اوستا
فارسی به انگلیسی
Avesta
master
فرهنگ اسم ها
معنی: نام کتاب مقدس زرتشتیان، اساس، بنیاد، پناه، یاوری، ( اَعلام ) ) کتاب مقدس ایرانیان باستان و زرتشتیان، قدیمی ترین متنهای موجود به یکی از زبانهای ایرانی، که گفته می شود اینک تنها یک پنجم آن باقی است و بقیه در حمله ی اسکندر از میان رفته است، این کتاب به زبان و خط ویژه ی اوستایی نوشته شده است، اوستا خود شامل پنج یا پنج بخش اصلی است ( یسنا، ویسپَرد، وندیداد، یشتا، خرده اوستا )، که تنها بخشی از یسنا، یعنی گاتها را از خود زرتشت می دانند، ) اوستا: شهرت مهرداد اوستا از غزلسرایان مشهور و معاصر ایران
(تلفظ: avestā) اساس ، بنیاد ، پناه ، یاوری ؛ کتاب مقدس ایرانیان باستان و زرتشتیان.
مترادف و متضاد
فرهنگ فارسی
(صفت اسم ) استاد
زبان
فرهنگ معین
لغت نامه دهخدا
هرکه گیرد پیشه بی اوستا
ریشخندی شد بشهر و روستا.
علم معنی از کتاب اوستا
حاصلت ناید مکش چندین عنا.
اوستا. [ اَ وِ] ( اِخ ) ( بمعنی اساس ، بنیاد، متن اصلی ، پناه و یاوری ) در پهلوی اوستاک در متون تاریخی عربی بستاه ، البستاه ابستا، الابستا و الابستاق آمده است. کتاب مذهبی ایرانیان قدیم و زردشتیان و یکی از آثار قدیمی و شایدقدیم ترین اثر مکتوب مردم ایران است. تعیین زمان و قدمت آن بسته به تعیین زمان زردشت میباشد. این کتاب در قدیم ظاهراً بسیار بزرگ بوده است و در روایات اسلامی آمده است که بر روی دوازده هزار پوست گاو نوشته شده بوده است که اسکندر آنرا سوزاند. در زمان بلاش ( اول ) اشکانی و سپس در دوره ساسانیان ( در زمان اردشیر بابکان بوسیله تنسر و پسرش شاپور بوسیله آذربد مهر سپندان ) بجمعآوری و ترتیب و تدوین اوستا پرداختند. و گویند اوستای کنونی یک پنجم آن است. در زمان ساسانیان تفسیری بزبان پهلوی بر اوستا نوشتند که آنرا زند گویند و غالباً اوستا را با کلمه زند با هم می آورند وسپس شرحی بر زند نوشتند و آنرا پازند نامیدند که زبانش پاکتر و روان تر از زبان زند میباشد. یعنی هزوارش در آن وجود ندارد اوستا دارای 21 نسک و در پنج قسمت است. یسنا ( دارای 72 فصل که 17 فصل آن گاتها را تشکیل می دهد )، ویسپرد، وندیداد، یشتها، خرده اوستا. قسمتهای مختلف اوستا در زمانهای مختلف و بوسیله اشخاص نوشته شده است و گویند فقط گاتها از خود زردشت است. اوستا مشتمل است بر نیایش اهورمزدا و امشاسپندان و ایزدان و موضوع های اخلاقی و دینی و داستانهای ملی و غیره. اوستا ظاهراً اول بار در قرن 18 م. بوسیله آنکتیل دوپرون بزبان فرانسوی ترجمه و در 1771م. در سه جلددر پاریس منتشر شد و سپس مستشرقین بزرگ و بخصوص آلمانها به این کتاب توجه خاص کردند و همه کتاب و یا قسمتی از آنرا ترجمه کردند مانند اشپیگل ( ترجمه آلمانی ، سه جلد 1852-1863م. لایپزیک )، دو هارله ( ترجمه فرانسوی 1881م. پاریس ) و دارمستتر ( ترجمه فرانسوی سه جلد 1892-1893 پاریس ) فریتس ولف ( ترجمه آلمانی 1910 استراسبورگ ) بارتولومه ، گلدنر و غیره. یشتها ( در دو مجلد ) و یسنا ( در دو مجلد ) و گاتها و وندیداد بفارسی ترجمه شده و در بمبئی و ایران بطبع رسیده است. ( از دایرةالمعارف فارسی ). بگفته دین کرت در عهد هخامنشیان دو نسخه از اوستا در ایران بوده است که اسکندر یکی را در آتش سوزی استخر سوخته و نسخت دیگر را اسکندربا خود