جیرو دیتالیا

جیرو دیتالیا (Giro d'Italia تلفظ ایتالیایی: [ˈdʒi:ro diˈta:lja]؛ تور ایتالیا) یک مسابقهٔ سالانهٔ دوچرخه سواری است که در اصل در ایتالیا برگزار می شود، ولی گاهی از کشورهای مجاور نیز گذر می کند. نخستین دوره در سال ۱۹۰۹ برای افزایش فروش روزنامهٔ لاگاتزتا دلو اسپورت برگزار شد و از آن سال تاکنون به جز در ادوار جنگ جهانی همه ساله برگزار شده است.
آلفردو بیندا (ITA)
فائوستو کوپی (ITA)
ادی مرکس (BEL)
مهم ترین رده بندی جیرو، رده بندی اصلی است که پیراهن صورتی را به تن می کند و رهبر این رده بندی در پایان مسابقه، قهرمان جیرو دیتالیا می شود. همچنین رده بندی امتیازی و کوهستان جزء رده بندی های مهم جیرو هستند.
ایدهٔ برگزاری یک مسابقهٔ دوچرخه سواری که از همهٔ ایتالیا بگذرد، نخستین بار توسط تولو مورگانی ویراستار لاگاتزتا دلو اسپورت به مالک روزنامه و ویراستار بخش دوچرخه سواری آن داده شد. در همان هنگام، رقیب آن ها کوریره دلا سرا که پیشتر یک مسابقهٔ اتومبیل رانی را با موفقیت برگزار کرده بود نیز در حال برنامه ریزی برای برگزاری مسابقهٔ دوچرخه سواری بود. مورگانی تلاش کرد مسابقهٔ آن ها زودتر از مسابقهٔ کوریره برگزار شود؛ ولی لاگاتزتا پول کافی نداشت. البته پس از موفقیت لاگاتزتا در ایجاد دو مسابقهٔ تور لمباردی و میلان–سانرمو، مالک روزنامه تصمیم به اجرای ایدهٔ مورگانی گرفت. مسابقهٔ آن ها در صفحهٔ نخست روزنامه در تاریخ ۷ اوت ۱۹۰۸ اعلام شد و مقرر شد که مسابقه در مهٔ ۱۹۰۹ برگزار شود. ایدهٔ مسابقه از تور دو فرانس و موفقیت ناشی از آن برای لوتو الهام گرفته شد.
از آن جایی که برگزار کنندگان بودجهٔ ۲۵ هزار لیره ای مورد نیاز برای برگزاری مسابقه را نداشتند، با دوست خود به نام پریمو بونگرانی که حسابدار بانک کاسا دی ریسپارمیو بود مشورت کردند. او به اقصی نقاط ایتالیا رهسپار شد تا کمک مالی برای برگزاری مسابقه جمع آوری کند و در این راه، موفق بود. پول مورد نیاز برای جایزه ها از کازینویی در سانرمو تأمین شد. حتی کوریره ۳۰۰۰ لیره به مسابقه کمک کرد.