ماد
فارسی به انگلیسی
Media, Medes
matter
فرهنگ فارسی
سلسله پادشاهی ایرانی که قوم ماد آنرا در سال ۷٠۵ ق م . در ناحیه ماد تشکیل داد. قبایل مختلف ماد در برابر تجاوزهای پی در پی پادشاهان آشور و از آنجمله و ادانیرای سوم شلم نصر دوم شمسی اداد تیگلات پالسر چهارم سارگن دوم و سنا خریب متحد شدند و دولت ماد را بوجود آوردند . نام ماد برای نخستین بار در کتیبه شلم نصر دوم که در سال ۸۴۴ ق م . به ماد لشکر کشید ذکر شده . شمسی اداد نیز نام مادها را برده . تیگلات پالسر چهارم هم در ۷۴۴ ق م . به ماد لشکر کشید و از سرزمین ماد بخشهایی را بکشور آشور ضمیمه کرد . او بیش از ۶٠ هزار اسیر گرفت و با گله های گاو گوسفند قاطر و شتر به کالاه ( کالح ) پایتخت آشور برد . سارگن دوم با مردم [ منای ] که با مادها خویشی داشتند و در جنوب دریاچه رضائیه ساکن بودند جنگ کرد و [ دیااکو ] را باسارت به حماه در شام برد . بعضی از مورخان این شخص را با نخستین پادشاه ماد که هرودوت آنرا [ دیوکس ] نامیده یکی میدانند . پس از هجوم کیمری ها به او رار تو و شمال آشور این دولت در خطر افتاد . آسور حیدون پادشاه آشور که در برابر اتحاد کیمری ها با قبایل آریایی مسکون در آذربایجان قرار گرفته بود تا کوه دماوند پیش راند ولی [ کشات ریت ] مادی با گروهی از مادها کیمری ها مانی ها و سکاها وی را عقب رانده و در قلعه [ کی شاشو ] بر او حمله برد اما شکست یافت . از مطالب بالا روشن میشود که در نیمه اول قرن ۷ ق م . در شمال غربی ایران دولتهایی وجود داشته که ماد نیز یکی از آنها بوده است . هرودوت مینویسد : آشوریها در آسیا پانصد سال حکومت کردند اول مردمی که سر از اطاعت آنها پیچیدند مادها بودند . اینها برای آزادی جنگیدند و رشادتها نمودند و از قید بندگی رستند . هرودوت از طوایف ماد شش طایفه را نام میبرد : بوس ها پارتاکن ها ستروخات ها آریسانت ها بودی ها و مغ ها . این طوایف هر کدام زندگی سیاسی و اجتماعی جداگانه داشتند که بنابر نوشته هرودوت دیوکس آنها را متحد ساخته و دولت ماد را تشکیل داد . از نوشته های هرودوت چنین بر می آید که دولت ماد در ۷٠۱ یا ۷٠۸ ق م . تاسیس شد و ۱۵٠ سال دوام یافت و در سال ۵۵٠ ق م . بدست کوروش بزرگ برچیده شد . پادشاه ماد بنابر نوشته هرودوت عبارتند از : ۱ - [ دیوکس ] ( حک. ۶۵۵ - ۷٠۸ ق م . ) دیااکو و دیاکو . ۲ - [ فرورتیش ] ( حک. ۶۳۳ - ۶۵۵ ق م . ) . ۳- [ هووخشتر] ( حک. ۵۸۵ - ۶۳۳ م .ق . ) دولت ماد را میتوان پیشاهنگ دولت آریایی و دولت بزرگ هخامنشی دانست چه هوو خشتر دولتهای نیرومند آنزمان یعنی آشور و بابل را ضعیف ساخت و بر ارمنستان و آسیای صغیر تا رود هالیس دست یافت . عیلام پارس هیرکانی طبرستان و باکتری از دولت ماد اطاعت میکردند . این دولت اصول کشورداری قبایل متحد و فنون نوین جنگ را بوجود آورد چنانکه کوروش بزرگ پس از فتح ماد همدان را که پایتخت دولت ماد بود مرکز پادشاهی خود قرار داد و پارسیان از آداب و رسوم و حتی طرز پوشاک مادها بهره مند شدند . از تمدن و هیچ کتیبه ای که نشان دهنده خط و زبان آنها باشد بدست نیامده اما هم در کتیبه های آشوری و هم در سنگ نوشته های هخامنشی وجود تمدنی در ماد محرز میشود . بعلاوه چند نمونه از آثار ماد باقی است که پایه تمدن آن را نشان میدهد . این آثار عبارتند از : مجسمه شیری از سنگ در نزدیکی همدان صورت حجاری شده مردی با لباس مادی در دخمه ای نزدیک سر پل ذهاب که اکنون آنرا [ دکان داود ] مینامند تصویر فروهر بر سنگ در بالای دخمه ای در نزدیکی صحنه دخمه ای در دیران لرستان که اکنون آنرا [ اتاق فرهاد ] میخوانند تصویر حجاری شده مردی در حال پرستش در دخمه کوچکی در ده [ نواسحق وند ] نزدیک کرمانشاه و تصویر شاه و روحانی در دو طرف مشعل آتش در قیزقاپان . علاوه بر اینها شهر همدان با هفت قلعه رنگارنگ و کاخی که در آن بوده نشان دهنده تمدن درخشان ماد است . [ پولی بیوس ] درباره قصر همدان مینویسد : ستون های این قصر از چوب سدر و سرو ساخته شده روی آنها را با لوحه های سیمین و زرین پوشانیده اند و تخته های پوشش عمارت هم از نقره خالص است . از زبان و خط ماد چنانکه گفته شد نشانه ای نیست ولی مورخان معتقدند زبان آنها با زبان پارسها اختلاف زیادی نداشته . از مذهب ماد نیز اطلاع درستی در دست نیست ولی از تصویر برجسته سنگی که در [ قیزقاپان ] از دوره ماد پیدا شده و آن پادشاه و روحانی را در دو طرف مشعل آتش نشان میدهد بر می آید که مادها نیز میترا پرست و آتش پرست بوده اند و اگر گفته آن عده از تاریخ نویسان راست باشد که زردشت از کنار دریاچه [ چیچست ] برخاسته باید گفت مادها نیز به دو نیروی آهورا مزدا و اهریمن عقیده داشتند . بنابر عقیده همین محققان مغ ها که طایفه روحانی مادها بودند مذهب را با سحر و جادو آلوده ساختند و زردشت چون خواست دین را پاک گرداند مغ ها بر او شوریدند و وی بناچار به باختر رفت و در آنجا دین خود را گسترد . تشکیل دولت ماد در تاریخ شرق قدیم از این لحاظ اهمیت دارد که برای نخستین بار دولتی بزرگ از میان نژاد آریا برخاست برتری نژاد سامی را پایان داد و سبب شد که دولت آریایی و بزرگ هخامنشی ایجاد شود چنانکه پاره ای از محققان دولت هخامنشی را دنباله و مکمل دولت ماد میدانند .
( صفت ) منسوب به ماده : ۱- چیزی که مربوط به ماده است امور مادی : نفس ... گوهریست چون گوهرمادی که او را صورتی نباشد ... ۲- آنچه که مربوط به پول و اقتصاد است . ۳- کسی که ماده را اصل واساس جهان آفرینش داند جمع : مادیون مادیین . ۴- پول پرست مقتصد .
گوالیدن و جنبیدن نبات
( صفت ) منسوب به ماده : ۱- چیزی که مربوط به ماده است امور مادی : نفس ... گوهریست چون گوهرمادی که او را صورتی نباشد ... ۲- آنچه که مربوط به پول و اقتصاد است . ۳- کسی که ماده را اصل واساس جهان آفرینش داند جمع : مادیون مادیین . ۴- پول پرست مقتصد .
گوالیدن و جنبیدن نبات
← مشاوره و آزمایش داوطلبانه
لغت نامه دهخدا
ماد. ( اِ ) مخفف مادر است که عربان والده و ام گویند. ( برهان ). مخفف مادر است که «راء» حذف شده و گاه دال را حذف کنند ومار گویند یعنی مادر. ( انجمن آرا ) ( آنندراج ). مادر. ( از ناظم الاطباء ). مادر.مادندر. ( فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به مادر شود.
ماد. ( اِخ ) نام قومی است آریایی ایرانی نژاد که در ابتدای قرن هفتم یاآخر قرن هشتم قبل از میلاد مسیح دولت ماد را تأسیس کردند و نخستین پادشاه این قوم دیوکس ( 708-655 ق.م ) و آخرین پادشاه آسیتاگس ( 584-550 ق.م ) است. این سلسله به دست کورش هخامنشی منقرض شد. ( از حاشیه برهان چ معین ). مادها مردمانی آریایی و ساکن سرزمینهای جنوبی آذربایجان و اطراف همدان بودند که بنا بعقیده مورخان پیش از هزاره اول ق.م. از راه قفقاز به ایران آمدند و در آنجا ساکن شدند. این قوم در اواخر قرن 8 ق.م. یا اوایل قرن 7 ق.م. دولت ماد را تشکیل دادند.
ماد. ( اِخ ) دولت ماد. پادشاهی ماد. سلسله پادشاهی ایرانی که قوم ماد آنرا در سال 705 ق.م. در ناحیه مادتشکیل داد. قبایل مختلف ماد در برابر تجاوزهای پی درپی پادشاهان آشور و از آنجمله وادانیراری سوم ، شلم نصر دوم ، شمسی اداد، تیگلات پالسر چهارم ، سارگن دوم و سناخریب متحد شدند و دولت ماد را بوجود آوردند. نام ماد برای نخستین بار در کتیبه شلم نصر دوم که در سال 844 ق.م. به ماد لشکر کشید، ذکر شده. شمسی اداد نیز نام مادها را برده تیگلات پالسر چهارم هم در 744 ق.م. به ماد لشکر کشیدو از سرزمین ماد بخشهایی را به کشور آشور ضمیمه کرد. او بیش از 60 هزار اسیر گرفت و با گله های گاو، گوسفند، قاطر و شتر به کالاه ( کالح ) پایتخت آشور برد. سارگن دوم با مردم «منای » که با مادها خویشی داشتند و در جنوب دریاچه ارومیه ساکن بودند جنگ کرد و «دیااکو» را به اسارت به حماة در شام برد. بعضی از مورخان این شخص را با نخستین پادشاه ماد که هرودوت آنرا «دیوکس » نامیده یکی می دانند. پس از هجوم کیمری ها به «اورارتو» و شمال آشور این دولت در خطر افتاد. «آسور حیدون » پادشاه آشور که در برابر اتحاد کیمری ها با قبایل آریایی مسکون در آذربایجان قرارگرفته بود تا کوه دماوند پیش راند ولی «کشات ریت » مادی با گروهی از مادها، کیمری ها، مانی ها و سکاها وی را عقب رانده ، و در قلعه «کی شاشو» بر او حمله برد،اما شکست یافت. از مطالب بالا روشن می شود که در نیمه اول قرن 7 ق.م. در شمال غربی ایران دولتهایی وجود داشته که ماد نیز یکی از آنها بوده است. هردوت می نویسد: آشوریها در آسیا پانصد سال حکومت کردند. اول مردمی که سر از اطاعت آنها پیچیدند مادها بودند. اینها برای آزادی جنگیدند، و رشادتها نمودند و از قید بندگی رستند. هردوت از طوایف ماد شش طایفه را نام می برد،بوس ها، پارتاکن ها، ستروخات ها، آریسانت ها، بودیها و مغها. این طوایف هرکدام زندگی سیاسی و اجتماعی جداگانه داشتند که بنابر نوشته هردوت دیوکس آنها را متحدساخت و دولت ماد را تشکیل داد. از نوشته های هرودوت چنین برمی آید که دولت ماد در 701 یا 708 ق.م. تأسیس شد و 150 سال دوام یافت و در سال 550 ق.م. به دست کورش بزرگ برچیده شد. پادشاهان ماد بنابر نوشته هرودوت عبارتند از: 1-«دیوکس » ( حکومت 708 تا 655 ق.م. ) 2-«فرورتیش » ( حکومت 655 تا 633 ق.م. ) 3-«هووخشتر» ( حکومت 633 تا 585 ق.م. ) 4-آستیاگس ( حکومت 585 تا 550 ق.م. ) دولت ماد را می توان پیشاهنگ دولت آریایی و دولت بزرگ هخامنشی دانست چه «هووخشتر» دولتهای نیرومند آن زمان یعنی آشور و بابل را ضعیف ساخت و بر ارمنستان و آسیای صغیر تا رود هالیس دست یافت. عیلام ، پارس ، هیرکانی ، طبرستان و باکتری از دولت ماد اطاعت میکردند. این دولت اصول کشورداری قبایل متحد و فنون نوین جنگ را بوجود آورد. چنانکه کوروش بزرگ پس از فتح ماد همدان را که پایتخت دولت ماد بود، مرکز پادشاهی خود قرار داد و پارسیان از آداب و رسوم و حتی طرز پوشاک مادها بهره مند شدند. از تمدن دولت ماد آثار زیادی باقی نمانده و هیچ کتیبه ای که نشان دهنده خط و زبان آنها باشد بدست نیامده ، اما هم در کتیبه های آشور و هم در سنگ نوشته های هخامنشی وجود تمدنی در ماد محرز میشود. بعلاوه چند نمونه از آثار ماد باقی است که پایه تمدن آن را نشان میدهد. این آثار عبارتند از مجسمه شیری از سنگ در نزدیکی همدان ، صورت حجاری شده ٔمردی با لباس مادی در دخمه ای نزدیک سرپل ذهاب که اکنون آنرا «دکان داود» مینامند، تصویر فروهر بر سنگ در بالای دخمه در نزدیکی صحنه ، دخمه ای در دیران لرستان که اکنون آنرا «اتاق فرهاد» میخوانند. پیکره حجاری شده مردی در حالت پرستش در دخمه کوچکی در ده «نواسحاق وند» نزدیک کرمانشاه و تصویر شاه و روحانی در دو طرف مشعل آتش در قیز قاپان. علاوه بر اینها شهر همدان با هفت قلعه رنگارنگ و کاخی که در آن بوده نشان دهنده تمدن درخشان ماد است. «پولی بیوس » درباره قصر همدان مینویسد: ستونهای این قصر از چوب سدر و سرو ساخته شده ، روی آنها را با لوحه های سیمین و زرین پوشانیده اند و تخته های پوشش عمارت هم از نقره خالص است. از زبان و خط ماد چنانکه گفته شد نشانه ای نیست ولی مورخان معتقدند زبان آنها بازبان پارسها اختلاف زیادی نداشته. از مذهب ماد نیز اطلاع صحیحی در دست نیست ولی از تصویر برجسته سنگی که در قیزقاپان ، از دوره ماد پیدا شده و آن پادشاه و روحانی را در دو طرف آتش نشان میدهد، بر میاید که مادها نیز میترا پرست و آتش پرست بوده اند. و اگر گفته آن عده از تاریخ نویسان راست باشد که زردشت از کنار دریاچه «چیچست » برخاسته باید گفت مادها نیز به دو نیروی آهورامزدا و اهریمن عقیده داشتند. بنا بر عقیده همین محققان مغها که طایفه روحانی مادها بودند مذهب را با سحر و جادو آلوده ساختند و زردشت چون خواست دین را پاک گرداند، مغها بر او شوریدند و وی بناچار به باختر رفت و در آنجا دین خود را گسترد. تشکیل دولت ماد در تاریخ شرق قدیم از این لحاظ اهمیت دارد که برای نخستین بار دولتی بزرگ از میان نژاد آریا برخاست. برتری نژاد سامی را پایان داد و سبب شد که دولت آریایی و بزرگ هخامنشی ایجاد شود، چنانکه پاره ای از محققان دولت هخامنشی را دنباله و مکمل دولت ماد میدانند. ( از فرهنگ فارسی معین ).
ماد. ( اِخ ) نام قومی است آریایی ایرانی نژاد که در ابتدای قرن هفتم یاآخر قرن هشتم قبل از میلاد مسیح دولت ماد را تأسیس کردند و نخستین پادشاه این قوم دیوکس ( 708-655 ق.م ) و آخرین پادشاه آسیتاگس ( 584-550 ق.م ) است. این سلسله به دست کورش هخامنشی منقرض شد. ( از حاشیه برهان چ معین ). مادها مردمانی آریایی و ساکن سرزمینهای جنوبی آذربایجان و اطراف همدان بودند که بنا بعقیده مورخان پیش از هزاره اول ق.م. از راه قفقاز به ایران آمدند و در آنجا ساکن شدند. این قوم در اواخر قرن 8 ق.م. یا اوایل قرن 7 ق.م. دولت ماد را تشکیل دادند.
ماد. ( اِخ ) دولت ماد. پادشاهی ماد. سلسله پادشاهی ایرانی که قوم ماد آنرا در سال 705 ق.م. در ناحیه مادتشکیل داد. قبایل مختلف ماد در برابر تجاوزهای پی درپی پادشاهان آشور و از آنجمله وادانیراری سوم ، شلم نصر دوم ، شمسی اداد، تیگلات پالسر چهارم ، سارگن دوم و سناخریب متحد شدند و دولت ماد را بوجود آوردند. نام ماد برای نخستین بار در کتیبه شلم نصر دوم که در سال 844 ق.م. به ماد لشکر کشید، ذکر شده. شمسی اداد نیز نام مادها را برده تیگلات پالسر چهارم هم در 744 ق.م. به ماد لشکر کشیدو از سرزمین ماد بخشهایی را به کشور آشور ضمیمه کرد. او بیش از 60 هزار اسیر گرفت و با گله های گاو، گوسفند، قاطر و شتر به کالاه ( کالح ) پایتخت آشور برد. سارگن دوم با مردم «منای » که با مادها خویشی داشتند و در جنوب دریاچه ارومیه ساکن بودند جنگ کرد و «دیااکو» را به اسارت به حماة در شام برد. بعضی از مورخان این شخص را با نخستین پادشاه ماد که هرودوت آنرا «دیوکس » نامیده یکی می دانند. پس از هجوم کیمری ها به «اورارتو» و شمال آشور این دولت در خطر افتاد. «آسور حیدون » پادشاه آشور که در برابر اتحاد کیمری ها با قبایل آریایی مسکون در آذربایجان قرارگرفته بود تا کوه دماوند پیش راند ولی «کشات ریت » مادی با گروهی از مادها، کیمری ها، مانی ها و سکاها وی را عقب رانده ، و در قلعه «کی شاشو» بر او حمله برد،اما شکست یافت. از مطالب بالا روشن می شود که در نیمه اول قرن 7 ق.م. در شمال غربی ایران دولتهایی وجود داشته که ماد نیز یکی از آنها بوده است. هردوت می نویسد: آشوریها در آسیا پانصد سال حکومت کردند. اول مردمی که سر از اطاعت آنها پیچیدند مادها بودند. اینها برای آزادی جنگیدند، و رشادتها نمودند و از قید بندگی رستند. هردوت از طوایف ماد شش طایفه را نام می برد،بوس ها، پارتاکن ها، ستروخات ها، آریسانت ها، بودیها و مغها. این طوایف هرکدام زندگی سیاسی و اجتماعی جداگانه داشتند که بنابر نوشته هردوت دیوکس آنها را متحدساخت و دولت ماد را تشکیل داد. از نوشته های هرودوت چنین برمی آید که دولت ماد در 701 یا 708 ق.م. تأسیس شد و 150 سال دوام یافت و در سال 550 ق.م. به دست کورش بزرگ برچیده شد. پادشاهان ماد بنابر نوشته هرودوت عبارتند از: 1-«دیوکس » ( حکومت 708 تا 655 ق.م. ) 2-«فرورتیش » ( حکومت 655 تا 633 ق.م. ) 3-«هووخشتر» ( حکومت 633 تا 585 ق.م. ) 4-آستیاگس ( حکومت 585 تا 550 ق.م. ) دولت ماد را می توان پیشاهنگ دولت آریایی و دولت بزرگ هخامنشی دانست چه «هووخشتر» دولتهای نیرومند آن زمان یعنی آشور و بابل را ضعیف ساخت و بر ارمنستان و آسیای صغیر تا رود هالیس دست یافت. عیلام ، پارس ، هیرکانی ، طبرستان و باکتری از دولت ماد اطاعت میکردند. این دولت اصول کشورداری قبایل متحد و فنون نوین جنگ را بوجود آورد. چنانکه کوروش بزرگ پس از فتح ماد همدان را که پایتخت دولت ماد بود، مرکز پادشاهی خود قرار داد و پارسیان از آداب و رسوم و حتی طرز پوشاک مادها بهره مند شدند. از تمدن دولت ماد آثار زیادی باقی نمانده و هیچ کتیبه ای که نشان دهنده خط و زبان آنها باشد بدست نیامده ، اما هم در کتیبه های آشور و هم در سنگ نوشته های هخامنشی وجود تمدنی در ماد محرز میشود. بعلاوه چند نمونه از آثار ماد باقی است که پایه تمدن آن را نشان میدهد. این آثار عبارتند از مجسمه شیری از سنگ در نزدیکی همدان ، صورت حجاری شده ٔمردی با لباس مادی در دخمه ای نزدیک سرپل ذهاب که اکنون آنرا «دکان داود» مینامند، تصویر فروهر بر سنگ در بالای دخمه در نزدیکی صحنه ، دخمه ای در دیران لرستان که اکنون آنرا «اتاق فرهاد» میخوانند. پیکره حجاری شده مردی در حالت پرستش در دخمه کوچکی در ده «نواسحاق وند» نزدیک کرمانشاه و تصویر شاه و روحانی در دو طرف مشعل آتش در قیز قاپان. علاوه بر اینها شهر همدان با هفت قلعه رنگارنگ و کاخی که در آن بوده نشان دهنده تمدن درخشان ماد است. «پولی بیوس » درباره قصر همدان مینویسد: ستونهای این قصر از چوب سدر و سرو ساخته شده ، روی آنها را با لوحه های سیمین و زرین پوشانیده اند و تخته های پوشش عمارت هم از نقره خالص است. از زبان و خط ماد چنانکه گفته شد نشانه ای نیست ولی مورخان معتقدند زبان آنها بازبان پارسها اختلاف زیادی نداشته. از مذهب ماد نیز اطلاع صحیحی در دست نیست ولی از تصویر برجسته سنگی که در قیزقاپان ، از دوره ماد پیدا شده و آن پادشاه و روحانی را در دو طرف آتش نشان میدهد، بر میاید که مادها نیز میترا پرست و آتش پرست بوده اند. و اگر گفته آن عده از تاریخ نویسان راست باشد که زردشت از کنار دریاچه «چیچست » برخاسته باید گفت مادها نیز به دو نیروی آهورامزدا و اهریمن عقیده داشتند. بنا بر عقیده همین محققان مغها که طایفه روحانی مادها بودند مذهب را با سحر و جادو آلوده ساختند و زردشت چون خواست دین را پاک گرداند، مغها بر او شوریدند و وی بناچار به باختر رفت و در آنجا دین خود را گسترد. تشکیل دولت ماد در تاریخ شرق قدیم از این لحاظ اهمیت دارد که برای نخستین بار دولتی بزرگ از میان نژاد آریا برخاست. برتری نژاد سامی را پایان داد و سبب شد که دولت آریایی و بزرگ هخامنشی ایجاد شود، چنانکه پاره ای از محققان دولت هخامنشی را دنباله و مکمل دولت ماد میدانند. ( از فرهنگ فارسی معین ).
ماد. (اِخ ) نام قومی است آریایی ایرانی نژاد که در ابتدای قرن هفتم یاآخر قرن هشتم قبل از میلاد مسیح دولت ماد را تأسیس کردند و نخستین پادشاه این قوم دیوکس (708-655 ق .م ) و آخرین پادشاه آسیتاگس (584-550 ق .م ) است . این سلسله به دست کورش هخامنشی منقرض شد. (از حاشیه ٔ برهان چ معین ). مادها مردمانی آریایی و ساکن سرزمینهای جنوبی آذربایجان و اطراف همدان بودند که بنا بعقیده ٔ مورخان پیش از هزاره ٔ اول ق .م . از راه قفقاز به ایران آمدند و در آنجا ساکن شدند. این قوم در اواخر قرن 8 ق .م . یا اوایل قرن 7 ق .م . دولت ماد را تشکیل دادند.
ماد. (اِ) مخفف مادر است که عربان والده و ام گویند. (برهان ). مخفف مادر است که «راء» حذف شده و گاه دال را حذف کنند ومار گویند یعنی مادر. (انجمن آرا) (آنندراج ). مادر. (از ناظم الاطباء). مادر.مادندر. (فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به مادر شود.
ماد. (اِخ ) دولت ماد. پادشاهی ماد. سلسله ٔ پادشاهی ایرانی که قوم ماد آنرا در سال 705 ق .م . در ناحیه ٔ مادتشکیل داد. قبایل مختلف ماد در برابر تجاوزهای پی درپی پادشاهان آشور و از آنجمله وادانیراری سوم ، شلم نصر دوم ، شمسی اداد، تیگلات پالسر چهارم ، سارگن دوم و سناخریب متحد شدند و دولت ماد را بوجود آوردند. نام ماد برای نخستین بار در کتیبه ٔ شلم نصر دوم که در سال 844 ق .م . به ماد لشکر کشید، ذکر شده . شمسی اداد نیز نام مادها را برده تیگلات پالسر چهارم هم در 744 ق .م . به ماد لشکر کشیدو از سرزمین ماد بخشهایی را به کشور آشور ضمیمه کرد. او بیش از 60 هزار اسیر گرفت و با گله های گاو، گوسفند، قاطر و شتر به کالاه (کالح ) پایتخت آشور برد. سارگن دوم با مردم «منای » که با مادها خویشی داشتند و در جنوب دریاچه ٔ ارومیه ساکن بودند جنگ کرد و «دیااکو» را به اسارت به حماة در شام برد. بعضی از مورخان این شخص را با نخستین پادشاه ماد که هرودوت آنرا «دیوکس » نامیده یکی می دانند. پس از هجوم کیمری ها به «اورارتو» و شمال آشور این دولت در خطر افتاد. «آسور حیدون » پادشاه آشور که در برابر اتحاد کیمری ها با قبایل آریایی مسکون در آذربایجان قرارگرفته بود تا کوه دماوند پیش راند ولی «کشات ریت » مادی با گروهی از مادها، کیمری ها، مانی ها و سکاها وی را عقب رانده ، و در قلعه ٔ «کی شاشو» بر او حمله برد،اما شکست یافت . از مطالب بالا روشن می شود که در نیمه ٔ اول قرن 7 ق .م . در شمال غربی ایران دولتهایی وجود داشته که ماد نیز یکی از آنها بوده است . هردوت می نویسد: آشوریها در آسیا پانصد سال حکومت کردند. اول مردمی که سر از اطاعت آنها پیچیدند مادها بودند. اینها برای آزادی جنگیدند، و رشادتها نمودند و از قید بندگی رستند. هردوت از طوایف ماد شش طایفه را نام می برد،بوس ها، پارتاکن ها، ستروخات ها، آریسانت ها، بودیها و مغها. این طوایف هرکدام زندگی سیاسی و اجتماعی جداگانه داشتند که بنابر نوشته ٔ هردوت دیوکس آنها را متحدساخت و دولت ماد را تشکیل داد. از نوشته های هرودوت چنین برمی آید که دولت ماد در 701 یا 708 ق .م . تأسیس شد و 150 سال دوام یافت و در سال 550 ق .م . به دست کورش بزرگ برچیده شد. پادشاهان ماد بنابر نوشته ٔ هرودوت عبارتند از: 1-«دیوکس » (حکومت 708 تا 655 ق .م .) 2-«فرورتیش » (حکومت 655 تا 633 ق .م .) 3-«هووخشتر» (حکومت 633 تا 585 ق .م .) 4-آستیاگس (حکومت 585 تا 550 ق .م .) دولت ماد را می توان پیشاهنگ دولت آریایی و دولت بزرگ هخامنشی دانست چه «هووخشتر» دولتهای نیرومند آن زمان یعنی آشور و بابل را ضعیف ساخت و بر ارمنستان و آسیای صغیر تا رود هالیس دست یافت . عیلام ، پارس ، هیرکانی ، طبرستان و باکتری از دولت ماد اطاعت میکردند. این دولت اصول کشورداری قبایل متحد و فنون نوین جنگ را بوجود آورد. چنانکه کوروش بزرگ پس از فتح ماد همدان را که پایتخت دولت ماد بود، مرکز پادشاهی خود قرار داد و پارسیان از آداب و رسوم و حتی طرز پوشاک مادها بهره مند شدند. از تمدن دولت ماد آثار زیادی باقی نمانده و هیچ کتیبه ای که نشان دهنده ٔ خط و زبان آنها باشد بدست نیامده ، اما هم در کتیبه های آشور و هم در سنگ نوشته های هخامنشی وجود تمدنی در ماد محرز میشود. بعلاوه چند نمونه از آثار ماد باقی است که پایه ٔ تمدن آن را نشان میدهد. این آثار عبارتند از مجسمه ٔ شیری از سنگ در نزدیکی همدان ، صورت حجاری شده ٔمردی با لباس مادی در دخمه ای نزدیک سرپل ذهاب که اکنون آنرا «دکان داود» مینامند، تصویر فروهر بر سنگ در بالای دخمه در نزدیکی صحنه ، دخمه ای در دیران لرستان که اکنون آنرا «اتاق فرهاد» میخوانند. پیکره ٔ حجاری شده ٔ مردی در حالت پرستش در دخمه ٔ کوچکی در ده «نواسحاق وند» نزدیک کرمانشاه و تصویر شاه و روحانی در دو طرف مشعل آتش در قیز قاپان . علاوه بر اینها شهر همدان با هفت قلعه ٔ رنگارنگ و کاخی که در آن بوده نشان دهنده ٔ تمدن درخشان ماد است . «پولی بیوس » درباره ٔ قصر همدان مینویسد: ستونهای این قصر از چوب سدر و سرو ساخته شده ، روی آنها را با لوحه های سیمین و زرین پوشانیده اند و تخته های پوشش عمارت هم از نقره ٔ خالص است . از زبان و خط ماد چنانکه گفته شد نشانه ای نیست ولی مورخان معتقدند زبان آنها بازبان پارسها اختلاف زیادی نداشته . از مذهب ماد نیز اطلاع صحیحی در دست نیست ولی از تصویر برجسته ٔ سنگی که در قیزقاپان ، از دوره ٔ ماد پیدا شده و آن پادشاه و روحانی را در دو طرف آتش نشان میدهد، بر میاید که مادها نیز میترا پرست و آتش پرست بوده اند. و اگر گفته ٔ آن عده از تاریخ نویسان راست باشد که زردشت از کنار دریاچه ٔ «چیچست » برخاسته باید گفت مادها نیز به دو نیروی آهورامزدا و اهریمن عقیده داشتند. بنا بر عقیده ٔ همین محققان مغها که طایفه ٔ روحانی مادها بودند مذهب را با سحر و جادو آلوده ساختند و زردشت چون خواست دین را پاک گرداند، مغها بر او شوریدند و وی بناچار به باختر رفت و در آنجا دین خود را گسترد. تشکیل دولت ماد در تاریخ شرق قدیم از این لحاظ اهمیت دارد که برای نخستین بار دولتی بزرگ از میان نژاد آریا برخاست . برتری نژاد سامی را پایان داد و سبب شد که دولت آریایی و بزرگ هخامنشی ایجاد شود، چنانکه پاره ای از محققان دولت هخامنشی را دنباله و مکمل دولت ماد میدانند. (از فرهنگ فارسی معین ).
ماد. (اِخ ) مسکن قوم ماد. همین کلمه است که در پهلوی وپارسی (و نیز در تعریب ) «ماه » شده . بیرونی در کتاب الجماهر ص 205 نوشته : «ماه » عبارت است از زمین جبل و «ماهین » عبارتند از ماه بصره که دینور باشد و ماه کوفه که نهاوند باشد و اغلب بآن دو «ماه سبذان » را افزایند و جمله را «ماهات » نامند و بسا نهاوند را به «ماه دینار» یاد کنند. (حاشیه ٔ برهان چ معین ). جغرافی دانان عهد قدیم به دو ماد قائل شده اند: ماد بزرگ که بر همدان و ری و اصفهان تطبیق می شود و ماد کوچک که همان آذربایجان بود با قسمتی از کردستان . بعضی به سه ماد قائل شده اند ولی صحیحح تر باید همان دو ماد باشد زیرا «ری » جزو ماد بزرگ بود... ماد بزرگ در مشرق تا دربند دریای خزر (دروازه ٔ بحرخزر) امتداد می یافت و این دربند آن را از پارت جدا می کرد... ماد در زمان ساسانیان مبدل به «مای » شد و در قرون اسلامی آنرا «ماه »گفتند چنانکه می گفتند «ماه نهاوند»، «ماه بصره » و غیره و در جمع «ماهات ». (از ایران باستان ج 1 ص 207).
دانشنامه عمومی
ماد (به فارسی باستان: مادَ 𐎶𐎠𐎭 Māda) نام یکی از اقوام آریایی و پادشاهی ای در شمال غرب ایران بود که در سدهٔ ۱۷ پیش از میلاد در سرزمینی که بعدها به نام ماد شناخته شد، سکنا گزید. نام ماد در زبان یونانی به صورت «مَدیا»، در زبان پارسی باستان «مادا» و در آشوری و بابلی به شیوهٔ «مادایا» نوشته می شده است.
مورخان باستان، به صراحت، مادها را «آریایی» خوانده اند.واژگان بازمانده از گویش مادی مانند فَرنَه؛ پَرَدَیدَ (پردیس)؛ وَرزَکَ (بزرگ)؛ ویسپَ (همه)؛ اِسپَکَ (سگ)؛ میترَ (مهر)؛ خشَیَشیَ (شاه)؛ در زبان پارسی باستان، و نیز تصریح «استرابون» به «آریایی» بودن زبان مادها و پیوند و همسانی آن با زبان های پارس و بلخ و سغد و سکاها و نیز کلام داریوش بزرگ ـ که زبان مادها و پارس ها را در یک گروه قرار می دهد، نشانهٔ از «آریایی» بودن زبان مادهاست.
در اواخر سدهٔ هشتم پیش از میلاد مادها در ایران غربی گرد هم جمع شده، نیرو گرفتند و با آشوریان که به آن ها یورش برده بودند، جنگیدند و طی جنگ هایی که حدود یکصد سال به طول انجامید آنان را شکست دادند و دولتی بنیان نهادند که ۱۲۰ سال فرمانروایی نمود و نهایتاً از کوروش بزرگ شکست خورد.
بناهای مذهبی (معابد) یافته شده در سکونت گاه های مادها و نیز نام های خاص مادی که با اسامی دینی آریایی ترکیب شده اند (مانند: Mazdakku, Bagparna, Auraparnu, Artasiraru, Bagdatti, Bagmashda) به آشکارا تعلق مذهبی قوم ماد را به اندیشه ها و آیین های دینی هندوایرانی (آریایی) و شاید زرتشتی، نشان می دهد.
مورخان باستان، به صراحت، مادها را «آریایی» خوانده اند.واژگان بازمانده از گویش مادی مانند فَرنَه؛ پَرَدَیدَ (پردیس)؛ وَرزَکَ (بزرگ)؛ ویسپَ (همه)؛ اِسپَکَ (سگ)؛ میترَ (مهر)؛ خشَیَشیَ (شاه)؛ در زبان پارسی باستان، و نیز تصریح «استرابون» به «آریایی» بودن زبان مادها و پیوند و همسانی آن با زبان های پارس و بلخ و سغد و سکاها و نیز کلام داریوش بزرگ ـ که زبان مادها و پارس ها را در یک گروه قرار می دهد، نشانهٔ از «آریایی» بودن زبان مادهاست.
در اواخر سدهٔ هشتم پیش از میلاد مادها در ایران غربی گرد هم جمع شده، نیرو گرفتند و با آشوریان که به آن ها یورش برده بودند، جنگیدند و طی جنگ هایی که حدود یکصد سال به طول انجامید آنان را شکست دادند و دولتی بنیان نهادند که ۱۲۰ سال فرمانروایی نمود و نهایتاً از کوروش بزرگ شکست خورد.