برده و آنچه راجع بطب و نجوم و فلسفه و جغرافیا و جز آن بوده بیونانی نقل داده و بخشهای دیگر ازمیان رفته است. ( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ). اوستا در یک عصر و بیک زبان نوشته نشده. قسمتی که بزردشت منسوب است و قدیم ترین جزء اوستاست موسوم به گات ها میباشد و آن هفده سرود است. ( یادداشت ایضاً ). بر حسب روایات در سال سی امین سلطنت گشتاسب ، زردشت این کتاب را بر 12 هزار پوست گاو بخط زرین به گشتاسب عرضه میکند و او دین زردشت می پذیرد. اوستا دارای هشتادوسه هزار کلمه است و تفسیر پهلوی اوستا که در دوره ساسانیان شده است امروزه متجاوز از یکصدوچهل هزار کلمه است. در زمان شاهان ساسانی بگرد کردن پراکنده های اوستا پرداخته اند و تنها 348 فصل بدست آمده است از محفوظات موبدان و آنرا به بیست ویک نسک بخشیده اند و از اوستای ساسانی نیز امروز ظاهراً بیش از یک ربع آن در دست نیست.
اوستا. [ اَ وِ ] (اِخ ) (زبان ...) رجوع به اوستائی شود.
اوستا. [ اَ وِ] (اِخ ) (بمعنی اساس ، بنیاد، متن اصلی ، پناه و یاوری ) در پهلوی اوستاک در متون تاریخی عربی بستاه ، البستاه ابستا، الابستا و الابستاق آمده است . کتاب مذهبی ایرانیان قدیم و زردشتیان و یکی از آثار قدیمی و شایدقدیم ترین اثر مکتوب مردم ایران است . تعیین زمان و قدمت آن بسته به تعیین زمان زردشت میباشد. این کتاب در قدیم ظاهراً بسیار بزرگ بوده است و در روایات اسلامی آمده است که بر روی دوازده هزار پوست گاو نوشته شده بوده است که اسکندر آنرا سوزاند. در زمان بلاش (اول ) اشکانی و سپس در دوره ٔ ساسانیان (در زمان اردشیر بابکان بوسیله ٔ تنسر و پسرش شاپور بوسیله ٔ آذربد مهر سپندان ) بجمعآوری و ترتیب و تدوین اوستا پرداختند. و گویند اوستای کنونی یک پنجم آن است . در زمان ساسانیان تفسیری بزبان پهلوی بر اوستا نوشتند که آنرا زند گویند و غالباً اوستا را با کلمه ٔ زند با هم می آورند وسپس شرحی بر زند نوشتند و آنرا پازند نامیدند که زبانش پاکتر و روان تر از زبان زند میباشد. یعنی هزوارش در آن وجود ندارد اوستا دارای 21 نسک و در پنج قسمت است . یسنا (دارای 72 فصل که 17 فصل آن گاتها را تشکیل می دهد)، ویسپرد، وندیداد، یشتها، خرده اوستا. قسمتهای مختلف اوستا در زمانهای مختلف و بوسیله ٔ اشخاص نوشته شده است و گویند فقط گاتها از خود زردشت است . اوستا مشتمل است بر نیایش اهورمزدا و امشاسپندان و ایزدان و موضوع های اخلاقی و دینی و داستانهای ملی و غیره . اوستا ظاهراً اول بار در قرن 18 م . بوسیله ٔ آنکتیل دوپرون بزبان فرانسوی ترجمه و در 1771م . در سه جلددر پاریس منتشر شد و سپس مستشرقین بزرگ و بخصوص آلمانها به این کتاب توجه خاص کردند و همه ٔ کتاب و یا قسمتی از آنرا ترجمه کردند مانند اشپیگل (ترجمه ٔ آلمانی ، سه جلد 1852-1863م . لایپزیک )، دو هارله (ترجمه ٔ فرانسوی 1881م . پاریس ) و دارمستتر (ترجمه ٔ فرانسوی سه جلد 1892-1893 پاریس ) فریتس ولف (ترجمه ٔ آلمانی 1910 استراسبورگ ) بارتولومه ، گلدنر و غیره . یشتها (در دو مجلد) و یسنا (در دو مجلد) و گاتها و وندیداد بفارسی ترجمه شده و در بمبئی و ایران بطبع رسیده است . (از دایرةالمعارف فارسی ). بگفته ٔ دین کرت در عهد هخامنشیان دو نسخه از اوستا در ایران بوده است که اسکندر