مترادف کار : پیشه، حرفه، شغل، کسب، مشغله، نقش، وظیفه، منصب، عمل، فعل، کردار، امر، ماجرا، ساخت، صناعت، تقدیر، سرنوشت، مرگ، اتفاق، پیشامد، حادثه، ماوقع، مسئله، موضوع، اثر، هنر جنگ، کارزار، کشت وکار، کاسبی
کار
مترادف کار : پیشه، حرفه، شغل، کسب، مشغله، نقش، وظیفه، منصب، عمل، فعل، کردار، امر، ماجرا، ساخت، صناعت، تقدیر، سرنوشت، مرگ، اتفاق، پیشامد، حادثه، ماوقع، مسئله، موضوع، اثر، هنر جنگ، کارزار، کشت وکار، کاسبی
فارسی به انگلیسی
work, labour, employment, job, business, task, duty, workmanship, actaffair, case, metter
act, action, activity, affair, billet, business, calling, career, doing, duty, effort, employment, enterprise, errand, function, handiwork, ism _, job, labor, line, measure, métier, work, occupation, office, operation, opus, place, play, position, post, role or rôle, service, situation, stint, stroke, task, thing, trade, transaction, turn, workday, working
فارسی به عربی
تعیین , شغل , شیء , عمل , قبضة , قضیة , مقترح , مهمة , نشاط , هوایة , واجب
مترادف و متضاد
جنگ، کارزار
کشتوکار
کاسبی
لوازم، کمک، کار، یاری، سابقه، وظیفه، خدمت، بنگاه، تشریفات، عبادت، استخدام، اثاثه، سرویس، نوکری، زاوری، درخت سنجد، یک دست ظروف، نظام وظیفه
تابع، عمل، کار، ماموریت، وظیفه، پیشه، مقام، کارکرد، کار ویژه، ایفاء، ایین رسمی
شیی ء، کار، اسباب، جامه، متاع، چیز، دارایی، لباس، شیء
مسئولیت، کار، منصب، وظیفه، خدمت، دفتر، اداره، اشتغال، مقام، شغل، دفتر کار، محل کار، احراز مقام
کار، تمرین، وظیفه، تکلیف، امر مهم
رساله، عمل، فعل، کنش، کار، سند، کردار، حقیقت، فرمان قانون، تصویب نامه، اعلامیه، پرده نمایش، امر مسلم
گزارش، عمل، فعل، کنش، کار، کردار، جدیت، اقدام، بازی، حرکت، رفتار، نبرد، جنبش، تاثیر، تعقیب، اشاره، وضع، پیکار، طرز عمل، تمرین، سهم، سهام شرکت، جریان حقوقی، اقامهء دعوا، اشغال نیروهای جنگی، اثر جنگ، جریان
عمل، فعل، کار، سند، کردار
فعل، کار، عملیات، چیز، وظیفه، سعی، ساخت، استحکامات، زحمت، شغل، زیست، کارخانه، نوشتجات، موثر واقع شدن، اثار ادبی یا هنری
کار، امر، ساخت، شغل، ایوب
کار، رنج، کوشش، سعی، زحمت، کارگر، حزب کارگر، درد زایمان
کار، کردار، سرنوشت، مراسم دینی، حاصل کردار انسان
کار، فعالیت، کنش وری، اکتیو ایی، چابکی، زنده دلی
کار، اقدام، امر، وجد، تمجید
کار، امر، عشقبازی، کار و بار، مطلب
کار، ماموریت، گماشت، وظیفه، فرض، خدمت، عهده، تکلیف، عوارض گمرکی
کار، تعبیه، ابتکار، امر مورد علاقه
کار، انتصاب، قرار ملاقات، وعده ملاقات، گماشت، منصب، وقت تعیین شده
کار، مهارت، استادی، ساخت، طرز کار
کار، سرگرمی، کار فرعی، مشغولیت، کار جزیی، حرفه، کسب
کار، میل، حرفه، کسب، صدا، احضار، پیشه، شغل، حرفهای، هنرستانی
کار، پیشنهاد، قضیه، قیاس منطقی، گزاره، پیشنهاد کردن به
کار
کار، کوشش، مشت
کار، کاو
کار، اثر، قطعه موسیقی، نوشته
کار، اختلال
تقدیر، سرنوشت، مرگ
اتفاق، پیشامد، حادثه، ماوقع
مساله، موضوع
اثر، هنر
پیشه، حرفه، شغل، کسب، مشغله
نقش، وظیفه
منصب
عمل، فعل، کردار
امر، ماجرا
ساخت، صناعت
۱. پیشه، حرفه، شغل، کسب، مشغله
۲. نقش، وظیفه
۳. منصب
۴. عمل، فعل، کردار
۵. امر، ماجرا
۶. ساخت، صناعت
۷. تقدیر، سرنوشت، مرگ
۸. اتفاق، پیشامد، حادثه، ماوقع
۹. مساله، موضوع
۱۰. اثر، هنر جنگ، کارزار
۱۱. کشتوکار
۱۲. کاسبی
فرهنگ فارسی
← کلید کار
آلفونس ادیب و نویسنده انتقادی فرانسو ی ( و. پاریس ۱۸٠۸ - ف. ۱۸۹٠ م . ) از آثار مهم اوست : زیر درختان زیزفون رساله های ماهیانه زنبورها .
پیشه، شغل، عمل، جنگ، رزم، کشت، زراعت
( اسم ) ۱ - آب کندی عمیق که اسب و سوار از آن گذر نتواند کرد : ۲ - تخته سنگ تنک و نازکی که بر روی جوی آب پوشند .
آتش روحانیون در کوه رشن در کابلستان بوده است
پیشه، شغل، عمل، جنگ، رزم، کشت، زراعت
( اسم ) ۱ - آب کندی عمیق که اسب و سوار از آن گذر نتواند کرد : ۲ - تخته سنگ تنک و نازکی که بر روی جوی آب پوشند .
آتش روحانیون در کوه رشن در کابلستان بوده است
فرهنگ معین
و بار (رُ) (اِمر.)مشغولیت ، معامله ، شغل ، کسب .
(اِ. ) ۱ - آن چه از شخصی یا شیئی صادر شود، آن چه که کرده شود، فعل ، عمل . ۲ - پیشه ، شغل . ۳ - سعی و جهد. ۴ - رزم ، جنگ . ۵ - کشت ، زراعت . ۶ - مسئولیت ، وظیفه . ۷ - گرفتاری ، دشواری . ۸ - وضعیت ، حال . ۹ - حادثه ، پیشامد. ۱٠ - صنعت ، هنر. ۱۱ - ممارس
(ص فا. ) در ترکیب به معنی کارنده و کشت کننده آید: برنج کار، گلکار.
و بار (رُ ) (اِمر. )مشغولیت ، معامله ، شغل ، کسب .
(ص فا. ) در ترکیب به معنی کارنده و کشت کننده آید: برنج کار، گلکار.
و بار (رُ ) (اِمر. )مشغولیت ، معامله ، شغل ، کسب .
(ص فا.) در ترکیب به معنی کارنده و کشت کننده آید: برنج کار، گلکار.
(اِ.) 1 - آن چه از شخصی یا شیئی صادر شود، آن چه که کرده شود، فعل ، عمل . 2 - پیشه ، شغل . 3 - سعی و جهد. 4 - رزم ، جنگ . 5 - کشت ، زراعت . 6 - مسئولیت ، وظیفه . 7 - گرفتاری ، دشواری . 8 - وضعیت ، حال . 9 - حادثه ، پیشامد. 10 - صنعت ، هنر. 11 - ممارست ، اشتغال ، تمرین . 12 - بنا، ساختمان . 13 - مرگ ، موت . 14 - وسیلة معیشت ، معاش . 15 - (پس .) الف - چون به آخر اسم معنی پیوندد صیغة مبالغه سازد: ستمکار، گناهکار. ب - چون به اسم ذات و معنی پیوندد صیغة شغل سازد: خدمتکار، آتشکار. ؛ ~بیخ پیدا کردن کنایه از: بدتر یا وخیم تر شدن . ؛ ~به جای باریک کشیدن کنایه از: سخت یا خطرناک شدن اوضاع . ؛ ~تراشیدن کنایه از: تولید زحمت کردن . ؛ ~ حضرت فیل کنایه از: بسیار دشوار.
لغت نامه دهخدا
کار. ( اِ ) آنچه از شخص یا چیزی صادر گردد و آنچه شخص خود را بدان مشغول سازد و فعل و عمل وکردار. ( ناظم الاطباء ). آنچه کرده و بجا آورده شود که الفاظ دیگرش عمل و فعل و شغل است. ( فرهنگ نظام ). امر. شأن. اقدام. رفتار. رفتار و کردار :
کار بوسه چو آب خوردن شور
بخوری بیش تشنه تر گردی.
کت خالق آفریده به هر کاری.
همه نیوشه نادان به جنگ و کار نفام .
مر مرا مشمر از این شاعرک داس و دلوس
گشتم ستوه از تو من از بس که بستهی.
شغل من در عشق تو دایم غریو است و غرنگ.
چو شد سال شاهیش بر بیست و هشت
کسی را نبد بر درش کار بد
ز درگاه آگاه شد باربد.
سبک مایه جائی بپرداختند
سبک باغبان می به شاپور داد
که بردار از آن کس که بایدت یاد.
که فرمان و رای جهانبان بود.
به پیران چنین گفت افراسیاب
که در کار این کودک شوم تن
هشیوار با من یکی رای زن.
که داننده بهرام چون ساخت کار
ز گفتار و کردار او گشت شاد
در گنج بگشاد و روزی بداد.
کم و بیشی کارها ننگرد.
به کام تو شد کار آن رزمگاه.
بدان تا کند کار موبد نگاه
که آن زهرشد بر تنش کارگر
گر اندیشه ما نیامد ببر.
منال ار بجانت نیاید گزند.
به بی دانشان کار نگذاشتی.
کار بوسه چو آب خوردن شور
بخوری بیش تشنه تر گردی.
( منسوب به رودکی ).
ای غافل از شمار چه پنداری کت خالق آفریده به هر کاری.
رودکی.
همه نیوشه خواجه به نیکوئی و به صلح همه نیوشه نادان به جنگ و کار نفام .
رودکی.
ای خداوند بکار من از این به بنگرمر مرا مشمر از این شاعرک داس و دلوس
ابوشکور بلخی.
در کارها بتا ستهیدن گرفته ای گشتم ستوه از تو من از بس که بستهی.
بوشعیب.
کار من در هجر تو دایم نفیر است و فغان شغل من در عشق تو دایم غریو است و غرنگ.
منجیک.
همی هر زمان شاه [ خسرو پرویز] برتر گذشت چو شد سال شاهیش بر بیست و هشت
کسی را نبد بر درش کار بد
ز درگاه آگاه شد باربد.
فردوسی.
چو نان خورده شد کار میساختندسبک مایه جائی بپرداختند
سبک باغبان می به شاپور داد
که بردار از آن کس که بایدت یاد.
فردوسی.
بکوشیم و فرجام کار آن بودکه فرمان و رای جهانبان بود.
فردوسی.
بدانگه کجا خواست بگذاشت آب به پیران چنین گفت افراسیاب
که در کار این کودک شوم تن
هشیوار با من یکی رای زن.
فردوسی.
چو آگاهی آمد بر شهریارکه داننده بهرام چون ساخت کار
ز گفتار و کردار او گشت شاد
در گنج بگشاد و روزی بداد.
فردوسی.
هر آنکس که جانش ندارد خردکم و بیشی کارها ننگرد.
فردوسی.
فرستاده گفت ای سرافراز شاه به کام تو شد کار آن رزمگاه.
فردوسی.
یکی استواری فرستاد شاه بدان تا کند کار موبد نگاه
که آن زهرشد بر تنش کارگر
گر اندیشه ما نیامد ببر.
فردوسی.
چنین داد پاسخ که از کار بندمنال ار بجانت نیاید گزند.
فردوسی.
بدیوانش کارآگهان داشتی به بی دانشان کار نگذاشتی.
فردوسی.
چو گشتاسب آن تخت [ طاقدیس ] را دید گفت کار. (اِخ )قریه ای در آذربایجان . (معجم البلدان در لغت کار).
کار. (ع اِ) کشتیهای گندم بار به آب در شده . (منتهی الارب ). کشتیهای به آب در شده که بار آن گندم باشد. (ناظم الاطباء). نوعی کشتی . (المنجد).
کار. (اِخ ) (بلوک ) مطابق مندرجات بندهشن هندی ، آذر فربغ یا آتش روحانیان در کوه رشن در کابلستان بوده است اما احتمال میرود که این اشتباه از جانب نساخ واقع شده باشد. بندهشن ایرانی عبارتی دیگر دارد که متأسفانه قرائت آن بسیار مشکوک است . ویلیمز جکسن آن را چنین خوانده است : «کوه درخشان کواروند، در بلوک کار» - کواروند را بمعنی بخار آلود گرفته است و میخواهد ثابت کند که مقصود شهر کاریان ایالت فارس است که در نیمه ٔ راه بین بندر سیراف و دارابجرد بوده است و در آنجا امروز هم آثار ویرانه ٔ معبد قدیمی پدیدار است ... (مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات فارسی ص 221).
کار. (اِخ ) الفونس ، ادیب فرانسوی متولد در پاریس نویسنده ٔ انتقادی و مطایبه ای (1890 - 1808). مؤلف کتاب : «زیر درختان زیزفون » و رسالات ماهیانه ٔ «زنبورها» .
کار. (اِخ ) قریه ای برابر موصل از جانب شرقی آن نزدیک دجله . (ایضاً معجم البلدان در لغت کار).
کار. (اِخ ) قریه ای در اصفهان . (معجم البلدان ).
کار. (اِ) آنچه از شخص یا چیزی صادر گردد و آنچه شخص خود را بدان مشغول سازد و فعل و عمل وکردار. (ناظم الاطباء). آنچه کرده و بجا آورده شود که الفاظ دیگرش عمل و فعل و شغل است . (فرهنگ نظام ). امر. شأن . اقدام . رفتار. رفتار و کردار :
کار بوسه چو آب خوردن شور
بخوری بیش تشنه تر گردی .
ای غافل از شمار چه پنداری
کت خالق آفریده به هر کاری .
همه نیوشه ٔ خواجه به نیکوئی و به صلح
همه نیوشه ٔ نادان به جنگ و کار نفام .
ای خداوند بکار من از این به بنگر
مر مرا مشمر از این شاعرک داس و دلوس
در کارها بتا ستهیدن گرفته ای
گشتم ستوه از تو من از بس که بستهی .
کار من در هجر تو دایم نفیر است و فغان
شغل من در عشق تو دایم غریو است و غرنگ .
همی هر زمان شاه [ خسرو پرویز] برتر گذشت
چو شد سال شاهیش بر بیست و هشت
کسی را نبد بر درش کار بد
ز درگاه آگاه شد باربد.
چو نان خورده شد کار میساختند
سبک مایه جائی بپرداختند
سبک باغبان می به شاپور داد
که بردار از آن کس که بایدت یاد.
بکوشیم و فرجام کار آن بود
که فرمان و رای جهانبان بود.
بدانگه کجا خواست بگذاشت آب
به پیران چنین گفت افراسیاب
که در کار این کودک شوم تن
هشیوار با من یکی رای زن .
چو آگاهی آمد بر شهریار
که داننده بهرام چون ساخت کار
ز گفتار و کردار او گشت شاد
در گنج بگشاد و روزی بداد.
هر آنکس که جانش ندارد خرد
کم و بیشی کارها ننگرد.
فرستاده گفت ای سرافراز شاه
به کام تو شد کار آن رزمگاه .
یکی استواری فرستاد شاه
بدان تا کند کار موبد نگاه
که آن زهرشد بر تنش کارگر
گر اندیشه ٔ ما نیامد ببر.
چنین داد پاسخ که از کار بند
منال ار بجانت نیاید گزند.
بدیوانش کارآگهان داشتی
به بی دانشان کار نگذاشتی .
چو گشتاسب آن تخت [ طاقدیس ] را دید گفت
که کار بزرگان نشاید نهفت .
جوانمردی از کارها پیشه کن
همه نیکوئی اندر اندیشه کن .
بدو گفت خسرو [ پرویز ] ز کردار بد
چه داری بیاور ز گفتار بد
چنین داد پاسخ که از کار بد
نیاسایم و نیست با من خرد.
هر که بر درگه ملوک بود
از چنین کارها خدوک بود.
آب انگور بیارید که آبان ماه است
کار یکرویه به کام دل شاهنشاه است .
تیر تو مفتاح شد در کار فتح قلعه ها
تیر تو مومول شد در دیده های دیده بان .
صلاح کار نیکو نگاه نتوانستندی داشت و از بهر طمع خود را کارها پیوستند (تاریخ بیهقی ص 257). کارها بر قرار میرفت . (ایضاً ص 257). مردم انبوه بر کار باید کرد تا بزودی این رباط که فرموده است برآورده آید. (ایضاً ص 257). هیچکس چیزی اظهار نکند از بازی و رامش تا ما بگذریم چنانکه یک آوازه شنوده نیاید آنگاه که ما بگذشتیم کار ایشان راست آنچه خواهند کنند (ایضاً ص 292). امیر مسعود رحمةاﷲ علیه در این باب آیتی بود بیارم چندین جای آنچه او فرمود در چنین کارها. (ایضاً ص 297). او را برانگیخت پی کاری که وی برای آن کافی است . (ایضاً ص 311). پس از قضاء ایزد جل جلاله بباید دانست که خراسان در سر کار خوارزمشاه شد. (ایضاً ص 320). امیر گفت آن چیست اگر فرزندی عزیز را بدل باید کرد بکنم که این کار برآید. (ایضاً ص 329). هم درین پنجشنبه بساخته بود و کاری شگرف پیش گرفته . (ایضاً ص 337).خواجه خلیفت است مثال و اشارت وی روان است در همه ٔ کارها. (تاریخ بیهقی ). این عبداﷲ صاحب برید بود و کاری باحشمت داشت . (تاریخ بیهقی ). هیچکس چنین ... کارهای بزرگ نکرد. (تاریخ بیهقی ). من پیر شده ام و از من این کار بهیچوجه نیاید. (تاریخ بیهقی ). شاگردان هستندهمه بر مثال تو کار کنند تا کارها بر نظام قرار گیرد. (تاریخ بیهقی ). عارض بعد از پنج ماه اعلام وزیر کرد که گروهی انبوه و لشکری فراوان شدند کار زر دادن خلیفه است . (رشیدی ). پادشاه را باید که به کارهای بزرگ عادت کند زیرا که از همه بزرگتر است و کار بزرگ ترین مردمان بزرگترین کارها باید. (از شاهد صادق ).
کار خواهی به کام دل بادت
صبر کن بر هوای دل تقدیم .
کار خر است خواب و خور ای نادان
پس خر توئی اگر تو همیدونی .
و آنجا نرود ترا چنین کاری
کامروز درین جهان همیرانی .
چون کار تو کس ندید کاری
امروز تو نادرالزمانی .
بنگر که بهین کار چیست آن کن
تا شهره بباشی به دین و دنیا.
من به چه کارم خدایرا که ببایست
کردن چندین هزار کار بی آوار.
گفت پسر تو را قبول کردم ، من او را بپرورم تو دل از کار او فارغ دار. (نوروزنامه ). پس چون حال بدانجا رسید و هر کس از کار او نااومید گشتند این بزرگ را کنیزکی بود فصیحه قصه ای نوشت ... (نوروزنامه ). و دیگر بر کار عمارت عظیم حریص و راغب بودندی . (نوروزنامه ).
