کلمه جو
صفحه اصلی

هسته


مترادف هسته : بذر، تخم، خستو، دانه، مغز

فارسی به انگلیسی

nucleo-, nucleus, pit, (fruit-) stone

(fruit-) stone, nucleus


nucleo-, nucleus, pit


فارسی به عربی

حجارة , ذرة , لب , نواة

مترادف و متضاد

بذر، تخم، خستو، دانه، مغز


atom (اسم)
اتم، هسته، ذره تجزیه ناپذیر، جوهر فرد، جزء لایتجزی، کوچکترین ذره

core (اسم)
هسته، چنبره، مغز ودرون هرچیزی

nucleus (اسم)
هسته، لب، اساس، مغز

kernel (اسم)
هسته، دانه، شالوده، مغز، تخم، هسته اصلی، مغزهسته، خستو

stone (اسم)
هسته، سنگ، سنگ میوه

فرهنگ فارسی

در فیزیک اَبر، هر ذره‌ای که در آن مولکول‌های آب در نتیجۀ تغییر حالت به وضعیت چگال‌تر بر روی آن انباشته شوند


دانه میان میوه مثل دانه زرد آلو، خسته، مرکزاتم، درفیزیولوژی هسته جسم کروی شکل است که درون سیتو، پلاسم قراردارد
(اسم ) ۱- مجموع. دانه ودرون برخی گیاهان که درداخل میوه قراردارد. باین معنی که دان. علاوه برپوشش خود دانه ازخارج بوسیل. درون برچوبی شد. میوه فراگرفته شده است بعبارت دیگر هسته نیز عبارت ازدانهایاست که بوسیل. درون برچوبی شده پوشیدهشدهاست هسته معمولا درداخل میوه های شفت قراردارد مانند هست. گوجه و آلبالو وهلو جز آن .۲- جسم شفاف وهموژنی ک درداخل سیتوپلاسم سلولهای زنده قراردارد وقابلیت انکسارنور در آن از سیتوپلاسم بیشتراست ودرداخل آن یک یاچند دان. کوچک باسم هستکمشاهدهمیشود دردوره زندگی سلول هسته ممکنست بدوصورت مختلف مشاهده شودیادرحال آرامش باشد ویامختلف تقسیم باشد
مخفف آهسته

فرهنگ معین

(هَ تِ ) (اِ. ) ۱ - دانة سفتِ داخل میوه ها. ۲ - نقطه ، گروه یا تودة اصلی . ۳ - بخشی از یاخته که معمولاً در وسط یا کنار آن قرار دارد. ۴ - قسمت مرکزی اتم . ، ~ مرکزی مرکز حقیقی ، اصل و منشأ.

لغت نامه دهخدا

هسته . [ هََ ت َ / ت ِ ] (اِ) خسته ٔ میوه ها مانند هلو و زردآلو و جز آن ... (ناظم الاطباء). استخوان و دانه ٔ میوه . (انجمن آرا). مجموعه ٔ دانه و درون بر برخی گیاهان که در داخل میوه قرار دارد. || (اصطلاح علوم طبیعی ) جسم شفاف و متجانسی که در داخل سیتوپلاسم سلولهای زنده قرار دارد. (از فرهنگ فارسی معین ). اولین بار در سال 1831 م . براون گیاه شناس انگلیسی در یاخته های پوست سطحی گیاهان ، هسته را تشخیص داد و اظهار داشت که تمام یاخته ها باید هسته داشته باشند. هسته معمولاً جسمی است کروی ، ولی اگر یاخته دراز و باریک باشد و یا مواد خارجی در آن پدید آمده باشد، به دیواره ٔ یاخته رانده شده به واسطه ٔ فشردگی به صورت عدس درمی آید. حجم آن کم و طول و عرضش از یک تا ده و گاه به پنجاه میکرن میرسد. در داخل هسته ، هستک ها یا نوکلئول ها دیده میشوند و علاوه بر آن دانه هایی به نام کرماتین در موقع زندگی در یاخته های رستنی ها دیده می شود که به آسانی مواد رنگین را به خود میگیرند و رنگی می شوند. هستک ها و دانه های کرماتین در مایعی شناورند که همان مایع هسته است و در اطراف همه ٔ آنها پوسته ای است که هسته را از سیتوپلاسم جدا می کند... از تجربه ها و امتحانات مختلف ، این نتیجه به دست آمده که هرگاه یاخته ای تقسیم شود هسته ٔ آن نیز تقسیم خواهد شد و عموماً تقسیم هسته مقدم بر تقسیم خود یاخته است و اگر یاخته ای چنان تقسیم شود که یک قسمت آن هسته نداشته باشد، آن قسمت فاقد فعالیت زایشی خواهد بود... (از گیاه شناسی گل گلاب ص 18). در داخل سلول زنده غالباً هسته به شکل جسم شفاف همگنی است که قابلیت انکسار آن از سیتوپلاسم بیشتر است ... و در داخل آن رشته هایی به نام لینین وجود دارد که دانه های کروماتین روی آنها قرار می گیرد... در موقع تقسیم سلولی دانه های کروماتین با یکدیگر جمع شده و اجسام بزرگتری به اسم کروموزوم به وجود می آورند که عده ٔ آنها در هر گونه ای ثابت است ... (از جانورشناسی عمومی تألیف مصطفی فاطمی ص 14 و 15). || وجود و هستی . (ناظم الاطباء). رجوع به هست و هستی شود.