یکی را در آتش سوزی استخر سوخته و نسخت دیگر را اسکندربا خود برده و آنچه راجع بطب و نجوم و فلسفه و جغرافیا و جز آن بوده بیونانی نقل داده و بخشهای دیگر ازمیان رفته است . (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). اوستا در یک عصر و بیک زبان نوشته نشده . قسمتی که بزردشت منسوب است و قدیم ترین جزء اوستاست موسوم به گات ها میباشد و آن هفده سرود است . (یادداشت ایضاً). بر حسب روایات در سال سی امین سلطنت گشتاسب ، زردشت این کتاب را بر 12 هزار پوست گاو بخط زرین به گشتاسب عرضه میکند و او دین زردشت می پذیرد. اوستا دارای هشتادوسه هزار کلمه است و تفسیر پهلوی اوستا که در دوره ٔ ساسانیان شده است امروزه متجاوز از یکصدوچهل هزار کلمه است . در زمان شاهان ساسانی بگرد کردن پراکنده های اوستا پرداخته اند و تنها 348 فصل بدست آمده است از محفوظات موبدان و آنرا به بیست ویک نسک بخشیده اند و از اوستای ساسانی نیز امروز ظاهراً بیش از یک ربع آن در دست نیست .
فرهنگ عمید
دانشنامه عمومی
سوئد
فهرست شهرهای سوئد
نسک های گاسانیک در دانش و کار مینوی.
نسک های داتیک در دانش و کار جهانی.
نسک های هاتک مانسریک در آگاهی از کردارهای میانِ جهانِ مینوی و جهانِ خاکی.
گذشته از این پنج کتاب و کتابچه، پاره هایی از نوشته ای بنام «هیربدستان و نیرنگستان» و… موجود است که دربارهٔ برگزاری مراسم مذهبی است.
واژهٔ اَوِستا که در خود کتاب نیامده به چمِ دانش و شناخت است و با واژه «ودا»، نام کهن ترین کتابِ دینی هندوان هم ریشه است. روی هم رفته اوستا را می توان به چمِ «آگاهی نامه» یا «دانش نامه» دانست که آن را مرجع نامه نیز می نامند.
ریشه های این واژه «ابستاگ» در پارسی میانه و «آپستاواکا» (ستایش خدا) در پارسی باستان است.
محمدرضا رحمانی معروف به مهرداد اوستا، نویسنده و شاعر معاصر ایرانی
حسن عباسی (نویسنده) ملقب به سیاوش اوستا، پژوهشگر، نویسنده و مجری برنامه های رادیویی و تلویزیونی ایرانی
آوستا، شهری در سوئد
زبان اوستایی، از شاخهٔ زبانهای ایرانی باستان
خط اوستایی
دانشنامه آزاد فارسی
(یا: اوسّا؛ اُسّا) صورت عامیانۀ واژۀ «استاد»، در بازی های گروهی، اداره کنندۀ بازی. این نقش را در بازی های کودکانه، معمولاً، یکی از بزرگسالان برعهده می گیرد. اوستا در همۀ سطوح فرهنگِ عامه، حتی در بازی ها و سرگرمی ها، حائز لحنی پرطمطراق و جدی است. شکل مخفّف آن، اوس، پیش از نام کوچک یا پیشۀ کسان می نشیند، مثلِ اوس تقی، یا اوس نجّار.
دانشنامه اسلامی
تا ۱۱۸۵ق /۱۷۷۱م کسی جز زردشتیان با زبان و خط اوستا و مطالب آن آشنایی نداشت. در این سال آنکتیل دوپرون فرانسوی (۱۸۰۵م) ترجمه اوستا را به زبان فرانسه در ۳ جلد در پاریس منتشر کرد و به غیر زردشتیان امکان داد که با اوستا آشنایی پیدا کنند، اما توجه به دین زردشتی از سوی اروپاییان به سال ۱۷۰۰م باز می گردد که تامس هاید (۱۷۰۳م) کتاب « تاریخ دین کهن ایرانی » را براساس کتاب های فارسی به لاتینی نوشت و در آن از دانشمندان خواست که جست و جو کنند و نوشته های اصیل زردشتی را به دست آورند در ۱۷۲۳م نیز بوچر۴ نسخه ای از وندیداد ساده را به دست آورد و به کتابخانه بادلیان در آکسفرد سپرد و چند سال بعد آنکتیل دوپرون که در هند، زبان اوستایی آموخته بود، به ترجمه اوستا پرداخت.
