قرن بیستم

قرن بیستم (روزنامه). قرن بیستم نام یکی از نشریات دوران جنگ جهانی اول در شهر همدان است. این روزنامه ابتدا توسط میرزاده عشقی تا ۳ شماره در همدان انتشار یافت و پس از بازگشت وی از استانبول به تهران، انتشار آن را در این شهر ادامه داد. نخستین شمارهٔ این نشریه البته در تهران در تاریخ ۱۶ اردیبهشت ۱۳۰۰ شمسی مصادف با شعبان ۱۳۳۹ قمری با حروف سربی در ۱۶ صفحه در قطع وزیری و به طور هفتگی انتشار می یافت. شیوه و روش آن سیاسی، ادبی و اجتماعی بود. تا سال ۱۳۰۳ شمسی که میرزاده عشقی کشته شد، ۲۳ شماره از این نشریه منتشر شد.

هفته نامۀ سیاسی، اجتماعی، ادبی، فکاهی، انتقادی، مخالف جمهوری، چاپ تهران. به صاحب امتیازی محمدرضا همدانی (میرزادۀ عشقی، از مخالفان جمهوری) و مدیریت عباس اسکندری، از ۱۳۳۹ق (۱۳۰۱ش) ابتدا هفتگی و سپس سه بار در هفته منتشر می شد. نخستین شمارۀ آن ۲۷ شعبان ۱۳۳۹ و شمارۀ چهارم ۲۸ رمضان ۱۳۳۹ انتشار یافت و سپس هجده ماه تعطیل شد. شمارۀ اول دورۀ دوم ۲۸ جمادی الاول ۱۳۴۹ منتشر شد و در این دوره ظاهراً هجده شماره چاپ شد. تنها شمارۀ دورۀ سوم در ۲۸ جمادی الاول ۱۳۴۲ منتشر و مندرجات آن باعث قتل ناجوانمردانۀ عشقی شد؛ مقاله ای که در آن جمهوری و جمهوری خواهان را به سخره گرفته و آشکارا اظهار کرده بود که رخدادهای اخیر تهران به تحریک اجنبی است. در همین شماره، «مظهر جمهوری» به صورت مردی مسلح و غضب آلود تصویر شده بود که در دست راست تفنگ و در دست چپ کیسۀ پول داشت و سایۀ اجنبی بر بالای سرش نمایان بود و روزنامه های طرفدار جمهوری به شکل جانوران پلید و زشت دور و بر او را گرفته بودند. روزنامه بلافاصله توقیف شد و نسخه های آن را شهربانی جمع کرد. این شماره ازجمله شماره های استثنایی و بسیار پرفروش در تاریخ مطبوعات ایران است.