هسته . [ هََ ت َ / ت ِ ] (ص ، ق ) مخفف آهسته :
تو نرم شو چو گشت زمانه درشت
هسته برو ، که سود ندارد سته .

ناصرخسرو.



هسته. [ هََ ت َ / ت ِ ] ( اِ ) خسته میوه ها مانند هلو و زردآلو و جز آن... ( ناظم الاطباء ). استخوان و دانه میوه. ( انجمن آرا ). مجموعه دانه و درون بر برخی گیاهان که در داخل میوه قرار دارد. || ( اصطلاح علوم طبیعی ) جسم شفاف و متجانسی که در داخل سیتوپلاسم سلولهای زنده قرار دارد. ( از فرهنگ فارسی معین ). اولین بار در سال 1831 م. براون گیاه شناس انگلیسی در یاخته های پوست سطحی گیاهان ، هسته را تشخیص داد و اظهار داشت که تمام یاخته ها باید هسته داشته باشند. هسته معمولاً جسمی است کروی ، ولی اگر یاخته دراز و باریک باشد و یا مواد خارجی در آن پدید آمده باشد، به دیواره یاخته رانده شده به واسطه فشردگی به صورت عدس درمی آید. حجم آن کم و طول و عرضش از یک تا ده و گاه به پنجاه میکرن میرسد. در داخل هسته ، هستک ها یا نوکلئول ها دیده میشوند و علاوه بر آن دانه هایی به نام کرماتین در موقع زندگی در یاخته های رستنی ها دیده می شود که به آسانی مواد رنگین را به خود میگیرند و رنگی می شوند. هستک ها و دانه های کرماتین در مایعی شناورند که همان مایع هسته است و در اطراف همه آنها پوسته ای است که هسته را از سیتوپلاسم جدا می کند... از تجربه ها و امتحانات مختلف ، این نتیجه به دست آمده که هرگاه یاخته ای تقسیم شود هسته آن نیز تقسیم خواهد شد و عموماً تقسیم هسته مقدم بر تقسیم خود یاخته است و اگر یاخته ای چنان تقسیم شود که یک قسمت آن هسته نداشته باشد، آن قسمت فاقد فعالیت زایشی خواهد بود... ( از گیاه شناسی گل گلاب ص 18 ). در داخل سلول زنده غالباً هسته به شکل جسم شفاف همگنی است که قابلیت انکسار آن از سیتوپلاسم بیشتر است... و در داخل آن رشته هایی به نام لینین وجود دارد که دانه های کروماتین روی آنها قرار می گیرد... در موقع تقسیم سلولی دانه های کروماتین با یکدیگر جمع شده و اجسام بزرگتری به اسم کروموزوم به وجود می آورند که عده آنها در هر گونه ای ثابت است... ( از جانورشناسی عمومی تألیف مصطفی فاطمی ص 14 و 15 ). || وجود و هستی. ( ناظم الاطباء ). رجوع به هست و هستی شود.

هسته. [ هََ ت َ / ت ِ ] ( ص ، ق ) مخفف آهسته :
تو نرم شو چو گشت زمانه درشت
هسته برو ، که سود ندارد سته.
ناصرخسرو.