کار چون راست بود مرد کجا گیرد نام
از بد حادثه ها مردان گردند سمر.
علم با کار سودمند بود
علم بی کار پای بند بود.
همه کار تو باد با عقلا
دور بادی ز صحبت جهلا.
فرق کن در راه معنی کار دل با کار گل
کاین که تو مشغول آنی ای پسر کار دل است .
کار اگر رنگ و بوی دارد و بس
حبذا چین و فرخا فرخار.
خواهی که چون نگار کنی کارهای خویش
دفتر بمدح سید مشرق نگار کن .
کار امروزتو چو ساخته نیست
کار فردا چگونه خواهی ساخت .
ریش آوردی برو آسان پی دشوار کار
کار آسان گر نیابی چنگ در دشوار زن .
همچو زنبور دکان قصاب
در سر کار دهن جان چکنم .
گفت پر کرد پادشاه این کار
کار پر کرده کی بود دشوار.
کار دنیا که تو دشوار گرفتی بر خود
گرتو بر خویشتن آسان کنی آسان گردد.
کار چون بسته شود بگشایدا
وز پس هر غم طرب افزایدا.
در زمین دیگران خانه مکن
کار خود کن کار بیگانه مکن .
غرور علم نه ازعاقلی ست ای مطرب
تو این ترانه ادا کن که کار با عمل است .
تیغ قطعاً نکشی تا ننمایم رخ زرد
کار در مملکت حسن فروشان به زر است .
نه یک کس تواند که سازد دو کار
که آن را پسندندارباب هوش .
- ازکارشده ؛ ازکارمانده . ازکارافتاده و در این حالت صفت ترکیبی میسازد :
جهان پیر کهن گشته وز کار شده
بدولت تو جوانی گرفت باز و نوی .
- با کسی کار داشتن ؛ کسی را با کسی کار بودن . با وی پرداختن . متعرض او شدن :
بهشت آنجاست کآزاری نباشد
کسی را با کسی کاری نباشد.
داده ست بدو ملک جهان خالق معبود
با خالق معبود کسی را نبود کار.
- بر کارگرفتن ؛ بکار گرفتن . بکار بستن . مشغول ساختن .گرفتار کردن :
آن رفت که بفریفت دلم را دم تو
بر کار گرفت قول نامحکم تو.
- بکار ؛ در کار. مشغول . مشغول کار. با فایده . مستعمل . (ناظم الاطباء). و رجوع به مدخل «بکار» شود.
- به کار آمدن (بکار نیامدن ) ؛ قابل استعمال شدن (نشدن ) :
نیایدت رنج ار بود بخت یار
چو شد بخت بد چاره ناید بکار.
چو نیکی کنی و نیاید ببار
بدی کن مگر بهتر آید بکار.
نه خوردی که خاطر بر آسایدش
نه دادی که فردا بکار آیدش .
- به کار آمده ؛ کاری . مجرب : او زنی داشت بکارآمده و پارسا. (تاریخ بیهقی ). آنچه بکار آمده تر و نادره تر بود خاصه برداشتند. (تاریخ بیهقی ). آزرمیدخت زنی عاقله ٔ بکار آمده بوده است . (فارسنامه ٔ ابن بلخی ).
- به کار افتادن ؛ استعمال شدن .
- به کار بردن ؛ استعمال کردن .
- به کار بودن ؛ مستعمل بودن . قابل استعمال بودن .
- || خواهان و نیازمند بودن . مستلزم باقی و برقرار بودن : سبیل قتلغتکین حاجب بهشتی آن است که بر این فرمان کار کند اگر جانش بکار است . (تاریخ بیهقی چ مرحوم ادیب ص 118).
- به کار خوردن ؛ قابل استفاده بودن .
- به کار دادن ؛ بکار گماشتن .
- به کار رفتن ؛ مستعمل شدن .
- بند شدن کار ؛ گره خوردن کار.
رو به راه نشدن آن . به سامان نرسیدن کار :
حکم خدا را چو شوی کاربند
فتح بیابی نشود کار، بند
- چیزی یا کسی را در کار کسی کردن ؛ او را به حساب آوردن . وی را در زمره ٔ چیزی محسوب داشتن :
بگفت ای کور سوزنگر مرا در کارکن آخر
که از جور تو افتاده ست با کیمخت گر کارم .
- || شفاعت کسی را در مورد کسی پذیرفتن ؛کسی را به کسی بخشودن : خداوندا سگی چند قدم بر اثر دوستان تو زد او را در کار ایشان کردی من نیز دعوی دوستان تو برخود می بندم . (تذکرة الاولیاء عطار). و گفت اگر اندوهگینی در میان امتی بگرید جمله ٔ امت را در کار آن اندوهگین کنند. (تذکرة الاولیاء عطار). یحیی عماد... چون وفات کرد او را بخواب دیدند پرسیدند خدای با تو چه کرد گفت خطاب کرد و فرمود که ای یحیی با تو کارها داشتم سخت لیکن روزی ما را در مجلس می ستودی دوستی از دوستان ما آنجا بگذشت آن بشنید وقتش خوش آمد ترا در کار خوش آمد او کردم و گرنه آن بودی ، دیدی که با تو چه کردمی . (تذکرة الاولیاء عطار).
- چیزی را در کار چیزی کردن ؛ عوض آن قرار دادن . اختصاص دادن : گفت ای خداوند عزیز او برای تو که بنده ٔ بدم مرا دشمن میدارد و من برای تو که بنده ٔ نیک است او را دوست میدارم و غلام اوام چون هر دو برای تو است این بد را در کار این نیک کن . (تذکرة الاولیاء عطار). من در دو خانه کدخدائی نتوانم کرد این آیت بر جان من آمده است یا از خدایم درخواه تاهمه آن تو باشم و یا در کار خدایم کن تا همه با وی باشم مادر گفت ای پسر ترا در کار خدای کردم . (تذکرة الاولیاء عطار).
- در کار کسی یا چیزی شدن ؛ برای آن هزینه شدن و به مصرف رسیدن : اما رسول چون بنشابور آمد با دو خادم و دو خلعت و کرامات و لوا و عهد آوردندهفتصد هزار درم در کار ایشان بشد. (ایضاً ص 296).
- کار از دست شدن ؛ خارج شدن آن از عهده ٔ کفایت وی :
گرم گشتم چنانکه گردد مست
یار در دست و رفته کار از دست .
- کار افتادن ؛ روی دادن امری مهم :
با روی تو گر چشم مرا کار افتاد
آری همه کارهابه مردم افتد.
رجوع به مدخل کار افتادن شود.
- کاربند ؛ که بکار می بندد. اجراکننده :
حکم خدا را چو شوی کاربند
فتح بیابی نشود کار، بند.
رجوع به مدخل کاربند شود.
- کار داشتن (کسی یا چیزی ) ؛ اهمیت داشتن او. گرم بودن بازار وی . سررشته ٔ امور به دست او بودن :
اندر این ایام ما بازار هزل است و فسوس
کار بوبکر ربابی دارد و طنز جحی .
در گذر از فضل و از جلدی و فن
کارخدمت دارد و خلق حسن .
خاصه درویشی که شد بی جسم و مال
کار فقر جسم دارد نی سؤال .
کار تقوی دارد و دین و صلاح
که ازاو باشد بدو عالم فلاح .
- کار کردن به ؛ عمل کردن به .
|| مجازاً عمل زنان بدعمل :
دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد
شد بر محتسب و کار به دستوری کرد.
و امروز گویند فلان زن به کار میرود یا فلان زن را به کار میبرند. || جنگ باشد و آن را کارزار و پیکار نیز گویند. (جهانگیری ). جنگ و جدال . (برهان ). جنگ و جدال و خصومت و ستیزگی . (ناظم الاطباء). بمعنی جنگ و پیکار و این مجاز است و بدین معنی پیکار و کارزار نیز خوانند. (فرهنگ نظام ). حرب . رزم . جنگ . غزوه :
دگر نامور طوس را برگزید
که اندرخور کار مردان سزید.
چو بهرام جنگی بهنگام کار
نبیند کس اندر جهان یک سوار.
بیامد سپه سر بسر بنگرید
هزار و صد و شست یل برگزید
کز آن هر سواری بهنگام کار
نه برگاشتندی سر از ده سوار.
ای ز کار آمده و روی نهاده به شکار
تیغ و تیر تو همی سیر نگردید ز کار .
گه اندر جنگ با شمشیر همدست
گه اندر بیشه ها با شیر در کار.
چون دست هر نبرده فروماند از نبرد
چون کار زار گردد بر مرد کارزار.
ترکان که پشت و بازوی ملکند روز کار
هستند گاه حمله بزرگان کارزار.
نیست در کارشان دل زاغی
بانگ افکنده در جهان چو کلنگ .
چون روز کار گردان گردد مصاف سخت
قائم شود به نصرت تو کار زار ملک .
پولاد را به تیغ بسنبند گاه زخم
خورشید را به تیر بپوشند روز کار.
به کارهای گران مرد کاردیده فرست
که شیر شرزه برآرد بزیر خم کمند.
|| مجازاً بمعنی پیش آمد، اتفاق ، حادثه ٔ بد و ناگوار. مسئله . قضیه . مطلب : ابوسفیان بازگشت که این چه تکبیر است [ تکبیر علی علیه السلام پس از غزوه ٔ احد و پایان جدال آن ] نباید که بر ما کاری آید. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
چو کار آمدم پیش یارم بدی .
[ خطاب خسرو پرویز در نامه ٔ خود به قیصر روم ]
به هر دانشی غمگسارم بدی .
امیر... گفت ... در کار لشکر که مهمتر کارها است اندیشه باید داشت .(تاریخ بیهقی ). امروز چون تخت به ما رسید [ مسعود ]و کار این است که بر هر دو جانب پوشیده نیست جهد کرده آید تا بندهای افراشته را افراشته تر کرده آید. (تاریخ بیهقی ). روز سیم حاجب برنشست ... و پیغام داد که فرمان چنان است که امیر را [ امیر جلال الدوله محمد ]بقلعه ٔ مندیش برده آید... امیر جلال الدوله محمد چون این بشنید بگریست و دانست که کار چیست . (تاریخ بیهقی ). اکنون چون بشنود (التونتاش ) که کار یکرویه گشت به هراة آمد و فراوان مال و هدیه آورد. (تاریخ بیهقی ).چون این کارها بر این جمله قرار گرفت خان را بشارت داده آمد تا آنچه رفته است بجمله معلوم وی شود. (تاریخ بیهقی ). چنانکه بر وی کار دیدم این گروهی مردم که گرد وی [ مسعود ] درآمده اند هر یکی چون وزیری ایستاده و وی سخن میشنود. (تاریخ بیهقی ). مقرر گشت همه آن را که کار وزارت قرار گرفت و هزاهز در دلها افتاد. (تاریخ بیهقی ). خداوند داند که مرا در چنین کارها غرضی نیست . (تاریخ بیهقی ). || تأثیر. اثر. سعی . سعی و جهد و کوشش عمل کردن بدان ،اجرا کردن بدان : ایدون گفت که این بت پرستی از جمشیدالملک بود... هزار سال پادشاهی او داشت و اندر این هزار سال یک ساعت دردسری و بیماری و دردمندی نبود پس بخویشتن اندر همی دید و گفت همچون من کیست ؟ ابلیس از اندیشه ٔ وی آگاه شد و بدین سخن بر وی راه یافت ... یک روزبوقت قیلوله این وسواس به وی کار کرد ابلیس به روزن فروشد و پیش او بایستاد جمشید سر برآورد و او را دید گفت تو کیستی ... (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
ز کار و نشان سپهر بلند
همه کرد پیدا چه وچون و چند.
پس دری کردم از سنگ و درافزاری
که بدو آهن هندی نکند کاری .
افسون این مرد بزرگوار در وی کار کرد و با وی بیامد. (تاریخ بیهقی ). چون از خواب بیدار شدم آن حال تمام بر یادم بود بر من کار کرد با خود گفتم که از خواب دوشین بیدار شدم باید که از خواب چهل ساله نیزبیدار شوم . (سفرنامه ٔ ناصرخسرو ص 2).
همچنین است عادت گردون
هرچه من گفتمش بکار نداشت .
و چون در نسخه ٔ عربی ذکر چیزهائی بود که درکار نبود و نیز طبیعت را از خواندن آن ملالتی می افزود ذکر آن چیزها کرده نشد. (تاریخ بخارا ص 4). || (فعل امر) امر به زراعت کردن هم هست یعنی بکار و زراعت کن . (برهان ) (آنندراج ). || (نف ) کارنده . (آنندراج ) (برهان ). مخفف کارنده است . || (اِ) سخن . (جهانگیری ) (برهان ). هدایت گوید: در جهانگیری گفته بمعنی سخن است بدلیل این بیت اسدی :
بدو گفت ملاّح مفزای کار
که این جا بود کرگدن بیشمار.
|| صنعت و هنر و پیشه . (برهان ). صنعت و پیشه و صانع. (آنندراج ) :
گر تو شوی رنجه ز آسیب کار
چشم دل راوی [ کذا ] بژوپین مخار
هر چه تو بر خویش نداری روا
بر دگری درد نباشد دوا.
کسی طلب نکند کار زرگر از جولاه .
چو جاهل کسی در جهان خوار نیست
که نادان تر از جاهلی کار نیست .
|| ضرورت و احتیاج و حاجت . (ناظم الاطباء). گفت [ برمک ] بلی و هنوز دارم [ زهر را ]اینک در زیر نگین من است و پدران من همه چنین داشته اند و این انگشتری مرا از پدر میراث رسیده است و هرگز من و پدران من بمثل مورچه ای را نیازرده ایم تا بهلاک آدمی چه رسد و لیکن از جهت حزم و احتیاط کار خویش را داشته ایم . (تاریخ بخارا). || مرگ : علی عباس را گفت یا عم پیغامبر امروز بهتر است بحمداﷲ، عباس گفت کار پیغامبر نزدیک رسید که من علامت مرگ بنی عبدالمطلب نیک میدانم . (مجمل التواریخ و القصص ).
- کار کسی ببودن ؛ کنایه از فرارسیدن زمان مرگ او : گفت [ پزشک بنی حرث ] ای عمر وصیت کن که کار تو ببود. گفت وصیت تمام کردم پس ... وفات کرد. (تاریخ طبری ترجمه بلعمی ).
|| ممارست . مشغولی . تمرین : و امروز هیچ گروه [ عیب و هنر اسپ را ] چون ترکان نمیدانند،از بهر آنکه شب وروز کار ایشان با اسپ است . (نوروزنامه ). || بنا و ساختمان :
ز سنگ و ز گچ بود بنیاد کار [ ایوان مدائن ]
چنین کرد تا باشد آن پایدار.
|| اسهال و عمل معده و اجابت آن : و استفراغ به داروها کنند که اندر علاج فالج یاد کرده آمده است از حقنه و داروی کار و داروی قی . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). || معاش ، وسایل زندگانی : مردم یغسون یاسو مردمانیند بیشتر با نعمت و کاری ساخته تر دارند. (حدود العالم ). || در علم فیزیک عبارت است از حاصل ضرب قوه در تغییر مکان . || آژخ . زگیل . ثؤلول (در لهجه ٔ ملایر). || گوجه . (در لهجه ٔ کاشان ).
|| کار که ببعض کلمات مرکبه ملحق شود گاه بمعنی عمل است و گاه بمعنی عامل و گاه بمعنی زارع و غارس .
در معنی عمل : پاکار، پشت کار، دستکار :
گفتم این رخنه گر ز چشم بد است
دستکار کدام دام و دد است .
شبکار. در معنی عامل (پسوندی است که شغل مبالغه را رساند): آتش کار،استادکار :
به استادکاران درگه سپرد
که عاجز شد آن کس که آن را ببرد.
خدمتکار :
خدمتت را هر که فرمائی کمر بندد به طوع
لیکن آن بهتر که فرمائی به خدمتکار خویش .
سیاهکار، گناهکار، مددکار.
در معنی زارع و غارس : جوکار، سروکار، شتوی کار، گل کار، کشت کار. و گاه بمعنی جنگ آید: پیکار. مؤلف آنندراج ترکیبات زیر را در ذیل لغت کار آورده است : جفاکار، جفاکاره ، آبکار، رقم کار، آتشکار، پاکار، پای کار، پارچه کار، پرکار، پریشان کار، پسندیده کار، پنبه کاری ، پیش کار، پیش کاری ، پیکار،تجربه کار، توبه کاری ، جادوکار، خام کار، خاموشکار، خوارکار، خوکاره ، درازکار، دریاکار، دستکار، سبزکار، آراسته کار، رخ کار، روی کار، پشت کار، سپیدکار، سیه کار، سرکار، سوارکار، سیمکار، میناکار، پیاله کار، تازه کار، جام کار، چوب کار، حل کار، رفوکار، ریزه کار، زیانکار، تباه کار - انتهی . این ترکیبات را نیز به ترکیبات فوق میتوان افزود: آهسته کار، اهمال کار، بافت کار، بدهکار، بزرکار، بستان کار، پاره کار، پرهیزکار، ترس کار، جنایت کار، چای کار، خرکار، خلاف کار، خیانت کار، روکار، ریسمان کار، زشتکار، زیرکار، سپوزکار، ستمکار، ستیزکار، صاحب کار، طلبکار، کامکار، کشتکار، گناهکار، محافظه کار، مددکار، مزارعه کار، مسامحه کار، مضاربه کار، معصیت کار، مقاسمه کار، مقاطعه کار، ملاحظه کار، ورزکار، ورزش کار، و در غالب این ترکیبات بجای «کار»، «گار» نیز آمده است .
شواهد از منتهی الارب : خطم ؛ کار بزرگ و کلان . مضیق ؛ کار سخت . اشهب ؛ کار سخت . ناض ؛ کار ممکن . عجیب ؛ کار شگفت و ناشناخته . عبیثَران یا عبیثُران ؛ کار دشوار. عجرفه ؛ شکستگی و ناراستی کار. نغبه ؛ کار زشت . هَنَبذه ؛ کار سخت و دشوار. منکر؛ کار زشت . علیاء؛ کار بزرگ و سترگ . عناق ؛کار سخت . امر عارف ؛ کار معروف . عاقول ؛ کار پوشیده ٔ درهم . عوراء؛ کار زشت . دُمس ؛ کارهای بزرگ . مهم ؛ کار سخت . امر کریث و کارث ؛ کار در اندوه اندازنده . عویص ؛کار دشوار. استفحال ؛ بزرگ شدن کار. خطب ؛ کار خرد باشد یا بزرگ . خطه ؛ کار بزرگ . صیلم ؛ کار سخت . تفرغ ؛ فراغت کردن خود را بجهت کاری . رهک ؛ کار نیک و صالح . هول ؛ کار بیمناک که راه آن دریافته نشود. نئدل ؛ کار سترگ . نابه ؛ کار بزرگ . ناجح ؛ کار سهل و آسان . فادح ؛ کار گران و دشوار. جلل ؛ کار بزرگ . جلهمه ؛ کار بزرگ . جلی ؛ کار بزرگ . (منتهی الارب ).
- امثال :
کار آب و آتش است ؛ مطبوخ گاهی نیزخوش و لذیذ نشود.
کار آسان گر نیابی چنگ در دشوار زن
(ریش آوردی برو آسان پی دشوار کار...).
کار آمد حصه ٔ مردان مرد
حصه ٔ ما گفت آمد اینت درد.
نظیر: مردان در میدان جهند ما در کهدان جهیم . (از امثال و حکم دهخدا).
کار از قایم کاری عیب نمیکند ، نظیر: احفظ ما فی الوعاء بشدالوکاء. (از مجمع الامثال میدانی ).
کار از کار خیزد :
نشان داری که گل از خار خیزد
بکن کاری که کار از کار خیزد.
گفت معشوقم تو بودستی نه آن
لیک کار از کارخیزد در جهان .
اگر بر دستبوس اونباشد اوحدی دستت
ز پایش بوسه ای بستان که کار از کار برخیزد.
کاراسباب میخواهد .
کار استاد را نشان دگر است . (از مجموعه ٔ امثال چ هند).
کار اگر رنگ و بوی دارد و بس
حبذا چین و فرخا فرخار.
کار اگر مشکل و ار آسان است
جمله با فضل ازل یکسان است .
کار امروز به فردا افکندن از کاهلی تن است . (تاریخ بیهقی ).
نظیر:
و لا اُؤخر شغل الیوم عن کسل
الی غد ان ّ یوم الاعجزین غد.
کار امروز به فردا مفکن :
کار امروز تو چو ساخته نیست
کار فردا چگونه خواهی ساخت .
کار با خرقه نیست باحرفه است . (کشف المحجوب ).
کار با عمل است :
غرور علم نه از عاقلیست ای مطرب
تو این ترانه ادا کن که کار با عمل است .
کار باید نشود .
کار بچه خام و عقل غلام کم . (از مجموعه ٔ امثال چ هند).
کار بخرد همه زیبا بود و اندرخور
(رمضان پیری بس چابک و بس با خرد است ...).
کار بد از مردم بد سزد .
(نباید کزین کین بتو بد رسد. که ...).
کار بزرگان نبود کار خرد
(عشق ترا خرد نباید شمرد).
کار بزرگترین مردمان بزرگترین کارها باید (پادشاه را باید که به کارهای بزرگ عادت کند زیرا که از همه بزرگتر است و ...). (از شاهد صادق ).
کار به جان رسیدن :
تو ندانی که مرا کارد گذشته از گوشت
تو ندانی که مرا کار رسیده ست به جان .
کار به صبر و به روزگار برآید .
کار به کارخانه گرانتر است ؛ چیزها را در خارج معادن یا معامل ارزانتر توان خرید، نظیر: بار به بارخانه گرانتر است .
کار به کاردان سپارید ؛ (منسوب به انوشیروان ، از تاریخ گزیده ).
کار به مردم افتد ؛ استعانت از دیگران عیب نباشد. یاری و مدد دیگران پسندیده است :
چون آه دَمادَمم دُمادُم افتد
سوز دل من در دل انجم افتد
با روی تو گر چشم مرا کار افتاد
آری همه کارها به مردم افتد.
کار بوبکر ربابی دارد و طنز جحی
(از حکیمان خراسان کو شهید و رودکی
بوشکور بلخی و بوالفتح بستی هکذی
گو بیایند و ببینند این شریف ایام را
تا کند هرگز شما راشاعری کردن کری
روزگاری کان حکیمان و سخنگویان بدند
کرد هریک را بشعر نغز گفتن اشتهی
اندر این ایام ما بازار هزل است و فسوس
. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .).
نظیر:
رو مسخرگی پیشه کن و مطربی آموز
تا داد خود از کهتر و مهتر بستانی .
کار بوزینه نیست نجاری .
کار بوسه چو آب خوردن شور
بخوری بیش تشنه تر گردی .
نظیر:
این شوربخت دل بنمکدان لعل تو
تشنه تر است هر چه از او بیشتر خورد.
کار بی استاد خواهی ساختن
جاهلانه جان بخواهی باختن .
کار بی علم بار و بر ندهد
تخم بی مغز بس ثمر ندهد
همین شعر در بعض نسخ بصورت ذیل مضبوط است :
کار بی علم کام و گر ندهد
تخم بی مغز بار و بر ندهد.
کار پاکان را قیاس از خود مگیر
گرچه باشد در نوشتن شیر شیر.
کار پخته کردن ؛ تیار و به سامان کردن :
چون تیغ لعل پیکر او کار پخته کرد
طبعش همه نشاط می لعل خام کرد.
کار پر کرده کی بود دشوار
(گفت پر کرد پادشاه این کار...).
کارت را بده بجولا ؛ مزاحی است که در جواب آنکه برای نرفتن بجائی یا نکردن کاری ، بداشتن کار متعذر شود، گویند.
کار تو جز خدای نگشاید
بخدا گر ز خلق هیچ آید.
کار تقوی داردو دین و صلاح
که از او باشد بدو عالم فلاح .
کار جوهر مرد را زیاد میکند .
کار جهان بگذرد فسانه بماند
نام نکو به که در زمانه بماند.
کار جهان خدای جهان این چنین نهاد
نفع از پی گزند و نشیب از پی فراز.
کار چو از روی عقل باشد و دانش
نرم شود همچو موم آهن و فولاد.
کار چو مشکل بود جنگ به از آشتی
(با تو چو سودی نداشت صلح بجنگ آمدم ...).
کار چون بسته شود بگشایدا
وز پس هر غم طرب افزایدا.
کار چون راست بود مرد کجا گیرد نام
(... از بد حادثه ها مردان گردند سمر).
کار چون زر شدن ؛ پخته و به سامان و به دلخواه شدن :
آن به که نمایم سفر اندر طلب سیم
تا کار من از سیم شود ساخته چون زر.
کار چون نگاربودن (یا) شدن ؛ به کمال منتظر رسیدن :
اندیشه ٔ برات رهی چون نداشتی
دادی به بنده وصلت و شد کار چون نگار.
خواهی که چون نگار کنی کارهای خویش
دفتر بمدح سیدمشرق نگار کن .
کار حضرت فیل است ؛ در تداول عامه غالباً به مزاح ، کاری بس دشوار است .
کار حکیم بی حکمت نیست .
کار خاتمت دارد . (کیمیای سعادت ).
کار خدائی نه کاریست خرد
(که ...قضای نبشته نشاید سترد).
کار خدمت دارد و خلق حسن
(در گذر از فضل و از جلدی و فن ).
کار خر است خواب و خور ای نادان
با خر به خواب و خور چه شوی همسر.
کار خر است سوی خردمند خواب و خور
(ننگ است ننگ با خرد از کار خر مرا).
کار خلقی را به تدبیر تو باز انداختند
چون تو خود تدبیر کار خود نمی دانی چه سود.
کار خنجر برنده ناید از سوزن
(بحیله ای که عدو کردمی مباش دژم که ...).
کار خود کن کار بیگانه مکن
(در زمین دیگران خانه مکن ...).
کار خود گر بخدا بازگذاری حافظ
ای بسا عیش که با بخت خداداده کنی .
کار در مملکت حسن فروشان به زر است
(تیغ قطعاًنکشی تا ننمایم رخ زرد...).
کار درویش ماحضر باشد
(نیم جانی که هست پیش کشم
چون به دست من این قدر باشد.
نبود لائق نثار ولی ...) (از العراضه ).
نه که هر مهره ای گهر باشد
کار درویش ماحضر باشد.
نظیر: مهمان هر که باشد در خانه هر چه باشد
کار دست را دل میکند . (از جامع التمثیل ).
نظیر: دست شکسته بکار میرود دل شکسته بکار نمیرود.
کار دل است کار خشت و گل نیست :
فرق کن در راه معنی کار دل با کار گل
کاین که تو مشغول آنی ای پسر کار گل است .
کار دل دارد: (... بصورت نظر نیست ). (کیمیای سعادت ). نظیر: نیّة المؤمن خیر من عمله . (حدیث ).
کار دنیا تمامی ندارد .
کار دنیا که تو دشوار گرفتی بر خود
گر تو بر خویشتن آسان کنی آسان گردد.
کار دولت کند هنر نکند
(گر نگشتم بخدمتت مخصوص ...).
کار دیو است (یا) کار دیو است و وارونه یا کار دیو وارونه است .رجوع به داستان اکوان دیو در شاهنامه شود :
که او را زمانه بر آنگونه بود
همه تنبل دیو واژونه بود.
نظیر:
دیو بدگوهر از راه ببردستت
مست آن رهبر بدگوهر وارونی .
کار را از راهش داخل شو . (ادخلوا البیوت ...)
کار را با کاردان باید سپرد ، نظیر:
کار به کاردان سپارید . (منسوب به انوشیروان ).
کار را که کرد؟ آنکه تمام کرد ، نظیر: کمال البرفی اتمامه . الاعمال بخواتیمها. الاکرام بالاتمام . احمیت فما اشویت . اذا کویت فانضج .
و لم ار فی عیوب الناس شیئاً
کنقص القادرین علی التمام
نظیر: شمشیر کشیدی و نکشتی
فریاد ز لطف ناتمامت
کار زمین را ساختی به آسمان پرداختی ؟
بجنگ زمین سر بسر تاختی
کنون بآسمان نیز پرداختی .
کار زی کاردان رود بشتاب
همچو گو کش گذر به چوگان است .
کار سره و نیکو بدرنگ بر آید
هرگز بنکوئی نرسد مرد سبکسار.
کارش زار بودن :
عشق را عافیت بکار نشد
لاجرم کار عاشقان زار است .
طعنه بر من مزن بصورت زشت
ای تهی از فضیلت انصاف
تن بود چون غلاف و جان شمشیر
کار شمشیر میکند نه غلاف .
کار صورت سهل باشد ره به معنی مشکل است
هر که او را دیده ای باشد شناسد صورتی ...).
کار عار نیست .
کار عالم زنخ اس ت :
بر لاله ز عارض تو هر دم زنخ است
پیش زنخت برگ سمن هم زنخ است
ناخوش زنخی رو زنخ خوش میزن
کاین خوبی تو چو کار عالم زنخ است .
کمال اسماعیل (نقل از فرهنگ انجمن آرا، در کلمه ٔ زنخ ).
معنی زنخ در مصرع اول اعتراض و در مصرع دوم هرزه و در چهارم بی نفع است .
نظیر:
کار عالم کلک است .
کار قلم را شمشیر نکند.
کار کارفرما می خواهد .
کار کردن خر خوردن یابو . نظیر:
شتربان درود آنچه خربنده کشت .
بیستون را عشق کند و شهرتش فرهاد برد.
دیدی که چه کرد اشرف خر
او مظلمه برد و دیگری زر
کار کرده نمیشود به سخن .
کار کن کار و بگذر از گفتار
کاندر این راه کار دارد کار.
کار کن بگذر از ره گفتار
(زین چنین ترهات دست بدار...).
(هر کسی را چنانکه هست بدان
پس بدانقدر دوستی میکن
با وفا باش و فصل وصل مکن
بهریاران نو، زیار کهن
در عمل کوش و ترک قول بگیر
. . . . . . . . . . . . .).
کار کن تا کاهل نشوی و رزق از خدا دان تا کافر نشوی . (خواجه عبداﷲ انصاری ).
کارکن کاردان را دشمن دارد . (از قرة العیون ).
نظیر: الانسان عدو لما جهله .
کارکن هست کارفرما نیست : (اسپهسالار سیف الجیوش که مردی ظریف بود میگفتی که در این لشکر... یعنی اتابک و ملک را استخلاص این شهر و طریق آن به دست نیست ). (تاریخ سلاجقه ٔ کرمان لمحمدبن ابراهیم ).
کار کوته مکن درازآهنگ
(سنت حجت خراسان گیر...).
کار کوته را مکن بر خود دراز
(یک زمان کار است بگذارو بتاز...).
کار که رسید به چانه عروس را ببین به خانه ؛ چون کار معامله به مماکسه رسید انجام شده گیرش .
کارگر است آری تیر نظر
(تیر نظر گشت در او کارگر...).
کارگر را در کار توان شناخت . نظیر:
کل یأتی بما هو له اهل . ما اشبه السفینة بالملاح . قل کل یعمل علی شاکلته . (قرآن 84/17).
بیا بکش همه رنج و مجوی آسانی
که کار گیتی بی رنج می نگیرد ساز.
کار گیتی همه بر فال نهاده ست خدای
(... خاصه فالی که زند چاکر و چون من چاکر).
... کار مردان همه روشنیست
نه هنگامه سازی و دستان تنیست .
کار مشکل شود آنگاه که مشکل گیری
گرش از اول شمری آسان آسان گذرد.
نظیر:
کار دنیا که تو دشوار گرفتی بر خود
گر تو بر خویشتن آسان کنی آسان گردد.
کار ملک است آنکه تدبیر و تأمل بایدش
(رند عالم سوز را با مصلحت بینی چه کار).
کار ناکرده بکرده مشمارید . (منسوب به انوشیروان ، از تاریخ گزیده ).
کار ناید از طبایعچون نماند اعتدال .
کار نباشد زرنگ است ؛ بمزاح ، کاهل است .
کار نشد ندارد . نظیر: هم الرجال تقلع الجبال .
مشکلی نیست که آسان نشود
مرد باید که هراسان نشود.
کار نکرده را چندش مزد است ؟
نظیر:
خدمت ناکرده را مزدطمع داشت نه
آنچه نکرده ست کس قاعده نتوان نهاد.
کار نه روزه کند و نه نماز، کار عجز کند و نیاز . (خواجه عبداﷲ انصاری ).
کار نیکو کردن از پر کردن است :
گفت پر کرد شهریار این کار
کار پر کرده کی بود دشوار.
- کار و کیا :
خطبه ٔ شاهان بگردد و آن کیا
جز کیا و خطبه های انبیا
مه چو بی این ابر بنماید ضیا
شرح نتوان کرد از آن کار و کیا.
رجوع به مدخل کار و کیا شود.
کارها به صبر برآید و مستعجل بسر درآید.
کارها را کارفرما میکند. (جامع التمثیل ).
نظیر:
گرچه تیر از کمان همی گذرد
از کماندار بیند اهل خرد.
بذوق کارفرما پیش نه پای
که خیزد ذوق کار از کارفرمای .
نیاید کارها بی کارکن راست
اگر چه عمده سعی کارفرماست .
کارها نیکو شود اما به صبر.
کار هر بافنده و حلاج نیست :
(... از کمان سست سخت انداختن ...).
کار هر بز نیست خرمن کوفتن
(... گاو نر میخواهد و مرد کهن ).
کار هر موری نباشد با سلیمان گفتگوی
یار هر سگبان نباشد رازدار مصطفی .
کار هندو باژگونه است :
لاغر و فربهند خلق جهان
کار عالم از این دو گونه بود
لاغر است آنکه او غمی دارد
فربه آنکس که غم در او نبود
من که هر لحظه ام غمی باشد
فربهم باز این چگونه بود
یادم آمد که این چنین باید
کار هندو چو باژگونه بود.
ز هندستان مگر بودش نمونه
که باشد کار هندو باژگونه .
بسر میرود در رکاب تو کیوان
که وارون بود کار هندوستانی .
کاری بکن بهر ثواب
نه سیخ بسوزد نه کباب .
کاری بکن که نه سیخ بسوزد نه کباب .
میانجی چنان کن به راه صواب
که هم سیخ بر جا بود هم کباب .
گفته ناگفته کنداز فتح باب
تا از آن نه سیخ سوزد نه کباب .
کاری بکن که همیشه بکنی .
کاری را که گرگ بسختی انجام دهد روباه به آسانی از پیش برد؛ حیلت و گربزی از نیرو و قوت برد.
کاریست بس پرخطر پادشائی
(طمع نیست کز بندگان تو باشم که ...).
کار یکبار میشود (یا) کار یکبار اتفاق می افتد؛ باید در کارها محتاط بود.
کاری که بخواهد بود بوده گیر.
کاری که بعقل برنیاید
دیوانگیش گره گشاید.
نظیر:
عاقل بکنار راه تا پل می جست
دیوانه ٔ پابرهنه از آب گذشت .
و فی الشر نجاة حین لاینجیک احسان .
قد یدفع الشر بمثله اذا اعیاک غیره .
کاری که ز من پسند نایدت
با من مکن آنچنان و مپسند.
کاری که نکو نشد نکو شد که نشد.
نظیر:
شاید که چو وابینی خیر تو در آن باشد
عسی ان تکرهوا شیئاً و هوخیر لکم . (قرآن 216/2).
کاری که نمیکنی چرا میگوئی
(ای دل ره بیهوده چرا می پوئی
آن ره که نمیروی چرا می جوئی
ای دل گفتی ز عاشقی توبه کنم ...).
کاری که نه کار تست زنهار مکن :
کاری که نه کار تست مسپار
راهی که نه راه تست مسپر.
کاری گزیده باید کردن از آنکه کار
گر ناگزیده باشد نا کرده نیکتر
(بی شور عشق گیتی نسپرده نیکتر
گنجی چو نیست رنجی نابرده نیکتر...).
کار نمیگشاید از دست مانده بر سر
کاری نمی برآید از پای رفته در گل .
کاری هزارگانی ؛ نهایت خوب و آراسته :
ور خود تو کشی به دست خویشم
کاری باشد هزارگانی .
|| این کلمه تعریب شده و بمعنی هنر، شغل ، وضع، حالت ،پیشه آمده است . (دزی ج 2 ص 434). || برای کلمات و مصادر مرکبی نظیر کارفرما، کارگر، کار آراستن و غیره که جزء اول آن کلمه ٔ کار است ، رجوع شود به هر یک از این مدخلها.
کار بوسه چو آب خوردن شور
بخوری بیش تشنه تر گردی .
(منسوب به رودکی ).
ای غافل از شمار چه پنداری
کت خالق آفریده به هر کاری .
رودکی .
همه نیوشه ٔ خواجه به نیکوئی و به صلح
همه نیوشه ٔ نادان به جنگ و کار نفام .
رودکی .
ای خداوند بکار من از این به بنگر
مر مرا مشمر از این شاعرک داس و دلوس
ابوشکور بلخی .
در کارها بتا ستهیدن گرفته ای
گشتم ستوه از تو من از بس که بستهی .
بوشعیب .
کار من در هجر تو دایم نفیر است و فغان
شغل من در عشق تو دایم غریو است و غرنگ .
منجیک .
همی هر زمان شاه [ خسرو پرویز] برتر گذشت
چو شد سال شاهیش بر بیست و هشت
کسی را نبد بر درش کار بد
ز درگاه آگاه شد باربد.
فردوسی .
چو نان خورده شد کار میساختند
سبک مایه جائی بپرداختند
سبک باغبان می به شاپور داد
که بردار از آن کس که بایدت یاد.
فردوسی .
بکوشیم و فرجام کار آن بود
که فرمان و رای جهانبان بود.
فردوسی .
بدانگه کجا خواست بگذاشت آب
به پیران چنین گفت افراسیاب
که در کار این کودک شوم تن
هشیوار با من یکی رای زن .
فردوسی .
چو آگاهی آمد بر شهریار
که داننده بهرام چون ساخت کار
ز گفتار و کردار او گشت شاد
در گنج بگشاد و روزی بداد.
فردوسی .
هر آنکس که جانش ندارد خرد
کم و بیشی کارها ننگرد.
فردوسی .
فرستاده گفت ای سرافراز شاه
به کام تو شد کار آن رزمگاه .
فردوسی .
یکی استواری فرستاد شاه
بدان تا کند کار موبد نگاه
که آن زهرشد بر تنش کارگر
گر اندیشه ٔ ما نیامد ببر.
فردوسی .
چنین داد پاسخ که از کار بند
منال ار بجانت نیاید گزند.
فردوسی .
بدیوانش کارآگهان داشتی
به بی دانشان کار نگذاشتی .
فردوسی .
چو گشتاسب آن تخت [ طاقدیس ] را دید گفت
که کار بزرگان نشاید نهفت .
فردوسی .
جوانمردی از کارها پیشه کن
همه نیکوئی اندر اندیشه کن .
فردوسی .
بدو گفت خسرو [ پرویز ] ز کردار بد
چه داری بیاور ز گفتار بد
چنین داد پاسخ که از کار بد
نیاسایم و نیست با من خرد.
فردوسی .
هر که بر درگه ملوک بود
از چنین کارها خدوک بود.
عنصری (از لغت نامه اسدی ص 259).
آب انگور بیارید که آبان ماه است
کار یکرویه به کام دل شاهنشاه است .
منوچهری .
تیر تو مفتاح شد در کار فتح قلعه ها
تیر تو مومول شد در دیده های دیده بان .
عسجدی .
صلاح کار نیکو نگاه نتوانستندی داشت و از بهر طمع خود را کارها پیوستند (تاریخ بیهقی ص 257). کارها بر قرار میرفت . (ایضاً ص 257). مردم انبوه بر کار باید کرد تا بزودی این رباط که فرموده است برآورده آید. (ایضاً ص 257). هیچکس چیزی اظهار نکند از بازی و رامش تا ما بگذریم چنانکه یک آوازه شنوده نیاید آنگاه که ما بگذشتیم کار ایشان راست آنچه خواهند کنند (ایضاً ص 292). امیر مسعود رحمةاﷲ علیه در این باب آیتی بود بیارم چندین جای آنچه او فرمود در چنین کارها. (ایضاً ص 297). او را برانگیخت پی کاری که وی برای آن کافی است . (ایضاً ص 311). پس از قضاء ایزد جل جلاله بباید دانست که خراسان در سر کار خوارزمشاه شد. (ایضاً ص 320). امیر گفت آن چیست اگر فرزندی عزیز را بدل باید کرد بکنم که این کار برآید. (ایضاً ص 329). هم درین پنجشنبه بساخته بود و کاری شگرف پیش گرفته . (ایضاً ص 337).خواجه خلیفت است مثال و اشارت وی روان است در همه ٔ کارها. (تاریخ بیهقی ). این عبداﷲ صاحب برید بود و کاری باحشمت داشت . (تاریخ بیهقی ). هیچکس چنین ... کارهای بزرگ نکرد. (تاریخ بیهقی ). من پیر شده ام و از من این کار بهیچوجه نیاید. (تاریخ بیهقی ). شاگردان هستندهمه بر مثال تو کار کنند تا کارها بر نظام قرار گیرد. (تاریخ بیهقی ). عارض بعد از پنج ماه اعلام وزیر کرد که گروهی انبوه و لشکری فراوان شدند کار زر دادن خلیفه است . (رشیدی ). پادشاه را باید که به کارهای بزرگ عادت کند زیرا که از همه بزرگتر است و کار بزرگ ترین مردمان بزرگترین کارها باید. (از شاهد صادق ).
کار خواهی به کام دل بادت
صبر کن بر هوای دل تقدیم .
ابوحنیفه ٔ اسکافی .
کار خر است خواب و خور ای نادان
پس خر توئی اگر تو همیدونی .
ناصرخسرو.
و آنجا نرود ترا چنین کاری
کامروز درین جهان همیرانی .
ناصرخسرو.
چون کار تو کس ندید کاری
امروز تو نادرالزمانی .
ناصرخسرو.
بنگر که بهین کار چیست آن کن
تا شهره بباشی به دین و دنیا.
ناصرخسرو.
من به چه کارم خدایرا که ببایست
کردن چندین هزار کار بی آوار.
ناصرخسرو.
گفت پسر تو را قبول کردم ، من او را بپرورم تو دل از کار او فارغ دار. (نوروزنامه ). پس چون حال بدانجا رسید و هر کس از کار او نااومید گشتند این بزرگ را کنیزکی بود فصیحه قصه ای نوشت ... (نوروزنامه ). و دیگر بر کار عمارت عظیم حریص و راغب بودندی . (نوروزنامه ).
کار چون راست بود مرد کجا گیرد نام
از بد حادثه ها مردان گردند سمر.
سنائی .
علم با کار سودمند بود
علم بی کار پای بند بود.
سنائی .
همه کار تو باد با عقلا
دور بادی ز صحبت جهلا.
سنائی .
فرق کن در راه معنی کار دل با کار گل
کاین که تو مشغول آنی ای پسر کار دل است .
سنائی .
کار اگر رنگ و بوی دارد و بس
حبذا چین و فرخا فرخار.
سنائی .
خواهی که چون نگار کنی کارهای خویش
دفتر بمدح سید مشرق نگار کن .
ادیب صابر.
کار امروزتو چو ساخته نیست
کار فردا چگونه خواهی ساخت .
ادیب صابر.
ریش آوردی برو آسان پی دشوار کار
کار آسان گر نیابی چنگ در دشوار زن .
سوزنی .
همچو زنبور دکان قصاب
در سر کار دهن جان چکنم .
خاقانی .
گفت پر کرد پادشاه این کار
کار پر کرده کی بود دشوار.
نظامی .
کار دنیا که تو دشوار گرفتی بر خود
گرتو بر خویشتن آسان کنی آسان گردد.
کمال الدین اسماعیل .
کار چون بسته شود بگشایدا
وز پس هر غم طرب افزایدا.
(از اسرارالتوحید).
در زمین دیگران خانه مکن
کار خود کن کار بیگانه مکن .
مولوی .
غرور علم نه ازعاقلی ست ای مطرب
تو این ترانه ادا کن که کار با عمل است .
کاتبی .
تیغ قطعاً نکشی تا ننمایم رخ زرد
کار در مملکت حسن فروشان به زر است .
کاتبی .
نه یک کس تواند که سازد دو کار
که آن را پسندندارباب هوش .
(از اخلاق محسنی ).
- ازکارشده ؛ ازکارمانده . ازکارافتاده و در این حالت صفت ترکیبی میسازد :
جهان پیر کهن گشته وز کار شده
بدولت تو جوانی گرفت باز و نوی .
سوزنی .
- با کسی کار داشتن ؛ کسی را با کسی کار بودن . با وی پرداختن . متعرض او شدن :
بهشت آنجاست کآزاری نباشد
کسی را با کسی کاری نباشد.
مصاحب (از امثال و حکم ).
داده ست بدو ملک جهان خالق معبود
با خالق معبود کسی را نبود کار.
منوچهری .
- بر کارگرفتن ؛ بکار گرفتن . بکار بستن . مشغول ساختن .گرفتار کردن :
آن رفت که بفریفت دلم را دم تو
بر کار گرفت قول نامحکم تو.
اثیر اخسیکتی .
- بکار ؛ در کار. مشغول . مشغول کار. با فایده . مستعمل . (ناظم الاطباء). و رجوع به مدخل «بکار» شود.
- به کار آمدن (بکار نیامدن ) ؛ قابل استعمال شدن (نشدن ) :
نیایدت رنج ار بود بخت یار
چو شد بخت بد چاره ناید بکار.
اسدی .
چو نیکی کنی و نیاید ببار
بدی کن مگر بهتر آید بکار.
اسدی .
نه خوردی که خاطر بر آسایدش
نه دادی که فردا بکار آیدش .
سعدی (بوستان ).
- به کار آمده ؛ کاری . مجرب : او زنی داشت بکارآمده و پارسا. (تاریخ بیهقی ). آنچه بکار آمده تر و نادره تر بود خاصه برداشتند. (تاریخ بیهقی ). آزرمیدخت زنی عاقله ٔ بکار آمده بوده است . (فارسنامه ٔ ابن بلخی ).
- به کار افتادن ؛ استعمال شدن .
- به کار بردن ؛ استعمال کردن .
- به کار بودن ؛ مستعمل بودن . قابل استعمال بودن .
- || خواهان و نیازمند بودن . مستلزم باقی و برقرار بودن : سبیل قتلغتکین حاجب بهشتی آن است که بر این فرمان کار کند اگر جانش بکار است . (تاریخ بیهقی چ مرحوم ادیب ص 118).
- به کار خوردن ؛ قابل استفاده بودن .
- به کار دادن ؛ بکار گماشتن .
- به کار رفتن ؛ مستعمل شدن .
- بند شدن کار ؛ گره خوردن کار.
رو به راه نشدن آن . به سامان نرسیدن کار :
حکم خدا را چو شوی کاربند
فتح بیابی نشود کار، بند
محمد پادشاه (از آنندراج ).
- چیزی یا کسی را در کار کسی کردن ؛ او را به حساب آوردن . وی را در زمره ٔ چیزی محسوب داشتن :
بگفت ای کور سوزنگر مرا در کارکن آخر
که از جور تو افتاده ست با کیمخت گر کارم .
سوزنی .
- || شفاعت کسی را در مورد کسی پذیرفتن ؛کسی را به کسی بخشودن : خداوندا سگی چند قدم بر اثر دوستان تو زد او را در کار ایشان کردی من نیز دعوی دوستان تو برخود می بندم . (تذکرة الاولیاء عطار). و گفت اگر اندوهگینی در میان امتی بگرید جمله ٔ امت را در کار آن اندوهگین کنند. (تذکرة الاولیاء عطار). یحیی عماد... چون وفات کرد او را بخواب دیدند پرسیدند خدای با تو چه کرد گفت خطاب کرد و فرمود که ای یحیی با تو کارها داشتم سخت لیکن روزی ما را در مجلس می ستودی دوستی از دوستان ما آنجا بگذشت آن بشنید وقتش خوش آمد ترا در کار خوش آمد او کردم و گرنه آن بودی ، دیدی که با تو چه کردمی . (تذکرة الاولیاء عطار).
- چیزی را در کار چیزی کردن ؛ عوض آن قرار دادن . اختصاص دادن : گفت ای خداوند عزیز او برای تو که بنده ٔ بدم مرا دشمن میدارد و من برای تو که بنده ٔ نیک است او را دوست میدارم و غلام اوام چون هر دو برای تو است این بد را در کار این نیک کن . (تذکرة الاولیاء عطار). من در دو خانه کدخدائی نتوانم کرد این آیت بر جان من آمده است یا از خدایم درخواه تاهمه آن تو باشم و یا در کار خدایم کن تا همه با وی باشم مادر گفت ای پسر ترا در کار خدای کردم . (تذکرة الاولیاء عطار).
- در کار کسی یا چیزی شدن ؛ برای آن هزینه شدن و به مصرف رسیدن : اما رسول چون بنشابور آمد با دو خادم و دو خلعت و کرامات و لوا و عهد آوردندهفتصد هزار درم در کار ایشان بشد. (ایضاً ص 296).
- کار از دست شدن ؛ خارج شدن آن از عهده ٔ کفایت وی :
گرم گشتم چنانکه گردد مست
یار در دست و رفته کار از دست .
نظامی .
- کار افتادن ؛ روی دادن امری مهم :
با روی تو گر چشم مرا کار افتاد
آری همه کارهابه مردم افتد.
کمال الدین اسماعیل .
رجوع به مدخل کار افتادن شود.
- کاربند ؛ که بکار می بندد. اجراکننده :
حکم خدا را چو شوی کاربند
فتح بیابی نشود کار، بند.
محمد پادشاه (ازآنندراج ).
رجوع به مدخل کاربند شود.
- کار داشتن (کسی یا چیزی ) ؛ اهمیت داشتن او. گرم بودن بازار وی . سررشته ٔ امور به دست او بودن :
اندر این ایام ما بازار هزل است و فسوس
کار بوبکر ربابی دارد و طنز جحی .
منوچهری .
در گذر از فضل و از جلدی و فن
کارخدمت دارد و خلق حسن .
منوچهری .
خاصه درویشی که شد بی جسم و مال
کار فقر جسم دارد نی سؤال .
مولوی .
کار تقوی دارد و دین و صلاح
که ازاو باشد بدو عالم فلاح .
مولوی .
- کار کردن به ؛ عمل کردن به .
|| مجازاً عمل زنان بدعمل :
دوستان دختر رز توبه ز مستوری کرد
شد بر محتسب و کار به دستوری کرد.
حافظ.
و امروز گویند فلان زن به کار میرود یا فلان زن را به کار میبرند. || جنگ باشد و آن را کارزار و پیکار نیز گویند. (جهانگیری ). جنگ و جدال . (برهان ). جنگ و جدال و خصومت و ستیزگی . (ناظم الاطباء). بمعنی جنگ و پیکار و این مجاز است و بدین معنی پیکار و کارزار نیز خوانند. (فرهنگ نظام ). حرب . رزم . جنگ . غزوه :
دگر نامور طوس را برگزید
که اندرخور کار مردان سزید.
(برزونامه منسوب به فردوسی ).
چو بهرام جنگی بهنگام کار
نبیند کس اندر جهان یک سوار.
فردوسی .
بیامد سپه سر بسر بنگرید
هزار و صد و شست یل برگزید
کز آن هر سواری بهنگام کار
نه برگاشتندی سر از ده سوار.
فردوسی .
ای ز کار آمده و روی نهاده به شکار
تیغ و تیر تو همی سیر نگردید ز کار .
فرخی (دیوان ص 79).
گه اندر جنگ با شمشیر همدست
گه اندر بیشه ها با شیر در کار.
فرخی (دیوان ص 144).
چون دست هر نبرده فروماند از نبرد
چون کار زار گردد بر مرد کارزار.
مسعودسعد.
ترکان که پشت و بازوی ملکند روز کار
هستند گاه حمله بزرگان کارزار.
مسعودسعد.
نیست در کارشان دل زاغی
بانگ افکنده در جهان چو کلنگ .
مسعودسعد.
چون روز کار گردان گردد مصاف سخت
قائم شود به نصرت تو کار زار ملک .
مسعودسعد.
پولاد را به تیغ بسنبند گاه زخم
خورشید را به تیر بپوشند روز کار.
مسعودسعد.
به کارهای گران مرد کاردیده فرست
که شیر شرزه برآرد بزیر خم کمند.
سعدی .
|| مجازاً بمعنی پیش آمد، اتفاق ، حادثه ٔ بد و ناگوار. مسئله . قضیه . مطلب : ابوسفیان بازگشت که این چه تکبیر است [ تکبیر علی علیه السلام پس از غزوه ٔ احد و پایان جدال آن ] نباید که بر ما کاری آید. (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
چو کار آمدم پیش یارم بدی .
[ خطاب خسرو پرویز در نامه ٔ خود به قیصر روم ]
به هر دانشی غمگسارم بدی .
فردوسی .
امیر... گفت ... در کار لشکر که مهمتر کارها است اندیشه باید داشت .(تاریخ بیهقی ). امروز چون تخت به ما رسید [ مسعود ]و کار این است که بر هر دو جانب پوشیده نیست جهد کرده آید تا بندهای افراشته را افراشته تر کرده آید. (تاریخ بیهقی ). روز سیم حاجب برنشست ... و پیغام داد که فرمان چنان است که امیر را [ امیر جلال الدوله محمد ]بقلعه ٔ مندیش برده آید... امیر جلال الدوله محمد چون این بشنید بگریست و دانست که کار چیست . (تاریخ بیهقی ). اکنون چون بشنود (التونتاش ) که کار یکرویه گشت به هراة آمد و فراوان مال و هدیه آورد. (تاریخ بیهقی ).چون این کارها بر این جمله قرار گرفت خان را بشارت داده آمد تا آنچه رفته است بجمله معلوم وی شود. (تاریخ بیهقی ). چنانکه بر وی کار دیدم این گروهی مردم که گرد وی [ مسعود ] درآمده اند هر یکی چون وزیری ایستاده و وی سخن میشنود. (تاریخ بیهقی ). مقرر گشت همه آن را که کار وزارت قرار گرفت و هزاهز در دلها افتاد. (تاریخ بیهقی ). خداوند داند که مرا در چنین کارها غرضی نیست . (تاریخ بیهقی ). || تأثیر. اثر. سعی . سعی و جهد و کوشش عمل کردن بدان ،اجرا کردن بدان : ایدون گفت که این بت پرستی از جمشیدالملک بود... هزار سال پادشاهی او داشت و اندر این هزار سال یک ساعت دردسری و بیماری و دردمندی نبود پس بخویشتن اندر همی دید و گفت همچون من کیست ؟ ابلیس از اندیشه ٔ وی آگاه شد و بدین سخن بر وی راه یافت ... یک روزبوقت قیلوله این وسواس به وی کار کرد ابلیس به روزن فروشد و پیش او بایستاد جمشید سر برآورد و او را دید گفت تو کیستی ... (ترجمه ٔ طبری بلعمی ).
ز کار و نشان سپهر بلند
همه کرد پیدا چه وچون و چند.
فردوسی .
پس دری کردم از سنگ و درافزاری
که بدو آهن هندی نکند کاری .
منوچهری .
افسون این مرد بزرگوار در وی کار کرد و با وی بیامد. (تاریخ بیهقی ). چون از خواب بیدار شدم آن حال تمام بر یادم بود بر من کار کرد با خود گفتم که از خواب دوشین بیدار شدم باید که از خواب چهل ساله نیزبیدار شوم . (سفرنامه ٔ ناصرخسرو ص 2).
همچنین است عادت گردون
هرچه من گفتمش بکار نداشت .
مسعودسعد.
و چون در نسخه ٔ عربی ذکر چیزهائی بود که درکار نبود و نیز طبیعت را از خواندن آن ملالتی می افزود ذکر آن چیزها کرده نشد. (تاریخ بخارا ص 4). || (فعل امر) امر به زراعت کردن هم هست یعنی بکار و زراعت کن . (برهان ) (آنندراج ). || (نف ) کارنده . (آنندراج ) (برهان ). مخفف کارنده است . || (اِ) سخن . (جهانگیری ) (برهان ). هدایت گوید: در جهانگیری گفته بمعنی سخن است بدلیل این بیت اسدی :
بدو گفت ملاّح مفزای کار
که این جا بود کرگدن بیشمار.
(انجمن آرا).
|| صنعت و هنر و پیشه . (برهان ). صنعت و پیشه و صانع. (آنندراج ) :
گر تو شوی رنجه ز آسیب کار
چشم دل راوی [ کذا ] بژوپین مخار
هر چه تو بر خویش نداری روا
بر دگری درد نباشد دوا.
امیرخسرو (از آنندراج ).
کسی طلب نکند کار زرگر از جولاه .
فلکی شروانی .
چو جاهل کسی در جهان خوار نیست
که نادان تر از جاهلی کار نیست .
سعدی (از آنندراج ).
|| ضرورت و احتیاج و حاجت . (ناظم الاطباء). گفت [ برمک ] بلی و هنوز دارم [ زهر را ]اینک در زیر نگین من است و پدران من همه چنین داشته اند و این انگشتری مرا از پدر میراث رسیده است و هرگز من و پدران من بمثل مورچه ای را نیازرده ایم تا بهلاک آدمی چه رسد و لیکن از جهت حزم و احتیاط کار خویش را داشته ایم . (تاریخ بخارا). || مرگ : علی عباس را گفت یا عم پیغامبر امروز بهتر است بحمداﷲ، عباس گفت کار پیغامبر نزدیک رسید که من علامت مرگ بنی عبدالمطلب نیک میدانم . (مجمل التواریخ و القصص ).
- کار کسی ببودن ؛ کنایه از فرارسیدن زمان مرگ او : گفت [ پزشک بنی حرث ] ای عمر وصیت کن که کار تو ببود. گفت وصیت تمام کردم پس ... وفات کرد. (تاریخ طبری ترجمه بلعمی ).
|| ممارست . مشغولی . تمرین : و امروز هیچ گروه [ عیب و هنر اسپ را ] چون ترکان نمیدانند،از بهر آنکه شب وروز کار ایشان با اسپ است . (نوروزنامه ). || بنا و ساختمان :
ز سنگ و ز گچ بود بنیاد کار [ ایوان مدائن ]
چنین کرد تا باشد آن پایدار.
فردوسی .
|| اسهال و عمل معده و اجابت آن : و استفراغ به داروها کنند که اندر علاج فالج یاد کرده آمده است از حقنه و داروی کار و داروی قی . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). || معاش ، وسایل زندگانی : مردم یغسون یاسو مردمانیند بیشتر با نعمت و کاری ساخته تر دارند. (حدود العالم ). || در علم فیزیک عبارت است از حاصل ضرب قوه در تغییر مکان . || آژخ . زگیل . ثؤلول (در لهجه ٔ ملایر). || گوجه . (در لهجه ٔ کاشان ).
|| کار که ببعض کلمات مرکبه ملحق شود گاه بمعنی عمل است و گاه بمعنی عامل و گاه بمعنی زارع و غارس .
در معنی عمل : پاکار، پشت کار، دستکار :
گفتم این رخنه گر ز چشم بد است
دستکار کدام دام و دد است .
نظامی .
شبکار. در معنی عامل (پسوندی است که شغل مبالغه را رساند): آتش کار،استادکار :
به استادکاران درگه سپرد
که عاجز شد آن کس که آن را ببرد.
نظامی .
خدمتکار :
خدمتت را هر که فرمائی کمر بندد به طوع
لیکن آن بهتر که فرمائی به خدمتکار خویش .
سعدی (بدایع).
سیاهکار، گناهکار، مددکار.
در معنی زارع و غارس : جوکار، سروکار، شتوی کار، گل کار، کشت کار. و گاه بمعنی جنگ آید: پیکار. مؤلف آنندراج ترکیبات زیر را در ذیل لغت کار آورده است : جفاکار، جفاکاره ، آبکار، رقم کار، آتشکار، پاکار، پای کار، پارچه کار، پرکار، پریشان کار، پسندیده کار، پنبه کاری ، پیش کار، پیش کاری ، پیکار،تجربه کار، توبه کاری ، جادوکار، خام کار، خاموشکار، خوارکار، خوکاره ، درازکار، دریاکار، دستکار، سبزکار، آراسته کار، رخ کار، روی کار، پشت کار، سپیدکار، سیه کار، سرکار، سوارکار، سیمکار، میناکار، پیاله کار، تازه کار، جام کار، چوب کار، حل کار، رفوکار، ریزه کار، زیانکار، تباه کار - انتهی . این ترکیبات را نیز به ترکیبات فوق میتوان افزود: آهسته کار، اهمال کار، بافت کار، بدهکار، بزرکار، بستان کار، پاره کار، پرهیزکار، ترس کار، جنایت کار، چای کار، خرکار، خلاف کار، خیانت کار، روکار، ریسمان کار، زشتکار، زیرکار، سپوزکار، ستمکار، ستیزکار، صاحب کار، طلبکار، کامکار، کشتکار، گناهکار، محافظه کار، مددکار، مزارعه کار، مسامحه کار، مضاربه کار، معصیت کار، مقاسمه کار، مقاطعه کار، ملاحظه کار، ورزکار، ورزش کار، و در غالب این ترکیبات بجای «کار»، «گار» نیز آمده است .
شواهد از منتهی الارب : خطم ؛ کار بزرگ و کلان . مضیق ؛ کار سخت . اشهب ؛ کار سخت . ناض ؛ کار ممکن . عجیب ؛ کار شگفت و ناشناخته . عبیثَران یا عبیثُران ؛ کار دشوار. عجرفه ؛ شکستگی و ناراستی کار. نغبه ؛ کار زشت . هَنَبذه ؛ کار سخت و دشوار. منکر؛ کار زشت . علیاء؛ کار بزرگ و سترگ . عناق ؛کار سخت . امر عارف ؛ کار معروف . عاقول ؛ کار پوشیده ٔ درهم . عوراء؛ کار زشت . دُمس ؛ کارهای بزرگ . مهم ؛ کار سخت . امر کریث و کارث ؛ کار در اندوه اندازنده . عویص ؛کار دشوار. استفحال ؛ بزرگ شدن کار. خطب ؛ کار خرد باشد یا بزرگ . خطه ؛ کار بزرگ . صیلم ؛ کار سخت . تفرغ ؛ فراغت کردن خود را بجهت کاری . رهک ؛ کار نیک و صالح . هول ؛ کار بیمناک که راه آن دریافته نشود. نئدل ؛ کار سترگ . نابه ؛ کار بزرگ . ناجح ؛ کار سهل و آسان . فادح ؛ کار گران و دشوار. جلل ؛ کار بزرگ . جلهمه ؛ کار بزرگ . جلی ؛ کار بزرگ . (منتهی الارب ).
- امثال :
کار آب و آتش است ؛ مطبوخ گاهی نیزخوش و لذیذ نشود.
کار آسان گر نیابی چنگ در دشوار زن
(ریش آوردی برو آسان پی دشوار کار...).
سوزنی .
کار آمد حصه ٔ مردان مرد
حصه ٔ ما گفت آمد اینت درد.
عطار.
نظیر: مردان در میدان جهند ما در کهدان جهیم . (از امثال و حکم دهخدا).
کار از قایم کاری عیب نمیکند ، نظیر: احفظ ما فی الوعاء بشدالوکاء. (از مجمع الامثال میدانی ).
کار از کار خیزد :
نشان داری که گل از خار خیزد
بکن کاری که کار از کار خیزد.
ناصرخسرو.
گفت معشوقم تو بودستی نه آن
لیک کار از کارخیزد در جهان .
مولوی .
اگر بر دستبوس اونباشد اوحدی دستت
ز پایش بوسه ای بستان که کار از کار برخیزد.
اوحدی .
کاراسباب میخواهد .
کار استاد را نشان دگر است . (از مجموعه ٔ امثال چ هند).
کار اگر رنگ و بوی دارد و بس
حبذا چین و فرخا فرخار.
سنائی .
کار اگر مشکل و ار آسان است
جمله با فضل ازل یکسان است .
جامی .
کار امروز به فردا افکندن از کاهلی تن است . (تاریخ بیهقی ).
نظیر:
و لا اُؤخر شغل الیوم عن کسل
الی غد ان ّ یوم الاعجزین غد.
کار امروز به فردا مفکن :
کار امروز تو چو ساخته نیست
کار فردا چگونه خواهی ساخت .
ادیب صابر.
کار با خرقه نیست باحرفه است . (کشف المحجوب ).
کار با عمل است :
غرور علم نه از عاقلیست ای مطرب
تو این ترانه ادا کن که کار با عمل است .
کاتبی .
کار باید نشود .
کار بچه خام و عقل غلام کم . (از مجموعه ٔ امثال چ هند).
کار بخرد همه زیبا بود و اندرخور
(رمضان پیری بس چابک و بس با خرد است ...).
فرخی .
کار بد از مردم بد سزد .
(نباید کزین کین بتو بد رسد. که ...).
فردوسی .
کار بزرگان نبود کار خرد
(عشق ترا خرد نباید شمرد).
انوری .
کار بزرگترین مردمان بزرگترین کارها باید (پادشاه را باید که به کارهای بزرگ عادت کند زیرا که از همه بزرگتر است و ...). (از شاهد صادق ).
کار به جان رسیدن :
تو ندانی که مرا کارد گذشته از گوشت
تو ندانی که مرا کار رسیده ست به جان .
فرخی .
کار به صبر و به روزگار برآید .
جمال الدین عبدالرزاق .
کار به کارخانه گرانتر است ؛ چیزها را در خارج معادن یا معامل ارزانتر توان خرید، نظیر: بار به بارخانه گرانتر است .
کار به کاردان سپارید ؛ (منسوب به انوشیروان ، از تاریخ گزیده ).
کار به مردم افتد ؛ استعانت از دیگران عیب نباشد. یاری و مدد دیگران پسندیده است :
چون آه دَمادَمم دُمادُم افتد
سوز دل من در دل انجم افتد
با روی تو گر چشم مرا کار افتاد
آری همه کارها به مردم افتد.
کمال اسماعیل .
کار بوبکر ربابی دارد و طنز جحی
(از حکیمان خراسان کو شهید و رودکی
بوشکور بلخی و بوالفتح بستی هکذی
گو بیایند و ببینند این شریف ایام را
تا کند هرگز شما راشاعری کردن کری
روزگاری کان حکیمان و سخنگویان بدند
کرد هریک را بشعر نغز گفتن اشتهی
اندر این ایام ما بازار هزل است و فسوس
. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .).
منوچهری .
نظیر:
رو مسخرگی پیشه کن و مطربی آموز
تا داد خود از کهتر و مهتر بستانی .
کار بوزینه نیست نجاری .
کار بوسه چو آب خوردن شور
بخوری بیش تشنه تر گردی .
(منسوب به رودکی ).
نظیر:
این شوربخت دل بنمکدان لعل تو
تشنه تر است هر چه از او بیشتر خورد.
جمال الدین عبدالرزاق .
کار بی استاد خواهی ساختن
جاهلانه جان بخواهی باختن .
مولوی .
کار بی علم بار و بر ندهد
تخم بی مغز بس ثمر ندهد
همین شعر در بعض نسخ بصورت ذیل مضبوط است :
کار بی علم کام و گر ندهد
تخم بی مغز بار و بر ندهد.
کار پاکان را قیاس از خود مگیر
گرچه باشد در نوشتن شیر شیر.
مولوی .
کار پخته کردن ؛ تیار و به سامان کردن :
چون تیغ لعل پیکر او کار پخته کرد
طبعش همه نشاط می لعل خام کرد.
معزی .
کار پر کرده کی بود دشوار
(گفت پر کرد پادشاه این کار...).
نظامی .
کارت را بده بجولا ؛ مزاحی است که در جواب آنکه برای نرفتن بجائی یا نکردن کاری ، بداشتن کار متعذر شود، گویند.
کار تو جز خدای نگشاید
بخدا گر ز خلق هیچ آید.
سنائی .
کار تقوی داردو دین و صلاح
که از او باشد بدو عالم فلاح .
مولوی .
کار جوهر مرد را زیاد میکند .
کار جهان بگذرد فسانه بماند
نام نکو به که در زمانه بماند.
رفیعالدین لنبانی .
کار جهان خدای جهان این چنین نهاد
نفع از پی گزند و نشیب از پی فراز.
ازرقی .
کار چو از روی عقل باشد و دانش
نرم شود همچو موم آهن و فولاد.
کار چو مشکل بود جنگ به از آشتی
(با تو چو سودی نداشت صلح بجنگ آمدم ...).
اوحدی .
کار چون بسته شود بگشایدا
وز پس هر غم طرب افزایدا.
(ازاسرارالتوحید).
کار چون راست بود مرد کجا گیرد نام
(... از بد حادثه ها مردان گردند سمر).
سنائی .
کار چون زر شدن ؛ پخته و به سامان و به دلخواه شدن :
آن به که نمایم سفر اندر طلب سیم
تا کار من از سیم شود ساخته چون زر.
قاآنی .
کار چون نگاربودن (یا) شدن ؛ به کمال منتظر رسیدن :
اندیشه ٔ برات رهی چون نداشتی
دادی به بنده وصلت و شد کار چون نگار.
مسعودسعد.
خواهی که چون نگار کنی کارهای خویش
دفتر بمدح سیدمشرق نگار کن .
ادیب صابر.
کار حضرت فیل است ؛ در تداول عامه غالباً به مزاح ، کاری بس دشوار است .
کار حکیم بی حکمت نیست .
کار خاتمت دارد . (کیمیای سعادت ).
کار خدائی نه کاریست خرد
(که ...قضای نبشته نشاید سترد).
فردوسی .
کار خدمت دارد و خلق حسن
(در گذر از فضل و از جلدی و فن ).
مولوی .
کار خر است خواب و خور ای نادان
با خر به خواب و خور چه شوی همسر.
ناصرخسرو.
کار خر است سوی خردمند خواب و خور
(ننگ است ننگ با خرد از کار خر مرا).
ناصرخسرو.
کار خلقی را به تدبیر تو باز انداختند
چون تو خود تدبیر کار خود نمی دانی چه سود.
اوحدی .
کار خنجر برنده ناید از سوزن
(بحیله ای که عدو کردمی مباش دژم که ...).
قاآنی .
کار خود کن کار بیگانه مکن
(در زمین دیگران خانه مکن ...).
مولوی .
کار خود گر بخدا بازگذاری حافظ
ای بسا عیش که با بخت خداداده کنی .
حافظ.
کار در مملکت حسن فروشان به زر است
(تیغ قطعاًنکشی تا ننمایم رخ زرد...).
کاتبی .
کار درویش ماحضر باشد
(نیم جانی که هست پیش کشم
چون به دست من این قدر باشد.
نبود لائق نثار ولی ...) (از العراضه ).
نه که هر مهره ای گهر باشد
کار درویش ماحضر باشد.
اوحدی .
نظیر: مهمان هر که باشد در خانه هر چه باشد
کار دست را دل میکند . (از جامع التمثیل ).
نظیر: دست شکسته بکار میرود دل شکسته بکار نمیرود.
کار دل است کار خشت و گل نیست :
فرق کن در راه معنی کار دل با کار گل
کاین که تو مشغول آنی ای پسر کار گل است .
سنائی (دیوان چ مدرس رضوی ص 814).
کار دل دارد: (... بصورت نظر نیست ). (کیمیای سعادت ). نظیر: نیّة المؤمن خیر من عمله . (حدیث ).
کار دنیا تمامی ندارد .
کار دنیا که تو دشوار گرفتی بر خود
گر تو بر خویشتن آسان کنی آسان گردد.
کمال الدین اسماعیل .
کار دولت کند هنر نکند
(گر نگشتم بخدمتت مخصوص ...).
ظهیر.
کار دیو است (یا) کار دیو است و وارونه یا کار دیو وارونه است .رجوع به داستان اکوان دیو در شاهنامه شود :
که او را زمانه بر آنگونه بود
همه تنبل دیو واژونه بود.
فردوسی .
نظیر:
دیو بدگوهر از راه ببردستت
مست آن رهبر بدگوهر وارونی .
ناصرخسرو.
کار را از راهش داخل شو . (ادخلوا البیوت ...)
کار را با کاردان باید سپرد ، نظیر:
کار به کاردان سپارید . (منسوب به انوشیروان ).
کار را که کرد؟ آنکه تمام کرد ، نظیر: کمال البرفی اتمامه . الاعمال بخواتیمها. الاکرام بالاتمام . احمیت فما اشویت . اذا کویت فانضج .
و لم ار فی عیوب الناس شیئاً
کنقص القادرین علی التمام
نظیر: شمشیر کشیدی و نکشتی
فریاد ز لطف ناتمامت
کار زمین را ساختی به آسمان پرداختی ؟
بجنگ زمین سر بسر تاختی
کنون بآسمان نیز پرداختی .
فردوسی .
کار زی کاردان رود بشتاب
همچو گو کش گذر به چوگان است .
بدیعالزمان .
کار سره و نیکو بدرنگ بر آید
هرگز بنکوئی نرسد مرد سبکسار.
فرخی .
کارش زار بودن :
عشق را عافیت بکار نشد
لاجرم کار عاشقان زار است .
انوری .
طعنه بر من مزن بصورت زشت
ای تهی از فضیلت انصاف
تن بود چون غلاف و جان شمشیر
کار شمشیر میکند نه غلاف .
(از بهارستان جامی ).
کار صورت سهل باشد ره به معنی مشکل است
هر که او را دیده ای باشد شناسد صورتی ...).
اوحدی .
کار عار نیست .
کار عالم زنخ اس ت :
بر لاله ز عارض تو هر دم زنخ است
پیش زنخت برگ سمن هم زنخ است
ناخوش زنخی رو زنخ خوش میزن
کاین خوبی تو چو کار عالم زنخ است .
کمال اسماعیل (نقل از فرهنگ انجمن آرا، در کلمه ٔ زنخ ).
معنی زنخ در مصرع اول اعتراض و در مصرع دوم هرزه و در چهارم بی نفع است .
نظیر:
کار عالم کلک است .
کار قلم را شمشیر نکند.
کار کارفرما می خواهد .
کار کردن خر خوردن یابو . نظیر:
شتربان درود آنچه خربنده کشت .
نظامی .
بیستون را عشق کند و شهرتش فرهاد برد.
دیدی که چه کرد اشرف خر
او مظلمه برد و دیگری زر
کار کرده نمیشود به سخن .
کار کن کار و بگذر از گفتار
کاندر این راه کار دارد کار.
سنائی .
کار کن بگذر از ره گفتار
(زین چنین ترهات دست بدار...).
سنائی .
(هر کسی را چنانکه هست بدان
پس بدانقدر دوستی میکن
با وفا باش و فصل وصل مکن
بهریاران نو، زیار کهن
در عمل کوش و ترک قول بگیر
. . . . . . . . . . . . .).
ابن یمین .
کار کن تا کاهل نشوی و رزق از خدا دان تا کافر نشوی . (خواجه عبداﷲ انصاری ).
کارکن کاردان را دشمن دارد . (از قرة العیون ).
نظیر: الانسان عدو لما جهله .
کارکن هست کارفرما نیست : (اسپهسالار سیف الجیوش که مردی ظریف بود میگفتی که در این لشکر... یعنی اتابک و ملک را استخلاص این شهر و طریق آن به دست نیست ). (تاریخ سلاجقه ٔ کرمان لمحمدبن ابراهیم ).
کار کوته مکن درازآهنگ
(سنت حجت خراسان گیر...).
ناصرخسرو.
کار کوته را مکن بر خود دراز
(یک زمان کار است بگذارو بتاز...).
مولوی .
کار که رسید به چانه عروس را ببین به خانه ؛ چون کار معامله به مماکسه رسید انجام شده گیرش .
کارگر است آری تیر نظر
(تیر نظر گشت در او کارگر...).
جلال الممالک .
کارگر را در کار توان شناخت . نظیر:
کل یأتی بما هو له اهل . ما اشبه السفینة بالملاح . قل کل یعمل علی شاکلته . (قرآن 84/17).
بیا بکش همه رنج و مجوی آسانی
که کار گیتی بی رنج می نگیرد ساز.
مسعودسعد.
کار گیتی همه بر فال نهاده ست خدای
(... خاصه فالی که زند چاکر و چون من چاکر).
فرخی .
... کار مردان همه روشنیست
نه هنگامه سازی و دستان تنیست .
مرحوم ادیب .
کار مشکل شود آنگاه که مشکل گیری
گرش از اول شمری آسان آسان گذرد.
قاآنی .
نظیر:
کار دنیا که تو دشوار گرفتی بر خود
گر تو بر خویشتن آسان کنی آسان گردد.
کمال اسماعیل .
کار ملک است آنکه تدبیر و تأمل بایدش
(رند عالم سوز را با مصلحت بینی چه کار).
حافظ.
کار ناکرده بکرده مشمارید . (منسوب به انوشیروان ، از تاریخ گزیده ).
کار ناید از طبایعچون نماند اعتدال .
عنصری .
کار نباشد زرنگ است ؛ بمزاح ، کاهل است .
کار نشد ندارد . نظیر: هم الرجال تقلع الجبال .
مشکلی نیست که آسان نشود
مرد باید که هراسان نشود.
کار نکرده را چندش مزد است ؟
نظیر:
خدمت ناکرده را مزدطمع داشت نه
آنچه نکرده ست کس قاعده نتوان نهاد.
اخسیکتی .
کار نه روزه کند و نه نماز، کار عجز کند و نیاز . (خواجه عبداﷲ انصاری ).
کار نیکو کردن از پر کردن است :
گفت پر کرد شهریار این کار
کار پر کرده کی بود دشوار.
نظامی .
- کار و کیا :
خطبه ٔ شاهان بگردد و آن کیا
جز کیا و خطبه های انبیا
مه چو بی این ابر بنماید ضیا
شرح نتوان کرد از آن کار و کیا.
مولوی .
رجوع به مدخل کار و کیا شود.
کارها به صبر برآید و مستعجل بسر درآید.
سعدی .
کارها را کارفرما میکند. (جامع التمثیل ).
نظیر:
گرچه تیر از کمان همی گذرد
از کماندار بیند اهل خرد.
سعدی .
بذوق کارفرما پیش نه پای
که خیزد ذوق کار از کارفرمای .
وحشی .
نیاید کارها بی کارکن راست
اگر چه عمده سعی کارفرماست .
وحشی .
کارها نیکو شود اما به صبر.
کار هر بافنده و حلاج نیست :
(... از کمان سست سخت انداختن ...).
(جامع التمثیل ).
کار هر بز نیست خرمن کوفتن
(... گاو نر میخواهد و مرد کهن ).
کار هر موری نباشد با سلیمان گفتگوی
یار هر سگبان نباشد رازدار مصطفی .
سنائی .
کار هندو باژگونه است :
لاغر و فربهند خلق جهان
کار عالم از این دو گونه بود
لاغر است آنکه او غمی دارد
فربه آنکس که غم در او نبود
من که هر لحظه ام غمی باشد
فربهم باز این چگونه بود
یادم آمد که این چنین باید
کار هندو چو باژگونه بود.
امیرخسرو دهلوی .
ز هندستان مگر بودش نمونه
که باشد کار هندو باژگونه .
جامی .
بسر میرود در رکاب تو کیوان
که وارون بود کار هندوستانی .
امیدی .
کاری بکن بهر ثواب
نه سیخ بسوزد نه کباب .
کاری بکن که نه سیخ بسوزد نه کباب .
میانجی چنان کن به راه صواب
که هم سیخ بر جا بود هم کباب .
نظامی .
گفته ناگفته کنداز فتح باب
تا از آن نه سیخ سوزد نه کباب .
مولوی .
کاری بکن که همیشه بکنی .
کاری را که گرگ بسختی انجام دهد روباه به آسانی از پیش برد؛ حیلت و گربزی از نیرو و قوت برد.
کاریست بس پرخطر پادشائی
(طمع نیست کز بندگان تو باشم که ...).
رضی الدین نیشابوری .
کار یکبار میشود (یا) کار یکبار اتفاق می افتد؛ باید در کارها محتاط بود.
کاری که بخواهد بود بوده گیر.
(کیمیای سعادت ).
کاری که بعقل برنیاید
دیوانگیش گره گشاید.
نظامی .
نظیر:
عاقل بکنار راه تا پل می جست
دیوانه ٔ پابرهنه از آب گذشت .
و فی الشر نجاة حین لاینجیک احسان .
قد یدفع الشر بمثله اذا اعیاک غیره .
کاری که ز من پسند نایدت
با من مکن آنچنان و مپسند.
ناصرخسرو.
کاری که نکو نشد نکو شد که نشد.
(از مجموعه ٔ امثال چ هند).
نظیر:
شاید که چو وابینی خیر تو در آن باشد
عسی ان تکرهوا شیئاً و هوخیر لکم . (قرآن 216/2).
کاری که نمیکنی چرا میگوئی
(ای دل ره بیهوده چرا می پوئی
آن ره که نمیروی چرا می جوئی
ای دل گفتی ز عاشقی توبه کنم ...).
شاهزاده افسر.
کاری که نه کار تست زنهار مکن :
(از مجموعه ٔ امثال چ هند).
کاری که نه کار تست مسپار
راهی که نه راه تست مسپر.
ناصرخسرو.
کاری گزیده باید کردن از آنکه کار
گر ناگزیده باشد نا کرده نیکتر
(بی شور عشق گیتی نسپرده نیکتر
گنجی چو نیست رنجی نابرده نیکتر...).
رعدی آذرخشی .
کار نمیگشاید از دست مانده بر سر
کاری نمی برآید از پای رفته در گل .
امیدی .
کاری هزارگانی ؛ نهایت خوب و آراسته :
ور خود تو کشی به دست خویشم
کاری باشد هزارگانی .
سنائی . - انتهی .
|| این کلمه تعریب شده و بمعنی هنر، شغل ، وضع، حالت ،پیشه آمده است . (دزی ج 2 ص 434). || برای کلمات و مصادر مرکبی نظیر کارفرما، کارگر، کار آراستن و غیره که جزء اول آن کلمه ٔ کار است ، رجوع شود به هر یک از این مدخلها.
فرهنگ عمید
۱. آنچه کسی انجام می دهد، عمل.
۲. فعالیتی که فرد در ازای آن پول دریافت می کند، پیشه، شغل.
۳. آنچه فرد را به خود مشغول می کند، سرگرمی.
۴. وظیفه.
۵. گرفتاری، مشغولیت.
۶. کار گره خورده، مشکل.
۷. [مجاز] محصول، تولیدشده، اثر: این فیلم کار یک کارگردان امریکایی است.
۸. وسیله، ساختمان، کتاب، یا پروژۀ در حال ساخت: کار که تمام شد برای چاپ می فرستم.
۹. موضوع، مسئله.
۱۰. عمل، رفتار: هیچ وقت سر از کارش درنیاوردم.
۱۱. کننده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): بزه کار، پرهیزکار، تباه کار.
۱۲. [قدیمی، مجاز] جنگ، رزم.
۱۳. [قدیمی، مجاز] مرگ.
* بر کار: [قدیمی] بارونق، بارواج.
* بر کار کردن: (مصدر متعدی ) [قدیمی]
۱. به کار انداختن.
۲. به کار گماشتن، روی کار آوردن.
* کار آب: شراب خواری، می خوارگی به افراط: بس بس ای دل ز کار آب که عقل / هست از آب کار او بیزار (خاقانی: ۱۹۷ ).
* کار افتادن: (مصدر لازم ) ‹کار اوفتادن›
۱. کاری پیش آمدن.
۲. [قدیمی] حادثه ای رخ دادن، واقعه ای اتفاق افتادن.
* کار بستن: (مصدر متعدی )
۱. عمل کردن.
۲. به کار بردن: دانشت هست کار بستن کو / خنجرت هست صف شکستن کو؟ (سنائی: ۹۸ )، ز صاحب غرض تا سخن نشنوی / که گر کار بندی پشیمان شوی (سعدی۱: ۵۰ ).
* کار پرکرده: [قدیمی] کار بسیارکرده، کاری که کسی بسیار کرده و در آن ورزیده شده باشد: گفت پُر کرد شهریار این کار / کار پُرکرده کی بُوَد دشوار (نظامی۴: ۵۹۵ ).
* کار داشتن: (مصدر لازم ) دارای شغل و کار بودن، مشغول کار بودن.
* کار فرمودن (مصدر متعدی ) [قدیمی] ١. به کار بردن، استعمال کردن. ٢. کاری را به کسی رجوع دادن، دستور کار دادن.
* کار کردن: (مصدر لازم )
۱. به کاری پرداختن، به کاری مشغول بودن. ٢. به کار بستن.
۳. [قدیمی] به جا آوردن.
۴. [قدیمی] جنگ کردن، کارزار کردن.
۵. [قدیمی] عمل کردن.
* کار گذاشتن: (مصدر متعدی ) چیزی را در جایی نصب کردن.
* کارِ گِل:
۱. کار ساختن گل برای ساختمان.
۲. کار بنّایی، کار ساختمان.
۳. گل مالی: یکی بندۀ خویش پنداشتش / زبون دید و در کار گل داشتش (سعدی۱: ۱۳۱ ).
* کاروبار:
۱. شغل، عمل.
۲. [مجاز] وضع وحال: هر آن کس را که در خاطر ز عشق دلبری باری ست / سپندی گو بر آتش نه که دارد کاروباری خوش (حافظ: ۵۸۲ ).
* کاروکر: [قدیمی] ١. کار و نیرو. ٢. مراد، مقصود.
* کاروکرد: [قدیمی]
۱. کار و عمل.
۲. صنعت، پیشه، کاروبار.
* کاروکاچار: [قدیمی] کار و لوازم مربوط به آن.
* کاروکِشت: کشت وزرع، کشاورزی.
* کاروکیا: [قدیمی، مجاز] ١. قدرت، توانایی. ٢. فرمانروایی، سلطنت: عشق آن بگزین که جملهٴ انبیا / یافتند از عشق او کاروکیا (مولوی: ۴۳ ).
۱. = کاشتن
۲. کارنده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): چغندرکار، سبزی کار، گل کار.
۲. فعالیتی که فرد در ازای آن پول دریافت می کند، پیشه، شغل.
۳. آنچه فرد را به خود مشغول می کند، سرگرمی.
۴. وظیفه.
۵. گرفتاری، مشغولیت.
۶. کار گره خورده، مشکل.
۷. [مجاز] محصول، تولیدشده، اثر: این فیلم کار یک کارگردان امریکایی است.
۸. وسیله، ساختمان، کتاب، یا پروژۀ در حال ساخت: کار که تمام شد برای چاپ می فرستم.
۹. موضوع، مسئله.
۱۰. عمل، رفتار: هیچ وقت سر از کارش درنیاوردم.
۱۱. کننده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): بزه کار، پرهیزکار، تباه کار.
۱۲. [قدیمی، مجاز] جنگ، رزم.
۱۳. [قدیمی، مجاز] مرگ.
* بر کار: [قدیمی] بارونق، بارواج.
* بر کار کردن: (مصدر متعدی ) [قدیمی]
۱. به کار انداختن.
۲. به کار گماشتن، روی کار آوردن.
* کار آب: شراب خواری، می خوارگی به افراط: بس بس ای دل ز کار آب که عقل / هست از آب کار او بیزار (خاقانی: ۱۹۷ ).
* کار افتادن: (مصدر لازم ) ‹کار اوفتادن›
۱. کاری پیش آمدن.
۲. [قدیمی] حادثه ای رخ دادن، واقعه ای اتفاق افتادن.
* کار بستن: (مصدر متعدی )
۱. عمل کردن.
۲. به کار بردن: دانشت هست کار بستن کو / خنجرت هست صف شکستن کو؟ (سنائی: ۹۸ )، ز صاحب غرض تا سخن نشنوی / که گر کار بندی پشیمان شوی (سعدی۱: ۵۰ ).
* کار پرکرده: [قدیمی] کار بسیارکرده، کاری که کسی بسیار کرده و در آن ورزیده شده باشد: گفت پُر کرد شهریار این کار / کار پُرکرده کی بُوَد دشوار (نظامی۴: ۵۹۵ ).
* کار داشتن: (مصدر لازم ) دارای شغل و کار بودن، مشغول کار بودن.
* کار فرمودن (مصدر متعدی ) [قدیمی] ١. به کار بردن، استعمال کردن. ٢. کاری را به کسی رجوع دادن، دستور کار دادن.
* کار کردن: (مصدر لازم )
۱. به کاری پرداختن، به کاری مشغول بودن. ٢. به کار بستن.
۳. [قدیمی] به جا آوردن.
۴. [قدیمی] جنگ کردن، کارزار کردن.
۵. [قدیمی] عمل کردن.
* کار گذاشتن: (مصدر متعدی ) چیزی را در جایی نصب کردن.
* کارِ گِل:
۱. کار ساختن گل برای ساختمان.
۲. کار بنّایی، کار ساختمان.
۳. گل مالی: یکی بندۀ خویش پنداشتش / زبون دید و در کار گل داشتش (سعدی۱: ۱۳۱ ).
* کاروبار:
۱. شغل، عمل.
۲. [مجاز] وضع وحال: هر آن کس را که در خاطر ز عشق دلبری باری ست / سپندی گو بر آتش نه که دارد کاروباری خوش (حافظ: ۵۸۲ ).
* کاروکر: [قدیمی] ١. کار و نیرو. ٢. مراد، مقصود.
* کاروکرد: [قدیمی]
۱. کار و عمل.
۲. صنعت، پیشه، کاروبار.
* کاروکاچار: [قدیمی] کار و لوازم مربوط به آن.
* کاروکِشت: کشت وزرع، کشاورزی.
* کاروکیا: [قدیمی، مجاز] ١. قدرت، توانایی. ٢. فرمانروایی، سلطنت: عشق آن بگزین که جملهٴ انبیا / یافتند از عشق او کاروکیا (مولوی: ۴۳ ).
۱. = کاشتن
۲. کارنده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): چغندرکار، سبزی کار، گل کار.
۱. آنچه کسی انجام می‌دهد؛ عمل.
۲. فعالیتی که فرد در ازای آن پول دریافت میکند؛ پیشه؛ شغل.
۳. آنچه فرد را به خود مشغول میکند؛ سرگرمی.
۴. وظیفه.
۵. گرفتاری؛ مشغولیت.
۶. کار گره‌خورده؛ مشکل.
۷. [مجاز] محصول؛ تولیدشده؛ اثر: این فیلم کار یک کارگردان امریکایی است.
۸. وسیله، ساختمان، کتاب، یا پروژۀ در حال ساخت: کار که تمام شد برای چاپ می‌فرستم.
۹. موضوع؛ مسئله.
۱۰. عمل؛ رفتار: هیچ‌وقت سر از کارش درنیاوردم.
۱۱. کننده (در ترکیب با کلمۀ دیگر): بزه‌کار، پرهیزکار، تباه‌کار.
۱۲. [قدیمی، مجاز] جنگ؛ رزم.
۱۳. [قدیمی، مجاز] مرگ.
⟨ بر کار: [قدیمی] بارونق؛ بارواج.
⟨ بر کار کردن: (مصدر متعدی) [قدیمی]
۱. به کار انداختن.
۲. به کار گماشتن؛ روی کار آوردن.
⟨ کار آب: شراب‌خواری؛ می‌خوارگی به افراط: ◻︎ بس‌بس ای دل ز کار آب که عقل / هست از آب کار او بیزار (خاقانی: ۱۹۷).
⟨ کار افتادن: (مصدر لازم) ‹کار اوفتادن›
۱. کاری پیش آمدن.
۲. [قدیمی] حادثه‌ای رخ دادن؛ واقعه‌ای اتفاق افتادن.
⟨ کار بستن: (مصدر متعدی)
۱. عمل کردن.
۲. به کار بردن: ◻︎ دانشت هست کار بستن کو / خنجرت هست صف شکستن کو؟ (سنائی: ۹۸)، ◻︎ ز صاحب‌غرض تا سخن نشنوی / که گر کار بندی پشیمان شوی (سعدی۱: ۵۰).
⟨ کار پرکرده: [قدیمی] کار بسیارکرده؛ کاری که کسی بسیار کرده و در آن ورزیده شده باشد: ◻︎ گفت پُر کرد شهریار این کار / کار پُرکرده کی بُوَد دشوار (نظامی۴: ۵۹۵).
⟨ کار داشتن: (مصدر لازم) دارای شغل و کار بودن؛ مشغول کار بودن.
⟨ کار فرمودن (مصدر متعدی) [قدیمی] ١. به کار بردن؛ استعمال کردن. ٢. کاری را به کسی رجوع دادن؛ دستور کار دادن.
⟨ کار کردن: (مصدر لازم)
۱. به کاری پرداختن؛ به کاری مشغول بودن. ٢. به کار بستن.
۳. [قدیمی] به جا آوردن.
۴. [قدیمی] جنگ کردن؛ کارزار کردن.
۵. [قدیمی] عمل کردن.
⟨ کار گذاشتن: (مصدر متعدی) چیزی را در جایی نصب کردن.
⟨ کارِ گِل:
۱. کار ساختن گل برای ساختمان.
۲. کار بنّایی؛ کار ساختمان.
۳. گل‌مالی: ◻︎ یکی بندۀ خویش پنداشتش / زبون دید و در کار گل داشتش (سعدی۱: ۱۳۱).
⟨ کاروبار:
۱. شغل؛ عمل.
۲. [مجاز] وضع‌وحال: ◻︎ هر آنکس را که در خاطر ز عشق دلبری باری‌ست / سپندی گو بر آتش نه که دارد کاروباری خوش (حافظ: ۵۸۲).
⟨ کاروکر: [قدیمی] ١. کار و نیرو. ٢. مراد؛ مقصود.
⟨ کاروکرد: [قدیمی]
۱. کار و عمل.
۲. صنعت؛ پیشه؛ کاروبار.
⟨ کاروکاچار: [قدیمی] کار و لوازم مربوط به آن.
⟨ کاروکِشت: کشت‌وزرع؛ کشاورزی.
⟨ کاروکیا: [قدیمی، مجاز] ١. قدرت؛ توانایی. ٢. فرمانروایی؛ سلطنت: ◻︎ عشق آن بگزین که جملهٴ انبیا / یافتند از عشق او کاروکیا (مولوی: ۴۳).
۱. = کاشتن
۲. کارنده (در ترکیب با کلمۀ دیگر): چغندرکار، سبزی‌کار، گلکار.
دانشنامه عمومی
واژهٔ کار ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
شغل، مسئولیتی که در قالب شغل، پیشه، یا مسئولیت توسط فرد انجام می پذیرد
کار (فیزیک)، نوعی از انرژی در حال انتقال از مرزهای سیستم
کار (نشریه)، ارگان سازمان چریک های فدایی خلق ایران و سازمان های منشعب از آن
شغل، مسئولیتی که در قالب شغل، پیشه، یا مسئولیت توسط فرد انجام می پذیرد
کار (فیزیک)، نوعی از انرژی در حال انتقال از مرزهای سیستم
کار (نشریه)، ارگان سازمان چریک های فدایی خلق ایران و سازمان های منشعب از آن
wiki: اکثریت و اقلیت در خرداد ۱۳۵۹ این دو سازمان نام «کار» را برای ارگان خود حفظ کردند.
ارگان سازمان آزادی کار ایران (فدائی) که نخستین شمارهٔ آن در شهریور ۱۳۶۴ منتشر شد، نیز «کار» نام داشت.
نام ارگان برخی دیگر از انشعابات در سازمان های فدائی، «کار» به علاوهٔ یک پیشوند یا پسوند است؛ از جمله «کار کمونیستی»، ارگان سازمان اتحاد فداییان کمونیست (انتشار نخستین شماره در بهمن ۱۳۷۵) و «اتحاد کار»، ارگان سازمان اتحاد فداییان خلق ایران.
ارگان سازمان آزادی کار ایران (فدائی) که نخستین شمارهٔ آن در شهریور ۱۳۶۴ منتشر شد، نیز «کار» نام داشت.
نام ارگان برخی دیگر از انشعابات در سازمان های فدائی، «کار» به علاوهٔ یک پیشوند یا پسوند است؛ از جمله «کار کمونیستی»، ارگان سازمان اتحاد فداییان کمونیست (انتشار نخستین شماره در بهمن ۱۳۷۵) و «اتحاد کار»، ارگان سازمان اتحاد فداییان خلق ایران.
wiki: کار (نشریه)
دانشنامه آزاد فارسی
کار (labour)
ازجمله عوامل تولید، که در تولید کالا و عرضۀ خدمات از آن بهره گرفته می شود. در ازای کار دستمزد پرداخت می شود. کمّیت کار در اقتصاد جدید بر مبنای شمار جمعیت و تعداد افراد پیر و جوان و زنان آماده به کار تعیین می شود. مثلاً، نیروی کار در انگلستان در ۳۰ سال گذشته کاهش یافته است، زیرا جوانان بیش از پیش به ادامۀ تحصیل می پردازند و کارکنان نیز تمایل دارند که زودتر بازنشسته شوند. با افزایش کل جمعیت موجود در سن کار و شمار زنانی که کار در بیرون از خانه را ترجیح می دهند، کاهش نیروی کار جبران شده است. کیفیت نیروی کار را با سطح تحصیلات و آموخته های کارکنان تعیین می کنند. نیروی کاری که از سطح تحصیلات بالاتر و آموخته های بیشتری برخوردار باشد، بازدهی بیشتری خواهد داشت.
ازجمله عوامل تولید، که در تولید کالا و عرضۀ خدمات از آن بهره گرفته می شود. در ازای کار دستمزد پرداخت می شود. کمّیت کار در اقتصاد جدید بر مبنای شمار جمعیت و تعداد افراد پیر و جوان و زنان آماده به کار تعیین می شود. مثلاً، نیروی کار در انگلستان در ۳۰ سال گذشته کاهش یافته است، زیرا جوانان بیش از پیش به ادامۀ تحصیل می پردازند و کارکنان نیز تمایل دارند که زودتر بازنشسته شوند. با افزایش کل جمعیت موجود در سن کار و شمار زنانی که کار در بیرون از خانه را ترجیح می دهند، کاهش نیروی کار جبران شده است. کیفیت نیروی کار را با سطح تحصیلات و آموخته های کارکنان تعیین می کنند. نیروی کاری که از سطح تحصیلات بالاتر و آموخته های بیشتری برخوردار باشد، بازدهی بیشتری خواهد داشت.
wikijoo: کار
کار (فیزیک). کار (فیزیک)(work)
در فیزیک، معیاری برای نشان دادن مقدار انرژی منتقل شونده از دستگاهی به دستگاه دیگر، براثر حرکت جسم از نقطه ای به نقطۀ دیگر یا برای به حرکت درآوردن آن. کار را نباید با انرژی، که ظرفیت یا توانایی انجام کار است و آن را هم با یکای ژول اندازه گیری می کنند، یا توان، که آهنگ انجام کار است و برحسب ژول بر ثانیه اندازه گیری می شود، اشتباه کرد. مقدار کار را می توان به صورت حاصل ضرب نیروی مؤثر برای جابه جاکردن جسم در فاصله ای که جسم در جهتحرکتش می پیماید، نشان داد. اگر نیروی واردشده بر جسم برابر f نیوتون و فاصلۀ پیموده شده برابر d متر باشد، کار انجام شدۀ w عبارت است از W=Fd. مثلاً، هنگامی که جسمی را با اِعمال نیروی ده نیوتونی در طول مسافت پنج متری، به رغم مقاومت دربرابر حرکت، جابه جا می کنیم، برابر ۵۰ ژول یا ۵۰ نیوتون متر کار انجام داده ایم.
در فیزیک، معیاری برای نشان دادن مقدار انرژی منتقل شونده از دستگاهی به دستگاه دیگر، براثر حرکت جسم از نقطه ای به نقطۀ دیگر یا برای به حرکت درآوردن آن. کار را نباید با انرژی، که ظرفیت یا توانایی انجام کار است و آن را هم با یکای ژول اندازه گیری می کنند، یا توان، که آهنگ انجام کار است و برحسب ژول بر ثانیه اندازه گیری می شود، اشتباه کرد. مقدار کار را می توان به صورت حاصل ضرب نیروی مؤثر برای جابه جاکردن جسم در فاصله ای که جسم در جهتحرکتش می پیماید، نشان داد. اگر نیروی واردشده بر جسم برابر f نیوتون و فاصلۀ پیموده شده برابر d متر باشد، کار انجام شدۀ w عبارت است از W=Fd. مثلاً، هنگامی که جسمی را با اِعمال نیروی ده نیوتونی در طول مسافت پنج متری، به رغم مقاومت دربرابر حرکت، جابه جا می کنیم، برابر ۵۰ ژول یا ۵۰ نیوتون متر کار انجام داده ایم.
wikijoo: کار_(فیزیک)
فرهنگستان زبان و ادب
[رایانه و فنّاوری اطلاعات] ← کلید کار
نقل قول ها
کار
• «اشتغال به هر کاری بهتر از تنبلی و بیکاری است.» -> ساموئل اسمایلز
• «اشخاص جدی و فعال طوری به کار عادت می کنند که بی کاری باعث صدمه و عذاب آنان می گردد و اگر برحسب اتفاق از شغل و رشته مخصوص به خود باز بمانند، به حکم اجبار ، مشغله ای دیگر برای خود تدارک می بینند.» -> ساموئل اسمایلز
• «بی وزیر کار راست نیاید.» -> ابوالفضل بیهقی
• «خدایان در راه فضیلت سدهایی از درد و رنج برپا کرده اند اما از طرف دیگر وقتی آدمی بر این مشکلات فائق آمد و از سدها گذشت، فضیلت به دست آمده کار آسانی به نظر می رسد.» -> افلاطون
• «خون ریختن کار بازی نیست.» -> ابوالفضل بیهقی
• «در آئینه نگاه کن، اگر صورت زیبا داری کاری مناسب جمالت انجام ده و اگر قیافه ات نامتناسب است، زشتی کردار را به زشتی صورت میفزا.» -> افلاطون
• «سرعت و تندی کار را مجوی، بلکه خوبی و برگزیدگی آن را سعی کن زیرا که مردم از تو نپرسند در چه مدت کار را انجام دادی بلکه خوبی و بی نقصی آن را می جویند.» -> افلاطون
• «طعام و شراب تنها مخورید که این شیوه کار قاضیان و جهودان باشد.» -> عبید زاکانی
• «طوری زندگی کن، انگاری فردا خواهی مرد؛ طوری کار کن، انگاری هیچگاه نخواهی مرد.» -> هراس
• «کار امروز به فردا افکندن از کاهلی تن است.» -> ابوالفضل بیهقی
• «کار و کوشش ما را از سه شر بزرگ می رهاند: ملالت و دلسردی، رذیلت و تباهی و فقر و نیازمندی. در هر جامعه ای که کارها بر اساس استعدادها تقسیم نشود، درواقع همه بی کارند.» -> فرانسوا ولتر
• «کار هرچه سخت و مشکل باشد صدمه و اذیتی به شخص نمی رساند، لیکن وقتی که یکنواخت و خسته کننده و خالی از امیدواری بود آن وقت به منزله بدترین شکنجهٔ روح و جسم می شود.» -> ساموئل اسمایلز
• «کاری که بخواهد بُوَد، بوده گیر.» -> کیمیای سعادت
• «کسانی که کار امروز را به فردا موکول میکنند آنهایی هستند که کار فردا را هم به پس فردا موکول خواهند کرد.» -> ساموئل اسمایلز
• «کسی که با دستش کار می کند کارگر است، کسیکه با عقل و دستش کار می کند پیشه ور است، کسی که با دست و عقل و احساسش کار میکند هنرمند است.» -> شوپن
• «ممارست و عادت در کار از یکدیگر پدید میآید و عادت در آغاز چون تار عنکبوت سست است اما سرانجام چون زنجیر آهنین سخت می گردد.» -> ساموئل اسمایلز
• «نغمه و وزن موسیقی تأثیر فوق العادهای در روح انسان دارد و اگر درست به کار رود می تواند زیبائی را در رؤیاهای روح جایگزین کند.» -> افلاطون
• «نگر تا کار امروز به فردا نیفکنی که هر روزی که می آید کار خویش می آورد.» -> ابوالفضل بیهقی
• «هروقت احساس می کنم که درد و رنج و بیماری می خواهد مرا رنجه کند و آزار دهد، به کار پناه می برم. کار، بهترین درمان دردهای من است.» -> فرانسوا ولتر
• «همیشه در هر جایی که هستی سرگرم کاری باش.» -> هنری فورد
• «کار قانون زندگی است.قانون کلیه اکتشافات و تمام پیشرفت ها است.»لاکوردر• «نبوغ، کارهای بزرگ را آغاز می کند ولی فقط کار و زحمت است که آن ها را به پایان می رساند.»ژوزف ژوبر• «کار سرمایه انسان است.» -> کارلایل
• «کار نشانه زندگی یعنی حرکت است.» -> گوته
• «یکی از خوبی های کار آنست که روز را کوتاه و عمر را دراز می کند.» -> دنی دیدرو
• «کار و کوشش نه تنها زندگی را برای ما خوب و آسان می کند بلکه مرد را با قیمت و بزرگ می نماید.» -> شیلر
• «مرد آزاده حق دارد غمناک شود اگر روز خود را بدون انجام دادن کاری شایسته و مفید به سر برده باشد.»• «مصدر همه مفاسد بیکاری است. حکومتی که بخواهد این عیب را برطرف کند باید به قدر امکان مردم را به کار وا دارد.»• «همان طور که زندگی راه ورسم خودش را دارد، کارکردن هم از اصولی تبعیت می کند. هر کسی باید ابعاد و ظرفیت های شغلی خود را بشناسد و از همه مهم تر میزان توقعات خود از شغلش را در نظر بگیرد. اصلاً در ذات هر شغلی چنین نکاتی نهفته است.» «در مصاحبه با روزنامهٔ شرق»؛ چاپ ۳۰ آوریل ۲۰۱۷/ ۱۰ اردیبشهت ۱۳۹۶ -> گلاب آدینه
• «آدم دست پاچه، کار را دوبار می کنه.»• «آفتابه و لولهنگ هر دو یک کار می کنند، اما قیمتشان موقع گرو گذاشتن معلوم می شود.»• «انبر را که در آتش بگذارند آقادزده حساب کارش را می کند.»• «از سوزن کوتاه قد کاری بر می آید که از نیزه بلند بر نمی آید!»• «اصل کار بر و روست، کچلی زیر موست.»• «بخور و بخواب کار منه، خدا نگهدار منه.»• «برآمدن هر کار را هنگامی باشد.»• «به گاو و گوسفند کسی کاری نداره؟»• «تا پریشان نشود کار به سامان نرسد.»• «تا فلان کار بشود، دم شتر به زمین می آید.»• «توی این کار موش دویده!»• «تیغ برّا ن به دست زنگی مست سپردن، کار عاقلان نیست.»• «چشمش هزار کار می کنه که ابروش نمیدونه.»• «حساب کار خود را پیش خود کردن»• «دانا به اشاره ابرو کار کند و نادان به زخم چوگان»• «دست شکسته به کار میره، دل شکسته به کار نمیره.»• «دست، کار دل را نمی کند و دل کار دست را.»• «دست که به چوب بردی گربه دزد حساب کار خودش را می کند.»• «دیوانه به کار خویش هشیار است.»• «زن بد را اگر در شیشه هم بکنند کار خودش را میکند.»• «سگ را می زند که شیر هوای کار خود را داشته باشد.»• «ضرر کارکن، کار نکردن است»• «عجله کار شیطان است.»• «کار از محکم کاری عیب نمی کند.»• «کار اسباب می خواهد!»• «کار امروز به فردا میفکن!»• «کار بوزینه نیست نجاری.»• «کار به جان رسیدن.»• «کار را به کاردان باید سپرد.»• «کار را که کرد؟ آن که تمام کرد!»• «کار عار نیست!»• «کار قلم را شمشیر نکند.»• «کار کردن خر، خوردن یابو.»• «کار ناکرده را چندش مزد است؟»• «کار ناکرده را مزد نباشد!»• «کار نشد ندارد!»• «کار نیکو کردن از پر کردن است»• «کاری بکن بهر ثواب؛ نه سیخ بسوزه نه کباب.»• «کاری را که گرگ به سختی انجام دهد، روباه به آسانی از پیش برد.»• «کاری که قلم می کند، از شمشیر ساخته نیست.»• «کاری که نخواهد بشود نمی شود.»• «کلفتی نون را بگیر و نازکی کار را.»• «موش به همبونه (کیسه) کار نداره همبونه به موش کار داره.»• «نکرده کار نبرند به کار.»• «نون گدایی رو گاو خورد دیگه به کار نرفت.»• «وای به کاری که نسازد خدا.»• «وقت مواجب سرهنگه، وقت کار کردن سربازه.»• «هرچه به دیده خوار آید، عاقبت روزی به کار آید.»• «هرچه در چشمت خوار آید، نگهدار که وقتی به کار آید.»• «هرچیز که زار آید، یک روز به کار آید.»• «هرکاری اولش مشکل است.»• «هر کاری وقتی دارد!»• «هرکه به یک کار، به همه کار؛ هرکه به همه کار به هیچ کار.»• «هیچ بدهی را به هیچ بستانی کاری نیست.»• «آدمی است از پی کاری بزرگ// گرنکند، اوست حماری بزرگ» -> امیرخسرو دهلوی
• «آن کریم است کو چو ابر بهار// چون بریزد بخندد آخر کار// نه چو ابری که در زمستان ها// رو کند ترش وقت باران ها» -> مکتبی شیرازی
• «آنکه خبردار شد ز مسأله عشق// کار ندارد به هیچ ملت و مذهب» -> فروغی بسطامی
• «ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کاراند// تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری» -> سعدی
• «ابرویش گفت فتنه کار من است// کج نشسته است و راست می گوید»• «از امروز کاری به فردا ممان// چه دانی که فردا چه گردد زمان» -> فردوسی
• «از درس و کتاب، کار من راست نشد// شاگردی روزگار استادم کرد» -> سعید نفیسی
• «از درشتی ناید این جا هیچ کار// هم به نرمی سرکند از غار مار» -> مولوی
• «از زبان سوسن آزاده ام آمد به گوش// کاندرین دیر کهن، کار سبکباران خوش است» -> حافظ
• «اسب لاغرمیان به کار آید// روز میدان، نه گاو پرواری» -> سعدی
• «امروز تخم کار که فردا مجال نیست.» -> سعدی
• «اول الاولین به پیش شمار// و آخرالآخرین به آخر کار» -> نظامی
• «اول روز اگر نکردی کار// آخر روز جیر رفته بیار» -> مکتبی شیرازی
• «با روی تو گر چشم مرا کار افتد// آری همه کارها به مردم افتد» -> کمال الدین اسماعیل
• «باقلا بار کردنت هوس است// پیش کن خر که کار زین سپس است» -> دهخدا
• «با وقت بود بسته همه کار و همه چیز// بی وقت بود کار به سر بردن دشوار» -> فرخی سیستانی
• «بر در میخانه رفتن کار یک رنگان بود// خودفروشان را به کوی می فروشان راه نیست» -> حافظ
• «اشتغال به هر کاری بهتر از تنبلی و بیکاری است.» -> ساموئل اسمایلز
• «اشخاص جدی و فعال طوری به کار عادت می کنند که بی کاری باعث صدمه و عذاب آنان می گردد و اگر برحسب اتفاق از شغل و رشته مخصوص به خود باز بمانند، به حکم اجبار ، مشغله ای دیگر برای خود تدارک می بینند.» -> ساموئل اسمایلز
• «بی وزیر کار راست نیاید.» -> ابوالفضل بیهقی
• «خدایان در راه فضیلت سدهایی از درد و رنج برپا کرده اند اما از طرف دیگر وقتی آدمی بر این مشکلات فائق آمد و از سدها گذشت، فضیلت به دست آمده کار آسانی به نظر می رسد.» -> افلاطون
• «خون ریختن کار بازی نیست.» -> ابوالفضل بیهقی
• «در آئینه نگاه کن، اگر صورت زیبا داری کاری مناسب جمالت انجام ده و اگر قیافه ات نامتناسب است، زشتی کردار را به زشتی صورت میفزا.» -> افلاطون
• «سرعت و تندی کار را مجوی، بلکه خوبی و برگزیدگی آن را سعی کن زیرا که مردم از تو نپرسند در چه مدت کار را انجام دادی بلکه خوبی و بی نقصی آن را می جویند.» -> افلاطون
• «طعام و شراب تنها مخورید که این شیوه کار قاضیان و جهودان باشد.» -> عبید زاکانی
• «طوری زندگی کن، انگاری فردا خواهی مرد؛ طوری کار کن، انگاری هیچگاه نخواهی مرد.» -> هراس
• «کار امروز به فردا افکندن از کاهلی تن است.» -> ابوالفضل بیهقی
• «کار و کوشش ما را از سه شر بزرگ می رهاند: ملالت و دلسردی، رذیلت و تباهی و فقر و نیازمندی. در هر جامعه ای که کارها بر اساس استعدادها تقسیم نشود، درواقع همه بی کارند.» -> فرانسوا ولتر
• «کار هرچه سخت و مشکل باشد صدمه و اذیتی به شخص نمی رساند، لیکن وقتی که یکنواخت و خسته کننده و خالی از امیدواری بود آن وقت به منزله بدترین شکنجهٔ روح و جسم می شود.» -> ساموئل اسمایلز
• «کاری که بخواهد بُوَد، بوده گیر.» -> کیمیای سعادت
• «کسانی که کار امروز را به فردا موکول میکنند آنهایی هستند که کار فردا را هم به پس فردا موکول خواهند کرد.» -> ساموئل اسمایلز
• «کسی که با دستش کار می کند کارگر است، کسیکه با عقل و دستش کار می کند پیشه ور است، کسی که با دست و عقل و احساسش کار میکند هنرمند است.» -> شوپن
• «ممارست و عادت در کار از یکدیگر پدید میآید و عادت در آغاز چون تار عنکبوت سست است اما سرانجام چون زنجیر آهنین سخت می گردد.» -> ساموئل اسمایلز
• «نغمه و وزن موسیقی تأثیر فوق العادهای در روح انسان دارد و اگر درست به کار رود می تواند زیبائی را در رؤیاهای روح جایگزین کند.» -> افلاطون
• «نگر تا کار امروز به فردا نیفکنی که هر روزی که می آید کار خویش می آورد.» -> ابوالفضل بیهقی
• «هروقت احساس می کنم که درد و رنج و بیماری می خواهد مرا رنجه کند و آزار دهد، به کار پناه می برم. کار، بهترین درمان دردهای من است.» -> فرانسوا ولتر
• «همیشه در هر جایی که هستی سرگرم کاری باش.» -> هنری فورد
• «کار قانون زندگی است.قانون کلیه اکتشافات و تمام پیشرفت ها است.»لاکوردر• «نبوغ، کارهای بزرگ را آغاز می کند ولی فقط کار و زحمت است که آن ها را به پایان می رساند.»ژوزف ژوبر• «کار سرمایه انسان است.» -> کارلایل
• «کار نشانه زندگی یعنی حرکت است.» -> گوته
• «یکی از خوبی های کار آنست که روز را کوتاه و عمر را دراز می کند.» -> دنی دیدرو
• «کار و کوشش نه تنها زندگی را برای ما خوب و آسان می کند بلکه مرد را با قیمت و بزرگ می نماید.» -> شیلر
• «مرد آزاده حق دارد غمناک شود اگر روز خود را بدون انجام دادن کاری شایسته و مفید به سر برده باشد.»• «مصدر همه مفاسد بیکاری است. حکومتی که بخواهد این عیب را برطرف کند باید به قدر امکان مردم را به کار وا دارد.»• «همان طور که زندگی راه ورسم خودش را دارد، کارکردن هم از اصولی تبعیت می کند. هر کسی باید ابعاد و ظرفیت های شغلی خود را بشناسد و از همه مهم تر میزان توقعات خود از شغلش را در نظر بگیرد. اصلاً در ذات هر شغلی چنین نکاتی نهفته است.» «در مصاحبه با روزنامهٔ شرق»؛ چاپ ۳۰ آوریل ۲۰۱۷/ ۱۰ اردیبشهت ۱۳۹۶ -> گلاب آدینه
• «آدم دست پاچه، کار را دوبار می کنه.»• «آفتابه و لولهنگ هر دو یک کار می کنند، اما قیمتشان موقع گرو گذاشتن معلوم می شود.»• «انبر را که در آتش بگذارند آقادزده حساب کارش را می کند.»• «از سوزن کوتاه قد کاری بر می آید که از نیزه بلند بر نمی آید!»• «اصل کار بر و روست، کچلی زیر موست.»• «بخور و بخواب کار منه، خدا نگهدار منه.»• «برآمدن هر کار را هنگامی باشد.»• «به گاو و گوسفند کسی کاری نداره؟»• «تا پریشان نشود کار به سامان نرسد.»• «تا فلان کار بشود، دم شتر به زمین می آید.»• «توی این کار موش دویده!»• «تیغ برّا ن به دست زنگی مست سپردن، کار عاقلان نیست.»• «چشمش هزار کار می کنه که ابروش نمیدونه.»• «حساب کار خود را پیش خود کردن»• «دانا به اشاره ابرو کار کند و نادان به زخم چوگان»• «دست شکسته به کار میره، دل شکسته به کار نمیره.»• «دست، کار دل را نمی کند و دل کار دست را.»• «دست که به چوب بردی گربه دزد حساب کار خودش را می کند.»• «دیوانه به کار خویش هشیار است.»• «زن بد را اگر در شیشه هم بکنند کار خودش را میکند.»• «سگ را می زند که شیر هوای کار خود را داشته باشد.»• «ضرر کارکن، کار نکردن است»• «عجله کار شیطان است.»• «کار از محکم کاری عیب نمی کند.»• «کار اسباب می خواهد!»• «کار امروز به فردا میفکن!»• «کار بوزینه نیست نجاری.»• «کار به جان رسیدن.»• «کار را به کاردان باید سپرد.»• «کار را که کرد؟ آن که تمام کرد!»• «کار عار نیست!»• «کار قلم را شمشیر نکند.»• «کار کردن خر، خوردن یابو.»• «کار ناکرده را چندش مزد است؟»• «کار ناکرده را مزد نباشد!»• «کار نشد ندارد!»• «کار نیکو کردن از پر کردن است»• «کاری بکن بهر ثواب؛ نه سیخ بسوزه نه کباب.»• «کاری را که گرگ به سختی انجام دهد، روباه به آسانی از پیش برد.»• «کاری که قلم می کند، از شمشیر ساخته نیست.»• «کاری که نخواهد بشود نمی شود.»• «کلفتی نون را بگیر و نازکی کار را.»• «موش به همبونه (کیسه) کار نداره همبونه به موش کار داره.»• «نکرده کار نبرند به کار.»• «نون گدایی رو گاو خورد دیگه به کار نرفت.»• «وای به کاری که نسازد خدا.»• «وقت مواجب سرهنگه، وقت کار کردن سربازه.»• «هرچه به دیده خوار آید، عاقبت روزی به کار آید.»• «هرچه در چشمت خوار آید، نگهدار که وقتی به کار آید.»• «هرچیز که زار آید، یک روز به کار آید.»• «هرکاری اولش مشکل است.»• «هر کاری وقتی دارد!»• «هرکه به یک کار، به همه کار؛ هرکه به همه کار به هیچ کار.»• «هیچ بدهی را به هیچ بستانی کاری نیست.»• «آدمی است از پی کاری بزرگ// گرنکند، اوست حماری بزرگ» -> امیرخسرو دهلوی
• «آن کریم است کو چو ابر بهار// چون بریزد بخندد آخر کار// نه چو ابری که در زمستان ها// رو کند ترش وقت باران ها» -> مکتبی شیرازی
• «آنکه خبردار شد ز مسأله عشق// کار ندارد به هیچ ملت و مذهب» -> فروغی بسطامی
• «ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کاراند// تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری» -> سعدی
• «ابرویش گفت فتنه کار من است// کج نشسته است و راست می گوید»• «از امروز کاری به فردا ممان// چه دانی که فردا چه گردد زمان» -> فردوسی
• «از درس و کتاب، کار من راست نشد// شاگردی روزگار استادم کرد» -> سعید نفیسی
• «از درشتی ناید این جا هیچ کار// هم به نرمی سرکند از غار مار» -> مولوی
• «از زبان سوسن آزاده ام آمد به گوش// کاندرین دیر کهن، کار سبکباران خوش است» -> حافظ
• «اسب لاغرمیان به کار آید// روز میدان، نه گاو پرواری» -> سعدی
• «امروز تخم کار که فردا مجال نیست.» -> سعدی
• «اول الاولین به پیش شمار// و آخرالآخرین به آخر کار» -> نظامی
• «اول روز اگر نکردی کار// آخر روز جیر رفته بیار» -> مکتبی شیرازی
• «با روی تو گر چشم مرا کار افتد// آری همه کارها به مردم افتد» -> کمال الدین اسماعیل
• «باقلا بار کردنت هوس است// پیش کن خر که کار زین سپس است» -> دهخدا
• «با وقت بود بسته همه کار و همه چیز// بی وقت بود کار به سر بردن دشوار» -> فرخی سیستانی
• «بر در میخانه رفتن کار یک رنگان بود// خودفروشان را به کوی می فروشان راه نیست» -> حافظ
wikiquote: کار
گویش مازنی
/kaar/ کار - بکار پسوندی فاعلی
۱کار ۲بکار پسوندی فاعلی
گویش بختیاری
1. کار؛ 2. زگیل.
واژه نامه بختیاریکا
زکار بیدِن
وا کار نُهادِن
چَو رنگی؛ دَر رَوِه؛ دَو
وا کار نُهادِن
چَو رنگی؛ دَر رَوِه؛ دَو
پیشنهاد کاربران
واژه کار در زبان کردی کلهری یک کاربرد متفاوت نیز دارد. معنای تعلق داشتن را می رساند.
مثال:
علی کار مه. ( کار در این عبارت به نزدیک ترین کسی که فرد با آن قرابت خویشاوندی دارد می گویند. این نزدیکی ممکن است فرزند یا برادر باشد. )
مثال:
علی کار مه. ( کار در این عبارت به نزدیک ترین کسی که فرد با آن قرابت خویشاوندی دارد می گویند. این نزدیکی ممکن است فرزند یا برادر باشد. )
چیزیکه آن را انجام می دهیگ
کار ( Kar ) : در زبان عبری به معنی سرد
کار ( Kar ) : در زبان ترکی ناشنوا
کار ( Kar ) : در زبان ترکی ناشنوا
انگلیسی:job/WORKE
عربی:شان. امر
عربی:شان. امر
انجام دادن چیزی
کار: [ اصطلاح چوپانی ] گوسفندی که گوش های کوچکتری نسبت به گوسفندان معمولی دارد .
کار معنا های زیادی دارد که میتوان به شغل اشاره کرد
لغت اوستایی کار به معنای مردمان سپاه people army است که در واژه کاروان kāravān* ( حرکت گروهی از مردمان ) و سرکار ( رئیس مردمان ) و کس وکار ( کس و کسان ) به کار رفته است.
منبع : http://parsicwords. mihanblog. com/
منبع : http://parsicwords. mihanblog. com/
واژه ی کار در زبان کردی کلهری یک معنا و کاربرد جالب دارد.
( تعلق داشتن ) مثال:
علی کار مه. واژه کار دراین عبارت معنای فامیل یا خویشاوند نزدیک می دهد.
( تعلق داشتن ) مثال:
علی کار مه. واژه کار دراین عبارت معنای فامیل یا خویشاوند نزدیک می دهد.
ریشه یابی واژه ی #کار ✅
آقایان میکویند کار اسم است و کردن فعل آن است اما انگار از ترکی از وجود فعل گورمک ( ایش #گورمک ) و #قاییرماق خبر نداشتند.
واژه ی کردن که استاد اسماعیل هادی اشاره به کرتمک به معنی جدا کردن کردند کمی اشتباه است زیرا کرتمک همان تغییر یافته ی واژه ی قیرتماق به معنی خرده برداشتن و ناخنک زدن است. ( که به صورت cut و قطع وارد انگلیسی و عربی شده )
کار در ترکی به معنی عملکرد و فایده است نه کار
ایش با کار در ترکی متفاوت است.
کاری یوخدور تاثیر و فایده ندارد
ایشی یوخدور عمل و کار ( work ) ندارد
هر دو معنی متفاوت دارند. ❎
واژه ی گورمک یا قاییرماق به معنی انجام دادن و ساختن هردو یک فعل هستند که تفاوت تلفظ داده اند.
از بنیان قاغماق تشکیل شده اند
شدت بخشیدن
معانی گورمک : دیدن - انجام دادن - کافی بودن
شدت در نگاه کردن : دیدن
شدت در کار : گورمک
شدت در عملکرد : گورر بسدیر ( نشان دهنده ی این است که کار با این قدر می انجامد )
گورگو - g�rg� : رسم
کارا گلمز - kara gəlməz : بدرد نخور
حال مشخص است واژه کردن و کار همان گورمک - قاییرماق و قار - کار ترکیست و صد درصد شک نکنید که این واژه ترکیست. ♦️
آقایان میکویند کار اسم است و کردن فعل آن است اما انگار از ترکی از وجود فعل گورمک ( ایش #گورمک ) و #قاییرماق خبر نداشتند.
واژه ی کردن که استاد اسماعیل هادی اشاره به کرتمک به معنی جدا کردن کردند کمی اشتباه است زیرا کرتمک همان تغییر یافته ی واژه ی قیرتماق به معنی خرده برداشتن و ناخنک زدن است. ( که به صورت cut و قطع وارد انگلیسی و عربی شده )
کار در ترکی به معنی عملکرد و فایده است نه کار
ایش با کار در ترکی متفاوت است.
کاری یوخدور تاثیر و فایده ندارد
ایشی یوخدور عمل و کار ( work ) ندارد
هر دو معنی متفاوت دارند. ❎
واژه ی گورمک یا قاییرماق به معنی انجام دادن و ساختن هردو یک فعل هستند که تفاوت تلفظ داده اند.
از بنیان قاغماق تشکیل شده اند
شدت بخشیدن
معانی گورمک : دیدن - انجام دادن - کافی بودن
شدت در نگاه کردن : دیدن
شدت در کار : گورمک
شدت در عملکرد : گورر بسدیر ( نشان دهنده ی این است که کار با این قدر می انجامد )
گورگو - g�rg� : رسم
کارا گلمز - kara gəlməz : بدرد نخور
حال مشخص است واژه کردن و کار همان گورمک - قاییرماق و قار - کار ترکیست و صد درصد شک نکنید که این واژه ترکیست. ♦️
سلام
جناب ع دلیل آوردن برای رد مطالب شما مانند اثبات وجود خورشید در یک روز ابری برای کسی است که می پره میون جمع و با یک نگاه عاقل اندر سفیه و با یک لحن استاد مآبانه میگه: �صد درصد شک نکنید اینیکه پشت ابراس خورشید نیست، ستاره شعرای یمانیه یا هشتاد تریلیون شمع روشنه که ناسا کنار هم چیده!�
که البته همش به یه اندازه مسخرس و بی نیاز به پاسخ چون خودش هم می دونه داره مغلطه می کنه و کسی هم واقعا باور نمی کنه هرچند که چند نفر هم بخاطر طنز مطلب براش دست بزنند ( براش لایک بزارند )
ولی به هر صورت حالا که فکر می کنی اهل تحقیق هستی برو یه تحقیق درست و واقعی انجام بده به دور از حب و بغض و رونویسی از منابع پانترکی مث اسماعیل هادی که جز تعصب کور و خود همه چیز پنداری ( به قول ما اصفانیا خود ککه* پنداری ) فاکتور دیگه ای رو برای خودشون لحاظ نمی کنند. یه سری هم به منابع دست اول که مربوط به ایران پیش از اسلام ( وطن خودت ) میشه بزن تا ریشه واژگان پارسی رو ببینی، اونوقت فضای فکریت 180 درجه تغییر می کنه و خود واقعی ات رو شاید پیدا کنی.
* ککه=باقیمانده هضم نشده از خوراک
جناب ع دلیل آوردن برای رد مطالب شما مانند اثبات وجود خورشید در یک روز ابری برای کسی است که می پره میون جمع و با یک نگاه عاقل اندر سفیه و با یک لحن استاد مآبانه میگه: �صد درصد شک نکنید اینیکه پشت ابراس خورشید نیست، ستاره شعرای یمانیه یا هشتاد تریلیون شمع روشنه که ناسا کنار هم چیده!�
که البته همش به یه اندازه مسخرس و بی نیاز به پاسخ چون خودش هم می دونه داره مغلطه می کنه و کسی هم واقعا باور نمی کنه هرچند که چند نفر هم بخاطر طنز مطلب براش دست بزنند ( براش لایک بزارند )
ولی به هر صورت حالا که فکر می کنی اهل تحقیق هستی برو یه تحقیق درست و واقعی انجام بده به دور از حب و بغض و رونویسی از منابع پانترکی مث اسماعیل هادی که جز تعصب کور و خود همه چیز پنداری ( به قول ما اصفانیا خود ککه* پنداری ) فاکتور دیگه ای رو برای خودشون لحاظ نمی کنند. یه سری هم به منابع دست اول که مربوط به ایران پیش از اسلام ( وطن خودت ) میشه بزن تا ریشه واژگان پارسی رو ببینی، اونوقت فضای فکریت 180 درجه تغییر می کنه و خود واقعی ات رو شاید پیدا کنی.
* ککه=باقیمانده هضم نشده از خوراک
ریشه یابی واژه ی #کار ✅
آقایان میکویند کار اسم است و کردن فعل آن است اما انگار از ترکی از وجود فعل گورمک ( ایش #گورمک ) و #قاییرماق خبر نداشتند.
( درصورتی که توایی ندارید تا با حقایق روبه رو شوید فقط بروید و نظر اشتباه ندهید )
واژه ی کردن که استاد اسماعیل هادی اشاره به کرتمک به معنی جدا کردن کردند کمی اشتباه است زیرا کرتمک همان تغییر یافته ی واژه ی قیرتماق به معنی خرده برداشتن و ناخنک زدن است. ( که به صورت cut و قطع وارد انگلیسی و عربی شده )
کار در ترکی به معنی عملکرد و فایده است نه کار
ایش با کار در ترکی متفاوت است.
کاری یوخدور تاثیر و فایده ندارد
ایشی یوخدور عمل و کار ( work ) ندارد
هر دو معنی متفاوت دارند. ❎
واژه ی گورمک یا قاییرماق به معنی انجام دادن و ساختن هردو یک فعل هستند که تفاوت تلفظ داده اند.
از بنیان قاغماق تشکیل شده اند
شدت بخشیدن
معانی گورمک : دیدن - انجام دادن - کافی بودن
شدت در نگاه کردن : دیدن
شدت در کار : گورمک
شدت در عملکرد : گورر بسدیر ( نشان دهنده ی این است که کار با این قدر می انجامد )
گورگو - g�rg� : رسم
کارا گلمز - kara gəlməz : بدرد نخور
حال مشخص است واژه کردن و کار همان گورمک - قاییرماق و قار - کار ترکیست و صد درصد شک نکنید که این واژه ترکیست.
مطالعه باعث دانستن حقایقی میشوند که از آغاز بوده اند
آقایان میکویند کار اسم است و کردن فعل آن است اما انگار از ترکی از وجود فعل گورمک ( ایش #گورمک ) و #قاییرماق خبر نداشتند.
( درصورتی که توایی ندارید تا با حقایق روبه رو شوید فقط بروید و نظر اشتباه ندهید )
واژه ی کردن که استاد اسماعیل هادی اشاره به کرتمک به معنی جدا کردن کردند کمی اشتباه است زیرا کرتمک همان تغییر یافته ی واژه ی قیرتماق به معنی خرده برداشتن و ناخنک زدن است. ( که به صورت cut و قطع وارد انگلیسی و عربی شده )
کار در ترکی به معنی عملکرد و فایده است نه کار
ایش با کار در ترکی متفاوت است.
کاری یوخدور تاثیر و فایده ندارد
ایشی یوخدور عمل و کار ( work ) ندارد
هر دو معنی متفاوت دارند. ❎
واژه ی گورمک یا قاییرماق به معنی انجام دادن و ساختن هردو یک فعل هستند که تفاوت تلفظ داده اند.
از بنیان قاغماق تشکیل شده اند
شدت بخشیدن
معانی گورمک : دیدن - انجام دادن - کافی بودن
شدت در نگاه کردن : دیدن
شدت در کار : گورمک
شدت در عملکرد : گورر بسدیر ( نشان دهنده ی این است که کار با این قدر می انجامد )
گورگو - g�rg� : رسم
کارا گلمز - kara gəlməz : بدرد نخور
حال مشخص است واژه کردن و کار همان گورمک - قاییرماق و قار - کار ترکیست و صد درصد شک نکنید که این واژه ترکیست.
مطالعه باعث دانستن حقایقی میشوند که از آغاز بوده اند
کار: این واژه پارسی و ایرانی است:
1 - واژه ( کردن ) در زبان پارسی باستان، اوستایی، پارسی میانه:
کردار، کرتار، کاروان، زَمان کَرتاریْه= تعیین وقت، زَمان کَرتَن =زمان تعیین کردن، کَرد= کرد، انجام داد
کَرد اِستید= کرده شده است، انجام داده شده است، کَردَن= کردن، انجام دادن، ساختن.
( کَرپ کَرتار= نیکوکار. این واژه را در زمان ساسانیان بر روی پول می نوشتند تا نشانگر نیکوکاری شاه باشد ) .
کَرتَم= kartam کرده ـ انجام شده ( پارسی باستان ) و. . .
2 - واژه ( کار ) خود بُن مضارعِ کارواژه ( کاشتَن ) می باشد. بیشتر واژگان پارسی با این شکل، در قالب بنِ مضارع با دگرگونی آوایی ( ش ) به ( ر ) همراه است. نمونه:انگاشتن ( بن مضارع:انگار ) /انباشتن ( بن مضارع:انبار ) ، داشتن ( بن مضارع:دار ) و. . .
شکل کهن کاشتن: ( کیشتَن )
( ( واژه ( کردن ) در همه زبان های ایرانی بکار می رود، پارسی، پشتون و. . . ) )
1 - واژه ( کردن ) در زبان پارسی باستان، اوستایی، پارسی میانه:
کردار، کرتار، کاروان، زَمان کَرتاریْه= تعیین وقت، زَمان کَرتَن =زمان تعیین کردن، کَرد= کرد، انجام داد
کَرد اِستید= کرده شده است، انجام داده شده است، کَردَن= کردن، انجام دادن، ساختن.
( کَرپ کَرتار= نیکوکار. این واژه را در زمان ساسانیان بر روی پول می نوشتند تا نشانگر نیکوکاری شاه باشد ) .
کَرتَم= kartam کرده ـ انجام شده ( پارسی باستان ) و. . .
2 - واژه ( کار ) خود بُن مضارعِ کارواژه ( کاشتَن ) می باشد. بیشتر واژگان پارسی با این شکل، در قالب بنِ مضارع با دگرگونی آوایی ( ش ) به ( ر ) همراه است. نمونه:انگاشتن ( بن مضارع:انگار ) /انباشتن ( بن مضارع:انبار ) ، داشتن ( بن مضارع:دار ) و. . .
شکل کهن کاشتن: ( کیشتَن )
( ( واژه ( کردن ) در همه زبان های ایرانی بکار می رود، پارسی، پشتون و. . . ) )
حاصل ضرب نیرو در مقدار جابجایی جسم است. کمیتی است نرده ای یا اسکالر یعنی تنها دارای اندازه یا بزرگی است و با یک عدد آنرا نشان می دهند. یکی از روش های انتقال انرژی است. یکای اندازه گیری آن ’ژول‘ است.
کلمات دیگر: