شهریورگان

شهریورگان یا آذر جشن از جملهٔ جشن های دوازدگانهٔ سال ایران باستان بوده است و از شمار جشن های آتش بوده است. روز چهارم از هر ماه به نام شهریور می باشد و چهارم ماه شهریور جشن شهریورگان می باشد. امروزه زرتشتیان این جشن را به عنوان روز پدر در نظر می گیرند.
به موجب یزدان شناسی اوستایی شهریور میان امشاسپندان یا ملائک و ایزدان شش گانه از لحاظ مرتبت و مقام دومین است. نخست بهمن و دوم شهریور. این نام در اوستا خشتر وئیریه آمده که جزء اول به معنی کشور و پادشاهی و جزء دوم به معنی آرزو شده می باشد پس رویهم به معنی پادشاهی یا کشور آرزو شده و مجازاً به مفهوم عام از آن بهشت نیز اراده شده است.
چنان که همهٔ امشاسپندان دارای دو وجه مینوی و زمینی هستند این امشاسپند در جهان مینوی نمایندهٔقدرت و شهریاری مطلقهٔ اهورامزدا و در زمین نگاهبانی و سرپرست فلزات و جنگ ابزارها و سلاح ها بدو محول است. ما نمی دانیم چرا شهریورگان از شمار جشن های آتش به شمار می رفته است.
این جشن آتش های خانگی محسوب می شد. مردم در خانه ها آتش می افروختند و ستایش خداوند و شکر نعمت های او می گزاردند. در خانه ها اغلب میهمانی برپا کرده و خوراک های متنوع و ویژه تدارک می بینند و به مناسبت تغییر هوا شب هنگام در بام ها نیز آتش می افروزند اما متأسفانه بقایای این جشن نیز میان زرتشتیان فراموش شده و فقط برخی از خانواده های قدیم در کرمان به گونهٔ محدودی این جشن را برگزار می نمایند. در دوران اخیر زرتشتیان جشن شهریورگان را به عنوان روز پدر انتخاب کرده اند چرا که شهریور از امشاسپندان مردگونه؛ و به معنای شهریاری بر اراده و نفس است.

از جشن های باستانی ایران. شهریورگان روز چهارم از ماه ششم سال خورشیدی ایرانی است. در ایران پیش از اسلام، هر روز از ماه نامی داشت و چون نام ماه و نام روز باهم برابر می شد، آن روز را جشن می گرفتند و آتش می افروختند. واژۀ شهریورگان از کلمۀ شهریور به معنای پادشاهی (و کشورداری) نیک و برگزیده و پسوند نسبت «گان» آمده است. به باور ایرانیان شهریور نام ایزد فلزات و تدبیر امور و مصالح بود و نگهبانی ششمین ماه سال و چهارمین روز ماه بدو سپرده بود.