فرهنگ عمید

۱. ‹خسته› (زیست شناسی ) دانۀ میان میوه مانندِ دانۀ زردآلو، شفتالو، و امثال آن ها.
۲. (فیزیک ) قسمت مرکزی اتم.
۳. (زیست شناسی ) جسم کروی شکلی که درون سیتوپلاسم قرار دارد و شامل دو قسمت است و در عمل تغذیه مخصوصاً ترکیب مواد و ترشح و حرکت سلول نقش عمده ای دارد.

دانشنامه عمومی

هسته واژه ای است که به بخش مرکزی یک چیز اشاره می کند. هسته ممکن است برای هر یک از معانی زیر به کار برده شود:
دروپ
هسته یاخته
هسته اتم
هسته (سیاره)
هسته زمین
هسته (نظریه بازی ها). در نظریه بازی ها، منظور از هسته مجموعه ای از تمام تقسیم بندی هایی است که نمی توان آن را توسط یک زیر مجموعه (ائتلاف) از شرکت کننده ها بهبود داد. یک ائتلاف را می گوییم می توان روی یک تقسیم بندی بهبود داد اگر تمام افراد شرکت کننده در آن ائتلاف مقدار بیشتری نسبت به یک تقسیم بندی دیگر که دقیقاً مانند تقسیم بندی اول است به جز اینکه هر شرکت کننده در آن ائتلاف بخش متفاوتی از مقادیر را دریافت کند به طوری که قسمتی از کل مقادیر باشد که آن ائتلاف با شکل گرفتن می تواند بدست آورد.
یک بازی همکاری ( N , v ) {\displaystyle (N,v)}  را در نظر بگیرید که N {\displaystyle N}   مجموعه تمام بازیکانان و v {\displaystyle v}   تابع مشخصه آن است.
یک تخصیص، دارای ویژگی هسته است؛ اگر ائتلافی (تخصیصی) وجود نداشته باشد که بتواند بر آن بهبود یابد. هسته مجموعه ای از تمام تخصیص های امکان پذیر با ویژگی هسته است.
یک ائتلاف، زیر مجموعه ای از مجموعه ای از بازیکنان است که استراتژی ها را هماهنگ می کنند و در مورد نحوهٔ تقسیم بازپرداخت کل در میان اعضا توافق می کنند. به طور کلی در یک بازی با N بازیکن 2N ائتلاف وجود دارد.
مفهوم هسته در نظریهٔ بازی دارای تاریخچهٔ طولانی است. ایدهٔ اولیهٔ هسته سال ۱۸۸۱ توسط فرانسیس یسیدرو اجورث در مباحث روند تجارت میان افراد اقتصادی در محیط های تجاری غیر بازار مطرح شد. این فرایندهای تجاری بر اساس فرمول قرارداد تجاری مشترک بود. یک تخصیص کالاهای اقتصادی باید در برابر روندهای بازدارنده میان ائتلاف های چنین عوامل اقتصادی پایدار باشد. تخصیص هایی که این اصل ایمنی تجارت مجدد را برقرار می کنند، به عنوان تخصیص های تعادلی ادجورتین (Edgeworthian) شناخته می شوند. مجموعه ای از تخصیص های تعادلی ادجورتین توسط خودش «منحنی قرارداد» یا «هستهٔ یک اقتصاد» نام گذاری شده اند. جان فون نویمان و اسکار مورگنشترن نیز هسته را یک ایدهٔ جالب می پنداشتند، ولی آن ها فقط با بازی های مجموع-صفر که در آن ها هسته همیشه خالی است، کار می کردند. تعریف امروزی هسته توسط گیلیس (Gillies) سال ۱۹۹۶ معرفی شد. پس از توسعه نظریهٔ بازی، ایده بنیادی مسدود کردن توسط گیلیس، سال۱۹۵۳، در پایان نامه دکتری او مطرح شد. این ایده در ۱۹۵۹ با پیوند کارهای مرتبط گیلیس و ادجورت، توسط شوبیک (Shubik) توسعه یافت.

