باریون

در فیزیک ماده، باریون ها گروهی است از ماده که شامل اجزای اتم (پروتون و نوترون) هم می باشد. این گروه از ماده، سنگین تر از دیگر گروه هاست. ریشه واژه باریون به باریس که در یونانی به معنی سنگین است برمیگردد.
همهٔ ما از اتم ساخته شده ایم. قسمت عمده جرم اتم را پروتون و نوترون موجود در هسته تشکیل می دهد. تصور بر این است که پروتون و نوترون از ذرات بنیادی تری به نام کوارک ساخته شده اند. دو کوارک بالا و یک کوارک پایین، پروتون را می سازند؛ و نوترون از یک کوارک بالا و دو کوارک پایین به وجود آمده است. معمولاً ذراتی را که از سه کوارک ساخته شده اند باریون می نامند. از تمام حالات ممکن برای باریون، تنها پروتون و نوترون پایدارند، لذا این دو تنها ذرات باریونی مهم در جهان به شمار می آیند. واژهٔ دیگری به نام نوکلئون تنها به نوترون و پروتون اطلاق می شود؛ اما به صورت استاندارد، همچنان از عبارت باریون استفاده می شود.
علیرغم اینکه الکترون از کوارک ساخته نشده است، به طور مرسوم کیهان شناسان آن را تحت عنوان باریون دسته بندی می کنند (چیزی که باعث رنجش فیزیک دانان ذرات می شود). یک ویژگی اساسی جهان، خنثی بودن آن از لحاظ بار الکتریکی است، بنابراین به ازای هر پروتون باید یک الکترون وجود داشته باشد. با توجه به جرم ناچیز الکترون، که بسیار کمتر از یک هزارم جرم پروتون است، سهم آن در جرم کلی بسیار اندک خواهد بود و ارزش بحث مستقل را ندارد.در جهان کنونی، باریون ها نوعاً با سرعت غیر نسبیتی حرکت می کنند، به این معنی که انرژی جنبشی آن ها بسیار کمتر از جرم-انرژی آن ها می باشد.

بارْیون (baryon)
در فیزیک هسته ای، هر ذرۀ سنگین زیراتمی، متشکل از سه ذرۀ بنیادی تقسیم ناپذیر، با نام کوارک. باریون ها زیر رده ای از هادرونها و شامل نوکلئونها (پروتون ها و نوترون ها) و هیپرون هایند.