آشنایی فارسی زبانان با اوستا
فارسی زبانان، اگرچه با نام اوستا، زند و اوستا و زندووستا آشنایی داشتند، از ۱۳۰۵ش به بعد که ابراهیم پور داود (۱۳۴۷ش) ترجمه گاهان را منتشر ساخت، با زبان، خط و مطالب آن نیز آشنا شدند. وی بعدها بخش های دیگر اوستا را هم به فارسی ترجمه کرد.
← اوستا کتاب زرتشت
اوستا در دوره های مختلف فراهم آمده است.بخش کهن آن (گاهان و یسن هفت هات و بندهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵ یسن ۲۷ و بند ۱ یسن ۵۱) در حدود هزار سال پیش از میلاد .و از بخش جدید اوستا (یسن ها و ویسپرد و یشت ها و وندیداد و خرده اوستا) یسن ها و یشت ها ظاهراً در دوره هخامنشی، و خرده اوستا در زمان شاپور دوم تألیف شده است. زمان تألیف وندیداد را هم باید پس از تألیف یسن ها و یشت ها دانست.
← اوستای دوره ساسانی
...
واژه نامه بختیاریکا
از قرن 8 بزرگترین واحد ایل بختیاری از تیره تبدیل به طایفه گردید. چهارلنگ و هفت لنگ تعریف شد و از آن تاریخ تحولات زیادی در زمینه جغرافیا، تقسیمات بصورت مداوم بوجود آمد. بدین سبب هنوز اجماعی بر روی چارت بختیاری وجود ندارد. برآیند نظریات متعدد از میان کتب و ماخذ شفاهی بدین گونه می باشد. ( ت ) شاخه تِردی؛ ( ط ) بهداروند
از قرن 8 بزرگترین واحد ایل بختیاری از تیره تبدیل به طایفه گردید. چهارلنگ و هفت لنگ تعریف شد و از آن تاریخ تحولات زیادی در زمینه جغرافیا، تقسیمات بصورت مداوم بوجود آمد. بدین سبب هنوز اجماعی بر روی چارت بختیاری وجود ندارد. برآیند نظریات متعدد از میان کتب و ماخذ شفاهی بدین گونه می باشد. ( شاخه ) ( ت ) ممزایی؛ ( ط ) مم صالح
جدول کلمات
پیشنهاد کاربران
او=اورا=اُرا= اهورا
ستا=ساتا=خالق گیتی
خداوند خالق
اوستا=اُسا =استاد =اوسا= عیسی=ایسا و . . . . . . .
avesta , پناه ویاوری، کتاب زرتشتیان که تا کنون
پنج بخش باقی مانده است
اوپ ( upa ) =بر
ستو ( staua ) =ستودن
کا ( ka ) =داشتن، کردن
منبع : http://parsicwords. mihanblog. com
اوستا کتاب زرتشت.
واژه اَوِستا که در خود کتاب نیامده به معنی دانش و شناخت است و با واژه �ودا�، نام کهنترین کتابِ دینی هندوان هم ریشه است. بر روی هم اوستا را می توان به معنی �آگاهی نامه� یا �دانش نامه� دانست که آن را مرجع نامه نیز می نامند.
ریشه های این واژه �ابستاگ� در فارسی میانه و �آپستاواکا� ( ستایش خدا ) در فارسی باستان است.
ریشه زبان اوستایی
زبان اوستایی از شاخهٔ زبانهای ایرانی باستان است. نسک های اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان را بدین زبان نوشته اند. این زبان همریشه با سانسکریت و نزدیک به پارسی باستان است. تنها اثر به جا مانده به آن اوستا است. از مطالعهٔ اوستا بر می آید که دو گویش گوناگون از این زبان در اوستا به کار رفته است که یکی کهنه تر می نماید. نخستین لهجهٔ گاهانی است که سروده های شخص زرتشت به آن است. به علاوه یسن های ۳۵ تا ۴۱ ( هفت هات ) و نیز چهار دعا از یسن ۲۷ به این لهجه است. لهجهٔ پسین تر لهجهٔ سایر قسمت های اوستای امروزی است.
این دو واژه هردو با حرف ( گ ) آغاز میگردند که با حرف اول گاتها در اوستا مطابقت دارد. از طرف دیگر خدای قوم یهود Jahwe ( یاهوه ) می باشد و اگر ریشه واژه خداوند در زبان انگلیسی و آلمانی به خدای قوم یهود می رسید، آنگاه ضرورتا با حرف J آغاز میگردیدند. نتیجه اینکه اوستا حداقل قدیمی تر از عهد قدیم قوم یهود می باشد. این احتمال میرود که زرتشت قبل از نوح و ابراهیم و موسا می زیسته است. زرتشت خدایان چندگانه ایرانیان باستان را به دو خدا تقلیل داد: اهورامزدا و اهریمن. پس از او نوح و ابراهیم به خدای واحد باور پیدا کردند.
واژه اوستا همچنین میتواند بصورت زیر نوشته شود :
اوست آ یا اوست آغاز . به معنای " او آغاز است " .
محتویات [نمایش]
معنای واژه [ویرایش]
واژه اَوِستا که در خود کتاب نیامده به معنی دانش و شناخت است و با واژه «ودا»، نام کهنترین کتابِ دینی هندوان همریشه است. بر روی هم اوستا را می توان به معنی «آگاهی نامه» یا «دانش نامه» دانست که آن را مرجع نامه نیز می نامند.
ریشه های این واژه «ابستاگ» در فارسی میانه و «آپستاواکا» ( ستایش خدا ) در فارسی باستان است.
تاریخچه اوستا [ویرایش]
بخش های اوستا در دوران مختلف توسط اشخاص متعدد تالیف شده است اما از آن میان فقط بخشی از سرودها از آنِ خود زرتشت است. مندرجات اوستا عبارتست از نیایشِ اهورا مزدا و امشاسپندان و دیگر ایزدان و مظاهر طبیعت و تکالیف انسان در جهان بهشت و دوزخ و داستان های ملی.
گویند پس از آنکه اسکندر مقدونی قصر سلطنتی ایران را آتش زد اوستا را نیز بسوخت. بلاش اشکانی فرمان داد تا اوستای پراکنده را از شهرهای ایران جمع کنند. اردشیر بابکان تنسر را مامور مرتب ساختن آن کرد. پسرش شاپور اول کار پدر را تعقیب نمود و در نهایت آنرا به همان شیوه کهن به بیست و یک نسک بخش کردند و نامها و شرحِ این نسک ها در کتابِ پهلوی دینکرد و کتابهای دیگر آمده است[۱]. نسک های بیست و یک گانه اوستا به سه بهر بخش می شده است:
نسکهای گاسانیک در دانش و کار مینوی.
نسکهای داتیک در دانش و کار جهانی.
نسکهای هاتک مانسریک در آگاهی از کردارهای میانِ جهانِ مینوی و جهانِ خاکی[۲].
اوستای امروزی شامل بخش های زیر است:
یسنا، گاهان بخشی از یسن است.
ویسپرد
وندیداد
یشتها
خرده اوستا.
سروده های «یشت» ( که به زرتشت نسبت داده می شوند، اما تقریبا به طور قطع می توان گفت که وی آنها را نسروده است ) در اوستای جدید قرار دارند و گمان می رود که مربوط به دوره هخامنشی ( ۶۴۸ تا ۳۳۰ پیش از میلاد ) هستند. «وندیداد» نیز که در اوستای جدید قرار دارد، احتمالاً دیرتر و در زمان پارت ها ( ۱۴۱ پیش از میلاد تا ۲۲۴ میلادی ) سروده شده است. «ویسپرد» حاوی جدیدترین بخش اوستاست که به زبان فارسی میانه نوشته شده و به زمان عصر ساسانی ( ۲۲۶ تا ۶۵۱ ) میلادی ) بر می گردد.
قدیمی ترین نسخه خطی اوستا، اکنون در کوپنهاک پایتخت دانمارک موجود است و در سال 1325 میلادی تحریر یافته ، این نسخه را مستشرق معروف دانمارکی وسترگارد ( Westerguard ) با خود از ایران به اروپا برد. [۳]
دست به دست شدن اولیه [ویرایش]
گمان می رود که برخی از متون اوستا قبل از نوشته شدن قرن ها به صورت شفاهی نگاه داشته شده اند. «کتاب ارداویراف» که در قرن ۳ یا ۴ پس از میلاد تالیف شد، بیان می کند که گات ها و برخی از دیگر متون موجود در اوستا قبل از حمله اسکندر مقدونی به ایران موجود بوده اند. طبق نظر «شاترویهای آیران» کتابخانه کاخ در یک آتش سوزی توسط اسکندر مقدونی ویران شد. با این وجود، هیچ یک از این ادعاها را نمی توان تایید کرد؛ چرا که اگر این متون وجود داشته اند اکنون هیچ اثری از آنها نیست. اما راسموس کریستین راسک نتیجه گیری کرد که این متون باید باقیمانده یک ادبیات بسیار بزرگ باشند، همان گونه که پلینی بزرگ در اثر خود به نام «تاریخ طبیعی ( پلینی ) » یک موبد ازمیری را توصیف می کند که در قرن سوم قبل از میلاد «دو میلیون از قطعه سروده های زرتشت را تفسیر می کرد». همان طور که پیتر کلارک در «دین زرتشت، آشنایی با یک مکتب باستانی» ( ۱۹۹۸، برایتون ) خاطر نشان می سازد که اگر «گات ها» و متون کهن تر «یسنا» فقط به طور شفاهی دست به دست می شده اند، احتمال حفظ کیفیت زبان قدیمی آنها وجود نداشته است.
ویرایش بعدی [ویرایش]
طبق «دینکرد» که یک اثر نیمه مذهبی مربوط به قرن ۹ است، شاه ولخش ( گمان می رود که ولگاسس چهارم شاه پارتی بوده که در سال های ۱۴۷ تا ۱۹۱ میلادی حکومت می کرده ) تلاش کرد که متون مقدس را گرد آوری و تنظیم کند. چیزی از نتایج این کار ( در صورت انجان شدن ) باقی نمانده است. در قرن سوم میلادی امپراتور ساسانیان با نام اردشیر اول ( ۲۲۶ تا ۲۴۱ میلادی ) به موبد بزرگ خود تنسر فرمان داد که متون دینی را جمع آوری کند. طبق نظر دینکرد نتایج کار تنسر یک مجموعه ۲۱ جلدی به زبان اوستایی ( نه به زبان اوستایی گاتایی اصلی ) به نام «نسک»ها بود که از ۳۴۸ فصل و تقریبا ۵/۳ میلیون کلمه تشکیل می شد.
آخرین ویرایش در زمان شاپوردوم ( ۳۰۹ تا ۳۷۹ ) انجام شد.
متفکران اروپایی [ویرایش]
متون اوستا نسبتاً دیر به دست متفکران اروپایی رسید. آبراهام آنکوئتیل – دوپرون در سال ۱۷۵۵ به شرق هند سفر کرد و این متون را در جوامع پارسی بدست آورد. او در سال ۱۷۷۱ این متون را براساس یک ترجمه به زبان فارسی نو توسط یک موبد پارسی به زبان فرانسوی منتشر کرد. راسموس راسک در دیدار از بمبئی ( مومبای کنونی ) در سال ۱۸۲۰ چندین دست نوشته از اوستا را جمع آوری کرد و برای اولین بار با بررسی زبان اوستایی به این نتیجه رسید که این متون باید باقیمانده یک مجموعه بزرگ از متون مقدس پارس باستان و بلخ ( [تازی ها ) باشند. متونی که راسک آن را جمع آوری کرد، اکنون در کتابخانه دانشگاه کپنهاک قرار دارند. دست نوشته های دیگر در خانه هند شرقی و موزه بریتانیا در لندن، کتابخانه بودلیان در آکسفورد و در کتابخانه دانشگاه های مختلف پاریس نگهداری می شوند.
زند [ویرایش]
واژه «زند» یا "Zend" ( به معنای «تفسیر» یا «ترجمه» ) به آخرین متمم های متون پهلوی به زبان فارسی میانه و پازند اطلاق می شود. این تفسیرها که مربوط به اوایل دوره ساسانیان هستند، برای استفاده متون مذهبی نوشته نشدند؛ بلکه برای آموزش . . .