دانشنامه آزاد فارسی

هسته (اخترشناسی). هَسته (اخترشناسی)(nucleus)
در اخترشناسی، هستۀ مرکزی فشردۀ هر کهکشان. اغلب دارای منابع پُرقدرت رادیویی، پرتو ایکس، و فروسرخ است. کهکشان های فعالهسته هایی فوق العاده پُرانرژی دارند.

هسته (دستور زبان). هَسته (دستور زبان)
در اصطلاح دستور زبان، کلمه ای که در مرکز گروه واقع می شود و وابسته های پیشین و پسین می گیرد. مثلِ کلمۀ «روز» در گروه اسمیِ «این چند روزِ گرم تابستانی» و کلمۀ «رفت» در گروه فعلی «نمی رفته است». وجود هسته در گروه اجباری است، حال آن که وجود وابسته اختیاری است.

هسته (زمین شناسی). هَسته (زمین شناسی)(core)
هَسته
در علومِ زمین، داخلی ترین بخشِ زمین. هسته به دو قسمت، هستۀ خارجی و هستۀ داخلی، تقسیم می شود. هستۀ خارجی از عمق ۲۹۰۰ کیلومتری، و هستۀ داخلی از عمق ۴۹۸۰ کیلومتری شروع می شوند. تصور می شود هر دو قسمت شاملِ آلیاژ آهن ـ نیکل اند. هستۀ خارجی مایع و هستۀ داخلی جامد است. امواج بُرشیِ لرزه ایدر مرز گوشتۀخارجی و هسته ازبین می روند، در نتیجه، هستۀ خارجی مذاب است، زیرا امواج بُرشینمی توانند از سیّال عبور کنند. دانشمندان ترکیب غنیِ آهن ـ نیکلِ هسته را براساس چگالیزمین و گشتاور ماندیآن به دست آورده اند. این امر براساس ترکیب شهاب سنگ های آهنی، که تصور می شود قطعاتی از هستۀ سیّارات کوچک اند، نیز نتیجه گرفته می شود. براساس تخمین هایی برمبنای نقطۀ ذوب آهن در فشارهای بالا، تصور می شود دمای هسته حداقل ۴هزار درجۀ سانتی گراد باشد، امّا مطالعه در این زمینه ادامه دارد. به نظر می رسد میدان مغناطیسی زمین بر اثر حرکت فلز مذاب در هستۀ خارجی به وجود آمده است.
درون زمین. سطح زمین پوستۀ نازکی است که در زیر دریاها حدود شش کیلومتر، و در زیر قاره ها حدود ۴۰ کیلومتر ضخامت دارد. در زیر پوسته، گوشته با حدود ۲۹۰۰ کیلومتر ضخامت قرار دارد و دمای آن حدود ۱۵۰۰ تا ۳۵۰۰ درجۀ سانتی گراد است. ضخامت هستۀ خارجی حدود ۲۲۵۰ کیلومتر، و جنس آن از آهن و نیکل مذاب است. هستۀ داخلی احتمالاً از آهن و نیکل جامد است که دمایی حدود ۵هزار درجۀ سانتی گراد دارد.

هسته (زیست شناسی). هَسته (زیست شناسی)(nucleus)
هَسته
در زیست شناسی، بخش مرکزی غشادار یاختۀ یوکاریوتی، شامل رشته های دی اِن اِی. همۀ یاخته های گیاهی و جانوری هسته دارند. طی تقسیم یاخته، رشته های دی اِن اِی فشرده می شوند و کروموزوم ها شکل می گیرند. هسته با تعیین پروتئین هایی که در یاخته ساخته می شوند، عملکرد یاخته را تنظیم می کند. در هسته اطلاعات وراثتی به صورت ژن ها ذخیره می شوند. از آن جا که پروتئین ها مولکول های ساختاری اصلی مادۀ زنده اند و به صورت آنزیم ها سوخت و ساز را تنظیم می کنند، رمز وراثتی درون هسته عهده دار ساخت و کنترل کل موجود زنده است. هستک، که ریبوزوم ها را می سازد، درون هسته قرار دارد. حرکت مولکول ها به درون و بیرون هسته از خلال منافذ غشای هسته صورت می گیرد. به طور متوسط، هسته یک یاختۀ پستاندار تقریباً ۳هزار منفذ دارد.

هسته (فیزیک). هَسته (فیزیک)(nucleus)
هَسته
در فیزیک، بخش مرکزی و دارای بار مثبتاتم. هسته تقریباً کل جرم اتم را تشکیل می دهد. جز هستۀ هیدروژن، که فقط یک پروتوندارد، هسته از پروتون ها و نوترون ها تشکیل می شود. اطراف هسته را الکترون ها احاطه می کنند که بار مخالف، ولی مساوی با بار پروتون ها دارند و بنابراین، اتم در حالت خنثی قرار می گیرد. هسته را ارنست رادرفورد، فیزیک دان انگلیسی زادۀ نیوزیلند کشف کرد (۱۹۱۱). این کشف در نتیجۀ آزمایش هایی حاصل شد که رادرفورد در آن ها با ذرات آلفاورقۀ بسیار نازکی از طلا را بمباران می کرد. تعدادی از ذرات به عقب باز می گشتند و رادرفورد شگفت زده گزارش داد: «مانند آن است که گلوله ای به قطر پانزده اینچ را به قطعه کاغذی شلیک کنید و گلوله برگردد و به شما برخورد کند». رادرفورد نتیجه گرفت که علت این بازگشت دفع ذرات آلفای دارای بار مثبت، بر اثر نزدیک شدن به هسته ای کوچک و چگالبا بار مثبت است.

فرهنگستان زبان و ادب

{nucleus} [علوم جَوّ] در فیزیک اَبر، هر ذره ای که در آن مولکول های آب در نتیجۀ تغییر حالت به وضعیت چگال تر بر روی آن انباشته شوند
{core} [ژئوفیزیک، نجوم] [ژئوفیزیک] بخش مرکزی زمین [نجوم] بخش مرکزی ستاره یا سیاره یا هر جِرم آسمانی مانند آن
{head} [زبان شناسی] 1. در نحو، عنصر بنیادی گروه که مقولۀ دستوری گروه را تعیین می کند 2. در صرف، در واژه های مرکب درون مرکز، آن واژه ای که کل واژۀ مرکب در شمول معنایی آن قرار می گیرد
{nucleus} [فیزیک] بخش مرکزی هر اتم که شامل تعدادی پروتون و نوترون است

گویش اصفهانی

تکیه ای: piša
طاری: hasta
طامه ای: piša
طرقی: piša
کشه ای: piša
نطنزی: piša


گویش مازنی

/heste/ بلند شو – بایست

بلند شو – بایست


واژه نامه بختیاریکا

( هستِه ) دانه
چِنجه

جدول کلمات

دانه

پیشنهاد کاربران

Hasteh/به معنای وجود دارد، در گویش کرمان به جای کلمه رایج /هست یا ِ هِ/ و کلمه تهرانی ( هستش یا هسش ) از این کلمه استفاده می شود اما در گویش شهرستان بهاباد به جای کلمه ی هسته از مخفف آن کلمه ی هسه /hasse/ استفاده می شود. مثال، امروز در مسجد مراسم هسه، علاوه بر کلمه ی هسه، از حرف /هِ/ در آخر عبارت یا کلمه به همین معنی استفاده می شود مثالِ عبارت، امروز در مسجد مراسمْ هِ، که جمله معمول آن می شود امروز در مسجد مراسِمِه اما مثالِ کلمه، لیوان هِ یعنی آیا لیوان هست به این مضمون که سر سفره لیوان کمه آیا لیوان دیگری هست که مثلاً ببرم، درضمن لیوان هِ با لیوانه تفاوت معنایی دارد لیوانه یعنی این لیوان است یا آیا این لیوان است که با کلمه ی قبلی می بینیم که تفاوت معنایی دارد.

مرکز

هسته CORE :[اصطلاح جامعه شناسی] کشورهای هسته در اقتصاد جهانی کشورهایی هستند که در نتیجه صنعتی شدن کامل جایگاهی مرکزی را در اقتصاد جهانی اشغال کرده اند ( این کشورها اساساً ایالات متحده آمریکا، اروپای غربی و ژاپن را شامل می شوند ) .
منبع https://rasekhoon. net

Dande/در گویش شهرستان بهاباد به هسته ی بعضی از میوه جات دنده می گویند دنده ی زردآلو، دنده ی خرما

پیوستگی منظم اعمال و حوادث و داستان که مبتنی بر رابطه علت و معلولی است


کلمات دیگر: