خودشان است — مانند سایر پیشوایان، شاهکان و شاهان دست نشانده — در ادامه سیاست هایی را دنبال خواهد کرد که به نفع آشوریان باشد.
فرورتیش با آنکه سرنوشت اسارت پدرش دیاکو را دیده بود، همان راه پدرش را دنبال کرد و به آشور اعلان جنگ داد. برای این کار ابتدا پارس ها را تحت انقیاد خود درآورد و سپس با جلب یاری خداوندان پیشین ده دو ایالت مجاور خود قیامی را علیه آشور ترتیب داد. قیام به سرعت گسترش یافت و آشوریان قست اعظم سرزمین ماد را که در تصرف خود داشتند، از دست دادند. با مذاکرات آشور با سکاها — که متحد مادها در این قیام بودند — و خروج آن ها از اتحاد با مادها به نفع آشوریان، جریان قیام ناتمام ماند.

فِرَوَرْتیش
(یا: فْرَاُرتس ) پادشاه ماد ۶۴۵ـ۶۲۳پ م. هرودت او را پسر دیاکو می داند که برای نخستین بار قوم پارس را در جنوب ماد به فرمان خود درآورد و در ۶۲۳پ م توانست پس از درگذشت آشوربانی پال ، با نیرویی مضاعف به آشور حمله و نینوا را محاصره کند، اما از آشوریان ، شکست خورد و در میدان جنگ کشته شد.