بناهای مذهبی (معابد) یافته شده در سکونت گاه های مادها و نیز نام های خاص مادی که با اسامی دینی آریایی ترکیب شده اند (مانند: Mazdakku, Bagparna, Auraparnu, Artasiraru, Bagdatti, Bagmashda) به آشکارا تعلق مذهبی قوم ماد را به اندیشه ها و آیین های دینی هندوایرانی (آریایی) و شاید زرتشتی، نشان می دهد.
wiki: مجارستان است که در ناحیه سرنچ واقع شده است.
فهرست شهرهای مجارستان
شهر بیستریتسه ناد پرنشتینم خواهرخواندهٔ ماد (مجارستان) هست.
فهرست شهرهای مجارستان
شهر بیستریتسه ناد پرنشتینم خواهرخواندهٔ ماد (مجارستان) هست.
wiki: ماد (مجارستان)
دانشنامه آزاد فارسی
قلعه مادی
قلعه مادی
قلعه مادی
سلسلۀ شاهی ایرانی (ح ۷۲۰ـ ۵۵۰پ م). مادها یکی از سه تیرۀ اصلی هندو ایرانیان پنداشته می شوند که در حدود قرن ۹پ م به فلات ایران مهاجرت کردند. اولین بار در ۸۳۸پ م کتیبۀ شلمنصر سوم پادشاه آشور از قومی به نام آمادای در غرب و جنوب غربی دریاچۀ ارومیه گزارش می دهد؛ با وجود این، دربارۀ چند و چون پادشاهی ماد و سازمان و ساختار اجتماعی و سیاسی طوایف مادی اطلاعات باستان شناختی دقیقی در دست نیست. آنچه از تاریخ پادشاهی ماد می دانیم بیشتر بر پایۀ روایات هرودوت است. باستان شناسان هنوز نتوانسته اند ثابت کنند که تپۀ هگمتانه در همدان، همان بازمانده های هگمتانه پایتخت شکوهمند مادهاست. تشکیل پادشاهی ماد به سرکردگی دیاکو در حدود ۷۵۰ـ۷۲۸پ م در شمال غرب فلات ایران و ناحیۀ کوهستانی زاگرس بر پایۀ مدارک باستان شناختی تأیید نمی شود، این مناطق تحت نفوذ و سیطرۀ امپراتوری های اورارتو، آشور، پادشاهی مانّا و امیرنشین اِلیپی بودند. مانّا و الیپی پیوندهای سیاسی با دربارهای آشور و عیلام داشتند. سارگون دوم پادشاه آشور در لشکرکشی ۷۱۴پ م به آذربایجان و کردستان، از مشارکت مادها در نبردها به سود طرفین درگیر گزارش می دهد، اما از مادها چونان قدرتی سیاسی و مستقل و هم تراز اورارتو و مانّا نام نمی برد. دربارۀ روابط سیاسی ماد و عیلام و الیپی چیزی نمی دانیم. اسناد اورارتویی از مادها چونان جنگاوران مزدور یاد کرده اند که برای آشور، مانّا یا اورارتو می جنگیدند. شاید مقدمات پادشاهی مادها پس از ۷۱۴ـ۷۱۱پ م که قدرت اورارتو کاهش یافت، فراهم شد. با این حال تردید دربارۀ قلمرو پادشاهی ماد بسیار است. اورارتو ها آذربایجان را در حدود ۵۸۵پ م از کف دادند و ماناییان تا حدود ۵۵۰ ـ۵۲۵پ م حیات سیاسی داشتند. سال های ۶۵۳ـ۶۲۵پ م را میان پردۀ سکایی نامیده اند. در این سال ها سکاها بر مادها چیره شدند اما دربارۀ این روایت تاریخی، مدارک باستان شناختی در دست نیست. در ۶۱۲پ م اتحادیۀ بابل و ماد توانست نینوا پایتخت آشور را فتح کند. بر اساس تحقیقات جدید، سهمی از خاک آشور نصیب ماد نشد و دیپلماسی بابلی اجازۀ حضور مادها را در بین النهرین نداد. ۵۹۰پ م را باید نقطۀ آغازین حرکت سیاسی ماد بدانیم. در این سال اورارتو برای بقای خود می جنگید. در ۵۸۵پ م توشپا به دست سپاهیان ماد تاراج شد و سپس در کنارۀ رود هالیس، قِزِل ایرماق در ترکیۀ کنونی، مادها به فرماندهی هُوَخْشَتره با سپاه لیدی درآویختند. فرجام نبرد با لیدی، صلح معروف کسوف بود که نوشته اند تالس ملطی آن را محاسبه و پیش بینی کرده بود، هرچند پژوهشگران تاریخ علم آن را یک افسانه می دانند تا حقیقتی تاریخی. سالنامه های بابلی این نبردها را گزارش کرده اند. ایشتوویگو (آستیاگ) آخرین پادشاه ماد از ۵۸۵ـ۵۵۰پ م حکومت کرد و در نهایت به دست کوروش کبیر سرنگون و قلمرو ماد ضمیمۀ پادشاهی نوظهور هخامنشی شد. از تمامی قراین و شواهد بر می آید که پادشاهی ماد، پادشاهی قبایل و طوایف صحراگرد و چادرنشین بود؛ زیرا تا کنون از شهرهای مادی اثری نیافته اند. نقوش برجستۀ آشوری چند قلعۀ مادی را نمایش می دهند که بر فراز کوه ها و ارتفاعات مشرف بر دره ها ساخته بودند. از چنین بناهایی نیز اثری به دست نیامده است. دیاکو ۵۳ سال فرمانروایی کرد و پس از او به ترتیب، فرَوَرتیش (یا فَراُرتس) از ۶۴۵ تا ۶۲۳پ م و هُوَخشَترَه (کیاکسار) از ۶۲۳ تا۵۸۴پ م سلطنت کردند. آخرین پادشاه ماد، آستیاگ (ایشتوویگو، ایختوویگو) در ۵۵۰پ م به دست کوروش بزرگ هخامنشی سرنگون شد.
قلعه مادی
قلعه مادی
سلسلۀ شاهی ایرانی (ح ۷۲۰ـ ۵۵۰پ م). مادها یکی از سه تیرۀ اصلی هندو ایرانیان پنداشته می شوند که در حدود قرن ۹پ م به فلات ایران مهاجرت کردند. اولین بار در ۸۳۸پ م کتیبۀ شلمنصر سوم پادشاه آشور از قومی به نام آمادای در غرب و جنوب غربی دریاچۀ ارومیه گزارش می دهد؛ با وجود این، دربارۀ چند و چون پادشاهی ماد و سازمان و ساختار اجتماعی و سیاسی طوایف مادی اطلاعات باستان شناختی دقیقی در دست نیست. آنچه از تاریخ پادشاهی ماد می دانیم بیشتر بر پایۀ روایات هرودوت است. باستان شناسان هنوز نتوانسته اند ثابت کنند که تپۀ هگمتانه در همدان، همان بازمانده های هگمتانه پایتخت شکوهمند مادهاست. تشکیل پادشاهی ماد به سرکردگی دیاکو در حدود ۷۵۰ـ۷۲۸پ م در شمال غرب فلات ایران و ناحیۀ کوهستانی زاگرس بر پایۀ مدارک باستان شناختی تأیید نمی شود، این مناطق تحت نفوذ و سیطرۀ امپراتوری های اورارتو، آشور، پادشاهی مانّا و امیرنشین اِلیپی بودند. مانّا و الیپی پیوندهای سیاسی با دربارهای آشور و عیلام داشتند. سارگون دوم پادشاه آشور در لشکرکشی ۷۱۴پ م به آذربایجان و کردستان، از مشارکت مادها در نبردها به سود طرفین درگیر گزارش می دهد، اما از مادها چونان قدرتی سیاسی و مستقل و هم تراز اورارتو و مانّا نام نمی برد. دربارۀ روابط سیاسی ماد و عیلام و الیپی چیزی نمی دانیم. اسناد اورارتویی از مادها چونان جنگاوران مزدور یاد کرده اند که برای آشور، مانّا یا اورارتو می جنگیدند. شاید مقدمات پادشاهی مادها پس از ۷۱۴ـ۷۱۱پ م که قدرت اورارتو کاهش یافت، فراهم شد. با این حال تردید دربارۀ قلمرو پادشاهی ماد بسیار است. اورارتو ها آذربایجان را در حدود ۵۸۵پ م از کف دادند و ماناییان تا حدود ۵۵۰ ـ۵۲۵پ م حیات سیاسی داشتند. سال های ۶۵۳ـ۶۲۵پ م را میان پردۀ سکایی نامیده اند. در این سال ها سکاها بر مادها چیره شدند اما دربارۀ این روایت تاریخی، مدارک باستان شناختی در دست نیست. در ۶۱۲پ م اتحادیۀ بابل و ماد توانست نینوا پایتخت آشور را فتح کند. بر اساس تحقیقات جدید، سهمی از خاک آشور نصیب ماد نشد و دیپلماسی بابلی اجازۀ حضور مادها را در بین النهرین نداد. ۵۹۰پ م را باید نقطۀ آغازین حرکت سیاسی ماد بدانیم. در این سال اورارتو برای بقای خود می جنگید. در ۵۸۵پ م توشپا به دست سپاهیان ماد تاراج شد و سپس در کنارۀ رود هالیس، قِزِل ایرماق در ترکیۀ کنونی، مادها به فرماندهی هُوَخْشَتره با سپاه لیدی درآویختند. فرجام نبرد با لیدی، صلح معروف کسوف بود که نوشته اند تالس ملطی آن را محاسبه و پیش بینی کرده بود، هرچند پژوهشگران تاریخ علم آن را یک افسانه می دانند تا حقیقتی تاریخی. سالنامه های بابلی این نبردها را گزارش کرده اند. ایشتوویگو (آستیاگ) آخرین پادشاه ماد از ۵۸۵ـ۵۵۰پ م حکومت کرد و در نهایت به دست کوروش کبیر سرنگون و قلمرو ماد ضمیمۀ پادشاهی نوظهور هخامنشی شد. از تمامی قراین و شواهد بر می آید که پادشاهی ماد، پادشاهی قبایل و طوایف صحراگرد و چادرنشین بود؛ زیرا تا کنون از شهرهای مادی اثری نیافته اند. نقوش برجستۀ آشوری چند قلعۀ مادی را نمایش می دهند که بر فراز کوه ها و ارتفاعات مشرف بر دره ها ساخته بودند. از چنین بناهایی نیز اثری به دست نیامده است. دیاکو ۵۳ سال فرمانروایی کرد و پس از او به ترتیب، فرَوَرتیش (یا فَراُرتس) از ۶۴۵ تا ۶۲۳پ م و هُوَخشَترَه (کیاکسار) از ۶۲۳ تا۵۸۴پ م سلطنت کردند. آخرین پادشاه ماد، آستیاگ (ایشتوویگو، ایختوویگو) در ۵۵۰پ م به دست کوروش بزرگ هخامنشی سرنگون شد.
wikijoo: ماد
فرهنگستان زبان و ادب
{VCT} [اعتیاد] ← مشاوره و آزمایش داوطلبانه
گویش مازنی
چاله ی کوچکی که در تیله بازی و گردو بازی کاربرد داردماد
/maad/ چاله ی کوچکی که در تیله بازی و گردو بازی کاربرد داردماد
پیشنهاد کاربران
آذربایجان بزرگ *مادستان بزرگ*
از نژاد قوم ماد آریایی
ساکن در
زنجان. شمال همدان. غرب قزوین . اردبیل. آذربایجان شرقی. آذربایجان غربی. سنقر . شمال مرکزی.
در مناطق آذری گروه هایی از اقوام مختلف شامل ::تات. طالشی. کرمانج. لر. گیلانی. ارمنی. گرجی. کرد
زندگی می کنند
ای ایران ای مهد دلیران
از نژاد قوم ماد آریایی
ساکن در
زنجان. شمال همدان. غرب قزوین . اردبیل. آذربایجان شرقی. آذربایجان غربی. سنقر . شمال مرکزی.
در مناطق آذری گروه هایی از اقوام مختلف شامل ::تات. طالشی. کرمانج. لر. گیلانی. ارمنی. گرجی. کرد
زندگی می کنند
ای ایران ای مهد دلیران
نام طوایف ماد
آستروختایان
مغان
ساگروتی
بودیان
شهر مغان اردبیل آذری
شهر آستارا طالشی و آذری
مردم قوم طالش از نسل گشتاسب پسر لهراسب هستند
شهر استرآباد*گرگان*
ساگروتی *زاگرسی* رشته کوه زاگرس
از آذربایجان غربی شروع تا استان پارس
محل سکونت قوم آذری*ماد*
قوم لر آریایی . قوم آشوران*آسورانی*
قوم لر از نسل لهراسب پدر گشتاسب پدر
داریوش هخامنشی هستند
ایل کی لر *کلهر. کی لهراسب *
ایل لک *لهراسب کیانی*
طوایف پارسوماش*پارس وماد* در ایل لر
بختیاری
اتحاد قوم پارس و ماد آریایی
در زمان کوروش هخامنشی در شهر انشان
بسته شد و نام این شهر به پارسوماش تغییر نام داد
شهر پارسوماش*انشان* ::مسجدسلیمان
بزرگترین شاخه قوم پارس آریایی ::قوم لر
است و
ساکن در استان های فارس. بوشهر. هرمزگان. کرمان. سیستان.
لرستان. کهگیلویه. بختیاری. خوزستان.
اصفهان . همدان. باختیاریان*باختران* -
لرستان پیشکوه. لرستان پشتکوه
. مرکزی. قم. قزوین. گرمسار. سوادکوه. ابهر
. خراسان شمالی
آستروختایان
مغان
ساگروتی
بودیان
شهر مغان اردبیل آذری
شهر آستارا طالشی و آذری
مردم قوم طالش از نسل گشتاسب پسر لهراسب هستند
شهر استرآباد*گرگان*
ساگروتی *زاگرسی* رشته کوه زاگرس
از آذربایجان غربی شروع تا استان پارس
محل سکونت قوم آذری*ماد*
قوم لر آریایی . قوم آشوران*آسورانی*
قوم لر از نسل لهراسب پدر گشتاسب پدر
داریوش هخامنشی هستند
ایل کی لر *کلهر. کی لهراسب *
ایل لک *لهراسب کیانی*
طوایف پارسوماش*پارس وماد* در ایل لر
بختیاری
اتحاد قوم پارس و ماد آریایی
در زمان کوروش هخامنشی در شهر انشان
بسته شد و نام این شهر به پارسوماش تغییر نام داد
شهر پارسوماش*انشان* ::مسجدسلیمان
بزرگترین شاخه قوم پارس آریایی ::قوم لر
است و
ساکن در استان های فارس. بوشهر. هرمزگان. کرمان. سیستان.
لرستان. کهگیلویه. بختیاری. خوزستان.
اصفهان . همدان. باختیاریان*باختران* -
لرستان پیشکوه. لرستان پشتکوه
. مرکزی. قم. قزوین. گرمسار. سوادکوه. ابهر
. خراسان شمالی
بنا به کشفیات بدست امده در ایران باستان متاسفانه کلمه اذری را به ترکها نصبت میدهند که نادرست است - ایران وتمدن ایرانی مدیون قوم اریای است که به کردها وپارسیه بر میگردد نه ترک مهاجر مغولی که خود را اریای میخواند /کلمه اذر یعنی اتش وربطی به ترک ندارد /مهندس اراس محقق وباستان شناس تلفن 09184555700
معنی کرد::رمه گردان. عشایر . نام قوم نیست بلکه شیوه ی زندگی است
***
قوم آشور ( آسور ) ساکن در شمال عراق و جنوب ترکیه. سوریه ساکن بود
با مرکزیت شهر نینوا
استان نینوا در شمال عراق
منطقه آشوران ( آسوران ) در زمان هخامنشیان فتح شد و زبان پارسی به آنجا راه یافت
مردم کشور سوریه نام کشور خود را از نام
قوم آشوریه ( آسویه ) گرفته اند و نژاد خود
را از قوم آشور می دانند
***
حاکمان امروزی منطقه کردستان عراق
از قوم سورانی هستند که بازماندگان
قوم آشور هستند
شهرهای آسوری ( آشوری )
***
قوم آشور ( آسور ) ساکن در شمال عراق و جنوب ترکیه. سوریه ساکن بود
با مرکزیت شهر نینوا
استان نینوا در شمال عراق
منطقه آشوران ( آسوران ) در زمان هخامنشیان فتح شد و زبان پارسی به آنجا راه یافت
مردم کشور سوریه نام کشور خود را از نام
قوم آشوریه ( آسویه ) گرفته اند و نژاد خود
را از قوم آشور می دانند
***
حاکمان امروزی منطقه کردستان عراق
از قوم سورانی هستند که بازماندگان
قوم آشور هستند
شهرهای آسوری ( آشوری )
اصیل ترین قوم کنونی که دست نخورده موندند از مادها لرها و زاگرس نشینها بودن چه بسا از نظر رشید بودن وشجاع بودن ایلامیان حرف اول رو میزدند. دلیلشم این بود اینها تو هیچ جنگی شکست نخوردن. و قومشون تقریبا یک دست موند.
همه ی ایران سرای من است
همه ی ایران سرای من است
ما در تاریخ سترگمان اقوام بی شماری داشته ایم که در میان مردمان دیگر حل شده اند یکی از این اقوام ماد بوده است و البته امروز دست آویز پانترکها و پانکردها شده است متاسفانه چیز زیادی از زبان مادی به دست ما نرسیده است جز کلماتی مانند سپکا که آشکارا به کلمه پارسی باستان سکا قرابت دارد ماد اولین قومی است که از اتحاد چند قبیله مختلف بوجود آمده است که عنصر آریائی آن بیشتر بوده است البته ترکان برای ترک بودن مادها دلایلی می آورند که خوب قابل اعتنا نیست مثلا چرا مادها مالیات گرفته می شد در حالیکه هم نژاد پارسها بوده اند خوب در همین قاجار مالیات از مردم آذربایجان آنقدر گرفته شد تا جائی که آنها قیام کردند یا مثلا چرا هوخشثره مادی کیفر داده شده است و با آنها درگیر شده اند پس آنها آریائی نیستند در حالیکه ما در همین ایران خودمان چقدر از اقوام ترک داشته ایم که به خون هم تشنه بوده اند آقا محمد خان قاجار به برادر خود رحم نکرده است پس آنها ترک نیستن؟؟؟؟؟در کتیبه اورخون اقوام ترک نام برده شده اند آیا دیگر می توان آنها را ترک نگفت خوب برادر عزیز داریوش هم در سنگ نوشته خود به آریائی بودن مادا اشاره کرده است در جایی می گوید که نه کسی از ما و نه کسی از مادا و نه کسی از تخمه مامتوجه نشد خوب چه چیزی نتیجه می شود ولی در صد سال اخیر در آذربایجان بعد از مرگ فکر می کنم باقراف شروع به فرضیه سازیهای مضحک نمودند که بسیار کودکانه و مغرضانه و ناثواب بوده است حال به کردها برسیم در زبان پارسی کورد به نظر به کوچرو معنا شده است که درست یا غلط آن با گوینده اش ما مطمئن هستیم که مردم آذربایجان و اکراد و تالشها و گیلکها احتمالا از نسل مادها باشند همگی چون بی گمان در آذربایجان تغییرات زبانی رخ داده است
ماد ها کسانی بودند که در جنوب آذرباریجان زندگی می کردند و می کنند ترک اصلا زبان هند اروپایی نیست و ترک های آذر باریجان از تبار تات هستند که زبان آنها تغییر کرده و ترکی شده و نژاد آنها نیز از ترک ها و مغول ها ترکیب شده اصلا ترکی ایرانی نیست که اگه ایرانی بود ما اقوام ایرانی یعنی فارس لر کرد بلوچ گیلک که زبان های هم خانواده ای هستیم و زبان ترک ها رو متوجه می شدیم که الان نمی شیم دور دست ترین اقوام هند اروپایی یعنی لاتین ها و ژرمن ها نیز مشترکاتی با زبان های ایرانی دارند اما ترکی خیر ترکی با مغول ها و شرقی ها هم خانواده است اگه اصالت داشتین که فرهنگ و تاریخ بقیه رو صاحب نمی شدین همه عالم و آدم می دونن که ترکها کی هستن کل تاریخ شما تو ایران حدود ۷۰۰ ساله شما ماد نیستین که تات تبارین که به زبان خارجی حرف میزنین یعنی ترکی
تالش ها، تات ها، گیل ها، گالش ها و دیلمی هااز نژاد کاسی هستند. نه ماد ونه عرب، نه آریایی وترک. کاسی ها حاکمان کره زمین از شرق تا غرب از مالا گا تا مالا گا وگالاسیا وآمریکا ی لاتین هستند. ویک نژاد جهان گیر باتمدن77هزاساله. که خواستگاه تمام کاسی های جهان از گیلان است.
نام اولیه قوم ماد. : آرین بوده است
ماد نام یکی از اقوام ایرانی تبار [۱] که در صده ۱۷ پیش از میلاد در سرزمینی که بعدها به نام ماد شناخته شد، نشیمن گزید. [۲]
بسیاری از مورخان باستان، به صراحت، مادها را «آریایی» خوانده اند. [۳][۴][۵]. واژگان بازمانده از گویش مادی [مانند: Farnah ( = فر ) ؛ Paradayda ( = پردیس ) ؛ Vazraka ( = بزرگ ) ؛ Vispa ( = همه ) ؛ Spaka ( = سگ ) ؛ Mitra ( = مهر ) ؛ Xshayathia ( = شاه ) ] [۶] [۷]؛ [۸] در زبان پارسی باستان، و نیز تصریح «استرابون» به «آریایی» بودن زبان مادها و پیوند و همسانی آن با زبان های پارس و بلخ و سغد و سکاها [۹] [۱۰] و نیز کلام داریوش بزرگ ـ که زبان مادها و پارس ها را در یک گروه قرار می دهد [۱۱]، نشانهٔ از «آریایی» بودن زبان مادهاست.
بناهای مذهبی ( معابد ) یافته شده در سکونت گاه های مادها [۱۲] و نیز نام های خاص مادی که با اسامی دینی آریایی ترکیب شده اند ( مانند: Mazdakku، Bagparna، Auraparnu، Artasiraru، Bagdatti، Bagmashda ) به آشکارا تعلق مذهبی قوم ماد را به اندیشه ها و آیین های دینی هندوایرانی ( آریایی ) و شاید زرتشتی، نشان می دهد. [۱۳]
نام شاهان و سرداران ماد که در متون آشوری و یونانی و پارسی باستان ذکر گردیده اند ( مانند: فْرَوَرتی، اوُوَخْشَترَ، اَرشْتْی وَییگَ، شیدیرپَرنَ، تَخمَ سپادَ و… ) همگی به آشکارا «آریایی» هستند. [۱۴][۱۵]
برخی مدعی هستند بر پایهٔ نظریهٔ "حضور دیرین مردم آریایی در خاور نزدیک و میانه" که توسط جمعی از تاریخدانان به ویژه جهانشاه درخشانی ارائه شده است، واژهٔ "مَدَه" در نوشتارهای میانرودان به نادرست به معنای عام سرزمین ترجمه شده است که با برخی از اسناد باستانی سازگار نمی باشد. بر پایهٔ این نظریه دست کم از هزارهٔ سوم پیش از میلاد مادها در بخش های غربی ایران حضور داشته اند. [۱۶]
بر پایه برخی منابع مادها میان قرون ۹ تا ۷ پیش از میلاد حکومتی یکپارچه برای سرزمین های مادی تشکیل ندادند و در این رابطه برخی معتقدند که به نظر می رسد آن چه در بارهٔ نهادهای تمدنی و حکومتی مادها در متون تاریخی ( هردوت و پس از وی ) روایت شده است، تصویری متعلق به هخامنشیان و پارس ها باشد که سپس به تن و قامت مادهایی که روزگارشان گذشته بود، پوشانده و بازسازی شده است. [۱۷] . آن چه از متون آشوری - که اسنادی معاصر با دوران مادها هستند - برمی آید، آن است که مادها از سدهٔ نهم تا هفتم پ. م. نتوانسته بودند چنان پیش رفتی بیابند که سبب هم گرایی و اتحاد و سازمان یافتگی قبایل و طوایف پراکندهٔ ماد بر محور یک رهبر و فرمان روای برتر و واحد - که بتوان وی را پادشاه کل سرزمین های مادنشین نامید؛ آن گونه که هرودوت، دیاکو را چنین می نماید، شده باشد. [۱۸] پادشاهان آشور در ضمن لشکرکشی های پرشمار خود به قلم رو سکونت مادها، همواره با شمار فراوانی از «شاهان محلی» ( حاکمان مستقل شهرهای مختلف ) روبه رو بوده اند و نه یک پادشاه واحد حاکم بر کل سرزمین های مادنشین. [۱۹][۲۰]
تاریخ ایران
همچنین بخوانید: شاهان ایران • گاهشمار تاریخ ایران
[نمایش]پیش از آریایی ها
[نمایش]پیش از اسلام
[نمایش]ایران در دوران خلافت
[نمایش]ایران پس از اسلام
[نمایش]ایران در دوره ترکان
[نمایش]ایران در دوره مغول
[نمایش]ایران در دوران ملوک الطوایفی
[نمایش]حکومت های ملی
نمایش • بحث • ویرایش
شاهنشاهی ماد در زمان هووخشتره به بزرگ ترین پادشاهی غرب آسیا حکومت می کرد و سراسر ایران را آن چنان که در نقشه سرزمین ماد هویدا است برای نخستین بار در تاریخ به زیر یک پرچم آورد. هوخشتره بنیانگذار اولین قدرت ایرانی بود. پایه گذاری دولت ماد به عنوان نخستین دولت بر پایه وحدت اقوام مختلف ساکن فلات ایران با مشترکات و پیوندهای فرهنگی را باید به عنوان مهم ترین رویداد در تاریخ ایران به شمارآورد.
مجموعه لشکرکشی های آشور به سرزمین ماد در قرن هشتم پ. م. و خطر حمله از غرب به وسیله دولت زورمند آشور، نیاز تشکیل یک دولت متمرکز را برای مادها که جدیدترین مهاجران به زاگرس بودند بوجود آورد.
هرودوت می نویسد:
آشوری ها در آسیا پانصد سال حکومت کردند، اول مردمی که سر از اطاعت آن ها پیچیدند، مادها بودند. اینان برای آزادگی جنگیدند، رشادت ها کردند و از قید بندگی رستند.
محتویات [نمایش]
منابع و مآخذ تاریخ دوران ماد [ویرایش]
نخستین اشاره به قوم ماد در کتیبه ای است که گزارش حمله شلمانسر سوم به سرزمین موسوم به پارسوا، در کوه های کردستان، ( سال ۸۳۷ ق م ) بر آن ثبت شده. مادها از نژاد هند و اروپایی به شمار می روند و محتمل است که در تاریخ هزار سال قبل از میلاد از کناره های دریای خزر به آسیای باختری آمده باشند. اکنون با کاوش در مناطق غرب ایران از مادها آثاری در تپه هگمتانه در دست است. تپه هگمتانه تپه ای تاریخی با پیشینه ای متعلق به دوران ماد است[نیازمند منبع]. روایات مورخین یونانی نیز حاکی است که این شهر در دورهٔ مادها ( از اواخر قرن هشتم تا نیمهٔ اول قرن ششم قبل از میلاد ) ، مدتها مرکز امپراتوری مادها بوده است و پس از انقراض آنها نیز به عنوان یکی از پایتخت های هخامنشی ( پایتخت تابستانی ) به شمار می رفته است. گفته های هرودوت مورخ یونانی، در قرن پنجم قبل از میلاد، مهم ترین ماخذ تاریخی در این مورد است. در حقیقت برای نوشتن تاریخ سلسله ماد اولین بار در نیمه دوم قرن پنجم قبل از میلاد هرودوت مورخ یونانی کوشش کرده است.
در کتیبه های تیگلت پیلسر سوم که در قرن هشتم پیش از میلاد نوشته شده است، و سناخریب و اسرحدون و شلمانسر سوم نیز به ناحیه ماد اشاره کرده اند.
از برخی از مطالب تورات نیز برای اطلاع از تاریخ ماد، می توان استفاده کرد. لیکن در حقیقت برای نوشتن تاریخ سلسله ماد اولین بار در نیمه دوم قرن پنجم قبل از میلاد هرودوت مورخ یونانی کوشش کرده است.
سرزمین ماد [ویرایش]
نوشتار اصلی: سرزمین ماد
سرزمین ماد ۶۷۵ پ. م.
ماد نام سرزمینی بود که تیرهٔ ایر . . .
بسیاری از مورخان باستان، به صراحت، مادها را «آریایی» خوانده اند. [۳][۴][۵]. واژگان بازمانده از گویش مادی [مانند: Farnah ( = فر ) ؛ Paradayda ( = پردیس ) ؛ Vazraka ( = بزرگ ) ؛ Vispa ( = همه ) ؛ Spaka ( = سگ ) ؛ Mitra ( = مهر ) ؛ Xshayathia ( = شاه ) ] [۶] [۷]؛ [۸] در زبان پارسی باستان، و نیز تصریح «استرابون» به «آریایی» بودن زبان مادها و پیوند و همسانی آن با زبان های پارس و بلخ و سغد و سکاها [۹] [۱۰] و نیز کلام داریوش بزرگ ـ که زبان مادها و پارس ها را در یک گروه قرار می دهد [۱۱]، نشانهٔ از «آریایی» بودن زبان مادهاست.
بناهای مذهبی ( معابد ) یافته شده در سکونت گاه های مادها [۱۲] و نیز نام های خاص مادی که با اسامی دینی آریایی ترکیب شده اند ( مانند: Mazdakku، Bagparna، Auraparnu، Artasiraru، Bagdatti، Bagmashda ) به آشکارا تعلق مذهبی قوم ماد را به اندیشه ها و آیین های دینی هندوایرانی ( آریایی ) و شاید زرتشتی، نشان می دهد. [۱۳]
نام شاهان و سرداران ماد که در متون آشوری و یونانی و پارسی باستان ذکر گردیده اند ( مانند: فْرَوَرتی، اوُوَخْشَترَ، اَرشْتْی وَییگَ، شیدیرپَرنَ، تَخمَ سپادَ و… ) همگی به آشکارا «آریایی» هستند. [۱۴][۱۵]
برخی مدعی هستند بر پایهٔ نظریهٔ "حضور دیرین مردم آریایی در خاور نزدیک و میانه" که توسط جمعی از تاریخدانان به ویژه جهانشاه درخشانی ارائه شده است، واژهٔ "مَدَه" در نوشتارهای میانرودان به نادرست به معنای عام سرزمین ترجمه شده است که با برخی از اسناد باستانی سازگار نمی باشد. بر پایهٔ این نظریه دست کم از هزارهٔ سوم پیش از میلاد مادها در بخش های غربی ایران حضور داشته اند. [۱۶]
بر پایه برخی منابع مادها میان قرون ۹ تا ۷ پیش از میلاد حکومتی یکپارچه برای سرزمین های مادی تشکیل ندادند و در این رابطه برخی معتقدند که به نظر می رسد آن چه در بارهٔ نهادهای تمدنی و حکومتی مادها در متون تاریخی ( هردوت و پس از وی ) روایت شده است، تصویری متعلق به هخامنشیان و پارس ها باشد که سپس به تن و قامت مادهایی که روزگارشان گذشته بود، پوشانده و بازسازی شده است. [۱۷] . آن چه از متون آشوری - که اسنادی معاصر با دوران مادها هستند - برمی آید، آن است که مادها از سدهٔ نهم تا هفتم پ. م. نتوانسته بودند چنان پیش رفتی بیابند که سبب هم گرایی و اتحاد و سازمان یافتگی قبایل و طوایف پراکندهٔ ماد بر محور یک رهبر و فرمان روای برتر و واحد - که بتوان وی را پادشاه کل سرزمین های مادنشین نامید؛ آن گونه که هرودوت، دیاکو را چنین می نماید، شده باشد. [۱۸] پادشاهان آشور در ضمن لشکرکشی های پرشمار خود به قلم رو سکونت مادها، همواره با شمار فراوانی از «شاهان محلی» ( حاکمان مستقل شهرهای مختلف ) روبه رو بوده اند و نه یک پادشاه واحد حاکم بر کل سرزمین های مادنشین. [۱۹][۲۰]
تاریخ ایران
همچنین بخوانید: شاهان ایران • گاهشمار تاریخ ایران
[نمایش]پیش از آریایی ها
[نمایش]پیش از اسلام
[نمایش]ایران در دوران خلافت
[نمایش]ایران پس از اسلام
[نمایش]ایران در دوره ترکان
[نمایش]ایران در دوره مغول
[نمایش]ایران در دوران ملوک الطوایفی
[نمایش]حکومت های ملی
نمایش • بحث • ویرایش
شاهنشاهی ماد در زمان هووخشتره به بزرگ ترین پادشاهی غرب آسیا حکومت می کرد و سراسر ایران را آن چنان که در نقشه سرزمین ماد هویدا است برای نخستین بار در تاریخ به زیر یک پرچم آورد. هوخشتره بنیانگذار اولین قدرت ایرانی بود. پایه گذاری دولت ماد به عنوان نخستین دولت بر پایه وحدت اقوام مختلف ساکن فلات ایران با مشترکات و پیوندهای فرهنگی را باید به عنوان مهم ترین رویداد در تاریخ ایران به شمارآورد.
مجموعه لشکرکشی های آشور به سرزمین ماد در قرن هشتم پ. م. و خطر حمله از غرب به وسیله دولت زورمند آشور، نیاز تشکیل یک دولت متمرکز را برای مادها که جدیدترین مهاجران به زاگرس بودند بوجود آورد.
هرودوت می نویسد:
آشوری ها در آسیا پانصد سال حکومت کردند، اول مردمی که سر از اطاعت آن ها پیچیدند، مادها بودند. اینان برای آزادگی جنگیدند، رشادت ها کردند و از قید بندگی رستند.
محتویات [نمایش]
منابع و مآخذ تاریخ دوران ماد [ویرایش]
نخستین اشاره به قوم ماد در کتیبه ای است که گزارش حمله شلمانسر سوم به سرزمین موسوم به پارسوا، در کوه های کردستان، ( سال ۸۳۷ ق م ) بر آن ثبت شده. مادها از نژاد هند و اروپایی به شمار می روند و محتمل است که در تاریخ هزار سال قبل از میلاد از کناره های دریای خزر به آسیای باختری آمده باشند. اکنون با کاوش در مناطق غرب ایران از مادها آثاری در تپه هگمتانه در دست است. تپه هگمتانه تپه ای تاریخی با پیشینه ای متعلق به دوران ماد است[نیازمند منبع]. روایات مورخین یونانی نیز حاکی است که این شهر در دورهٔ مادها ( از اواخر قرن هشتم تا نیمهٔ اول قرن ششم قبل از میلاد ) ، مدتها مرکز امپراتوری مادها بوده است و پس از انقراض آنها نیز به عنوان یکی از پایتخت های هخامنشی ( پایتخت تابستانی ) به شمار می رفته است. گفته های هرودوت مورخ یونانی، در قرن پنجم قبل از میلاد، مهم ترین ماخذ تاریخی در این مورد است. در حقیقت برای نوشتن تاریخ سلسله ماد اولین بار در نیمه دوم قرن پنجم قبل از میلاد هرودوت مورخ یونانی کوشش کرده است.
در کتیبه های تیگلت پیلسر سوم که در قرن هشتم پیش از میلاد نوشته شده است، و سناخریب و اسرحدون و شلمانسر سوم نیز به ناحیه ماد اشاره کرده اند.
از برخی از مطالب تورات نیز برای اطلاع از تاریخ ماد، می توان استفاده کرد. لیکن در حقیقت برای نوشتن تاریخ سلسله ماد اولین بار در نیمه دوم قرن پنجم قبل از میلاد هرودوت مورخ یونانی کوشش کرده است.
سرزمین ماد [ویرایش]
نوشتار اصلی: سرزمین ماد
سرزمین ماد ۶۷۵ پ. م.
ماد نام سرزمینی بود که تیرهٔ ایر . . .
کلمات دیگر: